UNG THÖ ÑAÏI TRÖÏC

TRAØNG

Bs Chau Phu Vinh

 TAÀN SUAÁT

• -AÂu Myõ: thöù nhaát trong ung thö

ñöôøng tieâu hoaù
• - Vieät Nam: thöù hai sau ung thö daï
daøy
• Chöa coù thoáng keâ chung cho caû
nöôùc , chæ coù soá lieäu ôû vaøi BV
lôùn
 TP HOÀ CHÍ MINH
• Nam Nöõ
• Vò trí Xuaát ñoä Vò trí Xuaát
ñoä
• 1.Gan 26.6 Coå töû cung 28.6
• 2.Phoåi 25.6 Vuù 16.0
• 3.Daï daøy 17.0 Ñaïi tröïc traøng 10.0
• 4.Ñaïi tröïc traøng 14.8 Phoåi 8.7
• 5.Tuyeán tieàn lieät 4.8 Daï daøy 8.2
• 6.HOÁc mieäng 4.6 Gan 5.6
• 7.Voøm haàu 4.5 Buoàng tröùng
5.2
• 8.Thöïc quaûn 4.3 Tuyeán giaùp 3.8
• 9.Lymphoâm 3.9 Thaân töû cung 3.1
 HAØ NOÄI
• Nam Nöõ
• Vò trí Xuaát ñoä Vò trí Xuaát
ñoä
• 1. Phoåi 34.0 Vuù 20.3
• 2. Daï daøy 26.7 Daï daøy 13.0
• 3. Gan 17.0 Phoåi 8.6
• 4.Ñaïi tröïc traøng 9.5 Ñaïi tröïc traøng 6.4
• 5. Voøm haàu 6.5 Coå töû cung 4.6
• 6. Thöïc quaûn 4.1 Buoàng tröùng 4.3
• 7. Da 2.1 Gan 4.0
• 8. Thanh quaûn 2.0 Thaân töû cung 3.4
• 9. Tuyeán tieàn lieät 1.5 Tuyeán giaùp 2.0
 BEÄNH VIEÄN CHÔÏ RAÃY

1986-1993: 2.298 BN
- Thöïc quaûn 286 12,4%
- Daï daøy 1566 68,2%
- Tieåu traøng 21 0,9%
- Ñaïi traøng 235 10,2%
- Tröïc traøng 190 8,3%
- 1998- 2002: 242 BN ung thö tröïc traøng
- Beänh vieän Bình Daân trong 11 naêm
(1968-1979) coù 425 UTÑTT (Phaïm Bieåu
Taâm).

• - Trung taâm ung böôùu thaønh phoá

Hoà Chí Minh, 3 naêm 1990-1992 coù
131 tröôøng hôïp UTÑT (0,8%) vaø 220
tröôøng hôïp UTTT (1,4%) treân toång soá
caùc loaïi ung thö (Nguyeãn Chaán
• - Vieän ung thö Haø Noäi, trong 12
naêm (1955-1966) coù 104 tröôøng
hôïp ung thö ñaïi traøng (UTÑT) vaø
trong 10 naêm (1975-1984) coù 264
tröôøng hôïp ung thö tröïc traøng
(UTTT) (Ñoaøn Höõu Nghò vaø Traàn
Hoàng Töôøng).
•
• - Beänh vieän Vieät Ñöùc, trong 7 naêm
(1970-1976) coù 157 tröôøng hôïp ung
 YEÁU TOÁ THUAÄN LÔÏI

• 1. Yeáu toá moâi tröôøng

• Cheá ñoä aên uoáng Thöïc phaåm coù
moät vai troø quan troïng trong vieäc sinh
ung thö ñöôøng tieâu hoùa nhaát laø
UTÑTT. UTÑTT gaëp nhieàu ôû nhöõng
ngöôøi coù cheá ñoä aên nhieàu chaát
môõ vaø ít chaát sôïi.
• . 2. Yeáu toá di truyeàn
15% beänh nhaân mang tính di truyeàn:
• Hoäi chöùng Lynch laø UTÑTT khoâng poâlíp di
truyeàn.
• Beänh ña poâlíp ñaïi - tröïc traøng gia ñình.
Ñaây laø moät beänh mang yeáu toá di truyeàn
tính troäi, do söï ñoät bieán gen APC
(Adenomatous Polyposis Coli) ôû nhaùnh daøi
q21 treân nhieãm saéc theå 5. Beänh nhaân
thöôøng treû < 30 tuoåi vaø coù töø 100 ñeán
1000 poâlíp ôû ñaïi tröïc traøng.
• Tæ leä 1/8000-1/29. 000 trong daân soá.
• Möùc ñoä ung thö hoùa seõ gia taêng:12% töø
0–5 naêm, 25% töø 5-10 naêm, 30% töø 10–15
• 3. Nhöõng thöông toån tieàn ung thö
• UTÑTT coù nguoàn goác töø moät soá
thöông toån cuûa ñaïi tröïc traøng: beänh
vieâm loeùt ñaïi tröïc traøng xuaát huyeát
vaø beänh Crohn.
 Giaûi Phaãu Beänh
• Ñaïi theå:
• 1. Theå suøi thöôøng gaëp ôû ñaïi traøng
phaûi.
• Thöông toån laø moät u to. U loån nhoån
khoâng ñeàu, hình daïng nhö boâng caûi
• 2. Theå loeùt ít khi ñôn thuaàn loeùt maø
thöôøng keát hôïp suøi loeùt. Thöôøng gaëp
ôû ñaïi traøng phaûi.
• 3. Theå chai thöôøng gaëp ôû ñaïi traøng traùi
• Thöông toån laø moät u nhoû, khoái u thaâm
nhieãm phaùt trieån theo chieàu voøng quanh
 Giaûi Phaãu Beänh
• . Vi theå
• Ña soá laø loaïi ung thö teá baøo tuyeán
(adeùnocarcinoma) chieám 90%-95%, vôùi caùc
ñoä bieät hoùa cao, vöøa vaø keùm.
• Ung thö theå keo ít gaëp khoaûng 5%.
• Hieám hôn nöõa laø loaïi sarcomes lymphomes
vaø u carcinoides.
• ÔÛ oáng haäu moân: Ung thö bieåu moâ lôùp
Malpighi.
 BIEÁN CHÖÙNG
1. Taéc ruoät
thöôøng gaëp 10-30%, nhaát laø ôû ñaïi traøng
traùi.
2. Nhieãm truøng khoái u, aùp xe quanh khoái
u: 1-7%.
- Soát, theå traïng suy suïp
- Ñau nhieàu nôi khoái .
chaån ñoaùn laàm: aùp xe ruoät thöøa, aùp- xe
thaønh buïng
3. Vieâm phuùc maïc: Muû vaø phaân traøo
• 4.Roø : 0,5%.
• - Roø töø khoái u ra ngoaøi thaønh buïng sau moät
quaù trình hình thaønh aùp xe thaønh buïng töï vôõ ra
hay ñöôïc raïch daãn löu. -- - Roø sang caùc taïng laân
caän tuøy vò trí khoái u:
• - Roø ñaïi traøng-daï daøy hoaëc roø ñaïi traøng taù
traøng: do khoái u ôû ñaïi traøng ngang vaø ñaïi
traøng goùc gan.
• - Roø ñaïi traøng - tieåu traøng: tieâu chaûy, theå
traïng suy suïp daàn.
• - Roø ñaïi traøng - baøng quang hoaëc tröïc traøng –
baøng quang: ñaùi daét, ñaùi buoát, ñaùi ra muû, ra
phaân vaø hôi.
• - Roø tröïc traøng - aâm ñaïo: phaân roø ra aâm ñaïo
do ung thö tröïc traøng xaâm laán gaây thuûng.
 CHAÅN ÑOÙAN
• Laâm saøng:

• 1. Roái loaïn tieâu hoùa

• Tieâu chaûy
• Taùo boùn
• Ñaøm nhôùt
• Phaân nhoû deït : ung thö tröïc traøng
 CHAÅN ÑOÙAN
• 2. Ñi caàu ra maùu
• 3. Ñau buïng
• 4. Baùn taéc ruoät
 CHAÅN ÑOÙAN
• B. Trieäu chöùng thöïc theå:
• 1. Nhìn
• 2. Sôø naén doïc khung ñaïi traøng coù theå tìm ñöôïc
vuøng ñau khu truù vaø sôø ñöôïc khoái u
• 3. Thaêm tröïc traøng chaån ñoaùn hôn 2/3 tröôøng hôïp
ung thö tröïc traøng.
• 4. ÔÛ caùc giai ñoaïn muoän, coù di caên thöôøng sôø
ñöôïc moät gan to loån nhoån, buïng baùng vaø haïch
thöôïng ñoøn traùi (Troisier).
• C. Trieäu chöùng toaøn thaân
• - sôùm, trieäu chöùng toaøn thaân ít thay ñoåi.
- tieán trieån theå traïng suy suïp vôùi caùc trieäu chöùng:
chaùn aên, meät moûi, da xanh thieáu maùu vì coù chaûy
CAÄN LAÂM SAØNG

• 1. Chuïp ñaïi traøng vôùi baryùt

• 2 Noäi soi ñaïi traøng vaø sinh thieát
• 3. Khaùng nguyeân ung thö phoâi (CEA: carcino-
• embryonic-antigen
• Möùc bình thöôøng cuûa CEA trong maùu laø 2,5- 5
ng/ml.
• 4.. Sieâu aâm buïng
5.. Sieâu aâm qua loøng tröïc traøng (endorectal
Echography)
6.CT scan
NOÄI SOI
NOÄI SOI
NOÄI SOI
 Giai ñoaïn theo TNM

• Giai ñoaïn Thöông toån T N

M
• 0 Noâng (in situ) Tis N0
M0
• I Khu truù T1 hay T2 N0
M0
• II Xaâm laán T3 hayT4 N0
M0
• III Tôùi haïch vuøng baát cöù T N1, N2, hoaëc N3
M0
• IV Di caên xa baát cöù T baát cöù N
M1
 Phaãu thuaät ñieàu trò k ñaïi
traøng
chöa bieán chöùng

• Phaãu thuaät trieät ñeå:

• Caét ñaïi traøng phaûi.
• Caét ñaïi traøng ngang.
• Caét ñaïi traøng traùi.
• Caét ñaïi traøng chaäu hoâng.
PHAÃU THUAÄT ÑIEÀU TRÒ K TRÖÏC
TRAØNG
• Caét tröïc traøng giöõ laïi cô voøng :
• - Phaãu thuaät caét ñaïi traøng-tröïc traøng noái
ngay baèng tay hay baèng maùy
• - Phaãu thuaät keùo tuoät
• - Phaãu thuaät Hartmann
• Caét tröïc traøng laáy caû cô voøng haäu
moân:
• - PT caét cuït tröïc traøng theo 2 ngaõ buïng vaø
taàng sinh moân (Miles)
• - Phaãu thuaät môû roäng:Ngoaøi caét boû
ñaïi tröïc traøng, coøn phaûi caét boû toaøn boä
Phaãu thuaät taïm bôï

• - Phaãu thuaät laøm saïch: caét tieát kieäm

ñoaïn ñaïi traøng coù khoái u, vôùi muïc
ñích laøm saïch vaø ñeà phoøng caùc
bieán chöùng: chaûy maùu, taéc ruoät,
nhieãm truøng.
• - Noái taét treân döôùi khoái u.
• - Ñöa ñoaïn ruoät treân khoái u laøm haäu
moân nhaân taïo.
PT MILES
PT MILES
PT MILES
PT MILES
PT MILES SAU 1 NAÊM
TIEÂN LÖÔÏNG
• Ung thö ñaïi traøng: 40-50% tuøy thuoäc giai ñoaïn
theo Dukes:
• I : 70-85%
• II: 50-60%
• III: 25-45%
• IV: 0%
• 2. Ung thö tröïc traøng: 50-60%
• I: 80%-100%
• II: 55-75%
III: 25-45%
IV: 0%