You are on page 1of 46

HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

BÀI GIẢNG MÔN

Internet và giao thức


(Internet and Protocols)
E15CN

Giảng viên: Ths. Nguyễn Thị Thu Hằng


Điện thoại/E-mail: (024) 33515 484 - 38549 352 – 091261xyxy
ptitthuhang@gmail.com, hangntt@ptit.edu.vn
Bộ môn: Mạng viễn thông - KhoaViễn thông 1
Học kỳ/Năm biên soạn: II/ 2018-2019 1- 1
Internet và giao thức

Đánh giá môn học


Chuyên cần
Chuyên cần  10% (Đánh giá dựa trên số giờ
đi học, ý thức chuẩn bị bài và 0.1 Bài tập
tinh thần tích cực thảo luận) 0.1
Hoạt động nhóm
0.1
Bài tập, thảo  10% - đánh giá nội dung riêng
0.6
luận, từng cá nhân 0.1 Kiểm tra

hoạt
 10% - đánh giá theo nhóm Thi
động
(quyển, slide, hỏi đáp nhóm)
nhóm
Kiểm tra  10% (viết – 2 bài, lấy trung bình)

Bài thi cuối  Sinh viên đi học đủ 70% lý


kỳ thuyết, làm đủ bài kiểm tra, bài
tập thảo luận nhóm sẽ có Bài thi cuối kỳ không
quyền dự thi cuối kỳ. được sử dụng tài liệu
ngoài tài liệu được phát
 60% , thi viết (ôn theo đề cương trong phòng thi (nếu có)
và bài giảng)

1-
Internet và giao thức

Nội dung học phần Internet và giao


thức (30 tiết=3đvht, Lớp chính quy)
 Lý thuyết: 24 tiết
 C1- Các nguyên lý lớp ứng dụng mạng Internet
 C2- WEB và giao thức http
 C3- Truyền tệp và thư điện tử
 C4- Dịch vụ tên miền DNS
 C5- Các ứng dụng ngang hàng P2P
 C6- Kết nối mạng đa phương tiện
 C7- Xu hướng phát triển ứng dụng và dịch vụ trên nền Internet
 2 tiết kiểm tra
 2 tiết ôn tập
 Bài tập: 6 tiết – làm nhóm.
 Thi cuối kỳ: Thi viết
 Giờ tự học: 15 tiết tự học trên lớp, ~120 giờ tự học ngoài lớp
1-
Internet và giao thức

Chương 1: Network Application Architecture


(Kiến trúc ứng dụng mạng)

Nội dung chương 1


2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

 Các lớp giao thức (Protocol Layers)


 Client-Server với Peer-to-Peer (Client-Server vs. Peer-to-Peer)
 Tiến trình truyền thông (Process Communication)
 Tên, địa chỉ, cổng (Names, Addresses, Ports)
1- 5
 Vận chuyển (Transports)
Internet và giao thức

Internet là gì
PC  Hàng triệu thiết bị kết Mobile network
server nối với nhau: Global ISP
wireless hosts = end systems
laptop
cellular  running network
handheld Home network
apps Regional ISP
 Đường/kênh truyền thông
 fiber, copper, radio,
access satellite
points
Tốc độ truyền= Institutional network
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

wired 
links bandwidth
 routers: chuyển tiếp goi (các
đoạn dữ liệu)
router
1- 6
Internet và giao thức

Mạng có rất nhiều thành phần


Interfaces Switches/routers
Links (liên kết)
(các giao diện)
Fibers Large router
Ethernet card

Coaxial Cable
Wireless card Telephone
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

Twisted Cable switch

1- 7
Internet và giao thức

Áp dụng độc đáo trên Internet

Tweet-a-watt:
Khung ảnh IP monitor energy use
http://www.ceiva.com/

Internet
refrigerator
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

Server web nhỏ nhất thế giới


http://www-ccs.cs.umass.edu/~shri/iPic.html Điện thoại Internet

Web-enabled toaster + 1- 8
weather forecaster
Internet và giao thức

Internet là gì
Mobile network
 Các giao thức: điều khiển việc Global ISP
gửi và nhận các bản tin
 Ví dụ: TCP, IP, HTTP, Skype,
Ethernet Home network
 Internet: “mạng của các mạng” Regional ISP
 Tính phân cấp lỏng lẻo
 Internet công cộng với intranet
riêng biệt Institutional network

Các chuẩn Internet


2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

 RFC: Request for comments


 IETF: Internet Engineering Task
Force
http://www.ietf.org/
1- 9
Internet và giao thức

Internet là gì: quan điểm dịch vụ


 Cơ sở hạ tầng truyền thông
(communication infrastructure) triển
khai các ứng dụng phân tán
 Web, VoIP, email, games, e-
commerce, chia sẻ file
 Các dịch vụ truyền thông cung cấp cho
các ứng dụng:
 Khả năng chuyển dữ liệu tin
cậy từ nguồn tới đích
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

 Truyền dữ liệu nỗ lực tối đa


“best effort” (không tin cậy)

1- 10
Internet và giao thức

Giao thức (protocol) là gì?


Các giao thức của con Các giao thức của mạng:
người :  Máy móc chứ không phải con

 “Bây giờ là mấy giờ?” người


 “ Tôi muốn hỏi ”  Tất cả các hoạt động truyền

 Lời giới thiệu thông trên Internet được quản


lý thông qua các giao thức
… bản tin đặc biệt được gửi
đi
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

… các hành động cụ thể khi Các giao thức định nghĩa khuôn
dạng, tiến trình gửi và nhận
nhận được bản tin hay tin giữa các thực thể trong
khi có các sự kiện khác mạng và đưa ra các hành
động tương ứng thông qua
các bản tin truyền và nhận 1- 11
Internet và giao thức

Giao thức (protocol) là gì?


Giao thức của con người và mạng máy tính
Yêu cầu kết nốiTCP
Chào anh
Đáp ứng kết nốiTCP
Chào em

Anh ơi, bây giờ <truyền file>


là mấy giờ ạ?

Bây giờ là 2giờ


2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

Các giao thức đặc tả cú pháp (syntax) và ngữ nghĩa


(semantics)
Syntax: cách cấu trúc giao thức
time Khuôn dạng, trình tự các bản tin được
Q: Còn giao thức nào trong cuộc sống? gửi và nhận
Semantics: ý nghĩa của các bít
Cách thức phản hồi các bản tin, sự kiện,
1- 12
v.v.
Internet và giao thức

Mô hình phân lớp OSI


7 Application

6 Presentation

5 Session  Network
4 Transport  Routing, Call control
 IP internetworking
3 Network
 Link
2 Link Ethernet, FDDI
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

1 Physical  Circuit, ATM, FR switches


 Physical
 SONET, T1, T3
1- 13
Internet và giao thức

Mô hình phân lớp OSI


7 Application
 Session, Presentation,
6 Presentation
Application
5 Session  Data, voice encodings
4 Transport
 Authentication
 web/http, ftp, telnet
3 Network
 Transport
2 Link Error and congestion
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

control
1 Physical
 TCP, UDP

1- 14
Internet và giao thức

Internet: các lớp xếp chồng giống như đồng hồ cát

Ứng dụng

Giao thức ứng


dụng
Vận chuyển tin cậy

Chuyển gói không


tin cậy

Mạng lớp thấp

Các lớp vật lý

1- 15
Internet và giao thức

Kiến trúc giao thức Internet


Bộ giao thức TCP/IP là sự
kết hợp của các giao
thức khác nhau ở các
tầng khác nhau, không
Mô hình OSI Mô hình TCP/IP chỉ có các giao thức
TCP và IP. Mỗi tầng lại
có chức năng riêng.
Lớp ứng dụng Hầu hết các dữ liệu
truyền trên bộ giao
Lớp trình diễn thức TCP/IP đều kết
Tầng ứng dụng thúc đóng gói ở dữ
Lớp phiên liệu đồ IP (IP
datagram), trừ ARP
và RARP được đóng
Lớp vận chuyển Tầng vận chuyển gói trực tiếp ở Khung
lớp liên kết (Link
Lớp mạng Tầng liên mạng Level Frames)

Lớp liên kết dữ liệu Lớp liên


Tầng giao diện mạng kết dữ liệu
Lớp vật lý
Lớp vật lý

1- 16
Internet và giao thức

Kiến trúc giao thức Internet


Ping FTP TELNET HTTP DNS RTP SNMP

SMTP BGP RIP

ICMP TCP UDP OSPF

IP

LANs ATM FR PPP CDPD

10/100BaseT Dedicated B/W: Circuit-Switched B/W:


Wireless
DSx, SONET, ... POTS, SDS, ISDN, ... 1-
Internet và giao thức

Chương 1: Network Application Architecture

 Client-server với Peer-to-Peer


 Kiến trúc ứng dụng Internet
 Client-Server
 Peer-to-Peer
 Lai ghép Client-Server với Peer-to-Peer
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

1- 18
Internet và giao thức

Các dạng máy trạm (host) trên Internet

Internet
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

1- 19
Internet và giao thức

Clients và Servers (Khách/chủ)


 Chương trình Client  Chương trình Server
 Chạy trên trạm cuối  Chạy trên trạm cuối
 Yêu cầu dịch vụ  Cung cấp dịch vụ
 Ví dụ: Web browser  Ví dụ: Web server
GET /index.html

“Trang web đang được xây dựng” 1- 20


Internet và giao thức

Chương 1: Network Application Architecture

 Các lớp giao thức (Protocol Layers)


OSI model

Application
Ứng dụng Header Data Application

Presentation
Trình diễn Header Data Presentation

Session
Phiên Header Data Session

Transport
Vận chuyển Header Data Transport
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

Network
Mạng Header Data Network

Frame
Liên kết dữ liệu Header Data Data Link

Vật lý 0101101010110001 Physical

1- 21
Internet và giao thức

Kiến trúc Client-server


Clients (các máy khách):
 Truyền thông với máy chủ
 Có thể được kết nối không
liên tục
 Có thể có các địa chỉ IP động
 Không truyền thông trực tiếp
với nhau
client/server Server (máy chủ):
Là trạm luôn ở trạng thái
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

hoạt động
 Có địa chỉ IP cố định
 Mở rộng tạo thành các server
farms
1- 22
Internet và giao thức

Kiến trúc Peer-to-Peer thuần


 Server không phải luôn
hoạt động
 Các hệ thống đầu cuối peer-peer
bất kỳ truyền thông trực
tiếp
 Các peer được kết nối
tuỳ ý và có địa chỉ IP
thay đổi
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

Dễ mở rộng nhưng
khó quản lý

1- 23
Internet và giao thức

Lai ghép client-server và P2P


Skype
 Ứng dụng voice-over-IP P2P
 Server tập trung: tìm địa chỉ đầu xa
 Kết nối client-client : trực tiếp (không qua server)
Nhắn tin ngắn trên mạng
 Chatting giữa hai người dùng là P2P
 Dịch vụ tập trung: phát hiện vị trí/hiện diện của
client
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

 Người dùng đăng ký địa chỉ IP của mình với server trung
tâm khi lên online
 Người sử dụng kết nối tới trung tâm để tìm địa chỉ của
bạn chát
1- 24
?
Internet và giao thức

Hỏi đáp

Internet Protocol Client-Server Peer-to-Peer

1. Thế nào là giao thức (Protocol)? Em hãy lấy ví dụ trong thực tế


để minh hoạ?
2. Phân biệt mô hình client-server với peer-to-peer
3. Mô hình OSI có mấy lớp? Nêu tên lớp cao nhất và thấp nhất.
4. Mô hình TCP/IP (hay còn gọi là bộ giao thức TCP/IP) gồm có
mấy lớp? Nêu tên các lớp.
5. Tại sao lại cần phân lớp???
6. Sự quan trọng của Internet (SV tự phân tích dựa trên thực tế)
1- 25
Internet và giao thức

Củng cố kiến thức nền tảng


 Phân biệt kỹ thuật chuyển mạch kênh và
chuyển mạch gói. Lấy ví dụ cụ thể
 Phân biệt phương thức truyền thông có hướng
(CO: Connection Oriented) và phương thức
truyền thông vô hướng/phi kết nối (CL:
Connectionless)
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

 Phân biệt được thiết bị truy nhập-thiết bị biên-


thiết bị lõi trong Internet và các mạng truyền
thông nói chung.
1- 26
Internet và giao thức

Tài liệu tham khảo gốc


1. Slide Internet và các giao thức (2017), Bộ môn Mạng viễn
thông, Khoa Viễn thông 1, PTIT.
2. Bài giảng và slide môn học Cơ sở kỹ thuật mạng truyền
thông, Bộ môn Mạng viễn thông 2014, Khoa Viễn thông 1, PTIT.
3. Bài giảng và slide môn học Mạng viễn thông 2010, Bộ môn
Mạng viễn thông, Khoa Viễn thông 1, PTIT.
4.Tài liệu gốc: Computer Networking: A Top Down
(Chương 2) Approach
6th edition
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

Jim Kurose, Keith Ross


Addison-Wesley
March 2012

All material copyright 1996-2012


J.F Kurose and K.W. Ross, All Rights Reserved

http://www-net.cs.umass.edu/kurose-ross-ppt-6e/
1- 27
Internet và giao thức

Cấu trúc Internet : mạng của các mạng

 End systems connect to Internet via access ISPs (Internet


Service Providers)
 Residential, company and university ISPs
 Access ISPs in turn must be interconnected.
 So that any two hosts can send packets to each other
 Resulting network of networks is very complex
 Evolution was driven by economics and national policies
 Let’s take a stepwise approach to describe current Internet
structure

 Video TCP/IP (Warriors of net)


Internet và giao thức

Internet structure: network of networks

Question: given millions of access ISPs, how to connect


them together?
access access
net net
access
net
access
access net
net
access
access net
net

access access
net net

access
net
access
net

access
net
access
net
access access
net access net
net
Internet và giao thức

Internet structure: network of networks


Option: connect each access ISP to every other access
ISP? access access
net net
access
net
access
access net
net
access
access net
net

connecting each access ISP


access
to each other directly doesn’t access
net
scale: O(N2) connections. net

access
net
access
net

access
net
access
net
access access
net access net
net
Internet và giao thức

Internet structure: network of networks


Option: connect each access ISP to a global transit ISP? Customer
and provider ISPs have economic agreement.
access access
net net
access
net
access
access net
net
access
access net
net

global
access
net
ISP access
net

access
net
access
net

access
net
access
net
access access
net access net
net
Internet và giao thức

Internet structure: network of networks


But if one global ISP is viable business, there will be competitors ….
access access
net net
access
net
access
access net
net
access
access net
net
ISP A

access access
net ISP B net

access
ISP C
net
access
net

access
net
access
net
access access
net access net
net
Internet và giao thức

Internet structure: network of networks

But if one global ISP is viable business, there will be competitors


…. which must be interconnected
access access
Internet exchange point
net net
access
net
access
access net
net

access
IXP access
net
net
ISP A

access IXP access


net ISP B net

access
ISP C
net
access
net

access peering link


net
access
net
access access
net access net
net
Internet và giao thức

Internet structure: network of networks

… and regional networks may arise to connect access nets to ISPS


access access
net net
access
net
access
access net
net

access
IXP access
net
net
ISP A

access IXP access


net ISP B net

access
ISP C
net
access
net

access
net regional net
access
net
access access
net access net
net
Internet và giao thức

Internet structure: network of networks


… and content provider networks (e.g., Google, Microsoft, Akamai ) may run their
own network, to bring services, content close to end users
access access
net net
access
net
access
access net
net

access
IXP access
net
net
ISP A
Content provider network
access IXP access
net ISP B net

access
ISP B
net
access
net

access
net regional net
access
net
access access
net access net
net
Internet và giao thức

Internet structure: network of networks

Tier 1 ISP Tier 1 ISP Google

IXP IXP IXP

Regional ISP Regional ISP

access access access access access access access access


ISP ISP ISP ISP ISP ISP ISP ISP

 at center: small # of well-connected large networks


 “tier-1” commercial ISPs (e.g., Level 3, Sprint, AT&T, NTT), national &
international coverage
 content provider network (e.g, Google): private network that connects it
data centers to Internet, often bypassing tier-1, regional ISPs 1-36
Internet và giao thức

Tier-1 ISP: e.g., Sprint


POP: point-of-presence

to/from backbone

peering
… …


to/from customers

1-37
Internet và giao thức

Truyền thông tiến trình ứng dụng trên mạng Internet

 Trong ngữ cảnh phiên truyền thông giữa một cặp tiến client/server
trình, tiến trình kích hoạt truyền thông (nghĩa là khởi
đầu liên hệ với tiến trình khác tại đầu phiên) được gọi
là khách. Còn tiến trình chờ được liên lạc để bắt đầu
phiên là chủ.

peer-peer
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

Tiến trình (process): chương trình


chạy bên trong một trạm (vd: client
process, server process)
Truyền thông (communication)
Ứng dụng (application) 1- 38
Giao diện (interface)
Internet và giao thức

Truyền thông tiến trình ứng dụng trên mạng Internet

 Khi các tiến trình chạy trên cùng một hệ


thống cuối thì chúng truyền thông với
nhau theo kiểu liên tiến trình, sử dụng
những quy tắc do HĐH của hệ thống đầu
cuối đó điều khiển.
 Tiến trình truyền thông trên hai/nhiều
trạm khác nhau (có thể các trạm chạy các
HĐH khác nhau): gửi các bản tin xuyên
qua mạng máy tính.
 Tiến trình gửi tạo ra và gửi các bản tin vào
mạng.
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

 Tiến trình nhận sẽ nhận các bản tin này và có


thể đáp lại bằng việc gửi bản tin ngược lại.

1- 39
Internet và giao thức

Truyền thông tiến trình ứng dụng trên mạng Internet

 Chức năng giao diện giữa tiến trình và mạng


 Một tiến trình gửi bản tin vào mạng và nhận bản tin từ mạng qua một giao diện
phần mềm gọi là socket.
 Một tiến trình có số nhận dạng (identifier) gồm địa chỉ IP và số cổng gắn với tiến
trình trong trạm. Ví dụ gửi bản tin HTTP tới máy của web gaia.cs.umass.edu thì
 IP address: 128.119.245.12

 port number: 80

application application
socket controlled by
process process app developer

transport transport
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

network network controlled


link by OS
link Internet
physical physical

1- 40
Internet và giao thức
Tiêu chí của dịch vụ mà giao thức lớp giao vận cung
cấp cho ứng dụng

Toàn vẹn dữ liệu (data integrity) Thông lượng (throughput)


 some apps (e.g., file transfer,  some apps (e.g.,
web transactions) require multimedia) require
100% reliable data transfer minimum amount of
throughput to be
 other apps (e.g., audio) can
“effective”
tolerate some loss
 other apps (“elastic apps”)

Thời hạn (timing) make use of whatever


throughput they get
 some apps (e.g., Internet
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

telephony, interactive Bảo mật (security)


games) require low delay
to be “effective”  encryption, data integrity,

1- 41
Internet và giao thức
Yêu cầu dịch vụ vận chuyển vận cung cấp cho một
số ứng dụng

Ứng dụng Tổn thất dữ liệu Băng thông Độ nhạy về thời gian

Truyền tệp Không tổn thất Thay đổi Không

E-mail (thư điện tử) Không tổn thất Thay đổi Không

Web Không tổn thất Thay đổi (vài kb/s) Không

Điện thoại Có: n×100 ms


Internet/
Chịu được tổn thất Audio: vài kb/s – 1 Mb/s
hội nghị Video
Video: 10kb/s – 5Mb/s
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

Audio/video lưu trữ Chịu được tổn thất Có: n×s

Trò chơi tương tác Chịu được tổn thất Vài kb/s-10kb/s Có: n×100ms

Nhắn tin thức thời Không tổn thất Thay đổi Có và không

1- 42
Internet và giao thức
Yêu cầu dịch vụ vận chuyển vận cung cấp cho một
số ứng dụng

TCP service: UDP service:


 reliable transport between  unreliable data transfer
sending and receiving process between sending and
 flow control: sender won’t receiving process
overwhelm receiver  does not provide: reliability,
 congestion control: throttle flow control, congestion
sender when network control, timing, throughput
overloaded guarantee, security,
orconnection setup
 does not provide: timing,
minimum throughput
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

guarantee, security
 connection-oriented: setup
required between client and
server processes
 Which applications rely on TCP and/or UDP 1- 43
Internet và giao thức

Bài tập về Kiến tạo giao thức lớp ứng dụng

 Thiết kế và mô tả một giao thức lớp ứng dụng (application-level


protocol) giữa máy rút tiền tự động (ATM) và máy tính tập trung
của ngân hàng (nhóm từ 6-10 sv – 2 dãy bàn).
 Giao thức của bạn cần
 Cho phép kiểm tra thẻ và mật khẩu của người dùng
 Số dư tài khoản (được lưu giữ ở máy tính tập trung)
 Truy vấn tài khoản.
 Các thực thể giao thức (protocol entities) có thể xử lý được trường hợp rất phổ biến đó là
không đủ tiền trong tài khoản để rút lượng tiền mong muốn vừa nhập.
 Hãy đặc tả giao thức bằng cách liệt kê các bản tin trao đổi và hành động
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

của máy rút tiền tự động ATM hoặc máy tính tập trung của ngân hàng về
việc gửi và nhận tin nhắn.
 Phác họa/Vẽ hoạt động của giao thức trong trường hợp rút tiền đơn giản và
không lỗi (tương tự sơ đồ về giao thức slide 1-11).
 Mô tả rõ ràng các giả định của giao thức của bạn về dịch vụ truyền tải
(giao vận) từ đầu cuối đến đầu cuối. 1- 44
Internet và giao thức

Giao thức (protocol) là gì?


Giao thức của con người và mạng máy tính
Yêu cầu kết nốiTCP
Chào anh
Đáp ứng kết nốiTCP
Chào em
Get http://www.awl.com/kurose-ross

Anh ơi, bây giờ <truyền file>


là mấy giờ ạ?

Bây giờ là 2giờ


2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

Các giao thức đặc tả cú pháp (syntax) và ngữ nghĩa


(semantics)
Syntax: cách cấu trúc giao thức
time Khuôn dạng, trình tự các bản tin được
Q: Còn giao thức nào trong cuộc sống? gửi và nhận
Semantics: ý nghĩa của các bít
Cách thức phản hồi các bản tin, sự kiện,
1- 45
v.v.
Internet và giao thức

Câu hỏi ôn tập chương 1


 (a1) Trình bày truyền thông tiến trình ứng
dụng trên mạng Internet và chức năng giao
diện giữa tiến trình và mạng.
 (a2) Nêu các tiêu chí của dịch vụ mà giao thức
lớp giao vận cung cấp cho ứng dụng
 (c1) Trình bày kiến trúc khách chủ (client-
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

server) và kiến trúc ngang hàng (P2P). So sánh


ưu nhược điểm của hai kiến trúc này.

1- 46
Internet và giao thức

Chương 1: Network Application Architecture

 Nội dung về nhà và học buổi tới:


 Đọc trước chương 2: HTTP
 Tìm hiểu chung về ứng dụng và các
ứng dụng Internet
 Đề bài tập cá nhân và nhóm
2019- Nguyễn Thị Thu Hằng-PTIT

1- 47

You might also like