EDU 3043

PENSYARAH : EN AWANG RAZALI BIN HJ

AWG KARIM

1
KONSEP BILIK
DARJAH
Apakah gambaran anda “bilik
darjah”?
 Masyarakat umum anggap
Satu tempat yang menyeronokkan
?
“bilik darjah” sbg satu tempat
Adakah satu bilik yang pembelajaran yg agak sibuk
mengandungi meja dan kerusi
disusun ikut barisan ? Masih (rendah/menengah)
ingatkah guru-guru anda dan
bagaimana mereka mengurus bilik
darjah ?

 Konsep “bilik darjah” boleh

dilihat dari dua perspektif; 1.
Satu tempat kerja. 2. Satu
sistem ekologi

2
 TEMPAT Tugas berhubung dengan proses pengajara
KERJA dan pembelajaran

BILIK DARJAH

Interaksi ekologi peribadi dengan SISTEM

Ekologi bilik darjah EKOLOGI

3
KONSEP BILIK
DARJAH
 Tempat murid-murid datang ke
sekolah untuk belajar dan guru datang
mengajar.
SATU TEMPAT  Selain mengajar guru merancang apa
yg hendak diajar, menentukan hasil
KERJA pembelajaran, mengawal aktiviti di
dlm b/d, mewujudkan persekitaran
pembelajaran yg selesa, memberikan
dorongan, menilai pencapaian m/m
dsb.
 Manakala m/m akan memberi
perhatian, ambil bahagian secara aktif,
buat latihan, mematuhi peraturan b/d
agar p&p berjalan lancar.

4
KONSEP BILIK
DARJAH
 Bilik darjah dianggap sebagai satu
persekitaran khas (habitat) iaitu
kedua-dua guru dan murid
SATU SISTEM (penduduk) saling berinteraksi
bagi menjayakan proses p&p (terus
EKOLOGI hidup).
 Sifat saling bergantung sedemikian
memerlukan komunikasi
interpersonal yang mempengaruhi
tingkah laku & sikap murid
terhadap pembelajaran.
 Mereka yang berjaya menyesuaikan
diri di dlm ekologi ini akan terus
berjaya dalam alam persekolahan.

5
JENIS & CIRI-CIRI UTAMA B DARJAH
1. Bilik Darjah Tradisi
 Kerusi & meja disusun baris demi
baris
 M/M yang fizikal nya kecil atau
pendengaran yang kurang baik
ditempatkan di hadapan
 Kerusi & meja disusun sesuai
dengan pendekatan berpusat
kepada guru
 Kaedah mengajar seluruh kelas
menjadi keutamaan, jarang
melibatkan aktiviti m/m
 M/M pasif dan kaku, duduk diam
dan mendengar guru shj
2. Bilik Darjah Terbuka
 Aktiviti p&p dijalankan secara
berkumpulan/individu
 Pelbagai aktiviti p&p boleh
dilakukan di beberapa tempat di
dlm b/d secara serentak
 Persekitaran b/d terbuka
dilengkapkan dgn alat-alat &
bahan-bahan pelajaran
 Tiada kurikulum ditetapkan &
kebebasan diberi kepada m/m
untuk memilih, merancang &
melaksanakan aktiviti pembelajaran
yang diminati
 Pendekatan pengajaran guru adalah
berdasarkan kebolehan serta minat.
6
3. Bilik Darjah Bercantum
 Kelas yang mengandungi m/m terdiri lebih daripada
satu tahun persekolahan.
 Sesebuah kelas bercantum mungkin mengandungi
m/m daripada dua tahun persekolahan (Thn 1 dan Thn
2) atau daripada tiga tahun persekolahan (Thn 1, 2,
dan 3)
 Kelas bercantum diwujudkan kerana bilangan murid
di dalam satu tahun persekolahan kurang daripada 15
orang, iaitu tidak mencukupi untuk membentuk satu
kelas biasa.

7
3. Bilik Darjah
Bercantum
 Umur murid : Umur yang hampir sama
(Thn1,2,& 3).
 Keperluan murid : Thn 1 memerlukan
perhatian dan layanan yang lebih drpd
KRITERIA guru.Thn 6 juga perlukan perhatian
PERCANTUMAN kerana akan menduduki UPSR, jadi elok
Thn1 dan Thn 6 tidak dicantum.
 Bilangan murid : Bilangan murid dalam
setiap tahun persekolahan menentukan
bilangan kelas yang hendak dicantum,
tidak melebihi 14 orang dalam tiga tahun
persekolahan.
 Bilangan tenaga pengajar : Sebuah yang
mempunyai 3 orang guru boleh
mencantumkan m/m daripada 3 thn
persekolahan untuk membentuk kelas
bercantum.

8
4. Bilik Darjah
Prasekolah
 Kanak-kanak dalam lingkungan 4-6 thn.
 Tempat melatih kanak-kanak dalam
pendidikan asas secara formal.
CIRI-CIRI BILIK
 Aktiviti p&p dijalankan secara informal
DARJAH PRA melalui aktiviti permainan.
 Meja dan kerusi disusun mengikut
SEKOLAH kumpulan spt bilik darjah KBSR Tahap 1,
kecuali tinggi-rendahnya mengikut umur,
ruang permainan lebih luas drpd KBSR.
 Dinding b/d prasekolah dihiasi dgn
pelbagai carta dan kad gambar yang
berwarna-warni.
 Prasekolah moden pula dilengkapi dengan
ruang membaca, permainan pendidikan,
tv/komputer.
 Murid-murid prasekolah biasanya tidak
lebih 25 org

9
5. Bilik Darjah KBSR
 Kerusi & meja disusun ikut kumpulan
 M/M dibahagikan kepada beberapa
CIRI-CIRI BILIK kumpulan ikut kebolehan masing-
masing.
DARJAH KBSR  M/M digalakkan terlibat dalam aktiviti
p&p
 Pendekatan pengajaran berpusat kpd
m/m
 Interaksi antara guru-murid, dan
murid-murid.
 Ruang pembelajaran disediakan.
 Aktiviti murid berada dalam keadaan
aktif. M/M diberi peluang untuk
bergerak & berbincang dengan guru
atau rakan-rakan sedarjah/kumpulan.

10
6. Bilik Darjah Multimedia
• Kemahiran penggunaan komputer telah diperkenal pada
dekad 80-an.
• Banyak sekolah telah dilengkapi bilik komputer untuk
melatih murid-murid kemahiran komputer khasnya
sekolah bestari (smart schools)
• Empat mata pelajaran (BM, BI MT & SN) diperkenalkan
di sekolah bestari dengan aplikasi teknologi terkini
sebagai kaedah & teknik pengajaran & pembelajaran.

11
7.Bilik Darjah MP khas
 Antaranya ialah bilik makmal sains, bilik ekonomi
rumah tangga, bilik seni perusahaan, bilik pusat
sumber, dan bilik mata pelajaran lain seperti
Kemahiran Hidup, Reka Cipta dll.
 Dilengkapi dengan pelbagai jenis alatan untuk kerja-
kerja amali.
 Bentuk kerusi dan meja dibentuk dan diubahsuai
 Dilengkapi perabot, mesin, peti ais, alat pertukangan
dsb.
 Di pusat sumber pula terdapat tv, video, projektor dan
slaid, spesimen dan carta.
12
KONSEP PENGURUSAN BILIK
DARJAH

13
PENGURUSAN BILIK DARJAH ??
 Umumnya merujuk kepada kebolehan guru mengawal
murid-murid bagi memastikan proses p&p berjalan dengan
lancar.
 Guru perlu berusaha mencegah berlakunya sebarang
tingkah laku bermasalah dalam kalangan m/m.
 Guru juga digelar Pengurus Bilik Darjah iaitu mengurus
rutin b/d, mengurus m/m supaya menjalankan tugas
mereka mengikut jadual (membersihkan b/d), mengurus
m/m supaya mematuhi peraturan b/d supaya menjadi
lebih kondusif untuk aktiviti p&p, mengurus bahan-bahan
pengajaran supaya dapat digunakan lebih berkesan &
mengurus aktiviti kumpulan.

14
PENGURUSAN BILIK DARJAH ??
 Secara amnya, pengurusan b/d merupakan sesuatu seni
atau amalan mengurus murid, kemudahan fizikal, dan
aktiviti, demi membentuk suatu iklim alam belajar yang
kondusif untuk aktiviti pengajaran & pembelajaran di
dalam b/d.
 Mengikut Guey R. Lefroncis (1999), pengurusan b/d
merupakan “sesuatu konsep yang komprehensif untuk
pelbagai aktiviti guru yang dirancang dengan tujuan
memudahcarakan pengajaran dan pembelajaran di dalam
b/d, merangkumi tindakan disiplin, rutin harian,
penyusunan tempat duduk, dan memperuntukkan masa
pelajaran”.

15
RUMUSAN BILIK DARJAH ??
 Dihuraikan sebagai proses untuk membentuk dan
mengekalkan suatu alam belajar dan iklimnya yang
kondusif untuk pengajaran & pembelajaran, demi
mencapai objektif pelajaran yang ditentukan.
 Kerjasama antara guru & murid-murid untuk mengurus
segala aspek kehidupan di dalam bilik darjah.
 Kecekapan guru menjalankan tugas sebagai pengurus
akan mewujudkan suasana sosio emosi yang selesa, disiplin
kelas yang baik dan keadaan bilik darjah yang kondusif &
sesuai untuk meningkatkan keberkesanan pembelajaran &
pelajaran.

16
Elemen Pengurusan B Darjah
 Guru Sebagai Perancang
- Melibatkan aktiviti
menentukan objektif
pelajaran, memilih isi
pengajaran, memilih strategi
& kaedah
pengajaran,merancang akt
p&p, memilih dan
menyediakan bahan-bahan
pelajaran di samping
mengurus kemudahan-
kemudahan untuk
menjalankan akt
pembelajaran
 Guru Sebagai Pengelola
- Mengurus rutin bilik darjah
- Mengurus aktiviti murid
- Mengurus bahan-bahan
pelajaran
- Mengurus disiplin bilik
darjah
- Mengurus aktiviti kumpulan
- Mengurus keadaan fizikal &
kemudahan
- Mengurus aktiviti penilaian.
17
MERANCANG
 Penentuan obj pelajaran  Meliputi usaha memilih &
berdasarkan sukatan menyediakan bahan-bahan
pelajaran, pengetahuan sedia pel untuk digunakan guru
ada m/m & kebolehan sendiri dan murid.
mereka.  Meliputi pengurusan
 Pemilihan isi pel berkaitan kemudahan-kemudahan di
dengan objektif pel yang dalam b/darjah (kerusi-meja)
ditentukan, serta boleh
membantu m/m mencapai
obj pelajaran
 Pemilihan strategi & kaedah
mengajar berkait rapat dgn
pencapaian obj pelajaran,
membolehkan guru
merancang isi pelajaran.

18
 MERANCANG OBJ PEL

MERANCANG AKT
PENILAIAN MERANCANG BAHAN-
BAHAN PELAJARAN

MERANCANG MERANCANG AKTIVITI

KEMUDAHAN DAN MERANCANG
KUMPULAN
SUSUNAN B DARJAH

MERANCANG STRATEGI &

MERRANCANG PEMERINGKATAN KAEDAH PENGAJARAN
ISI PELAJARAN
MERANCANG AKTIVITI
PENGAJARAN & PEMBELAJARAN

19
CIRI-CIRI KEMAHIRAN
MERANCANG YANG BERKESAN
 Pengajaran efektif mempunyai obj pelajaran eksplisit yang
ditentukan berdasarkan suk pel serta kebolehan m/m.
 Isi pel dlm rancangan mengajar telah disusun daripada
mudah kepada kompleks, bermakna, relevan serta
menarik.
 Rancangan mengajar meliputi penggunaan pelbagai alat
bantu mengajar
 Pendekatan pengajaran berpusatkan kpd m/m,
menekankan aktiviti pembelajaran m/m.
 Rancangan mengajar mempunyai langkah-langkah
mengajara yang lengkap (permulaan, perkembangan dan
penutup).
20
MENGELOLA (MENGURUS)
 Mewujudkan aktiviti
pembelajaran
 Kebolehan menggunakan
kemahiran mengajar
 Aktiviti pengajaran
ditumpukan untuk
merangsang m/m, memberi
motivasi untuk menimbulkan
minat m/m.
 Aktiviti pengajaran
menghasilkan aktiviti
pembelajaran yang berkesan.
 Membawa hasil pembelajaran
dengan membentuk
perubahan tingkah laku dari
satu tahap rendah ke tahap
yang tinggi.
 Segala pendekatan, strategi,
kaedah & teknik mengajar
berlandaskan kepada teori &
ciri pembelajaran.
 Kaedah perbincangan,
demonstrasi serta strategi
pemusatan murid & bahan
adalah berkesan.
21
 MENGURUS RUTIN B DARJAH

MENGURUS AKT
PENILAIAN MENGURUS AKTIVITI MURID

MENGURUS KEADAAN MENGURUS BAHAN-

FIZIKAL DAN MENGELOLA
BAHAN PELAJARAN
KEMUDAHAN

MENGURUS DISIPLIN
MENGURUS AKTIVITI KUMPULAN BILIK DAJAH

22
CIRI-CIRI GURU YANG BERKESAN
 Sifat dan Kualiti Peribadi  Sifat dan Kualiti Sosial/T
- Baik hati Laku
- Jenaka - Budi pekerti
- Sabar - Ramah mesra
- Bertanggungjawab - Merendah diri
- Yakin - Semangat berbakti
- Kepimpinan - Jujur
- Nilai-nilai Keguruan (mesra, - Nilai-nilai Keguruan (inovasi
adil, luwes, kecindan, tegas, dalam hubungan sosial,
berdedikasi, berwibawa & bepekerti mulia, mudah suai,
toleransi) berdaya kepimpinan,
kesedaran terhadap
persekitaran serta toleransi)
23
RUMUSAN
 Murid-murid suka berdamping rapat dengan guru
 Rakan-rakan sejawat suka bergaul dengannya
 Guru itu melibatkan diri secara aktif dalam kegiatan
sosial
 Sering memberi sumbangan secara suka rela serta
penuh dedikasi.
 Guru yang memiliki sifat & kualiti yang murni dan
bernilai sahaja dapat menjalankan tugas & memikul
tanggungjawab dengan sempurna dan penuh dedikasi.

24
CIRI-CIRI GURU YANG BERKESAN
 Sifat dan Kualiti
Profesional
(Kompetensi Pengajaran &
Pembelajaran)
- Ingin tahu
- Pengetahuan Ikhtisas
- Suka membaca
- Kemahiran bertutur
- Daya Ingatan
- Daya Usaha
25
PENGHAYATAN & AMALAN NILAI
 Guru sebagai pembentuk  Tingkah laku & contoh
nilai teladan
- Nilai moral yang baik - Tingkah laku guru, teladan
boleh dibentuk melalui kepada m/m.
contoh teladan, norma, - Guru harus mempunyai
adat resam & kepercayaan sifat-sifat terpuji yang
masyarakat, peraturan & boleh menjadi teladan.
undang-undang, hukuman - Berpakaian kemas,
& ganjaran dan proses berkelakuan baik,
pendidikan bersopan santun, berbudi
- M/m dididik membentuk bahasa, sentiasa menepati
akhlak yang mulia. masa, rajin & mempunyai
sikap positif.

26
PENGHAYATAN NILAI MENGHASILKAN PERKHIDMATAN
PELAJAR CEMERLANG
 NILAI AKT PENGAJARAN  NILAI AKTIVITI KO-K
& PEMBELAJARAN. - Meliputi akt kelab &
- Unsur-unsur kenegaraan persatuan, permainan &
dlm semua mata pel, guru sukan serta unit
perlu menonjolkan sikap beruniform.
kenegaraan semasa p&p - Bertujuan untuk
(Pmoral, Sej, BM,Sivik) memupuk nilai-nilai
- Secara tidak langsung murni.
semasa menjalankan akt - M/m berpeluang
kumpulan (bekerjasama, berinteraksi sambil
tolong menolong dsb) memupuk nilai-nilai
bekerja sama, semangat
kekitaan & perpaduan.

27
PENGHAYATAN NILAI MENGHASILKAN PERKHIDMATAN
PELAJAR CEMERLANG
 NILAI AKTIVITI BUDAYA
SEKOLAH
- Menyanyi Lagu
Kebangsaan, Lagu Sekolah
& Lagu Patriotik dalam
Perhimpunan Sekolah.
- Membaca ikrar
- Mengibarkan jalur
gemilang
- Menyertai kempen
kebersihan sekolah
- Program Minggu Bahasa
28
PENGURUSAN & KEPIMPINAN BILIK
DARJAH
 Memiliki ilmu pengetahuan yang luas serta kemahiran &
keterampilan dalam bidang pengurusan
 Memiliki sahsiah & akhlak yang murni
 Memiliki sifat keberanian berasaskan pertimbangan teliti &
tindakan yang rasional.
 Memiliki sifat keyakinan diri & tegas serta tidak berasa
takut atau terancam terhadap pandangan, idea & saranan
rakan sejawat.
 Kreatif, inovatif, imaginatif & dinamik melaksanakan
pengurusan b darjah.
 Memiliki sifat ikhlas & jujur dalam melaksanakan tugas
sebagai pemimpin pendidikan.

29
GURU ALAF BARU PENGURUSAN B
DARJAH
 BERILTIZAM
 BERORIENTASIKAN MATLAMAT
 BERWAWASAN
 BERPANDANGAN GLOBAL
 BERPANDANGAN POSITIF
 BERPENGETAHUAN, FLEKSIBEL & MUDAH
MENYESUAIKAN DIRI DALAM REFORMASI,
INOVASI & PERUBAHAN PENDIDIKAN

30
KESIMPULAN
 Melaksanakan tugas mengikut prosedur-prosedur yang
telah ditetapkan
 Mempunyai disiplin tinggi
 Bersikap adil dan berfikiran positif
 Menggalakkan perpaduan dalam aktiviti-aktiviti Hal Ehwal
Murid
 Mengutamakan keselamatan murid
 Akauntabilit ke atas tugas yang dilaksanakan
 Mengamalkan nilai-nilai murni & intergriti diri dalam
melaksanakan tugas
 Menggalakkan intergrasi dalam aktiviti Hal Ehwal Murid

31
SEKIAN TERIMA KASIH

32