BUBREŽNE BOLESTI

I- Prerenalne II- Renalne III- Postrenalne

uzrokovane uzrokovane
smanjenom perfuzijom opstrukcijom u
bubrega mokraćnim putevima

glomerulske neglomerulske

nefritičke nefrotičke vaskularne tubularne intersticijalne

 I- Prerenalne bubrežne bolesti

120 ml/min (1/5 MV)- filtrirane krvi kroz bubreg

1. Tromboembolijske bolesti
a) začepljenje bubrežnih arterija tromb iz srca
muralni tromb
infarkt kore i srži

2h posle začepljenja ireverzibilna nekroza

b) tromboza bubrežne vene - povećana sklonost ka
zgrušavanju
- oštećenje krvnog suda
ishemija se razvija sporije
zbog kolaterala

staza

intesticijski edem
c) nefropatija zbog srpastih eritrocita

srpasti eritrociti se talože u vasa recta (povoljno acidobazno stanje)

medularna staza

ishemija

Ki P (izlučivanje) slabokoncentrovana mokraća, PH

2. Stenoza bubrežne arterije

a) ateroskleroza b) fibromuskularna displazija

pokretljivost bubrega

aktivacija renin- angiotenzin sistema

vazokonstrikcija nadražaj simpatikusa lučenje aldosterona

h i p e r t e n z i j a
3. Sistemski vaskulitisi

odlaganje imunih kompleksa u zid krvnih sudova

morfološka promena krvnog suda

nekroza tromboza okluzija hemoragija

4. Sklerodermija progresivne sklerotične
promene u svim k.sudovima

nagomilavanje kolagena u k.sudovima

odsustvo vazoregulacionog mehanizma

popuštanje prekapilarnog sfinktera

mikrovaskularna hipertenzija

edemi i teleangiektazija

arteriolarna hipertenzija i fibroza

suženje lumena

i s h e m i j a
5. Koagulopatije

hemolizno-uremijski sindrom (HUS)

lokalizovani oblik DIK-a

trombocitopenija

stvaranje trombocitnih i fibrinskih tromba

u malim krvnim sudovima i glomerulima

akutno otkazivanje bubrega

6. Bubrežne bolesti koje uzrokuje hipertenzija

hipertenzija koja dugo traje

skleroza arterija i glomerula

ishemija

mestimična atrofija tubula

hronična bubrežna insuficijencija

7. Bubrežne bolesti u poremećajima sistemskog krvotoka

a) MV vazokonstrikcija aferentnih arteriola

glomerularne filtracije

b) diuretični lekovi (kod lečenja edema)

dodatni gubitak tečnosti mokraćom

filtracionog pritiska
 c) Hepatorenalni sindrom

uznapredovala ciroza ili tumor

aktiviranje portalnog refleksa

zbog postojeće portne hipertenzije

simpatikus

1. vazokonstrikcija 2. poremećen renin-angiotenzin sist.

glomerularne filtreacije 3. endotoksini

 Laboratorijski nalaz kod prerenalnih bolesti:

a) Sediment: - normalan nalaz

- mogu se naći retki hijalini cilindri zbog veće
koncentracije mokraće

b) Hemijski nalaz: - mokraća je koncentrovana (zbog ADH)

(reverzibilan) - povećan je odnos karbamida i kreatinina
u plazmi (zbog reapsorpcije)
- Na u mokraći (zbog reapsorpcije)
 II- Renalne bubrežne bolesti

1. Oštećenja glomerula izazvana imunopatogenetskim mehaizmima

a) Nefritisi uzrokovani imunokompleksima

odlaganje cirkulišućih Ag-At

u glomerulu u: - serumskoj bolesti
- bakterijskim,virusnim i parazitarnim
infekcijama
- primeni nekih lekova
b) Nefritisi uzrokovani delovanjem At protiv bazalne
membrane glomerula

Goodpastureov sy. virusna infekcija

Ag slične strukture kao bazalna membrana

+
At

oštećenje glomerularne i alveolarne

membrane

glometularna i plućna hemoragijska

oštećenja
c) Nefritisi uzrokovani vezinanjem At na Ag in situ

Ag zadržani u glomerulu - Ag epitela proksimalnog

kanalića
- virus hepatitisa B
- lekovi
- cirkulišući DNA-Ag
At

oštećenje glomerula
 2. Aktiviranje endogenih biološki aktivnih spojeva u patogenezi
oštećenja glomerula

a) komplement biološki aktivni spojevi C3a i C5a

C3b propustljivost

olakšava hemotaksa odlaganje

imunoadherenciju polimorfonukleara imunih kompl.

nakupljanje Le oslobađanje lizozimnih enzima

fagocitoza direktno oštećenje glomerula

 b) oštećena glomerularna membrana

trombociti adherišu

vazoaktivni amini (serotonin,histamin)

propustljivost glomerularne
aktivacija membrane
Hagemanovog faktora

lokalizovan DIK
 REMEĆENJE GLOMERULARNE FUNKCIJE

1. Promenjen sastav mokraće: - hematurija

- proteinurija
- cilindrurija
- piurija

2. Promene u veličini glomerularne filtracije:

- smanjenje površine glomerularne membrane
- smanjen protok krvi kroz glom. kapilare filtracija
- smanjena filtracija zbog hipoalbuminemije

80-150 ml/min normalna filtracija

10-15 ml/min smanjenje filtracije koje se
manifestuje klinički vidljivim oštećenjem bubrega
 3. Nefritički edemi:

a) ak. glomerulonefritis hr. glomerulonefritis

filtracija funkcija tubula nema edema zbog

očuvana adaptacionog mehanizma
smanjene reapsorpcije
soli i vode
edem reapsorpcija
Na+ i H2O
b) završni stadijum filtracija
glomerulonefritisa - svi regulacioni mehanizmi otkazuju

c) nefrotički sindrom

normalna filtracija gubljenje albumina mokraćom

koloidno-osmotskog pritiska

promena hemodinamskih odnosa

 DDg bubrežnih edema

A) glomerulonefritis --- eklampsija

oštećenje glomerula normalna f-ja u celom telu

tubula vaskulitis

filtracija normalna oštećenje zida

H2O i Na+ reapsorpcija kapilara
H2O i Na+
retencija plazmoreja
H2O i Na+
u tkivu H2O i proteini

edem bogat belančevinama

B) Nefrotski sindrom

veliko oštećenje glomerula

glomeruli neselektivno sito (velike pore)

filtracija belančevina

gubljenje belanč. belančevine u mokraći

iz krvi

hipoproteinemija masivna proteinurija

s cilindrurijom
koloidno-onkotskog pritiska

izlazi tečnost iz krvi hipovolemija

nadražaj kore nadbubrega

aldosteron

edem siromašan retencija H2O i Na+

belančevinama
 4.Bubrežna hipertenzija

A) Renoprivna B) Renovaskularna

odstranjivanje glomerulonefritis skleroza k. sudova

oba bubrega
suženje bubrežnih arterija
nemogućnost filtracije
slabiji protok
H2O NaCl anuruja
renin-angiotenzin
hipervolemija zadržavanje Na+
vazokonstr. aldosteron
zadržavanje H2O
retencija Na+

h i p e r t e n z i j a hipervolemija
 Nefrotični sindrom

subepitelno odlaganje malih imunokopleksa (Ag nepoznati)

oštećenje epitelnih ćelija glomerula

1. proteinurija (3,5g)
2. hipoalbuminemija nesposobnost sinteze albumina
u jetri (verovatno zbog nekog
anoreksija cirkulišućeg inhibitora)
3. edemi
4. hiperlipidemija u jetri VLDL ateroskleroza
5. hiperkoagulopatija (uzrok nepoznat) Tr, fibrinogena
 III- Postrenalne bolesti

1. Akutna tubularna nekroza

postishemijska nefrotoksična teški metali i dr.

hemodinamske sepsa antibiotici krvni pigmenti

promene kod (gentamicin)
operacija
2. Tubulointesticijalne bolesti uzrokovane lekovima

osetljivost bubrežne kore na cirkulišuće hem. supstance

a) ak. tubularna nekroza
b) intersticijska imunološka reakcija
c) kumulativna oštećenja

3. Tubulointesticijske bolesti uzrokovane infekcijom

a) akutni pijelonefritis
b) hronični pijelonefritis
 4. Tubulointesticijske bolesti uzrokovane metaboličkim
promenama

a) uratna nefropatija: mokraćna kiselina i soli (urati)

pH smanjena rastvorljivost

taloženje u sabirnim tubulima

b) hiperkalcemična nefropatija

poliurija polidipsija nemogućnost koncentracije

mokraće
c) hipokaliemična nefropatija: K+ neosetljivost na ADH
 Poremećaj tubularnih funkcija

1. reapsorpcija u proksimalnom tubulu

cistin fosfat glicin bikarbonati

cistinurija fosfaturija glicinurija tubulska acidoza

nefrolitijaza
glukoza triptofan

renalna nema PPF

glikozurija
znaci pelagre
2. sekrecija u distalnom tubulu

jon H+

tubulska acidoza

3. refraktarnost tubula na ADH

nema reapsorpcije H2O

nefrogeni dijabetes insipidus : DDg sa pravim

- na davanje ADH nema
smanjenja poliurije
 AKUTNA BUBREŽNA INSUFICIJENCIJA

- teški metali 1. trovanje 2. poremećaj cirkulacije bubr.

- organski - tromboza
rastvarači oštećenje cirkulatorna - embolija
- gljive tubula nekroza - infarkt
- sulfonamidi - šok
- salicilati nefrotoksična - hemoliza
nekroza tubula propustljivost
tubula
3. ak. glomerulonefritis začepljenje
tubula prelaženje tubulske
oštećenje glomerula tečnosti u krv
nemogućnost
filtracija (retencija) eliminacije intoksikacija organizma

H2O Na+ K+ toksični metaboliti

 H20 Na+ K+ toksični metaboliti

oligurija hipervolemija hiperkalijemija intoksikacija org.

oligurička faza popuštanje srca

edem hipertenzila edem pluća

Ozdravljenje osmotska diureza

dehidratacija poliurija

poliurička faza
 HRONIČNA BUBREŽNA INSUFICIJENCIJA

a) nefroskleroza b) hronični c) hronični d) skleroza

glomerulonefritis pijelonefritis bubr.k.sudova

o š t e ć e nj e

1. glomerula 2. curkulacije kroz bubreg

filtracije hipertenzija

H2O Na+ N2 H+ PO4- K+ popuštanje srca

edem kreatin acidoza hiper- hiperkalijemija

purin fosfatemija
urea

kompenzatorna intoksikacija nadražaj paratireoideje

eliminacija k. srži
 kompenzatorna intoksikacija nadražaj
eliminacija k.srži paratireoideje

usta želudac crevo aplazija mobilizacija

k. srži Ca++ iz kosti
fetor gastritis proliv
+ renalna osteopatija
stomatitis Tr Er
povraćanje

krvarenje

anemija
3. tubula 4. koncentracije 5. nema eritropoetina

reapsorpcija poliurija proeritroblasti se

izostenurija ne stvaraju
HCO3- Na+
anemija
gubljenje HCO3-

acidoza
 POREMEĆAJI KOLIČINE I SASTAVA MOKRAĆE
Poliurija (preko 2l/24h)

I- Ekstrarenalna poliurija

1. povećano unošenje tečnosti 5. povlačenje edema

2. smanjeno lučenje ADH manja reaps. H2O i Na+

nedovoljna reapsorpcija H2O poliurija

3. neosetljivost tubula prema ADH

4. dijabetes osmotska diureza

hiperglikemija neophodna H2O za izlučivanje glukoze

(osmotski efekat)
 II- Renalna poliurija

1. oštećenje 2. neosetljivost 3. oporavak 5. glomeruli

tubula tubula posle akutne oporavljeni
prema ADH glomerularne
smanjena insuficijencije 4. tubuli još
reapsorpcija smanjena nisu oporavlj.
reapsorpcija kompenzatorno
H2O Na+ H2O povećanje nema
filtracije reapsorpcije
ureje H2O

osmotska
diureza

p o l i u r i j a
 Oligurija i anurija (< od 400 ml/24h)

I Prerenalna II Renalna III Postrenalna

(poremećaj van bubrega) (poremećaj u bubregu) (opstruktivne)

I 1. hipovolemija krvarenje
dehidracija

2. bol crevne kolike

kolike zbog litijaze

protok krvi refleksna vazokonstrikcija

kroz bubreg bubrežnih arterija

oligurija i 3. prekomerno lučenje

anurija ADH
 glomerulonefritis nefroskleroza

II oštećenje glomerula

nemogućnost filtracije

insuficijencija bubrega

oligurija i anurija

III 1. inflamacija 2. kamen u ureteru

suženje uretera opstrukcija uretera

3. adenom prostate anurija i oligurija

 Proteinurije

I Prerenalne II Renalne III Postrenalna

glomerulska tubulska

I 1. povećana 2. napor, 3. groznica 4. multipli

hemoliza povreda miš. mijelom

nedovoljno mioglobin raspadanje stvaranje Ig

haptoglobina u krvi proteina na male Mt
manje molek. (Bence-Jones
slobodni Hb ove belanč.)
prolaženje kroz glomer. memb.

taloženje u tubulima

začepljenje tubula

anurija proteinurija
(hemoglobinurija, mioglobinurija)
II 1. zapaljenje 2. trovanje teškim metalima

oštećenje glomerula

proširenje pora

izlučivanje belančevina mokraćom

proteinurija
(renalna glomerulska proteinurija)
 1. zapaljenje 2. teški metali 3. endemska
nefropatija

oštećenje tubula

tubulociti nesposobni da reapsorbuju

i koriste belančevine iz filtrata

proteinurija
(renalna tubulska proteinurija)

III 1. zapaljenje 2. zapaljenje 3. zapaljenje

uretre bešike uretera

eksudacija

proteinurija
 Hematurija (pojava eritrocita u mokraći)

I Renalna hematurija

1. trauma 2. TBC 3. tumor

oštećenje krvnog suda Er u tubulima

prelaze u stvaranje Er
izlazak Hb iz mokraću cilindara
eritrocita
hematurija cilindrurija
Er bledi mokraća crvenkasta
(ispirak mesa)
ako mokraća stoji isparavanje

hipertonija mokraće Er smežurani

II Postrenalna hematurija

1. kamen 2. tumor 3. povreda

(ureter, bešika, uretra, prostata, genitalije)

mehaničko oštećenje
krvnih sudova

hematurija mokraća jasno crvena

Er sveži
 Litijaza (kalkuloza)
1. kisela mokraća taloženje urata uratni kalkulus (crvenkast)
2. alkalna mokraća fosfatni kalkulus (beličast)
3. oksalatni mrko sivi

ishrana hipervitaminoza D

purini oksalati

A- hiperekskrecija hiperkalcijemija hiperparatireoidizam

B- dehidracija

stvaranje kalkulusa smanjivanje rastvorljivosti soli

D- pomažući efekti C- zaštitnih koloida mokraće

infekcija mok. staza mokraće promena pH hipovitaminoza A

puteva mokraće