KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Tarih
• «Mushrooms were thought to be special and supernatural in origin
– 4600 years ago, the Egyptians believed mushrooms to be plants of
immortality; the Pharaohs decreed that only they could eat
mushrooms. The Romans thought mushrooms were the food of the
gods. Many people collect mushrooms for the purpose of
consumption, but lots of myths and false concepts still survive
today.»
https://www.lowimpact.org/infoarticle/history-of-mushroom-
cultivation/

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 2/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Tarih
M.S. 1731 Agaricus bisporus M.S. 1650
Flamulina velutipes
M.S. 600

Lentinus edodes
M.Ö. 800
M.S. 1865
Auricularia polyricha
M.Ö. 300-200

Truffle mushrooms
M.S. 1987

M.S. 1986 M.S. ~1950s

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 3/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Karınca «mantar yetiştiriciliği»

• 50-65 milyon yıl öncesi civarında
evrilmiş bir simbiyotik ilişki
• «Lower»
• «Coral Fungi»
• «Yeast»
• «Generalized higher»
• «Leaf cutter»

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 4/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Yaygın kültür mantarları

Agaricus bisporus Flammulina velutipes Lentinus edodes

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 5/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Yaygın kültür mantarları

Tuber spp.
Craterellus fallax

Auriculaira polytricha

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 6/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Yaygın kültür mantarları

Hydnum repandum
Grifola frondosa
Cantarellus cibareus

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 7/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Yaygın kültür mantarları

Morchella esculenta Pholiota nameko Pleurotus ostreatus

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 8/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Mantar besin değerleri

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 9/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Yetiştirme yöntemleri (Lentinus edodes)

• Şekildeki gibi nemli odunlar
desteklenir
• Odunlarda belli aralıklarla delikler
açılır
• Odun talaşı ile birlikte mantarlar bu
deliklere enjekte edilir
• Balmumu ile bu delikler kapanır,
odunların da üst ve alt kısmı su kaybını
azaltma için yine kaplanır.
• Kütükleri iyice ıslak tutuyoruz 2 ay
boyunca ve yeşil küf mantarı kontrol
ediliyor, sonra iyice mantar büyümesi
olduğunda kurumaya bırakıyoruz.

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 10/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Yetiştirme yöntemleri (Agaricus bisporus)

• Pastorize komposta mantar
eklenir.
• Yüzeyin yarısı beyaz miseller
görülecek kadar kaplandığında
kireç-turba karışımı ile yüzey
kaplanır
• Sıcaklığı 75 F (~23 C)’den 60 F
(~15.5 C)’ye düşürdükten sonra,
bir hafta 10 gün içinde mantarlar
belirmeye başlıyor.

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 11/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Yetiştirme yöntemleri (Volvariella volvacea)

• Taze kurutulmuş çeltik samanı, 1.2 m boy,
25 cm çapında demetler, sonra bu 1-2 gün
çimento tankta su içinde bekliyor
• Sonra ekstra su akıtılıyor ve bambudan
platform üzerine kuruluyor.
• Mantar,ucun 15 cm ötesine uygulanıyor.
• Buna dhal tozu ekliyorlar ve bu şekilde 4 kat
demet yapıp sonra iyice sıkıştırıyorlar.
• Yataklar polietilenle kaplanıyor
• Her gün dış havayla temas ettirmeden 1 ya
da 2 kez sulanıyor. 10-15 gün sürüyor misel
büyümesi

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 12/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Mantar ile kompostlama/çevre iyileştirme

• Kahve telvesi (İstiridye mantarı)

• Karton (İstiridye ya da diğer

oduncu mantarlar)

• Giysi boyası (kuyruk mantarı)

• Mycovermicomposting

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 13/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Mario’daki mantar (Amanita muscaria)

• Psikoaktif mantar
• Zehirli dense de Avrupa, Asya,
Kuzey Amerika çeşitli yerlerinde
yeniyor
• Halusinojen
• Sibirya’da transa geçmek için
kullanıyorlarmış şamanlar filan.
• Sinek yakalama işi de görüyor

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 14/15
 KÜLTÜR MANTARI SUNUMU

Kaynaklar
https://www.lowimpact.org/infoarticle/history-of-mushroom-cultivation/
http://en.agaricus.ru/agaricus/from-the-history
http://www.press.uillinois.edu/wordpress/mushroom-monday-flammulina-velutipes/
http://www.turktarim.gov.tr/Haber/227/turkiyenin-mantar-baskenti-korkuteli
https://en.wikipedia.org/wiki/Ant–fungus_mutualism
https://www.boloji.com/articles/5450/the-history-of-mushroom-cultivation-in-india
https://harvesttotable.com/cultivated_mushroom_varieties/
http://nrcmushroom.org/mushroomprofile/Paddy_Straw_Mushroom/paddy_straw_mushroom.html
http://www.wikizero.biz/index.php?q=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvQW1hbml0YV9tdXNj
YXJpYQ
http://www.krishisewa.com/articles/production-technology/46-technology-for-mushroom-cultivation.html
Cotter, T. (2014). Organic mushroom farming and mycoremediation - simple to advanced and exper. Chelsea
Green Publishing.

GÜRAY HATİPOĞLU, M. SC., EARTH SYSTEM SCIENCE ODTÜ BOSTANI– KİMYA BÖLÜMÜ – 3 NİSAN 2019 Slide 15/15