 Mabibilang lamang ang mga tao na kinikilalang

makapangyarihan o casique sa bayan ng San Diego.

Katulad ito ng roma at italya sa mahigpit na agawan
sa pamumuno sa bayan. Hindi kabilang dito sina Don
Rafael,kapitan Tiago, at ilang namumuno sa
pamahalaan. Bagamat si Don Rafael ang
pinakamayang sa bayan, ang ginagalang ng lahat at
pinagkakautangan ng marami, hindi pa rin siya ang
nagmamay-ari ng kapangyarihan sa bayang iyon. Si
Kapitan Tiago na may mga ari-arian din at kabilang sa
mataas na antas ng lipunan, sinasalubong ng banda
at musiko, at pinagsisilbihan ng masasarap na pagkain
ay walang walang posisyon sa lipon ng mga
makapangyarihan. Ang posisyon naman sa
pamahalaan tulad ng gobernadorcillo o kapitan sa
bayan ay mabibili sa halagang P5,000 at madalas pa
na kagalitan ng alkalde mayor. Sino ba talga ang
makapangyarihan sa San Diego? Walang iba kundi
ang kura paroko sa simbahan at ang alpares na
siyang puno ng mga gwardiya sibil.
 Ang kura paroko na si Padre Bernardo Salvi, ang
batang pransiskanong na mukhang masasakitin at
siyang pumalit kay Padre Damaso. Higit na may
kabaitan ito kumpara kay Padre Damaso, kung meron
mang naging kabaitan ang huli. Ang alpares naman
ay lasinggero, mapambugbog sa asawa at malupit
kanyang mga tauhan. Nakapag-asawa ito ng pilipina,
si Donya Consolacion, na mahilig magkolorete sa
mukha. Dahil sa agawang ito sa kapangyarihan ng
dalawang kastila, natural lamang na na may palihim
na hidwaang nagaganap, ngunit sa publikong lugar
ay ipinapakita ng dalawa ang kanilang pagkunwaring
pagkasunduan.