Responsible Parenthood

Unang katungod ug katungdanan

sa mga ginikanan ang pagsalmot sa
mga kalihukan nga makapalambo
sa ilang mga anak pinaagi sa
paghatag ug igo nga pag-
amuma,pag-atiman ug pagpangga.
Mga Katungdanan sa Ginikanan
a) Pag-atiman ug Pagmahal sa mga Anak

I. Sinina nga haum sa kada okasyon

II. Masustansyang pagka-on
III. Maayong panglawas
IV. Malipayong pagpuyo
b.) Pagdisiplina
i. Pagtudlo sa mga bata kon unsay husto o sayop
ii. Pagpadayag sa ilang kaugalingon panghuna-huna
iii. Paghatag og bili sa kagawasan dala ang katungdanan
ug pagsabot unsaon pagpuyo nga malipayon ug
malinawon.

Ang pagdisiplina mabuhat pina-agi sa pag-atiman ug

pagmahal.
Sobrang pagdisiplina sama sa pagpanapat,pagsilot ug
pagsulti og masakit nga mga pulong nahasupak sa
balaod (RA 7610)
 C.)Pagpalambo sa iyang katakus sa
Maayong Pagpakigsandorot ug
Pagpakiglahugay
 Pagsalig ug kumpyansa sa kaugalingon
 Makigharong sa uban
 Mahigala-on
 Dili manglupig
 Kahibalo modawat og
kapildihan/kapakyasan
 Pagdayeg sa ilang mga maayong binuhatan
d.) Edukasyon
 Ang balay maoy unang eskwelahan ug
ang ginikanan maoy unang magtutudlo
 Diha sa panimalay mahatag ang
maayong pagtulun-an aron madali ang
paglambo sa ilang panghuna-huna
 Katungdanan sa ginikanan ang
pagkaplag ug pag-ugmad sa mga
maayong hiyas o abilidad sa bata.
e.)Pagmahal sa Nasud
 Pagtudlo sa bata sa pag-
ila,pagrespeto,pagtinabangay ug
pagsinabtanay sa isig ka tawo.
 Importante para sa bata ang pagtudlo
kaniya sa pagmahal sa nasud aron
makuha niya ang halapad nga
paglantaw gawas sa iyang pamilya.
f.)Pagtudlo sa bata, ha-um sa iyang edad,
sa pagsabot sa iyang pagkababaye o
pagkalalaki
 Hatagan ug hustong kasayuran
kabahin sa iyang pagkatawo, babaye o
lalaki
 Tudloan ang bata nga mahimong
responsible isip babaye o lalaki aron
makapanalipod sa iyang kaugalingon.
Magtiayon nga dili magkaanak
 Sa magtiayon nga dili makabaton og anak
apan gustong aduna’y kaugalingog anak
aron makatukod ug pamilya, mahimo
pinaagi sa pagsagop og bata.
 Ang pagsagop maoy usa ka pamaagi nga
legal ug ubos sa atong balaod (RA
8552),kinahanglan aduna’y 16 ka tuig nga
gintang tali sa nagsagop ug sinagop.
MGA KATUNGOD SA KABATAAN
A.) PAGPAKABUHI

Katungod nga mahimugso; mahatagan

og pangalan
Mahatagan og igong pagkaon, sinina
ug kapasilongan
Mahimsog ug lagsik nga panglawas
B.) KALAMBOAN
Katungod nga aduna’y pamilya nga
malipayon,mahigugma-on ug masinabtanon
Maayong edukasyon
Molambo ang iyang kinatibuk-an nga
pagkatawo
Makat-on og maayong pamatasan ug gawi
Mahatagan og maayong higayon sa pagdula
ug lingaw-lingaw
C.PANALIPOD
Katungod nga mapanalipdan sa
tanang klase sa
abuso,pagpasagad,pagpahimulos sa
pagka tawo ug pagdagmal
Katungod nga mahatagan og espesyal
nga panalipod sa gobyerno sa mga bata
nga biktima sa gubat ug sa dili
makaangayon nga sistema sa hustisya.
D. GAWASNONG PAGPADAYAG UG
PAGSALMOT
PAGDALA SA MGA BATA
Likayi ang mga pulong nga sakit ug law-ay
atubangan sa bata
Tudlo-I sila nga mag-atiman sa ilang mga
personal nga panginahanglan.
Ayaw tugoti o dasiga ang mga buhat nga
“illegal” piligro o makadaot sa uban
Likayi ang mga buhat nga makapa-
ulaw o makapaubos sa ilang
pagkatawo.
Ayaw sila dapati
Ayaw pagpakigrelasyon sa imong
mga anak
Ayaw abusohi sa bisan unsang
paagi.
 MGA PAMAAGI SA PAGDASIG SA MGA
KABATAAN SA MAAYONG PAMATASAN;

Ipadayag ang pagmahal pinaagi sa

pulong ug sa buhat

Daygon ang ilang mga maayong buhat

sulod sa panimalay o eskwelahan.
 PAGDUMALA sa PANIMALAY
a) Tugoti ang imong asawa sa pagpanginabuhi

b) Magbaton ug igo nga kadaghanon sa anak nga

sarang mabuhi ug ma-alimahan.

c) Pagsunod ug simple nga pag ‘’BUDGET’’

d) Pagkat-on ug tigum.
PAMA-AGI sa PAGKAB-OT sa mga
PANGINAHANGLAN
 Balansiha ang kita ug gasto-anan pinaagi sa
pag ‘’BUDGET’’
 Pagtigum ug pamuhunan
 Batasana ang pagpanghindik sa panimalay
ug palibut.
 Taga-I ang imong kaugalingon ug panahon
sa pagpahulay ug lingaw-lingaw.
 Batasana ang himsug nga panimuyo.
 Himsug nga Panimuyo
Kaon ug balanse,sustansyado ug barato nga pagkaon
Likayi ang panigarilyo,pag-inom ug ilimnong
makahubog,ug pagtukaw ug dugay magabii.
Kanunaya ang pag-ehersisyo,paminaw ug mga
mabulokong awit, basa ug mga maayo nga balasahon,
o pagtinir ug ‘’hobby’’ aron paglikay sa stress.
Kanunayang ang pagpanglimpyo ug pagpanhindik sa
balay ug palibot
Likayi ang sobrang kaon, inom, duwa ug uban pa…
Pagtinir ug maayong disposisyon.