CENTRIFUGIRANJE

CENTRIFUGIRANJE

 Centrifugiranje je tehnološki postupak kojim se,

pod utjecajem centrifugalne sile, u vidu taloga
odvaja čvrsta faza iz suspenzija, odnosno
disperzna faza iz emulzije.
Razdvajanje nastaje zbog razlike u gustoći
čvrstih čestica i kapljevine ili dviju
kapljevina koje se ne
miješaju (centrifugalna
sedimentacija),

ili s pomoću šupljikave pregrade

(filtarskoga sredstva) koja pri razdvajanju
čvrste tvari od kapljevite propušta
kapljevinu (centrifugalna filtracija).
KOD CENTRIFUGIRANJA SE KORISTE SILE DO 10 000 PUTA VEĆE
OD SILE GRAVITACIJE, A KOD ULTRACENTRIFUGA I DO 600 000
PUTA VEĆE.
CENTRIFUGALNA SILA
Centrifugalna sila nastoji odbaciti
tijelo od centra okretanja
Upravo na tom principu rade
centrifugalni uređaji, centrifugalni
separatori i centrifugalne sisaljke i
razni drugi uređaji.
FAKTOR RAZDVAJANJA
Tijelo mase 1 kg ima težinu od 1N.
Ako to tijelo rotira njegova “težina” se
srazmjerno broju obrtaja povećava.
Posljednji podatak nam govori da bi takvo
tijelo imalo “težinu” preko 11 miliona kg.
Zato se mogu izdvojiti veoma sitne čestice
pa čak i razdvojiti molekule po molekulskim
težinama.
 CENTRIFUGA
Sprava za rastavljanje u tekućini
izmješanih čestica različitih specifičnih
težina u kojima centrifugalna sila služi za
odjeljivanje čestica veće, odnosno manje
gustoće (mase)
Sastoji se od pokretnog dijela- rotora, koji se dovedenom energijom
obrće unutar nepomičnog kućišta-statora.
Pretpostavka je da je taloženje laminarno-male cestice
Te bi se one pod dejstvom gravitacione sile taložile
brzinom

Koja je pod dejstvom centrifugalne sile :

Kako ta brzina zavisi od poluprečnika koji se pri

kretanju mijenja, uzima se da se cestica taloži
stednjom brzinom.
Što suštinski znači da
čestica tokom taloženja
mora preći put od r1-r2,,
ali u rastvorima se skoro
nikad ne pojavljuje samo
jedna vrsta čestica.
 EFIKASNOST RADA CENTRIFUGE

Uvodi se aproksimacija kroz pojam tzv. KRITIČNOG

PREČNIKA ČESTICE
Predstavlja najmanju česticu koja ce se u uslovima
koje stvara centrifuga istaložiti – sto predstavlja
efikasnost rada centrifuge
Pored efikasnosti, postavlja se pitanje i kapaciteta, sto
se odnosi na količinu koju centrifuga može da obradi
u toku nekog vremena.
Kapacitet i snaga centrifuge. Kapacitet centrifuge se računa na osnovu materijalnog bilansa. Ako se
označi sa:
a - sadržaj vlage u polaznom materijalu u %
b - sadržaj vlage u centrifugiranom materijalu u %
Ga - količina prvobitnog materijala unijetog u centrifugu (kg/s);
Gb - količina pogače na centrifugi (kg/s), tada se može napisati da je težina suhe
materije u prvobitnom materijalu:
Ga (100− a)
Gs = (18)
100
a težina suhe materije u pogači:

Gs' = Gb (100 − b) (19)

100
Pošto je težina suhe materije prije i poslije centrifugisanja ista, to je Gs=Gs’, tj.
Ga (100 − a) = Gb (100 − b) (20)
Iz ove jednačine može se izračunati bilo koja od veličina ako su preostale tri poznate. Kapacitet
centrifuga se daje u kilogramima na sat ili u litrima na sat materije koja nas interesuje.
PODJELA CENTRIFUGA
Prema namjeni razlikujemo :
 Centrifugalno filtriranje

 Centrifugalno taloženje

 Separatore

Prema načinu :
 Diskontinualne

 Kontinualne Najbinija karakteristika je u

Prema konstrukciji na : tome sto se kontinuirano
uklanja talog.
 Stojeće

 Obješene
DISKONTINUALNE CENTRIFUGE
Četiri faze rada kod
diskontinualnih centrifuga:

1. Punjenje pri stajanju centrifuge ili

sporom obrtanju
2. Puštanje centrifuge u pokret do punog
broja obrtaja uz eventualno pranje
3. Isključenje motora i kočenje centrifuge
4. Pražnjenje centrifuge
LAUGHLIN CENTRIFUGA
Predstavnik centrifuga sa
kontinualnim radom
POTISNE CENTRIFUGE

Najčešće se primjenjuju za
izdvajanje grubih i tvrdih
suspenzija kao što su razni
kristali koje treba izdvojiti
iz matičnih lužina
 TALOŽNE CENTRIFUGE

Naročito cesto upotrebljava

kada su u pitanju
suspenzije sa malom
količinom čvrste
suspendovane materije i
materija koje se teško cede
tj kod kojih su čestice tako
male da i one prolaze kroz
cedilo
 CENTRIFUGALNI SEPARATOR

Niz kukastih diskova velike površine

koje svoje obrtno kretanje prenose
na tečnost, tečnost se dozira s gornje
strane.
Tako se tečnost razdjeljuje u slojeve,
i okretanjem rotora teža faza se
nakuplja u blizini periferije a bliza
oko osovine.
ALFA- LAVAL SEPARATOR

Separatori ovog tipa služe

najčešće za separisanje
mlijeka u dvije frakcije:
pavlaku i posno mlijeko.
Pored mlijeka na ovim
separatorima se razdvajaju
razne frakcije nastale pri
ekstrakciji.
SUPER-CENTRIFUGE
 ULTRA-CENTRIFUGE
 Služe za razdvajanje molekula po molekulskoj
težini i za određivanje molekulskih masa velikih
molekula.
 Ostvaruju i do nekoliko miliona puta jaču silu
razdvajanja u odnosu na gravitacionu.
 CIKLONI
Hidrociklon je naziv za za uređaj koji se koristi za razdvajanje tečnih
suspenzija.
Koriste se u razne svrhe : ekstrakciju otopina, bistrenje, klasiranje,
zgušnjavanje, odvodnjavanje, pranje i ispiranje.
U odvodnjavanju otpadnih voda, za odvajanje masnoća iz mlijeka, u
farmaceutskoj industriji, pri ekstrakciji ulja, za čišćenje mazivnih
ulja, proizvodnji celuloze, pigmenata...