Prasasti nu Ngancik dina Ati

(Popon Saadah)

Basa kuring keur ngaderes “Bumi jeung Manusa” di rohang

tamu, teu kanyahoan asupna, nyaho-nyaho Prasasti geus ngajentul diuk
hareupeun.
“Éta téh buku énggal?" Tanya manéhna.
“Yup!”
“Iraha mésérna? Teu wartos-wartos!”
“Pamasihan.”
“Pamasihan saha?”
Teu dijawab.
“Ooh pamasihan tamu nu kamari ka dieu téa?”
Manéhna ku kuring ukur dirérét.
“Naha bet masihan cenah? Boa-boa ada udang dibalik buku!”
Kuring cicing. Tuluy pédah ku kuring diantep meureun, diukna
pindah ka gigireun.
“Naha teu nyarios ka Pras atuh, Rin peryogi buku nu kitu. Teu
burung dipangmésérkeun.” Manéhna mencrong kénéh.
“Da Rin mah teu nyuhunkeun ka Fauzan ogé. Manéhna ujug-ujug
masihan,” kapaksa kuring némbalan. Gandéng ku tetelepékna.
 “Mani perhatian pisan nya Si Manéhna téh geuning!” cenah deui.
“Ya… gitu déh,” ngajawab téh asal engab.
“Sering masihan bukuna?”
“Mun manéhna sering masihan, badé kumaha? Mun manéhna langka
masihan, badé kumaha?” Bari panon mah anteng kana bacaan.
“Ati-ati. Ulah asal nampa kitu waé!”
Kuring teu ngarti kana maksud éta caritaan. Naon anu dimaksud ku
Pras kudu ati-ati téh? Da Fauzan ogé lain jalma saliwat atuh. Geus dua
taun kuring deukeut jeung manéhna téh, najan ukur reureujeungan di
kampus wungkul.

.................
 Ras inget kana kabélana. Sestina ieu haté kacida sieunna mun
Prasasti katutuluyan ngamusuhan. Mangkaning nya jirim nu ieu pisan
nu teu weléh mapaésan impian haté. Nya jirim nu ieu pisan anu mawa
éndah dunya implengan téh. Gap leungeun katuhuna dirawél, saterusna
diteueulkeun kana tarang sorangan, siga mun salam ka guru kuring
baréto baha keur di SMA.
“Pras, hapunten Rin nya, Pras…” Nyarita kitu téh bari ngahaja semu
ngahelas, ngarah ngaherukna teu katutuluyan.
Manéhna nyarita kalawan logat nu karasa asing ceuk ceuli kuring,
“Satikosna ahu sangat sonang tu ha ito malobihi apapun. Boasa ito dang héa
mengerti hatakon?”
Nyél haté téh keuheul. Kuring asa keur digeuhgeuykeun
diheureuykeun make basa nu teu weléh matak teu pikahartieun.
Pok deui deui manéhna nyarita ditompokeun kana ceuli, “Rinéga,
boasa ito dang héa mengerti hatakon? Boasa Rin?" kalawan logat ledok Batak
Toba.
 “Naon hartina?” tanya kuring. Keur keuheul gé teu burung
panasaran kana ma’na kalimah nu diucapkeun ku manéhna cikénéh téh.
Atuda katempo nyarita kituna téh bangun nu bari dirarasakeun.
“Kedah ngartos atuh, Rin…,” cenah. Leuleuy ayeuna mah, sarta
logat nyaritana balik deui kana lentong Sunda.
“Sing émut, Pras, Rin sanés Margarét!” cekéng, bari sedih. Saha
jelemana nu rido disaruakeun jeung nu séjén bari éta nu séjén téh hiji
awéwé nu meleng-meleng dianggap sainganana.
“Naha bet nyabit-nyabit waé Margarét? Pras mah geus teu aya
hubungan nanaon deui jeung manéhna téh. Rin kedah terang, Margarét
mah carita lawas nu geus laas!” Najan nyaritana tandes, kuring teu
gancang percaya kitu waé. Sabab, haté jelema mah kapan jero alah batan
sagara nu pangjerona.
“Jelas, Rin?" tanya manéhna, sabada nempo kuring ngahuleng salilalila.
“Teu acan.”
“Naonna nu teu acan téh?”
“Ari basa Batak nu nembé diucapkeun ku Pras naon hartosna?
“Ooh éta…” Manéhna bari jeung gagaro sirah heula.
“Naon?" Rin teu sabar.
 Kakarén Révolusi
(Tatang Sumarsono)

Pamolah urang gunung beuki ngagalaksak waé. Daratangna ka

lembur mingkin kerep, abrul-abrulan – samagrang ku pakarang, laju
barangpénta ka rahayat bari maksa.
Teu kaharti, ceuk pamikir Erom, ongkoh manéhna téh cenah bajuang
make dadasar agama, tapi naha bet kitu peta. Keun ari ngaduruk balé
désa, éta mah rada kaharti, da meureun wawangunan milik pamaréntah.
Tapi ari masjid jeung pasantrén mah apan murni pikeun kapentingan
agama. Kitu deui ku ayana ajengan atawa kiyai anu dipaténi, éstu matak
jadi baluweng. Mun urang gunung ngabedil komandan tangsi, éta mah
bisa kaharti, da apan aya dina posisi musuh.
Untungna téh lembur Erom mah tacan kungsi dinanaon. Salamet
tina panggunasika jeung pangranjah gorombolan.
 Puguh wé dianggap anéh. Komo sanggeus désa nu nampeu
kakacamatan, bari di dinya aya tangsi tentara diserang mah – ari
lemburErom mah diliwat kitu waé. Rasa héran lain waé nyangkaruk dina
hatépenduduk anu lemburna natangga, tapi deuih pikeun tentara gé
jaditanda tanya, naha aya naon?
“Kenapa, Pak Lurah, kampung ini tidak diserang gerombolan DI?” kitu
pertanyaan anu kedal ti Kaptén Saragih ka bapana Erom.
“Ya, tidak tahu atuh, Pa Kaptén. Jawab bapana Erom. “Mungkin
kampung saya ini dilindungi sama karuhun. Jadi urang gunung tidak ada yang
berani datang ke sinih. Da ti jaman dulu ogé kampung ini mah tidak ada yang
berani mengganggu.“
.....................
 Dina ahirna, Erom milih indit ti lembur, pikeun nyingkahan rurubed
– anu saenyana mah manéhna ngarasa teu mais teu meuleum. Kitu ceuk
pertimbangan anu pangleitikna mawa résiko. Moal pihadéeun mun terus
mangkuk di lembur, malah teu mustahil bakal matak cilaka ka saréréa.
Mun ingkah ti lembur mah meureun moal katudingan biluk ka urang
gunung.
Sawatara poé saentas pamajikanana ngalahirkeun, Erom amitan
ka kolotna – yén rék nyoba-nyoba hirup deui di Bandung. Henteu
diterangkeun ari alesan anu saenyana mah, anu salila ieu ngabangbaluhan
pikiranana. Cukup ku nyebutkeun: di kota hayang néngan pakasaban anu
kaitung merenah.
Indungna teu mampuh terus-terusan ngahulag, dan mémang alesan
anu dikahareupkeun ku Erom pikahartieun. Geus kasawang deuih ku
kolotna gé, mun Erom haben mangkuk baé di lembur tangtu bakal seuseut
maju. Heueuh, da ngan ukur sakitu-kituna lahan gawé nu nyampak di
lembur mah; ukur jejeblogan guyang leutak, bari hasilna tiba mahi, malah
sakapeung mah kudu nombok.