Hubungan

FAKULTI SAINS, TEKNOLOGI DAN PEMBANGUNAN

Etnik INSAN
UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA
86400 PARIT RAJA, BATU PAHAT, JOHOR DARUL TA’ZIM

POTRET HUBUNGAN ETNIK 1

1
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Hasil Pembelajaran Topik

(1) Menyatakan Latar Belakang Alam Melayu

(2) Menjelaskan Kesultanan Melayu Melaka
sebagai lambang kemuncak kepada pluraliti.
(3) Menerangkan kesan penjajahan British kepada
masyarakat pluralistik di Malaysia.
(4) Menggambarkan masyarakat pluralistik hari ini.

2
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Perjalanan Kuliah

(1) Pengenalan
(2) Latar Belakang Alam Melayu
(3) Pluraliti Era Kesultanan Melayu Melaka
(4) Pembentukan Masyarakat Pluralistik
Era Kolonial British
(5) Masyarakat Pluralistik Pasca Kolonial
(6) Rumusan

3
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

(1) Pengenalan

4
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Definisi Pluraliti

Masyarakat pelbagai bangsa di Alam Melayu

sebelum kehadiran penjajah yang terbentuk melalui
proses semulajadi tanpa sebarang pemaksaan.

Definisi Pluralistik

Masyarakat pelbagai bangsa di Tanah Melayu

selepas kehadiran penjajah yang membawa masuk
migran untuk kepentingan ekonomi.

5
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

(Sebelum Penjajahan)
Pluraliti
Penjajahan menjadi titik
pemisah di antara
pluraliti dan pluralistik
Pluralistik
(Semasa & Selepas
Penjajahan)

6
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

(2) Latar Belakang Alam Melayu

7
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Geografi

Semenanjung Tanah Melayu, Pulau Borneo, Selatan Filipina,

Gugusan Kepulauan Maluku, Jawa dan Sumatera dll.
8
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Rumpun Bangsa

Jakun Semelai Seletar Kuala

Suku Asli: Jakun, Sakai, Senoi, Semelai, Seletar, Kuala dll.

9
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Jawa Bugis Minang

Melayu: Jawa, Banjar, Bugis, Minangkabau, Patani dll.

10
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

(3) Pluraliti Era Kesultanan Melayu

Melaka

11
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Melaka menjadi tempat pertemuan pedagang seluruh

dunia dan dikenali sebagai ‘Venice of the East’.

Masyarakat pluraliti terbentuk secara semulajadi dengan

interaksi orang tempatan dan pedagang asing.

PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Aspek Pemerintahan Perlembagaan Melaka

berdasarkan ajaran Islam.

Pegawai istana terdiri

daripada pelbagai bangsa.
Bukan sahaja orang
Melayu tempatan bahkan
orang India.

Berlaku perkahwinan
campur antara pemerintah
Melaka dengan anak
perempuan pemerintah
China.
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Aspek Perdagangan

Perdagangan berjalan lancar

hasil pentadbiran pelabuhan
yang cekap.

Penduduk dan pedagang

berinteraksi (China, India,
Timur Tengah, Asia Timur,
barat dan Kepulauan
Melayu).

BM menjadi Lingua-franca
perdagangan.
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Aspek Kependudukan
Zaman Kesultanan Melayu Melaka merupakan zaman
pluraliti.

Penghijrahan berlaku secara semulajadi tanpa pemaksaan

mana-mana pihak.

Pedagang tidak memerlukan pasport atau visa.

Pedagang meniaga dengan bebas dan berinteraksi dengan

penduduk tempatan.

Pedagang Arab, China, India dan Nusantara melalui proses

asimilasi serta amalgamasi dengan penduduk tempatan.
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Aspek Kebudayaan

Kemajuan perdagangan dan

empayar Melaka sebagai
metropolitan menjadikan
Melaka sebagai kota multi-
budaya.

Interaksi antara budaya telah

berlaku (Arab pra-Islam,
Hinduisme, Buddhaisme,
Pertugis, Sepanyol, Belanda
dan British).

PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

(4) Pembentukan Masyarakat Pluralistik

Era Kolonial British

17
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Kedatangan Inggeris (1874-

1957) ke Alam Melayu
berlandaskan serampang tiga
mata:
– Keagamaan.
– Kekayaan.
– Kemegahan.
Kolonialisme membawa
kepada penaklukan:
– Ruang fizikal.
– Ruang pemikiran.

PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Sebelum tahun 1848: hampir

kesemua penduduk adalah
orang Melayu.

Pertengahan abad ke-19:

kemasukan besar-besaran
orang Cina untuk berkerja di
lombong bijih timah.

Awal abad ke-20: kemasukan

besar-besaran orang India
untuk bekerja di ladang getah.

PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Sabah: etnik bumiputera utama

Kadazan, Bajau, Murut dan
Suluk.

Syarikat Borneo Utara British

menggalakkan penghijrahan
etnik Cina untuk bekerja di
ladang getah dan tembakau.

Penduduk Cina di Sabah

meningkat daripada 27,801
(1911) kepada 50,056 (1931)
20
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Sarawak: etnik bumiputera

utama Iban, Bidayuh, Melayu
dan Melanau.

Dinasti Brooke menggalakkan

penghijrahan etnik Cina utk
bekerja sebagai pedagang,
petani dan pelombong.

Penduduk Cina di Sabah

meningkat daripada 5,000
(1871) kepada 123,626
(1939).
21
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Kerencaman etnik yang

terbentuk akibat migrasi demi
memenuhi tuntutan ekonomi
penjajahan barat maka
terbentuk masyarakat
bersegmen mengikut kegiatan
ekonomi.

Kerencaman etnik yang

mengekalkan budaya masing-
masing akhirnya mewujudkan
masyarakat pluralistik.
22
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Setiap kaum mempunyai

agama, bahasa dan cara
hidup yang berbeza.

Namun umumnya, terdapat

persefahaman yang baik
dalam kalangan etnik ini.

23
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

(5) Masyarakat Pluralistik

Pasca Kolonial

24
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

METOD : Semenanjung + Sabah + Sarawak

Kerap tertumpu kepada kaum Melayu, Cina dan

India.

Tidak menafikan kewujudan dan kepentingan etnik

lain.

25
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Semenanjung

Melayu (Islam), Cina (Buddha/Kristian/Islam) dan

India (Hindu/Kristian/Islam).

26
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Sabah

Bajau Brunei Suluk Bisaya

Lebih 32 suku etnik: Bajau, Brunei, Bisaya, Suluk

(masyarakat bumiputera Islam).
27
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Kadazan Dusun Murut

Kadazandusun & Murut: masyarakat bumiputera

bukan Islam (animisme / Kristian / tetapi ada juga yang Islam).
28
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Sarawak

Melanau

Lebih 20 suku etnik: Melayu, Melanau, Kedayan

(masyarakat bumiputera Islam).
29
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Iban Kelabit Kenyah Kayan

Iban, Murut, Kelabit, Kenyah & Kayan: masyarakat bumiputera

bukan Islam (animisme / Kristian / tetapi ada juga yang Islam).
30
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

(6) Rumusan

31
PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

Potret hubungan etnik

di Malaysia pada masa
kini terbentuk oleh
sejarah lampau serta
interaksi kompleks
pelbagai faktor yang
berlaku pada masa
kini.

PBSS 2016
 Hubungan
Etnik

SEKIAN
TERIMA KASIH

33
PBSS 2016