U XƠ TỬ CUNG

THS.BS QUAN VŨ NGỌC

MỞ ĐẦU

U xơ tử cung :

 là một loại bướu lành tính.

 khoảng 25% phụ nữ sau 35 tuổi mắc bệnh

 phần lớn phụ nữ không có triệu chứng và thường không cần điều trị

 Là loại u chịu ảnh hưởng kích thích của nội tiết tố buồng trứng
VỊ TRÍ

Tùy theo vị trí của u trên thân tử cung mà người ta có 3 dạng UXTC

* U dưới niêm mạc tử cung, chiếm khoảng 5%. Loại u này thường gây
rong kinh rong huyết

→ chỉ định mổ cắt tử cung dù kích thước u nhỏ

Tỷ lệ hóa ung thư cũng thường xảy ra

VỊ TRÍ

• U trong cơ tử cung: nằm lọt vào giữa 2 lớp phúc mạc dây chằng
rộng, gây khó khan cho chẩn đoán và phẫu thuật

• U xơ cổ tử cung: hiếm gặp

U XƠ U xơ dưới thanh mạc
TỬ CUNG Nhân xơ trong
cơ tử cung

Nhân xơ dưới
niêm mạc

Nhân xơ trong
cơ tử cung

Nhân xơ ở cổ TC

Nhân xơ có cuống
U XƠ TỬ CUNG ĐA NHÂN

Trước mổ 31 nhân xơ được bóc ra

TIẾN TRIỂN

- Kích thước UXTC có thể thay đổi

- Thoái hóa kính là loại thoái hóa thường xảy ra nhất. UX mềm nhão,
trở thành 1 khối chất đồng nhất

- Thoái hóa nang: khối u mềm nhão, ngấm nước, trở thành nang to
chứa đầy nước

- Hóa vôi: gặp ở phụ nữ lớn tuổi

TIẾN TRIỂN

- Ung thư hóa: hiếm xảy ra. Tỷ lệ hóa ác là 0,2%.

- Sau mãn kinh nếu thấy u to đột ngột phải nghĩ ngay biến chứng K
hóa.
TRIỆU CHỨNG
TRIỆU CHỨNG CƠ NĂNG

- Cảm thấy bụng to, trằn nặng bụng dưới. Ít đau vùng hạ vị.

Bàng
quang

Lên trực
Niệu quản Chèn ép tràng

Lên ruột, dạ
dày
TRIỆU CHỨNG
TRIỆU CHỨNG CƠ NĂNG

- Ra máu âm đạo bất thường dưới dạng rong kinh, cường kinh

- Triệu chứng xanh xao, mệt mỏi, choáng váng…

TRIỆU CHỨNG THỰC THỂ

- Nắn bụng có thể thấy 1 khối u vùng hạ vị, nằm giữa mật độ cứng,
lồi lõm không đều, có thể di động nếu khối u không to
 ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA

 Mục đích điều trị nhằm:

 tránh những biến chứng liên quan đến phẫu thuật

 bảo tồn tử cung.

 Bất lợi chung: các triệu chứng sẽ trở lại sau khi chấm dứt
điều trị
 ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA

 Ngoài ra: mục đích để

 giảm thiểu tạm thời những triệu chứng khó chịu do u xơ tử

cung

 chuẩn bị trước phẫu thuật: giảm kích thước khối u và cải thiện
tình trạng huyết học của bệnh nhân
ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA
Progesterone tác dụng dài

 Medroxyprogesterone Acetate (Depo Provera) 150

mg/ tháng x 6 tháng

 giúp giảm chảy máu ở 30 – 70% bệnh nhân

 giúp giảm kích thước nhân xơ.

 tác dụng chỉ tạm thời

 hiệu quả không bằng so với chất đồng vận GnRH

Dụng cụ tử cung có Levonorgestrel (Mirena)
 Rất hiệu quả trong tác dụng làm giảm lượng máu mất / chu kỳ kinh
nguyệt

 Không nên chọn phương pháp này:

 nhân xơ tử cung dưới niêm mạc

 kích thước tử cung to hơn 12 tuần thai

ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA

Chất đồng vận GnRH

 Là chất có hiệu quả nhất và được sử dụng rộng rãi

nhất để điều trị nội khoa u xơ tử cung

 Thuốc tạo tình trạng thiểu năng estrogen:

 giảm 35% khối lượng nhân xơ

 và giảm 61% thể tích tử cung.

 lượng máu kinh cũng giảm đáng kể

ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA

 Ở phụ nữ béo phì : tác dụng giảm kích thước tử cung có

kém hơn - có thể do sự hiện diện của nguồn estrogen
ngoài buồng trứng

 Kích thươc tử cung thường dần dần trở về kích thước

cũ sau một thời gian ngưng điều trị
ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA

 Ở giai đoạn quanh mãn kinh: điều trị sẽ cho nhiều lợi thế
hơn.

 Người ta hy vọng rằng trong thời gian điều trị hay ngay
sau khi chấm dứt điều trị, mãn kinh tự nhiên sẽ xuất
hiện, nhờ đó khả năng tái phát khối u sẽ ở mức thấp
nhất
 ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA
 Được ưa chuộng: dùng để chuẩn bị trước phẫu thuật nội soi bóc
nhân xơ hay cắt tử cung

 Các phẫu thuật viên ưa chuộng phác đồ điều trị với chất đồng vận
GnRH trong 3 chu kỳ:

 giúp giảm thiểu kích thước khối u

 giảm mạch máu nuôi khối u

 tạo điều kiện thuận lợi cho phẫu thuật

 ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA

 Đối với phẫu thuật nội soi buồng tử cung cắt nhân xơ (dưới niêm
mạc), liều duy nhất GnRH đồng vận được cho 4 tuần trước phẫu
thuật.

 Tác dụng phụ của chất đồng vận GnRH là bốc hỏa, khô âm đạo, nhức
đầu, trầm cảm, rụng tóc và đau cơ xương khớp. Có sự giảm thiểu mật
độ xương nếu điều trị kéo dài > 6 tháng
ĐIỀU TRỊ XÂM LẤN KHÔNG PHẪU THUẬT

Thuyên tắc mạch máu nuôi nhân xơ (Uterine Fibroid Embolisation – UEF)

 1 trong những điều trị chính của u xơ tử cung

 Một nghiên cứu tiền cứu trên 538 bệnh nhân :

 Sự giảm thiểu nhân xơ đạt 42%

 Triệu chứng giảm 77 – 86 %

 Tỷ lệ cắt tử cung là 3% trong 8 tháng sau thuyên tắc

Thuyên tắc mạch máu nuôi nhân xơ
 ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT

 Là điều trị kinh điển cho u xơ tử cung

 Những chỉ định phẫu thuật bao gồm:

 xuất huyết tử cung bất thường thất bại với điều trị nội khoa

 đau vùng chậu

 những biến chứng do nhân xơ to gây chèn ép

 nhân xơ phát triển nhanh.

 ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT

 Phẫu thuật cũng có thể được chỉ định để điều trị những trường hợp

 vô sinh

 sẩy thai liên tiếp

có liên quan nhân xơ tử cung.

 ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT

Bóc nhân xơ
 Phẫu thuật cơ bản cho những phụ nữ còn muốn duy trì sinh sản hoặc
bảo tồn tử cung.
 Nhân xơ tử cung dưới niêm mạc được cắt qua nội soi buồng tử cung
 Nhân xơ tử cung trong cơ hoặc dưới thanh mạc được bóc qua nội soi
ổ bụng hay mở bụng hở
ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT

Hủy nhân xơ qua nội soi ổ bụng

 Đốt điện nhân xơ hoặc hủy nhân xơ cũng được ứng dụng.

 Tuy nhiên: điều trị tạo nhiều dãi dính và có nguy cơ dễ vỡ tử

cung khi có thai.

 Phần lớn đã bỏ phương pháp này

ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT

Cắt tử cung

 Là phương pháp điều trị triệt để

 Các phẫu thuật viên có kinh nghiệm thường thực hiện căt tử cung
qua nội soi ổ bụng

 là phương pháp hiệu quả và an toàn

 tuy nhiên nó đòi hỏi kỹ năng cũng như sự huấn luyện đặc biệt
 VẤN ĐỀ CÒN TRANH CÃI

U XƠ TỬ CUNG VÀ VÔ SINH

 Khi có u xơ tử cung / vô sinh: mặc nhiên cho rằng u xơ tử cung là

nguyên nhân chính.

 Cơ chế được lý giải là do nguyên nhân cơ học: làm cản trở sự di

chuyển của trứng thụ tinh trong đường sinh dục
VẤN ĐỀ CÒN TRANH CÃI

 U xơ có thể làm cho biến dạng lòng tử cung và giảm sự chấp

nhận của niêm mạc tử cung đối với thai

 Rõ ràng: nếu u xơ tử cung dưới niêm mạc hoặc nhân xơ quá to

gây biến dạng lòng tử cung thì bóc nhân xơ (hoặc cắt nhân xơ)
giúp làm tăng tỷ lệ mang thai cho bệnh nhân
VẤN ĐỀ CÒN TRANH CÃI

 Tất cả các loại bóc nhân xơ đều làm tăng tỷ lệ có thai sau phẫu
thuật bất kể:

 qua nội soi buồng tử cung

 hoặc qua nội soi ổ bụng

 hoặc mở bụng hở
 VẤN ĐỀ CÒN TRANH CÃI

U XƠ TỬ CUNG ĐA NHÂN: CÓ NÊN BÓC NHÂN XƠ?

 Vẫn còn là một câu hỏi lớn với nhiều đáp án: nên / không
nên

 Một số trường hợp minh họa để cho chúng ta bàn luận

VẤN ĐỀ CÒN TRANH CÃI
Phụ nữ 54 tuổi, xin bảo tồn tử cung vì lý do riêng

Trước mổ 89 nhân xơ được bóc ra

KẾT LUẬN

1. Có nhiều phương pháp điều trị u xơ tử cung:

 nội khoa / ngoại khoa

 xâm lấn / không xâm lấn

 bảo tồn / triệt để

KẾT LUẬN

2. Không có phương pháp nào hoàn hảo

3. Việc chọn lựa phương pháp thích hợp cho bệnh nhân
tùy thuộc nhiều yếu tố

4. Bác sĩ sản phụ khoa nên tùy theo từng trường hợp cụ
thể mà có lựa chọn tốt nhất cho bệnh nhân của mình