SENZIBILITET I ISPITIVANJE

SENZIBILITETA
 Osnove senzibiliteta čini draženje perifernih receptora ili slobodnih nervnih
završetaka,prenošenje impulsa perifernih receptora ili slobodnih nervnih
završetaka,prenošenje impulsa perifernim nervnim vlaknima,
cerebrospinalnim putevima do viših centara gdje se prepoznavanje
nadražaja i vrši.

 Senzibilitet dijelimo na :

1. eksteroceptivni - koji prima impulse sa površine tijela, iz kože, sluznice i to za

dodir, bol i temperaturu
2. proprioceptivni - koji prima impulse iz dubljih tkiva, obavještava o
međusobnom položaju dijelova tijela, orijentaciji tijela u prostoru,osjećaju
vibracija, prritisku i bolu iz dubljih tkiva;
3. interoceptivni (visceralni) – koji prenosi senzacije iz unutrašnjih organa.
 Senzibilitet za bol se ispituje tako što određeni dio tijela bolesnika, koji zatvori
oči, dodirujemo oštrim, a zatim zatupljenim predmetom. Pri tome tražimo
od bolesnika razlikuje ta dva dodira, kaže šta je osjetio i kojom jačinom.
Poremećaji su: analgesia, hypalgesia i hyperalgesia.

 Senzibilitet za temperaturu se pomoću dvije epruvete napunjene vodom i

to jedna temperature od 5 do 10°C, a druga oko 40°C. Zdrava osoba u
stanju je da uoči razlike od 2° do 5°C. Poremećaji su: thermanesthesia,
thermhypaestesia i termhyperaestesia.

 Osjećaj dodira nastaje draženjem Meissnerovih, Merkelovih i Paccinijevih

korpuskula i slobodnih nervnih završetaka. Senzibilitet za dodir se ispituje
tkao što sa malo vate dodirujemo odgovarajući dio tijela. Poremećaji su:
anaesthesia, hypaesthesia i hyperaesthesia.
 Duboki senzibilitet
1. Probe prst-nos i peta-koljeno, ako se izvode sa zatvorenim očima, služe za
ispitivanje dubokog senzibiliteta. Ako je oštećen duboki senzibilitet doći će
do promašivanja.
2. Ispitivanje Rombergove probe vrši se tako što tražimo od piacijenta da
zatvorenih očiju i ispruženih ruku,sastavljenih stopala pokuša da stoji. Kada
postoji oštećenje dubokog senzibiliteta, bolesnik neće moći da stoji i njiše
se ili pada,dok sa otvorenim očima koriguje i stabilizuje svoj položaj.

 Vibracioni senzibilitet pallesthesia ispituje se uz pomoć vibracione viljuške.

Trepereća viljuška se stavlja na kost na mjestima gdje je pokrivena samo
kožom.
 Duboki bol se ispituje pritiskom na tetive, mišiće i druga duboka tkiva.
Neosjetljivost npr. Ahilove tetive na stezanje je Abadijev znak koji se javlja
kod tabesa.
 SUBJEKTIVNI ISPADI SENZIBILITETA- Ovdje spadaju parastezije i bolovi, a ne
mogu se objektivizirati ispitivanjem.
1. Parastezije – poremećaji iritativne naravi, kao mravinjanje, pečenje,
žarenje, osjećaj drvenosti. Smetnje su ograničene na područje inervacije
jednog nerva.

2. Bolovi – ovi simptomi imaju izuzetnu važnosti. Ima ih više tipova:

a) Neuralgični bolovi – nastaje kao posljedica oštećenja perifernih nerava,
stražnjih korijenova ili pleksusa. Pacijent ovu vrstu opisuje kao pečenje ili
paljenje.
b) Kauzalgija – To je tupa žareća bol, slabo ograničena, javlja se u napadima.
Često kod povrede nerava ili stražnjih snopova, ali i talamusa. Lokalizacija
najčešće u području nervus medianusa na ruci i nervus tibialisa na nozi.
c) Fantomska bol – ova bol javlja se kod amputiraca uz osjećaj da ga boli taj
amputirani dio uda. Bol se objašnjava činjenicom da su aferentni putevi
očuvani, pa iz bataljka viši kortikalni centri dobivaju informacije.
d) Hiperpatija – Ovaj bol nastaje kao posljedica parcijalne lezije perifernog
nerva spinotalamičkih puteva. U zahvaćenom području postoji taktilna
hiperestezija, pa najmanji podražaj izaziva neugodni osjet u vidu paljenja.
e) Centralna bol – Uzrok nastanka je lezija u višim nivoima nervnog sistema.
Tipični oblik je talamusni bol koji se sreće na strani suprotnoj od lezije u
talamusu. Taktilna draž se doživljava kao neugodna jaka bol.