PLURALITI

MASYARAKAT
ALAM MELAYU
DALAM SEJARAH

BAB2/ctu 553 1
 PENDAHULUAN

 Dua konsep utama yang sering digunakan

untuk menjelaskan ciri-ciri Tanah Melayu
ialah pluraliti dan masyarakat pluralistik
(plural society).

 Tanah Melayu semasa pra-Eropah

merupakan satu wilayah yang menjadi
tempat pertemuan pelbagai tamadun dan
budaya utama dunia yang didorong oleh
serampang tiga mata iaitu Ketuhanan,
Kekayaan dan Kemenangan (God, Gold
and Glory).
BAB2/ctu 553 2
 CIRI-CIRI PLURALITI DAN
MASYARAKAT PLURAL

 PLURALITI : Bercirikan semula jadi, tanpa

paksaan dan fleksibel.

 MASYARAKAT PLURAL: Bercirikan

pemaksaan.

BAB2/ctu 553 3
 PERSAMAAN

 Wujudnya masyarakat pelbagai bangsa

seperti Melayu, China, India, Eropah,
Jepun dan lain-lain.

BAB2/ctu 553 4
 PERBEZAAN

 PLURALITI

 Melalui proses semulajadi tanpa

sebarang pemaksaan.

 Datang secara sukarela untuk mencari

kehidupan dan kekayaan.

 Disertai oleh ahli keluarga.

BAB2/ctu 553 5
 ….sambungan

 Keadaan ini menjamin ketenangan fikiran dan

perasaan para pendatang.

 Hasilnya mereka berjaya mewujudkan

interaksi yang harmoni dengan penduduk,
alam sekitar dan sistem:

 Sanggup berkahwin dengan penduduk

tempatan (Cina Baba).
 Mengamalkan budaya kehidupan seharian
orang Melayu.
 Amalan dan adat resam pendatang
diterima pakai oleh penduduk tempatan.
BAB2/ctu 553 6
 PERBEZAAN

 MASYARAKAT PLURALISTIK

 Berlaku secara paksaan.

 Demi kepentingan ekonomi dan

politik Inggeris.

 Tidak disertai oleh kaum keluarga.

BAB2/ctu 553 7
 ….sambungan

 Akibatnya hasrat untuk kembali ke tanah

air masing-masing tidak pernah padam

 Hasilnya mereka gagal berasimilasi

dengan penduduk, alam sekitar serta
sistem:

 Wujudkan kelompok masyarakat

berserta sistem mereka sendiri.
 Terasing daripada kelompok yang lain
walaupun di tempat sama.
 Gagal mengenali antara satu sama lain.

BAB2/ctu 553 8
 PENJAJAHAN:
TITIK PEMISAH ANTARA
PLURALITI
DAN
MASYARAKAT PLURAL

BAB2/ctu 553 9
 Samb…

 Titik pemisah di antara pluraliti dan

masyarakat plural ialah dengan ketibaan
penjajah ke Asia Tenggara khususnya
Tanah Melayu.

 Walaupun sebelum kedatangan Inggeris,

Asia Tenggara telah dikunjungi kuasa-
kuasa Eropah seperti Portugis, Belanda dan
Sepanyol namun kedatangan Inggeris
membawa fenomena yang berbeza.

BAB2/ctu 553 10
 ….sambungan

 Kuasa-kuasa Eropah lain lebih banyak

menekankan imperialisme di dalam
misi-misi kedatangan mereka.

 Inggeris pula menggunakan ‘senjata’

serampang dua mata di dalam misi-misi
kedatangan mereka iaitu imperialisme
dan kolonialisme.

 Ini bermakna mereka menjajah kedua-

dua aspek fizikal dan mental
masyarakat yang dijajah.

BAB2/ctu 553 11
 ……sambungan

 IMPERIALISME: Mereka menjajah secara

fizikal iaitu segala kekayaan muka bumi
seperti bijih timah dan emas diambil demi
kepentingan ekonomi negara mereka
sendiri. Oleh itu buruh dari China dan India
dibawa masuk untuk mengusahakan
lombong-lombong dan ladang getah.

 KOLONIALISME: Mereka memperkenalkan

sistem sosial, politik dan agama mereka
kepada penduduk tempatan. Hasilnya
mereka berjaya menjajah dan mengawal
kehidupan masyarakat peribumi yang ramai
dengan jumlah mereka yang sedikit.
BAB2/ctu 553 12
PLURALITI ZAMAN
KEGEMILANGAN
KERAJAAN MELAYU
MELAKA

BAB2/ctu 553 13
 PEMERINTAHAN

 Zaman keemasan dan kemuncak

keagungan kerajaan Melayu.

 Sultan/pembesar mempunyai misi &

visi yang hebat.

 Tempat pertemuan para pedagang (The

Venice of The East).

BAB2/ctu 553 14
 Sambungan…

 Pemerintahan diplomasi & terbuka.

 Perlembagaan Melaka yang

dilaksanakan berdasarkan ajaran
Islam (Hukum Kanun Melaka &
Undang-undang Laut Melaka).

BAB2/ctu 553 15
 PERDAGANGAN

 Perdagangan rancak hasil sistem

pemerintahan terbuka dan pentadbiran
pelabuhan yang sangat cekap.

 Panglima dan laksamana Melaka proaktif

mengawal keselamatan dari ancaman
perompak dan lanun.

BAB2/ctu 553 16
 Samb….

 Tahap keselamatan yang tinggi di Selat

Melaka.

 Kepulauan Melayu terkenal dengan hasil

rempah ratus yang dianggap barang
mewah.

BAB2/ctu 553 17
 KEPENDUDUKAN

 Proses penghijrahan berlaku secara

alamiah tanpa ada paksaan.

 Para pedagang tidak memerlukan pasport

dan visa sebagai pengenalan diri.

 Interaksi aktif di kalangan pelbagai

bangsa dan kaum di Melaka.

BAB2/ctu 553 18
 KEBUDAYAAN

 Keterbukaan pemerintah empayar

Melaka, keselamatan perairan Selat
Melaka menjadikan Melaka sebagai
pelabuhan dan kota metropolitan serta
kota multi budaya.

BAB2/ctu 553 19
 MASYARAKAT
PLURALISTIK ZAMAN
PENJAJAHAN

BAB2/ctu 553 20
 PRINSIP
 Pemisahan negara dari agama:
Pentadbiran negara dikawal oleh mereka
manakala hal ehwal agama Islam dan
adat istiadat Melayu diletakkan di bawah
pengawasan sultan.

 Pengagihan kuasa : kehakiman, eksekutif

dan perundangan serta federalisme.

BAB2/ctu 553 21
 Sambungan….

 Setiap pihak hanya menjalankan bidang

kuasa masing-masing dan tidak boleh
bercampuraduk. Ini berbeza dengan sistem
di zaman sebelum Inggeris di mana tiada
agihan kuasa berlaku kerana raja dan
sultan mempunyai kuasa mutlak.

BAB2/ctu 553 22
 SISTEM DAN STRUKTUR

 Sebelum kedatangan Inggeris:

 Sistem kerajaan yang mencantumkan kedua-

dua aspek agama dan negara.

 Raja merujuk kepada penasihat agama untuk

membuat keputusan penting negara.

 Agamawan dan raja saling berperanan di

dalam sistem kerajaan tersebut.
BAB2/ctu 553 23
 ….sambungan

 Selepas kedatangan Inggeris:

 Pemisahan di antara agama dan

negara iaitu negara ditadbir oleh
pentadbir sekular dan agama
diletakkan di bawah kuasa sultan-
sultan Melayu.

BAB2/ctu 553 24
 Sambungan..
 Oleh itu terdapat dua bentuk sistem
kerajaan di Alam Melayu iaitu:

 Pertama: Kerajaan yang peranan

agama dan negara saling
bertautan (KERAJAAN).
 Kedua: Kerajaan yang telah
memisahkan di antara negara dan
agama (kerajaan).

BAB2/ctu 553 25
 DASAR

 Ilmu kolonial yang berasaskan sains

moden yang bersifat rasional saintifik
telah mencorakkan dasar-dasar
pentadbiran, ekonomi dan pendidikan
penjajah Inggeris.

 Pentadbiran:Sistem pentadbiran yang

memisahkan di antara negara dan
agama.

BAB2/ctu 553 26
 Samb…
 Ekonomi: Ekonomi pula telah
berubah dari hanya berasaskan
pertanian sara diri kepada sistem
ekonomi perindustrian dan
perdagangan (sistem ekonomi
kapitalis).

 Pendidikan: Dwi-sistem iaitu

pendidikan agama dan pendidikan
sekular.
BAB2/ctu 553 27
 MASYARAKAT
PLURALISTIK
PASCA MERDEKA

BAB2/ctu 553 28
 POLITIK
 Politik dipengaruhi aspek etnik.

 Kerjasama parti-parti politik – Parti

Perikatan (1974).

 Dasar-dasar kerajaan mengukuhkan

kerjasama dan hubungan harmoni antara
etnik.

 Hubungan lebih bersifat utilitarian.

BAB2/ctu 553 29
 PERLEMBAGAAN

 Sumber segala perundangan dan panduan

asas kepada pelaksanaan sistem politik.

 Perlembagaan berlandaskan kontrak sosial

antara kaum

BAB2/ctu 553 30
 PENDIDIKAN

 Sistem pendidikan kebangsaan berasaskan

keseragaman kurikulum, sukatan mata
pelajaran dan orientasi.

 Penyata Razak (1956) dan Penyata Rahman

Talib (1960) bermatlamat menyatukan etnik-
etnik.

 Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar

utama.

BAB2/ctu 553 31
 EKONOMI

 Rancangan pembangunan ekonomi negara

digiatkan bagi mengatasi masalah
sosioekonomi dan sosiopolitik.

 Dasar-dasar pembangunan negara dirangka

bagi mewujudkan keseimbangan ekonomi.

BAB2/ctu 553 32
 RUMUSAN

 Perkembangan hubungan etnik di alam

Melayu terbahagi kepada 3 zaman; pra
penjajahan, penjajahan & pasca penjajahan
dan 2 peristiwa penting; ketibaan
penjajahan barat & kemerdekaan.
 Struktur sosial setiap zaman berbeza dan
mempengaruhi zaman lain.
 Usaha kita adalah untuk mewujudkan
pluraliti baru seperti sebelum datangnya
penjajah barat.
BAB2/ctu 553 33