การควบคุมกระบวนการ(Process Control)

การควบคุมกระบวนการ(ProcessControl)
คอื ความพยายามทจี่ ะท
าก
บม
ว
ค
ร
า ร
ะป
ล
แ
ุ ต
แับงส
่ภ
พ
าก
ท
ร
า
างา
นขอ
งก
ร
ะบ
ว
นก
า
รหรือระบบใหม
้ ค
ี า
่ เป็ น
ไปตามเป้า
ห
ม
ย
า ี่ อ
ทต้ งก
ร
า
 การควบคุมกระบวนการ(ProcessControl)

• กลไกหลกั ในการควบคุมกระบวนการค
อ
กา
ร
เฝ้ าสังเกตปริมาณ ใดปริมาณหนึ่งแล้วเปรียบเทย ั กบค่าทีต้
ี บปริมาณน้น ่ อ
งก
ร
า ั พยายามทา
จากน้น
การปร ับแต่งหรือเปลยนแปลงปริมาณน้น ั
ให้มค ี า ่ เขา้ สู่ค่าทตี่ ู้องการ
 หลกการทางนพน้ ฐ
า
นขอ
งก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร

• ห
ลก
ก
า
ร
ทางนพน้ น
า
ฐขน
ว
ะบ
รา
งก
อ
ดว
ป ม
า
ค
ย
ส
้ ม
พ
ัน
ธ
ระหว่าต
งวแปรสาคญั 3ตัวคือ
1)ตแ ป ูั
ัวรบ
แ ต่ง(ManipulatedVariable)
2)ตัว แ
ป ร
บก
ว
นหรอ ื สัญญาณรบกวน(Disturbance)3)ตัวแปรถกค
วบคุม(ControlledVariable)
 แ
ส
ดงก
า
ร
ทางนพน้ ฐ
า
นขอ
งก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร

สัญญาณรบกวน

กระบวนการ( Process ตวแ ั ปรถกควบคุม

ตัว
ป
รแ ต
ับ ง่ ภ
พ
า
ก
(สะบ
ร
น
ว
ก
ร
า
)
)
 ตวั อย่างของตวั แ
รแ
ปตับงใน
อ
ท
า
ว
ะบ
ร
ก
่ ต
ร
ก
ห
า
ส
ม
ุ

• ตาแหน่ งวาล ค
์ววบคุม(ValuePosition)

• ความเรว็มอเตอร ์ (MotorSpeed)

• ตาแหน่ งลกส ูบ(DamperPosition

)
 ตวั แปรถกควบคุมซึง่ เป็น
ไูีู่ ด้
ท
ว
ะบ
ร
ก
พ
า
ภ
ส

• อุณหภมิ( T emperature)
• ะด ข
ร ับอ
งเห
ล
ว(Liquid)
• คม
า
วดัน(Pressure)
• ตาแหน่ ง(Position)
• ความเรว็ (Speed)
• นาหนัก(Weight)
 องค ร์ปก
ะอบสา
ค
ญั บบ
ว
ค
ร
า
ก
ในม
ร
า
ก
น
ว
ะุ

• กระบวนการทตี่ ู้องการควบคุม(Proces)
• อุปกรณ์ตรวจวดั ระดบั ข อ
เห
งล
ว(LevelTransmitter)LT
• อุปกรณ์ควบคุมระดบ ั ของเหลว( LevlController)LC
• วาล ค ์ววบคุม(ControlValve)LV
 การควบคุมกรบ
ะวนการตอ
้งปรก
ะอบด้วยองค ระ์ปกอบสา
ญั
ค 4ส่ว
น

1)กร
ะบ
ว
นก
า
ร(Process)2)ก
ว ัด(
ร
า
Measurement)
3)ก
า
เปรีย
ร บ
เทยี บ(Comparison)แ
ล
ะก
ป
ร
า
เมน
ิ ค่า(Evaluation)4)การควบคุม(Control)
 บลอ็ ก
ไดอะแกรมแสดงอค รก
ะ์ปอบสา
ค
ญั บบ
ว
ค
ร
า
ก
ในม
ร
า
ก
น
ว
ะุ

สัญญาณรบกวน

ี่ ไว
ค่าทตั ง้ ู้ ก
เปย
ร
า เท
บ
ี การควบคุม ก
ะบ
ร
ว
นก
า
ร สภาพกระบวนการ
(Setpoint) (Comparison) (Control) (Process) (Output)

ก
ด
ว
ร
า
(Measurement)
 ก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร(Process)

• กร
ะบ
ว
นก
า
รห มย
า
ถงึ
ก
ท
ร
า รอ
างานอนั ประกอบด้วยการนา
ค
เอ ื่ อ
งม ื เครือ่ งจ ักรอุปกรณวต ั ถุดบ
ิ มาใชงา้นร่วมกนั เพอื่
ใหบ้ รรลุเป้ า
หมา
ยหรือวตถ ั ป ุ รส
ะงคทีต้ ่ อ งก
ร
า
 ก
า
ร
ว
ดั (Measurement)

• อ
งค ร ะก
์ปอ
ใน
บ
ก
ว ัด
ร
า มีห น้าทห ี่ ล
ก
คอ ื
คอยตรวจวดค ั า ข
พ
ภ
งส
อ
่ก
จงท
น
ว
ะบ
รด
าิ า
ต
เอ
น
้ ์พุต ข
ะบ
งร
อ ั จะทา การเปลยี่ นค่าทวีดั
จากน้น ่ ได้ ให้อยู่ในรปของ
สัญญาณแอนะลอก(AnalogSignal)หรือสัญ ญา
ณ ดิจท
ิ ลั ( DigitalSignal
)พ เอ ใหกระบวนการนาไปเปรียบเทย ี บกบค่าทต้งไวั ้
 ก
า
เปรีย
ร บ
เทย
ี บ(Comparison)แ
ล
ะการประเมนค่า(
Evaluation

• ขัน้ ตอนก ารประเมน

ิ ค่าเก
ดจกน
ารา
าคา
เอ ท ี่ จ
่ ได ว้ ม
ร
ก
า เปรียบเทยี บกบั ค่าทตี่ ูู้ังไว้ แล้วสร ้างเป็
าัด
นสัญญาณควบคุมทเูีู่ หมาะสม
• องค ์ประกอบสา ค
ญใน
ก
า
ร
ปร
ะเมน
ิ ค่าคอ
- อุปกรณ์เปรียบเทยี บสัญญาณ( Compartor)
- อุปกรณ์ควบคุม(Controller)
 องค ์ประกอบสา
ค
ญ
ใน
ก
เปย
ร
า บ
เท
ี ย
บ
ีแ
ล
ะป
เมน
ร ิ ค่า

ก
เป
ร
า
รรย
บ
ีเทย
ีบ

ทตี่ ู้
ค่า กก
าา
รรเปรรรรย
ีย
บเท
บยี
เทบยี บ ต ี่
ค่า
ท อุอุป
กรณ
ป ค
์ วบคุคม
กรณ์ วบคุม
ูู้ังไว ูู้ัไงว้ (Comparison)

อุปกรณเป
์ รรย
ีบเทยีบ
สญ ณ
า
ั
 การควบคุม(Control)

• การควบคุมเป็ นอุปกรณ์ต ัวสุดท้าย(FinalControlEquipment)

ทาหน้าทคีอย
ค่ ม
บ
ว ุแ
ล ่ั ก
ะสงให ะบ
ร
น
ว
้ก
ท
ร
า
างานตามเป้า
ห
มา
ย
โด
ย
ร
บ ั สัญญาณอนิ พุต ม
จ
า
ก
อ
ปุ กรณ์ควบคุมแ ล
ว
เป้
่ เป็ นสัญญาณทเห
ลยีน มา
ะส
ม
สาหรบ ั ควบคุมกระบวนการ
 แผนภาพการวดและกระบวนการ

• แผนภาพการวดและกระบวนก
าร(ProcessandInstrumentationDrawing)หรือแผนภาพP&ID

• ป
เ ็ นแผนภาพท
ใชอ้ธบายการทะบ
ต
ล
ผ
ร
า
ก
น
ว
อิ
งข ทง
า
อตุสาหกรมทกชุ ง่ ึ จะชว
นิ ดซ ่ย
ใหผ
้ ู
้ ควบคมกระบุ ว
น
กา
ส
ร
า
มา
ถท
รางน
ไดอ
้ย่างมป
ี ระ
สิทธภาพมากขึนิ
 วธ ิ ูีการควบคุมกระบวนการ(ProcesControlling)
• ระบบควบคุมกระบวนการคอ
ค
า
ว
มพ ยาม
ท
าใหร้ะบบห รอ ใต
ย
ภ
า
น
ว
ะบ
ร
ก
ื ก
บ
ว
ค
ร
า้ ม ก
ุ ีร าทางนเป็ น ไปตามเป้า
ห
ม
ย
า ี่ อ
ทต้ งก
อ
ร
า
ย่างมเส
ี ถย
ีร
ภ
พแ
า ล ิ ธภิ าพมากทสี่
ะประสท
ูุ ด หรือ
ต้องพยายามทาใหบ ร
งข
น
ส
อ
ล
ผ
ต
ะ้ อ ส
่ ญ ณ
าัอ
นิ พุตมคี ว า
ม
ด
ว
ร
เแ
ล
ะต็ ู้ อง
ส า
มา
ถ
ร
ขจัด คค า
่ม
วค ล
ด
าเค
ล
อ
นทีเก ่ด ขน ใึ ร
ะบใหม ้ ค ี า ่เป็ นศน ย ์หอื
ร
ลเค
ใก ย้ ี งก บั ศน ยห ์ใ ได
้
ค่าความคลาดเคลอนของระบบ(SystemError)

ค่าความคลาดเคลอนของระบบอ
ค
ค่าผลต่างระหว่างคา ่ เป้ า
ห
ม
ทต
ย ี่ งไว้ั ก
้ บค่าสภาพกระบวนการจริงท
ไดจากการควบคุม
 บลอ็ ก
ม
ร
ะแ
อ
ได
ข
บุม
ว
ค
ร
า
งก
อ น
ว
ะบ
ร
ก
า
อุปกรณ์เปรียบเทยี บสัญญาณ สัญญาณรบกวน

ค่าทต้งไวั ู้ อุปกรณค
์ วบคุม ก
ะบ
ร
น
ว
ก
า
ร สภาพกรบ
ะวนการ
(ผ
ล
ต
บ
อ
ส
น
งข
อ
งก
อ
ะบ
ร
ว
น
ก
ร)
า

การวดก
ดั ั
า
ร
ว
 ผลตอบสนองของกระบวนการ(SystemResponse)

• ผ
ล
ต
อ
บส
น
อ
งข
อ
งร ี่ แ
ะบทดี ล
ะมเส
ีถย
ภ
ร
ีา
พ
บได
แ ่ง เป
้ ็ น2ลกษณะ

1)ผ
ล
ตอ
บ
สน
อ ี่ ่มก
งทไม ีา
ร
ห
น่ ว
ง(Undamped)

2)ผลตอบสนองทมการหน่ วง(Damped)
 การอกแบบลปควบคุมกระบวนการ( ControlLoop
Design)

• ลป(Loop)
หมายถึงก
า
ร
ท ใๆทมี่
ากจิ ก
ด
ม
ร ูีลกั ษณะของจด ิ่ ต้นแ
ุ เรม ล
ะจด
ท
ุ า
ย
้ม
าบรจบกนั
หรือก
ทา
ร
าก
จ
กร
ม ่ ก
ทีมีจม
ร
เค
ล
น
อ ่ ็ นวงกลม
ทีเป
 การอกแบบลปควบคุมกระบวนการ( ControlLoop
Design)

• ตัว
แ
ปร
สา
คญ ่ ็ นปั จจัยทีต้
ทีเป ่ อ
งนา
ณ
ร
จ
พ
ม
อ
ใน
บ
ะก
ป
อกแบบ ประกอบด้วย
ค่าความคลาดเคลอน(MaximumEro)ค่าความคลาดเคลอนออฟเซต( Offset
Error) บ เว
ร
ณคว
า
ม
คล
า
ด
เค
ล
อิ น(ErrorArea)
ช่วงเลาปรบ ั สมดุล(SettingTime)
 วธ ิ ูีการควบคุมกระบวน

• วธ ิ ูีการควบคุมกระบวนการแ
บได
่ง เป
้ ็ น2ลกษณะ

1) การควบคุมกระบวนการดวย
้ มอื (ManualControl)

2) การควบคุมแบบอตั โนมตั ูิ (AutomaticControl)

 วธ ิ ูีการควบคุมกระบวน
• วธ ิ ูีการควบคุมกระบวนการแบ่งได5้ วธ ิ
1)การควบคุมแบบปิ ด–เปิ ด(On/OffControl)
2)การควบคุมแบบพี (ProportionalControlห รอื Control)3)การควบคุม
P
ไูี อ( ProportionalplusIntegralControl
แบบพ
หรือPIControl)
4 )การควบคุมแบบพดี ูี (ProportionalplusandDerivativeControlหรือPD
Control)
5 )การควบคุมแบบพไูี อดี (Proportional-Integral- DerivativeControlหรือPID
Control)
 ลปควบคุมกระบวนการ(ProcessControlLoop)

• ลปควบคุมกระบวนการแบ่ไงดเป
้ ็น2รปแบบค
อ
1) ลปควบคุมป้ อนกลบั (Single–loopFeedbackControl) 2
)ลปควบคุมข้น ั สง(AdvancedConrtolLoop)
2.1)ลปควบคุมแบบคาสค เด(Cascade)
2.2)ลปควบคุมแบบสัดส่วน(Ratio)
2.3)ลปควบคุมแบบส่งผ่าน(Fedforward)
 ลปควบคุมแบบป้ อนกลบั (Single–loopFeedbackControl)

• สภาพกระบวนการ(ProcessVariable/ PV)
จ
ะถก ตรว
จ
สอบด้วยเซนเซอร ์ แ ละส่งก
ล
บั มาเพอื่ เป รรย ี ี บกบั ค่าทตี่
เท
บ
ูู้ังไว ้ (SetPoint/SP)เพ อ
ทาการสร ใง้าหเก้ ดเป็ นสัญญาณคลาดเคลอนของกรบ อ ื่
ะวนการเพ
อุปกรณค ัาร
์ วบคุมกระบวนการจะส่งก ใหวา้ล ค
์ววบคุมทา การปร แ ับตงให่ ส้ ภาพกระบวนการเป็ นไปตามต้องการ
 บลอ็ ก
ไดอะแกรมของลปควบคุมป้ อนกลบั
สัญญาณปร แ
ับต่ง
(ManipulatedVariable)

อุปกรณค์ วบคุม ล
ว
า ์ว กระบวน
ค่าทต้งไวั ู้ ก
ร
ะบ
วน ก
า
ร ควบคุม ก
ร
า ส
ภ
พ
าก
ะบ
ร
น
ว
ก
า
ร

อุอุปกร
ป
กรณส
ณ ์ส
์ ่งส่งสญ
ัญ
ัญ
ญาณ
าณ ร ์ เซ
อ
น
เซ น
เซ
อ
ร์
 อุปกรณ์ควบคุมกระบวนการ(ProcessController)

• อุปกรณ์ควบคุมกระบวนการมีดว้ ยกนั 3แบบต

ษ
ก
ล
ม
า
ณร
ส
ง ง1้า)แบบทาก
ะโค งล(Mechanical)
2)แบบนิ วเมติก(Pneumatic)
3)แบบอเลกทรอนิ กส ์ (Electronic)
 ไดอะแกรมแสดงหน้าทกี่ า
บลอ็ ก ท
ร
ใอ
ย
ภ
น
งป
ณ
ร
กุ ค
บ
ว
์ ม
ุ กระบวนการของลปป้ อนกลบั

อุปกรณ์ควบคุมกระบวนการ สัญ
ญณ
ารแ
ปตับง่

่ั
ฟั งก ์ชนการ ระบบส่งผ่าน
ควบคุม สัญญาณoutput
สภาพ
กระบวนการ
อุปกรณ์เปรรย ี บ ระบบส่งผ่าน
เทยีบ
สัญญาณ สัญญาณInput
ว ์ว
ล
า กระบวน
ทต้งไวั ู้
ค่า
ควบคุม ก
ร
า
อุปกรณส
์ ่ง
เซนเซอร ์
สัญญาณ
 ผลตอบสนองเชงเวิ ลาของลปควบคุมป้ บ
ก
น
อ
ลั

• ผลตอบสนองเชงเวล
ิ า(TimeResponse)
ด
เก
ผ
า
จ
ร
ล
ม
ว
ข
งผ
อ
ต
ล
บ
น
ส
งเชงเว
อ ข
า
ลิค
อบอ์ปา
ะก
ร
ต งๆ
่ เขา
ด
้ วย
้ กนั ไว ้ เชน
่ เซ
ร ์ อป
อ
น ุ กรณค
์ วบคุมหรือกรบ
ะวนการ
 ลปควบคุมข้นั สง(AdvancedControlLoop)

• ลปควบคุมข้นั สงแบ่งได้เป็ น3แ

บค
อ
1)ลปควบคุมแบบคาสเคด(CascadeControlLoop)2) ลปควบคุมแบบ
สัดส่วน(RatioControlLoop)
3)ลปควบคุมแบบส่งผ่าน(FeedforwardControlLoop)
 ลปควบคุมแบบคาสเคด(CascadeControlLoop)

• ลปควบคุมแบบคาสเคด
ดัดแปลมาจากลปควบคุมแบบป้ อนกลบั โดยเพมิ่ ลปป้ อนกลบั เขาไป ้ ใน กระบวนการอก ี ลป
หนึ่งเพอืช่่ วยในการตรวจสอบสภาพกระบวนการร
อ
ง( IntermediateControlledVariable)
 การควบคุมอุณหภมิและความดนั โด
ใชล
ย ้ ป
ค
บม
ว ุแ
บ
ค
ส
า
ด

TI
SP E
100
C
100

Outflow
PT PV
100 100

Furnace
Fuel
Inflow
 การควบคุมอุณหภมิและอตา
ใช
ย
โด
ล
ไห
ร
ก
ัร ล
้ ป
บม
ว
ค ด
ส
า
ค
บ
แ
ุ

T
SP E
FI TI 100
C C
100
100
Outflow
FT FV
100 100

Furnace
Fuel
Inflow

FE
100
ลปควบคุมแบบสัดส่วน(AdvancedControlLoop)

• ลปควบคุมแบบสัดส่วน
ใ ะบ
ช ก
น
ว
ร
ท
า ี่ อ
้ ต้ นา
งเาป
รรม
ิา
ณทา
ฟ
ง ิ สิก
ส ์ 2ชุดหรือมากกว่ามาผสมกนั แ
ลวท
้ าการ ักษาสถานะของส่วนผสม
่ น
ทีได ั
้ ้ไว
น
 ลปควบคุมแบบสัดส่วน
UncontrolledFlow
Air Air
FE FT
200 200
FFI
C
FE FT 100 FV
100 100 100

Fuel Fuel

ControlledFlow
 ลปควบคุมแบบส่งผ่าน(FeedforwardControlLoop)

• ลปควบคุมแบบส่งผ่านระบบการวดภ ด
บ
อ
ะก
ร
ป
ใน
ย
า
ั ว
ร้ ป์เ ็ นอปุ
อ
น
เซ
ย กรณ์สาคญั
ท
าหน้าทตีรว ่ จสอบการเปลยี่ นแปลงคา ่ โหลดของกร
ะบ
ว
น ก
ารหรอ ื สัญญาณรบกวนและส่งใหห้ น่ วยประมวลผลของระบบ
ซงทวึ่ ไปคอคอมพวเตอรพ ์เอคานวณประมวลผลและต ัดสิน ั ญาณควบคุมเอาต ์พุตทเูีู่
ใจสร ้างสญ
หมาะสมต่อการปรบ ั สภาพก ะบ
ร
น
ว
กทเป
ร
า ี่ ล
ย
น
แป
ล ง
 ไดอะแกรมพนื ้
บลอ็ ก น
า
ฐ
ข
งลป
อ ค
บม
ว ุแ
สงผ
บ ่ น
่า
ก
ป
เาล
ร ย
น
แ
ปล
คาโห
่ล
ด
(LoadChange)

ส่ว
น
ก า
ค
รา
น
ว
ณ แ
ละ ระบบการวด ั
ค่า งั ้
ทต้ไว ต ัดสินใจ (Measurement)
(SetPoint)

อนิ พุต กระบวนการ( Process

Input )
ว
า
ลคว
บ
์วคม
ุ เ ์พุต
ต
า
อ
Output
 ก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ด ั ความดนั และการประยุกตช
์ใ ้

• หลกพน้ ฐ
า
ใก
นา
ต
ร
จ
ว
ร
ดั อ
ค
ค
ว
า
มพยาม ่ะเป
ทีจ ล
ย
นค
ว
ามดัน ่ร
ทีตว
จได
ัดให
้ ก
้ล
า
ย
เป็น
สญ
า
ณัท
า
งก ่า
ลหรือสัญญาณทาไงฟฟ้ าทีส
ม
าน
ถ
รไป ่ ี ้ แสดงผลหรือ
บงช
ป
ะม
ร
ล
ว
ผใน
ล
ขัน้ต
อ
น ต่อ
ไป
 คุณสมบัตคิ วามดนั
• ความดนั อ
(Pressure)ค
ปริมาณทางฟิ สิกส ์ประเภทหนึ่งซงเก ึ่ า
ะท
ร
แ
อ
ข
ล
ผ
า
จ
ด ทลต่อพนื ้
งก
า ผวิ ของวต ั ถุ หรือ
อธบ
ิ ายความสัมพนธ ์ด้วยสมการ
ไดด
้ น
ัง ี

P=F/A

ื่ Pคอื ค
เมอ ม
า
ว
ดัน/ Fคอื แ
ก
งะทก
ร ล
ง/ Aคอื
ท
า พน้
่ น้า
ทีห ต ัด
 หน่ วยวดความดัน

• หน่ วยวดความดนั
ใระบบองกฤษ(EnglishSystem)มีหน่ วยเป็ นป
น ด ์ต่อ
น
อ งนิว
ร
า
ต ะบSI(International
ร
ใน
SystemofUnits) มีหน่ วยเป็ นนิ วต ันต่อตารงเมตร N/M2
 ค
ม
า
ว
ดัน
ขอ
งข
อ
งเห
ล
ว

ค
ว
า
มด
นข
องข
อ
งเห
ล
ว
ื่ เทยี บความสงกบั ระด ับนาู้ ท
ณจุดต่างๆเมอ ะเล(SeaLevel)จ ะมค ี า
่ค
ม
า
วดัน ต่างๆกนั
คอื หากรด ะ ับนาู้ ท
ะ ับความสงมากกว่ารด มดันอากาศจะตู่าใน
ะเลค
ว
า ทา
งก
ลบั
กนั หากระด ับความสงตา ่ กว่าระด ับนาู้ ทะเล
ความดันอากาศจะสงมากขึน้
 ความดนของกาซ
๊
่ ดิจ
• ความด ันซึงเก ข
ร
ก
าตข
ย งก
อ
ัว า
ซ
ส
ม อ) ปริมาตรของภาชนะทบี่
๊ ี าเหตุจาก2ปั จ ัย1ค รรจุกา๊ ซ
2)อุณหภมิของก๊าซ

กฎของบอยล ์ “ เมอ่ื ณ ุ ห
ภมิข
อ
งกา ซ
๊คูีู่ล้วความดันของ
งท
แ
ก๊าซทกี่ ะท รากบั นภ
ผ จ
ร
ะบ
ช
ใน
ย
า
งั ุ จะมค
ี า
่ แปรผกผนั กบ
ิ าตรของภาชนะทบี่ รรจุกา๊ ซน้น”
ปรรม ั
 ความดนของกาซ
๊

• ความสัมพนั ธ ะห ์รว่างความดนั ของกา๊ซกบั อุณ ห ื ่ รม

ภมิเมอ
ป ิร
ต
ามคี า
่ คงท
นี่ ูู้ันจะมค ี ณ ุ สมบตั ูิเป็ น ไปตามกฎของชาร ์ล
คอื เมอ ื ่ รม
ป ต
า
ิอ
ข
รงกา
ซ
๊มีคา ค
่งทแ ี่ ว
ล ค
้ วามดันของกาซ
๊ จะแปรเป็ นสัดส่วน โดยตรงกบั อณุ
หภมของิ กาู๊ ซน้น ั
 ความดงั สัมบรณ์ แ
ล
ะค
ม
า
ว
ด
นั เก
จ

• ความดันสัมบรณ์ (AbsolutePressure,Pa) ค
อื ค
ม
า
ว
ดท ี่ อา
ัน วัด งอ
จ
ก
ะด
ร
้ คว
า
ม
ด
ับ ันณ
อุณหภมิศนย ์สัมบรณ์( ZeroAbsolute)หรือความดัน ในสภาวะสุญญากาศ
(TotalVacuum)

• ค
ม
า
ว
ด ัน
ก
เจ(GaugePressure)คอื ความด ันทวี่ ด
ออ
ด
ม
า
ว
ค
บ
งก
้ ัน
บ
ย
ร
า
กา
ศ(Atmospheric
Pressure, Patm)
 ม
า
โน
มิเต
อ
ร ์ (Manometer)

•ม
น
โม
าเต
อ
ร
เ ็ นอุปกรณ์พนื ้
ป ใูีู่ ช้สาหร ับ
ฐานท
ตรวจวด ั ความดันหรือ
ใช้เป็ นอุปกรณสาหร เป
ับรียบเทย
ี บ(Calibration) อุปกรณ์
ความดนั ชนิ ดอนื่ ใน กระบวนการ
ทางอตุ สาหกรม
 เก
จ
ต
จ
ว
ร
ดค
ม
า
ว
ดัน(PressureGauge)
• ก
เจ
ตร
ว
จด ั ความดันคอื เซนเซอ
ร รื
์หอ ปุกณต
ร ์ร
จ
ว
ดค ใูีู่ ช้ในกระบวนการอต
ั วามด ันท ุ สาหกรม
• ป
ะก
ร
อ
บ
ดย วร
โค
งส
้ งห
ล
้าก ั 2ส่วนค 1อ
) ส่วนแสดงผล(Indicator)
2)อุปกรณ์ความดัน(PressureElement)
ทาหน้า ท
เป
ล
ย น
ค
ม
า
วด ัน ่า
ทีมก
ะทา
รตม
บ
ก ัว น
ให
ั ก
เป
ย
า
ล
้ ็น
แร
ท
งา
งกลเพ
อ
ทใหเก
า ้ก
ดเป
ร
า
ล
ย
นแ
ป
ละย
งร
ก
ะจ ท
ร ัดา
งก
ล
ขน ึ
 เก
จ
ต
จ
ว
ร
ดค
ม
า
ว
ดัน
อุปกรณ์ความดนั มอียู่ด้ว
ย
ก
นั 3
ชนิ ดค
อ
1)ท่อบร ์ดอง(BourdonTube)

2)แผ่น
ไดอะแฟรม( Diaphragm)3)เบ
โ(Bellow)
ล
 ท่อบร ์ดอง

• โครงสร ง้าภาใย
นท่อบร ์ดองเป็ นรปต ัว ซง่ ึ มปี ลายด้านหน่ ึ ง
ต่ออย่
กบท่อรบความดันั ล
แ
ะป
ย
า
อ
ก
ดานงย ึ่
้ห
น ด
ติด
ล
า
ไก
ย
ข
องเข็ม
ชแ
ส
ดล้ี
งผ

ดน
ัง น้ั เมอ ื่ ก
ม ป
ร
า
ี้อนค
ม
า
ว
ด ัน
ก
า
จ
ภ
ย
น
ใหก
ก
อ บ้ เก
จ
ั จึท
งาให้ท่อบร ์ดอง
มกาูี รเปลยี่ นรป ท งต
ร
ม
า
สส ัดข
ัด
ค
งว
อม
านั ทกี่ าลงั ตรวจอยู่ และสงผ
ด ่ ลใหเก
้ ดเป็ น
ะย
ร
ก
จขัด น
ึ ้
แลว จ ้ งส
ึ ่งแ
ร
ท
า
งก
ไป
ล
ย
งล า
ไก
นขับนเข็มช้ี
เค
ล
อ
 แผ่น
ไดอะแฟรม
• ป
เ ็ นอุปกรณ์ ความดนั ช นิดน่ึงทมี
ห ี่ ล ่ ามารถยดื
ก ั ษณะเป็ นแผน่ บางทีส
หยน่ ุุ ไดตา้ มแรงกระทา ทางกลอนั เกด ิ จากความดน

• สา หรบกั ารนา ไปใชง ้ านโดยนาแ่ ผน่ ไดอะแฟรมสองแผน่ มาขุุ้ึนรูปในลกั ษณะ

แคปซลู แลว น้ ามาเชอมต่ื อกนั หลายแคปซลู เพอื่ ใหท า้ หนาุ้ ท่ี คลายสปริง
ี ่
ทมการยี ดตวตามความดนทมากระทาุีุ่
 เบ
โ(Bellow)
ล
• บเลโเป็ นอุปกรณ์ความด ันทสีา ่ ั
ญ
ค อกี แบบมีลกัษณะการขึน้ รปเป็ น
ทรงกระบอกคล้ายหีบเพลง(Accordion) โด ย
ะก
ร จข
ัดอ
งต ัว
เบ
ลโจ ะมก ีา
ร
เป
ล
ย
นแ
ปล ป
งไตา
ม
คว
า
ม
ดัน มี่
ท ก
าะทาหลกการต
ร จค
ว
ร ัด
ม
า
ว
ดโดช
ใัน เบ
ย ื่ ค
โ้ เมอ
ล ม ด
ม
า
ว
ี ัน
มะท
ร
ก
าก
าบั ตัว เบ
โจท
ล ะา
ห
ใ เก
้ด
กา
ร
เป
ล
ยน
แ
ปล งร
ะย
ก
ร
ะจ ัด ขึนที่
ตัว เบ
โแลม
ล ะก ี ารเชอื่ มต่อ
ไปยงหน่ วยแสดผ
งล
 อุปกรณ์ส่งคา
่ ความดนั

• อุปกรณส ์ ่งคา ่ความด ันส่วน

ใหญ่มก ั อาศ วัยงจรอเูิล
นิก
อ
ร
ท
ค สนส์ใง้าสัญญาณ
ร
า
ก ไฟฟ้ า
ต ์พุตใหอ
เอ ย
้ ู ่ ใน
รปข
ร
งก
อ
ไฟ
ส
แ
ะ้ า
หรือแรงด ัน
ไฟฟ้ ามีขอ ้ ดี คอื สามารถส่ง
สัญญาณการตรวจวด ั ไปง ั อุปกรณบ
ย ์ นั ทกึ ผลแ ล
ะแ ส
ด
งผ
ล
หรือห้องควบคุมทอี่ ยู่ห่า งอก
ไป
ดพ ้ รม ้อก
น
 อุปกรณ์ส่งคา
่ ความดนั

• อุปกรณ์ส่งคา่ ความดันมหี ลายแบบเชน ่ แบบ

โพเทนชิออมิเตอร ์ (
PotentiometerType)แบบแปรค่าความจุไฟฟ้ า(Variable
CapacitanceType) แบบแปรคา ่ ความเหนี่ยวนา( Variable
InductanceType)แ บส
เต
น
ร
เก
จ( StrainGaugeType)
 อุปกรณ์สง่ คา
่ ความดนั แบบ
โพเทนชิออมเตอร ์

• หลกั การทางา น
ขงป
อ ณ
ร
ก
ุ ส ์ ่งคา ม
ว
ค่ด
นั แ
บ
ใชโพ ้ เท
น
ชิอมเต
อ
ร ์ ซงปึ่ ระกอบด้วยเกจตรวจวด ั ความ
ด โด ันย
ใชแ้ คปซล ไดอะแฟรมต่อเชอ ื่ มกบโพ
เท
นชิอมเตร ์ ผลจากความด ันทตี่ ร
ิอ จ
ว
ด ั ทางอนิ พุต
ของก เจทา ด ิ การเปลยี่ นแปลงระยะกระจ ัดขึน้
ให
เก ทตี่ ูัวแคปซล
ไดอะแฟรม
 อุปกรณ์สง่ คา
่ ความดนั แบบแปรคา
่ ความจุไฟฟ้า

• หลกการพน้ ฐานจะอาศ ัยแผ่นพ เลตตัวนา สองแ

ผ่นท า
ห
น้าทเป ี่ ็ น
ตเก
บ
ม
า
ว
ค
จัวฟ ุไ ้ าทมี่ ูีคา
ฟ ่ ความจุไฟฟ้
ีไปตามระยะห่างระหว่างแผ่นเพลตทังส
าแปรเปลย่น ้ องเนื่องจากระยะห่างระหวางแผ่นเพลตตวน ัา
ทงส ้อ
งม ี คา ่ ขึน้
อยู่กบั การเปลยี่ นแปลงระยะกระจด ั ข องเบ
โไปตามค่าความดันจ
ล า
ก
ภา
ยน อ
กจึงทาให้คา ไูู่ีดม
่ ความจุไฟฟ้ าท ้ ี
ค่าเปลยี่ นแปลงเป็ นสัดส่วนกบค่าความด ันทกี่ า ลต
งร
จ
ว
ด
 อุปกรณส
์ งค
่ า
่ ความดนั บา
ค
ร
ป
แ น่ ่ีย
เห
ม
ว
ค นา
ว

• ค
โร
งสงห
้าล
กั คอื แ มา ว
ถาหน้าทส
ก
ล
่เห
ท
ร ี่ ร งส
้านามแม่เหลก็ และแผ่นไดอะแฟร
มทาหน้าทเปลยนแปลงการเหนี่ยวนาก ท
ร
า างนจะอาศ ัยผลต่างระหว่างความดนั อนิ
พุตเพอื่ ท า
ใหได ้ อะแฟรมเกดการ
โคงอ
้ หรือมีก เป
ร
า
ล
ย
น
แ
ปล ะย
งร
ก
จข ัด นึ
 อุปกรณ์สง่ คา
่ ความดนั แ
บส
เต
น
ร
เก
จ

• ส
เต
น
ร
ก
เจ(StrainGauge)ค ่ ต
ร ์ทีใช
น
เซ
อ จ้ ค
ว
ร เรัดย
ม
า
ว น
บ
ด
วต
ี ั ถุ อนั เนื่องมากจากแรงกระทาท
า
งก ่ จ
ลซึงเก
ด ิ ากความ
ดัน
 อุปกรณ์สง่ คา
่ ความดนั แ
บส
เต
น
ร
เก
จ

• ค
โร
งส
รงข ้าองส
เต
รนก
เจทา จ
กขด
ลด
ว
ตน ัว ะก
ด
บ
รว
ป
า ผ
แ
ย้ น
ฟ
่ ิ ล ์มบางแล้วนา ด ึ ติดกบั วต ั ถุทตี่ ู้องการตรวจสอบค่า
ไป
ย
ความเครียดทเูู ี ่ กดิ จ ก
า
แ
งก
ร ราต่อพนื ้ ท่ ี เมอ
ะท ่ ื เกดิ ความเครียดขึน้ บนวต ั ถุ ค่าความต้านทาน
ภาย
ในข อ
งส เตร
นเก
จะมกีา
ร
เป
ลย
นแป
ลงต
า
ไป
ม
ดว ย
้
ก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ด ั ระดบั ข
งเห
อ
ใน
ย
า
ภ
ว
ล
ถบจัง แ
ร เป
บ
ุ ิด
กน ่ ิ ้ งกนคร บ
ไกป ๊า
?
 ก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ด ั ระดบั ข
องเห
ล
ใน
ว
ถงั บรจแ ุ บบเปิด
ใชอ้ ป
โย ก
ณ
ร
ุ ส
์ ่ง
ค่าความดนผลต่างตด ้ แนวเดยวกบเซนเซอร ์ตัวล่าง
ิ ตังใน
ค
ว
า
มด
นบ
รย
า
ก
า
ศ

เซ
น
เซ
อ
ร ์ตัว
บน
LMax
Transmitter
SG=0.95
เซ
น
เซ
อ
ร ์ตัว
ล่าง 4mA-20mA
LMin

High Low
 ก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ด ั ระดบั ขอ
งเห
ล
ว
ภ า
ใน
ย
ถ
งั บ รจแุบบ
เปิดโดย
ใช้อปุ กรณ์
ส่งคา
่ค
ว
า
ม
ดน
ผล
ต่า
งตด ้แ
ิ ตังในน
ว
ต า
ก
ว่าเซนเซ
อ
ร ์ตัว
ล่าง
ค
ว
า
มด
นบ
รย
า
ก
า
ศ
เซ
น
เซ
อ
ร ์ตัว
บน
Lmax

SG=0.95 เซ
น
เซ
อ
ร ์ตัว
ล่าง
4mA–20mA
Lmin
d dPTrasmitter

High Low
 การตรวจวด ั ด
ร
ะขงเห
อ
ภ
ว
ล
ใน
ย
า
ับถบ
จัง แ
ร ป
บ
ุ ิ ดโด
ใชอ้ ป
ย ณ
ร
ก
ุ ส
์ ่งคา
ค
่ว
ม
ดัน
ผ
ลตต
า
ง่ ด ง้ั แ
ตใน น
เดย
ว ีว
ก
บ
เซ
น
เซ
อ
ร ์ตัว
ล่าง

ความดนั สถิตย ์

เซ
นเซ
อ
ร ์ตัว
บน
LMax

SG=0.95
เซ
นเซ
อ
ร ์ตัว
ลา ่ง dPTransmitter
LMin

High Low
 การตรวจวด ั ด ร
ะขใน
ย
า
ภ
ว
ล
งเห
อ
ถ
ับ บ
จัง แ
ร ป
บ
ุ ิ ดโด
ใช ้ SGwและอป
ย ุ กรณส
์ ่งคา
่ความด ันผลต่างตด
ิ ต้ง ั ใน
แ
เดย
ว บ
ก
ว
ี ั เซ
ร์
อ
น
ตล ัว ่าง
ค
ว
า
มด
นั ถต
สยิ ์

เซ
นเซ
อ
ร ์ตัว
บน SGw=1.2
LMax

SG=0.95
เซ
นเซ
อ
ร ์ตัว
ลา ่ง dPTransmitter
LMin

High Low
 การตรวจวด ั ด
ร
ะขใน
ย
า
ภ
ว
ล
งเห
อ
ถ
ับ บ
จัง แ
ร ป
บ
ุ ิ ดโด
ใช ้ SGwและอป
ย ุ กรณส
์ ่งคา
่ผลต่างตด าู่ กว่าเซนเซอร ์
ิ ต้ง ั ใน
แ
ต
ว

ค
ม
า
ว
ด ัน
ส
ถติ
Lmax SGw

SG=0.95
h
Lmin
dPTransmitter
d

High Low
 ก
า
ร
ว
ดั แ
ล
ะการควบคุมอุณหภมิ

• อุณหภมิ(Temperature)ค
อ
หน่ วยการวัดและบง่ ชรี ้ะดบ
ั พลงานความร ้อน(ThermalEnergy)ซึงเก ่ ิจ
ด ารเคลอื่ นทขี่
ากก
องโมเลกลุ ภาย
ในสสารอนั เนื่อ
พ
ก
จ
า
งม
ลั งา
น
จลน์ (Kinetic
Energy)ข อ
งสา
เอ
ร
ง
 ก
า
ร
ตร
ว
จ
ว
ด ั อุณหภมิ

• กา
ร
ตร
ว
จ
วด ั อุณหภมิในระบบควบคุมอตัโนมัต ิ ทมี่ ูีการป้ อ
น
ก
ลบ
สญ ัญณ
า ัส
น้นา
ม
า
ถ
ร
ก
ะทาไดโด
ร ้ ยก
า
ตด
ร ้น
ิ ตังเซ ร ์ หรือเครือ่งมอ
เซ
อ ื วดอุณหภมิไว้ทแูีู่ หล่งกาเนิดความร ้อนหรือ
อุปกรณ์ควบคุมกระบวนการ( Controller)หรือ โหลดของระบบ(SystemLoad)
 หน่ วยการวด ั อุณหภมิ

• หน่ วยการวด ั อุณหภมมิ ดี ู้วยกนั 4

รปแบบค อ
1)ฟาร
เน
ไฮต ์ (Farenheit)2)เซย
ี ลเซย
ี ส(
Celsius)
3)เค
ล
วน ิ (Kelvin )
4)แรงคนิ (Rankine)
 หน่ วยการวด ั อุณหภมิ

• หน่ วยการวด ั อุณหภมิ ศห

า
อ ก
ล
ัย ั การเปรียบเทยี บ
อุณหภมิกบั จุดอ้างองิ คงท่ ี 2จุดคอื จุดเดอื ด
แ
ละจุดเยอืกข
แง
 หน่ วยการวด ั อุณหภมิ

•ก
ร หนดจุดเดอื ดแ
า ล
ะจุดเยอืก
ง็
ข
แ ของหน่ วยวดั อุณหภม
1)ฟาเรน
ไฮต ์ จดุ เดอ ื ด=212๐ จุดเยอื กข็ง=32๐
แ
2)เซย ี ลเซย
ีส จดุ ด
เอ ื ด =100๐ จุดเยอืก ข็ง=0๐
แ
3)เค
ล
วน ิ จุดเดอ ื ด = 373.15๐ จุดเยอื กแข็ง=273.15๐
4)แรงคนิ จดุ เดอ ื ด = 671.67๐ จดุ เยอ ื กแข็ง=491.67๐
 สมการความสัมพนั ธะห
ว่
์ร า
งห
น่ ว
ย
ก
า
ร
ว
ดอั ณ
ุ หภมิ

1) T(๐K)=T(๐C) +237.15
2) T(๐F)= (9/5×T(๐C))+32๐
3) T(๐C)=5/9×(T(๐F)-32๐)
4) T(๐R)=T(๐F)+459.67
 เท
อ
รมมิ
์โ เต
อ
ระบเต
์ร ม
ิ

เ ื่ อ
• น คณ
ก
า
งจ ุส
บต
ม ั ท พ
ภ
ย
งก
า
ส
อ
ข
น
ช
ล
ห
ร
ิ ิ ดมีก ย่ ี นแปลงไป
ล
เป
ร
า ต
ม
า
อณุห
ภมิ เท
รม์โ เต
อ ริ บ
อ ะ์รไดน
้า
คณ
เอ ุส
ม
บ ัติด
งั ก
ล่าวมาเป็ นหลกั
พนื ้ ฐานใการตรวจวด ั การเปลยี่ นแปลงอณุ หภมิ
 เท
อ
รมมิ
์โ เต
อ
ระบเต
์ร ม
ิ
•ค
โร
งสงข
้าอ
งเท
อ
รมม
์โเต
อ
รระเป
ต
า
์กม
(Filled–bulb
Thermometer)

มีอ
งคร ส์ปา
บ
อ
ะก ค
ญั คอื เปรม
ก
ะต
า ใน
ย
า
ภ
ริ ด
บ
จ ุ ว
ข
ย
งเห
อ
ล
ร้ อ
ื ก๊าซต่อรวมกบท่อบร อ ์ดงซ่งภ
ใน
ย
า ึ ็ นสุญญา
เป
กาศเมอ ื่ ณ
ุห
ภมิ ป
เล
ย
น
แ
ปล
งกจะเกดความดังสงผ
่ า ่น
ป
ไยงท่อบร อ ์ดงท
า
ใหเก
้ด
ก า
ร
ป
เล
ย
นแ
ปล
ะย
งร
ก
ร
ะจ ข
ัด น
ึ
 เท
อ
รมมิ
์โ เต
อ
รระเป
ต
า
์ก ม
ิ
.

ท่อบร ์ดองภาย
ใน
เป็ น
สุญ
ญ
ศ
ก
า
สเกลอุณหภมิ

กรเป
ะาะภาย
ในบรจุ
ของเหลวหรือก๊าซ
 ท
เอร ม
์โมิเตอร บ
์แบ
โลหะคู
่

• ค
โ งข
งส
ร เท
อ เู์โ ิ ต
ร้า ม อ
รบ โล
ห
์แะคู ่ (BimetallicThermometer) ประกอบด้วยแผ่น โลหะสองแผ่นทมสัมประ
สิทธใน ิ ์ การขยายตวตา ่ งๆมา
ประกบเขา้ดว้ยกนั เมอ ื่ ณ
ุห
ภมิร ขา
บ
อ ย
ล ้ ่ ี นแปลท
งเป า
ใหโล
้ หะเกดิ ก
รโคงอ
า ้ ซึงผ่ ลของการ
โคงจ้ ะกระทา กบั
สเกลแสดงคา
่ อุณหภมิ
 ท
เอร ม
์โมิเตอร บ
์แบ
โลหะคู
่
.
สเกลแสดงคา
่ อณ
ุ หภมิ
โล
ห
ะA

โล
ห
ะB
 เทอรม์โคบเปิ ล
• ท
เอรม์โอเลกทริก(Thermoelectric)
คอื คุณสมบัตก ิ ารเปลยี่ นพลงัา
ร
ม
ว
ค
น
งนให
้อ ก
เป
ย
า
ล
้ ็ นพลงั งาน
ไฟฟ้ าเรย
ี กว่าปรากฎการณซ
์ เบ
ี ค(
SeebeckEffect)
Voltmeter
Cu

HotJunction C
 RTD(ResistanceTemperatureDetector)
• RTDเป็ นเซนเซอร ร ์ตวจวด ั อุณหภมิโด ใชค
ย ้ ณ
ุส
ม
บต ั ต
ว
งิ ั ต้านทานไฟฟ้ า
อ
ข
โครงสร ง้าประกอบด้วยลวดตัวนาพนั รอบแท่งฉนวนบรจอ ุ ยู่ภาย ในฝาครอบป้ อ งกนั
น
ย
เป
ร
า
ก
ล
ผ
ค
อ
งข
แม ค
า
ว
ต
่ าง้ RTDเนื่องจากอุณหภมิ ท
น
อ
ข
ท า
ใหแ ้ รงด ันตกคร่อมเปลยีน ่ แปลงไปด้วยซึง่
สามารถตรวจสอบ ไดโด
้ย
ใชโวล
้ ท ์มิเตอร
 โครงสร งข
้าองRTD
. VoltMeter
ส
เก
ล
แ
ส
ดงผ
ใน
ล
หน่ วยอุณหภมิ
แท่งเซรามกิ

ล
ด
ว
ตนัวา

อุปกรณให
์ ค
้ วามร น
้อ
 เทอร ์มิสเตอร ์

• เทอร ์มสเตอร ์ (Thermistor)

าจากวส ั ดุสารกงึ่ ตัวนา
ท ศค
า
อ ัย ณ
ุส
ม
บตั ร
วิ ค
ะห ง่ า
า ม
ว
ค
ต
่ า
ง้ ไฟฟ้ ากบัอณ
ท
น ุ หภมิรอบข้าง
 ไอซี ตรวจวด ั อุณหภมิ

• ไอซี ตรวจวด ั อุณหภม

ป
เ ็ นซ
เนเซอร ร
์ตวจวด ั อุณหภมิอ ก ี ลกัษณะหน่ ึ งซึง่อยู่ในรปแบบวงจรรวมซึง่ม ี
ค่าความเทยี่ งตรงสงแม่นยาม
า
กและใชง้ ่ ายและสะดวก
 ก
า
ร
ว
ด ั และควบคุมระดบั ขอ
ก
งร
ะบ
ว
นก
า
ร

•ก
า
ร
ว
ดั แ
ล
ะค
บ
ว
คุม
ะด
รบั ขอ
งก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร
คอื หลกั ก า
ร
ตร
ว
จด ั แ ล
ะควบคุมระด ับของผลติ ภัณฑ น ์ใกระบวนการทางอต
ุ สาหกรมและครอบคลุมถึงวต ั
ถุดบใิ นอุตสาหกรรมหลายชนิ ดเชน ่ แป้ งเม็ดพ
ล
ส
า
ตกิ หรือนา มน ั
 อุปกรณ์ตรวจวดั ระดบั แบบ
ไซน์

• อุปกรณ์ตรวจวดั ระดบั แบบ

ไซน์ (Sight-typeInstrument)
มีอยู่ 3ชนิ ด 1)เกจ
ไซต ล
์กาส(SightGlassG
au
ge
)2)แบ
บ
ดิสเพลช
เซ
อ
ร ์ ( Displacer)
3)แบบลกลอย(FloatType)
 เกจ
ไซต ์กลาส(SightGlassGauge)

• ก
เจไซต ์กลาสเป็ นเซนเซอร าห ับ ั ระด ับของเหลวทบ่ ี
์สรต
ด
จ
ว
ร รรจุอย่
ภใน
ย
าถังก
ะบ
ร
น
วกร(ProcessTank)
า
อาศ ัยหลกการทางน
เชน ่ เดย
ีว
ก
บั ม
า
โน
มิเต
อ
ร ์ คอื เมอื่ ข
ะด
ร ับอ
งเห
ล
ว
ใน
ถังเป
ล
ย
นแ
ป
ล
งร
ะดข
ใน
ว
ล
งเห
อ
ท
ับ ่อ
น
ย
ล
ะป
จ
เก
งไดว
แ ย
้
 เกจ
ไซต ์กลาส(SightGlassGauge)

• มีอยู่ 2แบบค อ
แบบทวิ บลา(Tubular)แ ละแบบแฟลต(Flat)
ท
าม า
จ
า
กส ั ดุจาพวกแก้วหรือพลาสติกทมี่
ว ูีลกั ษณะโปร่งใสส
า
ม
มา
ร
ถมองเห็น
ของเหลวทบี่ รรจุอยู่ภาย ในไดแ
้ ละทนต่อความดันภาย
ใน
ไดด
้
 เกจ
ไซต ์กลาสแบบทวิ บลา
. ป
ล
า
ยท ่อ
ป
เิด ส
เก
ล
อาน
่ ค่า

แ
บ
ถเป
ังิ ด แ
บ
ถงป
ั ิด
 เกจ
ไซต ์กลาสแบบแฟลต
.
ลม
า
ว ์ว อ
ื

ไซ
จ
เก
ตบส์กล
า
ล
ฟ
แ ต

ท่อระบาย
 อุปกรณ์ตรวจวดั ระกบั แบบเพลซเซอร ์

• หลกั ก
ร
า
ท
างานของอป
ุ กรณต
์ รวจวดระด
ั ับแบบดิสเพลซเซอรอาศ ัยทฤษฎของอาร มี
์ค ดส
ิ(
ArchimedesTheory)
คอื แ
ล
รงอย
ตวห
ั รือแ
รงกะท
ากบั วัตถุทจ่ ี ู่มุ ลงไปในของเหลวเพอื ่
ให้วต
ั ถุลอยตัไวดใน
้ ขอห ี า่ เท่ากบนู้าหนักของของเหลวนัน
งเลวจะมค ้
 หลกการตรวจวัดระดบ
ั แบบดิสพ
เลซเซอร ์
.
ส
เก
ล
อาน
่ ค่า

ดสพ
เลซเซอร
 อุปกรณ์ตรวจวดั ระดบั แบบลกลอย

• การ ้ กลอยเพอื่ ตรวจวดร

ใชล บ
ะด
ั ั ข
อ
งก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร
ลกลอยท ใูีู่ ช้ในกระบวนการน้น ั มีทง้ แ ั บบทเูีู่ ป็ นทรก
งระบอกและทรงกลม
่ าร
ซึงก ใชงา้ นจะนา
ลกใน
ไป
ย
อ
ล
ว
ะบ
รอ่ ื ตรวจสอบระด ับข
เพ
า อ
งก
ร
ะบ
ว
น
กา
โด
ร
ย
ตร
ง
 อุปกรณ์ตรวจวดั ระดบั แบบลกลอย
.
ส
เก
ล( นิ ว ้ )

HighLevel
LowLevel
 อุปกรณ์ตรวจวดั ระดบั แบบ
ใชค
้ วามดนั

อุปกรณ์ตรวจวดั ระด ับแบบ ใชค ้ วามดนั (Pressure–TypeInstrument)

โดยอาศ ัยเทคนิ คพน้ า
ฐข
นก
งา
อด
ว
ร
คา ค
่ว
ม
ด ัน 3เทคนิ คค
อ
1)แบบ ใชค ้ า่ ความดันผลต่าง(DiferentialPressure)2)แบบ
ใชฟ
้ องอากาศ(
Bubbler)
3)แบบ
ใชแ้ ผ่น
ไดอะแฟรม(Diaphragm)
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดะดบ
ร แ
ับ
ใชค
้ว
า
ม
ดน
ผล
ต่า
ง

• ความดนั ของของเหลวทบ่ ี ร จอุ ยู่ภ า

ใน
ย
ถังก
ร
บ
ะว
น
กา
ร ั จะมคี ู่าแปร
น้น
ผนเป็นสด
สั ว
ค
บ
งก
ร
ต
โด
น
่ า
ม
ว
ค
่ ถ่วงจพ
เา
า ะและรดบัค
ว
า
มสงของข
อ
งเห
ล
ว
เอ
ง
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดะดบ
ร ข
ัอ
งเห
ล
ว
ภา
ใน
ย
ถังเปิด
.
ค
ว
ม
า
ด
นบ
ย
ร
ก
าศ

dPTransmitter สัญญาณเอาต ์พุตทีมี ่ คา

่ เป็น
สัดส่วน
ด
โยตรงกบระดบของข
อ
งเห
ล
ภ
วใน
ยถ
างั

ความดนบรยากาศ

High Low
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จด
ะดบ
ร ข
ัอ
งเห
ล
ว
ภา
ใน
ย
ถ
งปิด
.

dPTransmitter

สัญญาณเอาต ์พุตทมี่ คี
ู่ าเป็ นสัดส่วน
โดยตรงกบั ร
ะด
บ
ข
องเห
ล
ว
ภา
ใน
ย
ถัง

High Low
 ก
า
ร
ต
ร
วจด
ร
ะดบ
ัแ
บ
ใชฟ
บ ้อ
งา
ก
า
ศ

• หลกั ก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ด ั อาศ ัยคุณสมบัตท
ิ วู่ ื ่ เกดิ
ี ่ าเมอ ฟองากาศผดุ อกมาจกท่อส่งความ
ดันนัน ่ หมายความว่าความดันภาย
ในท่อส่มงค ี า่ เท่ากบความดันของ
ของเหลวทบี ่ รจภุ าย ื ่ระดบั ของเหลวมก
ในถงั และเมอ ี ารเป
ลยี ่แ
น ป
ล
งก
ะท
จ
าใหค
้ า่ ความ
ดันเปลยนแปลงตาม
ไปด้วย
 ก
า
ร
ต
ว
ร
จ
ดร
ะดบ
ข
ัอ
งเห
ล
ว
แ
บใชฟ
้อ
งา
ก
า
ศ
.
ลป
า
ว ร์ว ค
ับว
ม
า
ดัน

ปั๊มความดน
สัญญาณ
ไฟเอ
ต ์พุบ
า งร
ย
ไป
ต
ะค
บ
ว
คมุ

LT

ความดนบรยากาศ
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดะดบ
ร แ
ับ
ใชแ
ผ
้ น
ได
่อ
ะเฟ
ม
ร

• หลกพน้ ฐานจ ะใชก

ล
้ ่อ
ะเฟ
งได
จู
ม
ร ่ ุม
ถบ
งใน
ลร
า
ก
น
ว
ะังแ
ล ื่ ด
ะเมอ ร
ะขับอ
งเห
ล
สงขน
ว ึ ้แ
งก
ร
ท
ะากบั แ
ผ่น ได
อ เนื่อ
ะเฟ
ม
ร งจ
า
กคว
า
ม ดัน
อากาศภาย
ในกล่องกจ็ ะมค ี า ่ มิ่ ขึน้ ด้วยทา ใหอ
เพ ้ ป
ณ
ร
ก
ุ ค
ด
ม
า
ว
์ ส
ถ
ร
ม
าตรวจสอบค่าความดันเนื่องจากระด ับของ
ัน
ข อห
งเล
ทเป
ว ี่ ล
ย
น
แป
ล
งไป
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดะดบ
ร แ
ับ
ใชแ
ผ
้ น
ได
่อ
ะเฟ
ม
ร
. ควา
มดนบ
รยากาศ
LT LT
LT LT 102 102
101 101

ท่ออากาศ

แผ่น
ไดอเฟ
ะรม

กล่องไดอเฟ
ะรมอยู
่ ในถงับ
ร
า
ก
น
ว
ะ กล่องไดอเฟ
ะรมอยู่นอกถงับ
ร
า
ก
น
ว
ะ
 อุปกรณ์ตรวจวดั ระดบั แ
บ
ช
ใค
บ ้ ุณส
ม
บัต
ทิ างไฟฟ้ า

• อุปกรณ์ตรวจวดัะดร โด
ศ
า
อ
ย
ับคัย ณ
ุส มบต ท
ั ิ างไฟฟ้ า แบ่ไงด้
ดังนี 1) แบบค่าความจุไฟฟ้ า(Capacitance)
2)แบบค่าความนาไฟฟ้ า( Conductance)3 )แบบคลนื่
อลต้าโซนิ ก( Ultrasonic)
 โพรบค่าความจุไฟฟ้ า(CapacitanceProbe)

• หลกั การของคา ่ ความจุไฟฟ้ า ศค

อ ัย ณุส
ม
บต ั ต งิ เก
อ
ข บ
ัว ็ ประจฟุไฟ้ าคอื
โครงสร งห้าลกั ของตวั เก บ็ ประจุประกอบด้วยตวั นาสอต ง วาัวง
ขนานกนั โด มฉ
ย งไฟ
า
ท
ว
น
ี ้ าเป็ นวส ั ดุกน ้ ั กลางระหว่างต นัว าท้ง ั สอ
ง
ซึงห ่ ากค่าไดอเลก็ ตริกเปลยี่ น แ
ป
ล
งกจ็ ะทา ใหค ้ า ่ ความจุเปลยี่ นแปลงไปด้วย
 ก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ด ั รด
ะบั ข
งเห
อ
ใชโพ
บ
แ
ว
ล ้บ
ค
ราม
ว
ค
่จฟ
ฟ
ุไ ้ า
.
LT สัญญาณเอาต ์พุต
300
โพรบวดทน
า
หมเห
ท
้า
น
อ
พ
เล
ตนัวา
ดานนึ่ ง
้ห
ต
ถท
ว ังา
น้า
ห ี่ อ
ทเห
ม เพ
ื ลตตวนา
น ดา
ก
อ ้ ึ่ ง
ห
น
 โพรบค่าความนาไฟฟ้ า

• หลกการพน้ ฐานอ า
ศส ัยภ
า
พก
า
น
รา
ไฟ
ฟ้ า(Conductivity)ของของเหลวโด
ตด
ร
า
ก
ย ต ้ ัร
ิ งโพ งชด
อ
ส
บ ไว
ุ ใน
ร
ก
ว
บ
ะา
้ ใหท า้ หน้าทเูีู่
ป็ นส วต
ซ
ิ ์ ปิ ด–เปิ ดหากรด
ะ ับของเหลวไม่สงจนท่วม โพรบตวั บนสวต ิ ซจ ะไม่ตอ ่ว
งจ วื่
รเมอ
ล
งเห
ข
มีระด ับสงจนท่วม
โพรบตวั บนกจ็ ะตอ ่ว
งจ
ร
ด
เก
นา
าก
ะแ
ร
ใหป
ส ้ ั ๊ม
ท
างน
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดะด
รบ
ขอ
งเห
ล
ว
แ
บใชโพ
้ร
บ
คา่ค
ว
า
ม
นไฟ้ า
า
. ปั๊ม

LSH400 ข
อ
งเห
ล
ว
ทมี่ สภาพความนา
ไฟฟ้ า

โพรบค่าความนา
ไฟ้ า
 การตรวจวดระดบ
โด
ัย ้ ลนื่
ใชค อลตร ้าโซนิ ก

• การตรวจวดระดโด ับย
ใชค้ ลนื่ อ ลต
รโซ้านิ ก(UltrasonicLevelMeasurement)
อาศ ัยหลกการตรวจสอบช่วงเลาหนึ่ง(DelayTime,t)ของคลนเสย ี ง(SoundWave) ทีเค ่ล
อน ่ า
ทีผ่ นตก ล
ัวา
ง
ซึงเป ่ ็ นสภาพกระบวนการหรือระด ับกรบ
ะวนการโดยปกติอปุ กรณ์ชนิ ดนี ตู ้ ้ องออกแบบ
ใหท
้ า งา
น
ในช่วงความถีท ่ มี่ นุ ษ ยม ์ไ สม
า
่ร
ไดย
ถ น้ ิ ได้ ทง้ ั นีเู้ พอ่ ื ความปลอดภัยแ ละไมก ่ อ
ใ่หเก
้ ดความร
าคาญขณท ะา
งน
 บ
ล
อไดอ
กะแ
ก
ร
มแ
ส
ดงห
ล
กก
า
ร
ทา
งน
. ว
งจ
ค
ร
ว
บ
คม ุแ
ล
ะ
แสดงผล
ว
งจ
ก
ร
า
เนิดฐ
า
น ว
งจ
ต
ร
ว
ร
จ
สอ
บ
ล
เว
า นื่
รป
ค
ล

ว
จ
งร
ก
า
เนิด นื่
ค
ล ตวร ับคลนและจ
ว
งร
ข
ย
าสญ
ัญ
ณ
า
แ ่งลนื่
ละตวสค

เซ
น
ซ
เอ
ร์
ร
ะด
บ
ขอ
งก
ร
ะบ
ว
นท ี่
ก
า
ร
ต้อก
งารตรวจวด ั
 การตรวจวดระดบ
ัแบบนิ วเคลยร ์

• การตรวจวด ั ด ร
ะแ ับบแ
ผ่รสัง ี คอื มีเซ รร์หอ
อ
น ื ป
ณ
ร
ก
ุ ต ด
จ
ว
ร
์ ัท ใูีู่ ชใน
ร
ก
ว
บ
ะา
ตด
ถ
ม
ส ิ งไว้ั น
ต ก
อ
ถ
้ บ
จัง ุ โด
ร ไม่จา
ย เป็ นต้
องสม ั ผสกบั สภาพกรบ
ะวนการโดยตรงทา ใหซ ้ อบ
ม
่า
รุงไดส
ะด
ก
ว
้
• การตรวจวัดระด ับแบบนิ วเคลยร บ่์แ ไงด ้ 2แ บ
ค
อ
1)แบบ ใช้แผ่ร ส ัง แี กมมาชุดเดย ี ว(SingleGammaSource)
2)แบบ ใชแ้ หล่งกา เนิดรสัง แ ี กมมาหลายชุด(MultipleGammaSource)
 หลกการตรวจวัดระดบ
ั แบบนิ วเคลยร ์
สัญญาณ
. ต ์พุต
า
เอ
ตัว
รกรับ
า
แผ่รสัง ี

แหล่ก
งาเนิด
รสัง ช
ี ด
เย
ุ ีว แหล่ก
งาเนิด
รสัง ห
ช
ย
า
ล
ี ด
ุ

แหล่ก
งาเนิดรสัง แ
ี กมมา
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จด
ะดบ
ร แ
ั บเร
ด
า
ร์

• ก
ท
ร
าางานของอป ุ กรณต ์ รวจวด ั ระดบั แบบเรดาร า
์อศ ัยการแผ่รส เลก็ไฟฟ้ าทมี่
ังแม่ห
ูีความถีส ่ งมากในย่านGHZซึงเร่ ย วี า
ก ่ ransmittedSignal) ไปยงผวหน้าของสภาพกระบวนการเพอ
(T ใหเก
้ด
การสะทอ
้ นของสัญญาณกลบั มายงั อุปกรณต ์ รวจวด
เรย ้ นว่าสัญญาณสะทอ
ี กการสะทอ ้ น(ReflectedSignal)
 ห
ล
กา
ต
ร
จ ัด
ว
ร ะดบ
ร แ
ั บเร
ด
า
ร์
. 4-20mA
4-20mA

อากาศ(k=1.0)
สัญญาณ
ส่ง
นื่
ท่อนา
ล
ค

ร
ะด
บั
ข
อ
งเห
ลว สัญญาณ
สะทอ
้น
แบบ
ไม่สม
ั ผสกบสภาพกระบวนการ นื่
แบบท่อนา
ล
ค
 สวตซ ร์ตวจวดระดบ
ั

• สวต ิ ซ ์ตรวจวดั ระด ับสบ่งชร

ถ
ร
ม
า ี้ ค
ะด ส
ม
า
ว
ับงสุด
รอ
หื ระดบั ตู่า
สุดขอผ งลติ ภัณฑ ์ทบี่ รจนุใถัง
กระบวนการ(ProcessTank)
แบ่ไงด้ 3ลกษณะ
1)สวต ิ ซ ์ลกลอย(FloatSwitch)
2)สวต ิ ซ บ ์ใพดั หมุน(RotatingPaddleSwitch)
3)สวิตซ ลั ์อ ตราโซนิ ก(UltrasonicLevelSwitch)
 สวต ิ ซ ์ลกลอย(FloatSwitch)

• สวต ิ ซ ์ลกลอยอ า
ศก ัยา
ร
ท
างน
ลก
อ
ข เปี่ นแปลงของระด ับของเหลวภาย
ร
ม
า
ต
ย
อ
ล ในกระบวนการเพอืค ่ วบคุมการทางานของสวต ิ ซควบคุมซ่งึทา
งานด้วยอา นาจสนามแม่ห
เลก็ ซึงอ ่ ยู่สภาวะวงจรปิ ดหากร ะด ข
ับอ
งเห
ล
งใน
ถัง
กะบ
ร
น
ว
เพ
มขึน้ ก
จ
ะทาใหวงจ
้ รเปิ ดออกเป็ น กรสง่ก
า ให้ปั๊มหยุดการทา
ั าร
งา
น
 ก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ด ั ระดบั โดย
ใชส
้ วต ิ ซ ์ลกลอย
. สายนา
สญ ัญ
ณ
างั
ย
ไป
แม่เหลก็
ว
งจ
ค
ร
ว
บคุม

ลกลอย

ReedSwitch ReedSwitch
ต่อวงจร เปิ ด
ร
งจ
ว

สภาพกระบวนการะดบตู่า สภาพกระบวนการะดบตามกาหนด
ReedSwitchต่อวงจร ReedSwitchเปิ ด ว
งจ
ร
 สวต ิ ซ บ
์ใพดั หมุน(RotatingPaddleSwitch)

• สวต ิ ซ บ ์ใพดั หมุนจใช ะต ้ รวจสอบระดบั ของกระบวนการทมี่ ลี กั ษณะ

เป็ น ข อ
งแ
ข็งเชน ่ แป้ งหรือผ งห
ป
ก
า
รม ณ
า ิก
งไม่ถงร
ย
า
น
ว
ะบ
ร ะด ับ ี่
ึ ท
ต้องการ
ใบพดั จะหมุน ไดอ ้ ย่างอสิ ะร กระทงั่ ปริมาณถึงระด ับทก่ ี า หนดใบพดั จะหยุด
หมุน
 ก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ด ั ระดบั โดย
ใชส
้ วต ิ ซ บ์ใพดัหมุน
.
สวต ิ ซ บ
์ใพดัหมุน
ได้อสิร
ะ
สภาพกระบวนการ
สวต ิ ซบ
พ
์ใดัหยุดหมุน
 สวตซ ์อลั ตราโซนิ ก(UltrasonicSwitch)

• ตราโซนิ ก(UltrasonicSwitch)
มีส่วนประกอบสาคญั 2ส่วนคอื ต ส ัว ่งคลนื่ (Transmitter)แ ะ
ล
ต ัวร ับคลนื่ (Receiver)
ก
ท
ร
าางานโดยอาศ ัยคุณสมบัตก ื ทขี่ องคลนื่
ิ ารเคลอ่น เสย
ี งผ่านตวั ก
ล
ง
า
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดะดบ
ร โด
ัย
ใชส
้ว
ต
ซล์อ ต
น
โซ
า
ร
ั ิก
.

สวตซ ลั
์อ สวตซ ลั
์อ
ต
ร
โซ
านิ ก ตราซ
โนิ ก
ตส ัว ่ง ตว
รั ับ
คลนูืู่ ตัว
ร/ับส่ง
น ูืู่
ค
ล ค
ลน

แบบตัวสง่คลนและตวรั ับคลนคนละต ัว แบบตัวสง่คลนและตวรั ับคลนตวเด

ั ยวกนั
 ก
า
ร
ต
ร
ว
จด
ก
าไห
ร
ลข
องก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร

• การ
ไหลของกระบวนการหมายถึงก สงผ
ร
า ่ านส ั ดุ หรืออุปกรณ์จากจุด หนึ่งไปยงั อกี จุดหนึ่ง โดย
่ว ใช ้
ท่อส่งจา ่ ยส ยา
างหรือสายพานลาเล ยี ง
• ซึงว่ สั ดุ อุปก ร
ณเห ์ ล่า
นน้ั อ
ถงว
ย
ม
ห
จ
า ต
ึ ั ถุดบ ใูีู่ ช้ใน
ิท ก
ร
บ
ะว
น
ก
า
รดน ้ั เพ
ัง น อ ื่ ใหก
บ
ว
ค
ร
า
้ บ
ร
ก
ม
น
ว
ะา
ุ ส
ร
ป
ะี ทธ
ิ ภ
พ
า
ิกา
ร
ตรวจวด ั การ ไหลของก
ะบ
รว
นกา
ทแ
ร ี่ม่น ย
า จึม งค ีว
ม
า
จ
เป็ นอย่างยง
 ก
า
ร
ต
ร
ว
จด
ก
าไห
ร
ลข
องก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร
• วต ั ถุประสงค ์หลกั ข องก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ดั กล
ไห
ร
า
ม ี 3ป ะก
ร
า
รคอ
1)เพอื่ ใหแ ้ น่ ใจว่าสัดส่วนขอวต ถ ั ด
ุ บ ั ตอนการผลติน้น
ใิ นข้น ั มคี วา
ม
ถกต้องเห มาะส ม
เป็ นไปตามทกี่ าหนด
2) เพอ ื่ ใหม ้ น ว่ ั า
ใจ ่ ส่วจ ี่ ะส่งจา
น
ผ
ท
ม
ส ย
่ เขา ส
้ ู่ข้น ัต
อ
น
กผ
ร
าสม
น้นั มี อต ั ร
ก
าส่งจา
ยถี่ ู
่ท
กต้องเป็ น ไปตามกา หนด
3)เพอื่ ป้ องกนั
ไมห่ใ อต
้ ัร าก
า
ไห
ร
ลข อ
ก
งร
ะบ
ว
นกา
ร
ม คีู่าสงเกนิ ป
ไอน
อาจก่อใหเก ้ ดข้อผดพลาดแ ล
อ
ะนต
ร
า
ย
ตา
มมา
 ก
ด
ว
ร
า
ก
ไห
ร
า
ล
ขอ
งข
อ
งแ
ข็ง

• วต ั ถุดบ ิ ซึง่ มีลกั ษณะเป็ น ง ็งทตี่ ู้องก

ข
แ
อ ารทาก
า
ร
ต
ร
วจ
ว
ดั ก า
ไห
ร
ล
(SolidFlowMeasurement)น้น ั มีลกั ษณะเป็น ฝ่ ูุ นผงหรือเม็ดขนาดเล ก็
นิ ยม
ใชส้ ายพานลา เลย ี งเป็นตัวส่งผ่านวตั ถุดบ ิ ดงั กล่าวจากจุดหนึ่งไปยงั
อกี จดุ หน่ ึ งของกระบวนการผลต
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดอ
ต
า
ร
กา
ไห
รล
ขอ
งส
า
เค
ร
ม
ผใน
งร
ะบส
า
ย
พา
นลาเลยงโดช
ใ โห
ย ้ ลดเซลล

. ถงั บ
จุ
ร
โห
ล
ดเซ
ล์

ส
เค
ร
า
ม
ผง
L

ม
อ
เต
อ
ร

สายพานลาเลยง W
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดอ
ต
า
ร
กา
ไห
รใน
ละบส
รา
ย
พา
นล
า
เล
ย
งโด
ใช
ยLVDT

.
วตถ
ั บ
ุด

โพรบวด ั
ส
า
ย
พา
นล
า
เล
ย
ง

ขดลวดทุตย
ิ ภมิ1
ขดลวดปฐมภมิ
ขดลวดทุตย
ิ ภมิ2

LVDT
 ก
า
ร
ต
ร
ว
จด
ก
าไห
ร
ลข
องข
อ
งไห
ล

• กา
ร
ว
ด ั และควบคุมอตั ร ก
า
ไห
ล
ข
งข
อ
งไห
อ
ล
ท
ถูี่ กต้องแม่นยา
นับว่ามี ค ว
า
ม
สาคญั เป็นอย่างมาก
สาหร ับกระบวนการทางอต
ุ สาหกรมต่างๆทใชว้ตั ถุดบ ิ ทมี่ ูี
สภาพป
เ ็ นของไหลเป็ นองค ์ประกอบ
 ก
า
ไห
ร
ลข
อก
งร
ะบ
ว
น
กา
ร
ภ
า
ใน
ย
ท่อ
สงจ
่ า
่ย

• หลกการพน้ ฐ น
าข งก
อ
ไห
ร
า
ล
ภ
ใน
ย
า
ท่อ ่ นาดพน้ ทีห
ซึงข ่ น้า
ต ัดจ
ะมผ
ีล
ตอ่ ความ
ดันระหว่างกาไร
หลเขา้ แ
ไห
ร
า
ะก
ล
อ
คอ ื ขนาดของ
พน้ ทหน้าต ัดของท่อจะเป็ ล ท
ผเก
น
ให
า ล
ไห
ร
า
ด
ท
งใน
อ
ข
้ ่อ
 ก
า
ไห
ร
ลข
อก
งร
ะบ
ว
น
กา
ร
ภ
า
ใน
ย
ท่อ
สงจ
่ า
่ย

• การไหลช
เ งป ิ ริมาตร(VolumetricFlow)คอื ป
รม ต
า
ข
ร
ิอ
งข งลทีไ่ หลภาย
ไห
อ ในท่อผ่าน
จุดจุดหนึ่งตอ ่ หน่ วยเวลา
• การ
ไหลช
เ งม ิ วลห ม
ย
า
ถงึ นานก
ห ร
ห
ั อข
ล
ว
ม
งไห
ท
ื ไห ี่ ลผ่า นภาย ในท่อณจุดสังเกตต่อหน่ วยเวลา
• ตัว เลข
เร
ยน ์โล
ด ์ ใชในบ
ร
า
ก้ ่งชแ ธี้ บ
ะอ
ล ต
ฤ
พ
ย
า
ิ ก
งิ ระบวนการภาย
อ
ข
ล
ไห
า
ม
ร ในท่อ
 เทคนิ คการตรวจวดการ
ไหล
• อตั รก
า
ไห
ล
ใน
ก
ค
รบ
าวม ุก
ะบ
ร
น
ว
ก
รแบ่งได้ 4วธ ิ 1) โดย
า ใชผ ้ ลต่างความดัน(Differential
Pressure)2)โดย ใชค้ วามเรว็ ( Velocity)
3)โดย
ใชป ้ ริมาตร(Volumetric)ห รอ
จ
ก
ะย
ร
ื บ ก
ว
(ัดPositive–Displacement, PD)
4)โดย
ใชม
้ วล(Mass)
 เท
ค
นิ ค
ก
า
ร
ตร
ว
จด
ก
า
ไห
ร
โด
ล
ช
ใผ
ย ้ล
ต่า
งค
ว
า
มดัน

• ด
โยอาศ ัยหลกการจากดพน้ ที่ (RestrictionArea)ใน
ก
า
ไห
ร
ลข
องของเหลวภาย
ในท่อส่ง
จ่ายเพ อ
ทใหเก
า ค
ด้ า ก
ต
แ
ม
ว
ค
่ า ด
ม
ว
ค
อ
งข
่ ัน
ขึน บ
รเว
ณ ่ ก
ิ ทีมี จากดพน้
ร
า
ที่ ซึงค ่ วามเรว ใน็ การ
ไหลจะมคี า
่ เพมขึน้ แตข ณ ะเดย
ีว
ก
นั ค
ว
า
ม
ดัน ก
ล
บ มค ี า ่ลดล งมี 4วธ ิ
1)แผ่น พ
เล รฟ
อ
ต ิ ิช 2) ท่อ
จรี
น
เว
3)ท่อ นอชเชล ิ 4)ท่อ เวจ
็
 เท
ค
นิ ค
ก
า
ร
ตร
ว
จด
โย
ใชค
้ว
า
ม
ร
เ ว็

• ท
เค
นิค นีอศค
า ม
า
ว
ัยสมพ
ัน
ธห ะว์ร ค า
ง่ า ค
่ว
ม
เรว ใน
็ก
ไห
ร
า
ล
น้
พ
บ
ก ่ การ
ทีใน ไหล
ของกรบ
ะวนการอุปกรณท ์ ีู่ ช้ห
ใู กั การแบบนี ไู้ ด้แก่ มิเตอรต
ล จก
ว
ร ัดา
ไห
ร
ล
แ
บก
งหน
ั (Turbine
Flowmeter)เค รอ ื่ ก
งต
จ
ว
ร ร
า
ไห
ัดลแบบวอรท ์เ ็ก(VortexShedding)มิเต อ
ราว์กก
ร ไห
ร
า
บ
แ
ล
ส
ัดนามแม่เหลก็ (
MegneticFlowmeter)แ ล ะมิเต
อ
รร จ์ตก
ว ไห
ร
า
ล
แ
ัดบบอลั ต
า
ร
ซ
โนิ ก(UltrasonicFlowmeter)
 เท
ค
นิ ค
ก
า
ร
ตร
ว
จด
ก
า
ไห
ร
ลแ
บ
บก
งหน
ั

• อ
า
ศหัยล
กา
ส
ร
รส ง้า ญัญา
ณ พล ่ คา
ส ์ ทีมี ถ
ม
ว
ค งี่ ไห
่ บ
น
ผ
ป
แ
ก
า
ร
ต
อ ก่ ี าลงั ตรวจวด ั อยู่ เมอ
ล
ท ื่ บ
ม งะี ่า
อ
ข
ล
ไห
ผ
ร
า
ก
น
ว ตม
น ัว เต
ริ ์จ
อ ะ
ทา ใหกง้ ั หันเกดิ การหมุนขึน้ จี า
ม
ย
โด น
วร
บแ
อป
ผ
ร
นั เป็
นสัดส่วนโด ยต
งก
ร
บค
ว
า
ม
เรว
ใน
็ก
า
ไห
ร
ล
 โค
งสข
ร ง้าอ
งมเต
ิอ
รจวด
ร์ตก
ไห
ร
า
ล
แบก
งหน
ั
. แหล่ก
งาเนิดแสง

ใบ
กงั หัน
มุน
ห
ก
ไห
ร
าล

อตราการ
ไหล
งจ
ว
นบ
ร ั จา
พ
ว
น
ล์ ปรรม
ิ าตร
 เท
ค
นิ ค
ก
า
ร
ตร
ว
จด
ก
า
ไห
ร
ลแ
บ
บว
อ
รท์เ ก
็

• อาศ ัยหลกการง่ายๆโด
ตด
ร
า
ก
ย ต
ิ งแ ้ั ่งโล
ท ะรอ
หต
ส
า
ล
พ
ื ก ไวิ ใน
ท สจ
้ ่อ ่ง า่ย
ใหก
้ ดี ขวางทศิ ท
ไห
ร
งก
า
ล
ข
น
ว
ะบ
รเพอื่ ท
งก
อ
า าใหเก้ ดิ การหมุนวน
ของการ
ไหลขึน้ ท้ง ั นี เู้ รือ่ งจากลกัษณะการหมุนวนทเูีู่ กดิ ขึน้
จะ
ป
เล
ย
นแ
ป
ลงเป็ น
สัด สว โด
น
่ต
งก
ร
บ
ค
ม
า
วเรวใน
็ก
ไห
ร
า
ลดังน้น ั เร
จงส
า ึา
ม
ถ
ร
า
ตจอ
ว
ร ัด
ต
ก
า
ร
ไห
ไดจ
ล ก
า
้ค
ม
าสัม
ว พ
นั ธ ์ดังก
ล่ว
า
 เท
ค
นิ ค
ก
า
ร
ตร
ว
จด
ก
า
ไห
ร
ลแ
บ
บว
อ
รท์เ ก
็
.
เซ
น
เซ
อ
รรจ
ว
ด
์ตค
ม
า
ว
ดนั

แท่งโลหะขวางการ
ไหล
 เท
ค
นิ ค
ก
า
ร
ตร
ว
จด
ก
า
ไห
ร
ลแ
บ
บส
นา
ม
แ
ม่เห
ล
ก็

• มิเตอร รว ์ตจว ัดอตรากาไห

รลแบบ
ใชส ้ นามแมห ่เลก็ (MagneticFlowmeter) อาศ ัยหลกการของฟา
ราเดย ์ ( Faraday’sLaw) กล่าวคอเมอ ื่ ต น ัวาเคลอนทีผ่ ่ านสนามแม่เหลก็ จ
ะท
าใหเก้ ดแรงดไฟัน
ฟ้ าเหนี่ยวนาขึน้ ทตี่ ูัวนาน้นโ ั ดยมีคา ่ ขึน้ อยู่กบั
ความเรว็ การเคลอ่ ื นทขี่ อ
ใน งตัว
นา แ
ละป
ร
ม
า
ณ เูิ ส้นแรง
แม่ห เลก็ ดน ัง ้น ั เมอ ื่ อ
ข งไห
ล
เค
ล
อ
น ่ ว
ทีด้ยค า
ว
ม
วผ
เร ็ ่านสนามเหลก็
จ
ะไดอ ้ต
ร
า
กา
ไห
รล เช
งปิ รมาณิ มีคา ่ เป็ น
สัดส่วน โดยตรงกบแรงดน ไฟ
ั ฟ้ า เห นนี่
ย
ว ท
าด
เก
ขน ึ
 ห ลก
ก
า
ร
ทา
งน
ข
รว
เต
ม
อ บ์ต
แ
ล
ไห
ร
า
ก
ด
จ
สนามแม่เหลก
ขดลวดสนามแม่เหล็ก

สนามแม่เหล็ก

ก
า
ไห
ร
ล
อเลก
โทรด

ขดลวดสนามแม่เหล็ก
 เท
ค
นิ ค
ก
า
ร
ตร
ว
จด
ก
า
ไห
ร
ลแ
บ
บอ
ลโซ
ร
ต
น
าั ิ ก

• กา
ต
ร ว
ร
จดกา
ไห
ร
โด
ลใชค
ย ้ล
น
อลั ต ร
า
ซ
โนิ กอ า
ศก ัยา
ต
รร
ว
จ
ด
คว
ม
า
เรว
ข
็อ
งค
ล
น
ซึเค ่อ
งลน ่ า
ทีผ่ นตัว
กล ึ่ ็ น
งซงเป
า ข
อ
งภา
ใน
ย
ท่อ ส่งจา ่ย
ับลนื่ ว่ห
• ประกอบด้วยตัวส่งคลนและต รัว ค า
ง ่า
ทก
ะย
ร
งใน ี่ เมอ
ด
น
ห
า ื่ องไหล
ข ไหลผ่านตัวส่งและตรัวใน
ับระยะทกี่ าหนดก
สามาร
ถตรวจ ับอตราการ
ไหล
ได
 มิเต
อ
รจ ด
ว
ร
ไห
า
ก
ใช
บ
แ
ล
์ต ค
น
ล
อ
้ ต
น
โซ
า
ร
ั ิก
.
ับ ื่
ตรัวค
ล
น A ตัว
ส่งค
น
ล

ผ
นงท
ั ่อ

ก
า
ไห
ร
ล

ตัว
รคน
ลับ
ั ่งคลนื่
ตวส B
 เท
ค
นิ ค
ก
า
ร
ตร
ว
จด
ก
า
ไห
ร
โด
ล
ใชป
ย ้รรม
ิา
ต
รหรืด
อ
โย
ใชระย
้ ะกระจด
ั บวก

ธ ิ ูีนีจะใช้การวัดปรรม
• ว ิ าตรของกระบวนการทีไ่ หล
ผ่าตอ
น ต
เัวด
ม
ร งซึ
ร
ต
ย์โ งอ ่ าศ ัยการดักจับปรรม ิ าตรของกระบวนการทีไ่ หลผ่านตัวมิเตอรา ์จ ี่ ทราบปรรม
ท
ก ิ าตรทแน่นอนแ
ล
ะก
า
ร
ต
ร
ว
จ
นบ ้ั การ
ั จานวนครงใน ไหลผ่านตัวมเต
อ
ริ ์ ท
าใหส ้า
ม
า
ร
ถค
านวณหาปรรม ่ ลผ่านมิเตอรใน
ิ าตรของของไหลทีไห ช่ว นึ่งๆได
งเล
ห
า
 มเตอร ์ตรวจวดการ
ไหล
โดย
ใชร้ะยะกระจด
ั บวกแบบเกยร ์

• มิต
เอร ์ตรวจวด ั ไห
ใช
ย
โด
ล
รร
า
ก จ้ บ
ก
ะย เยัดี ร ์ ถกน ามาใชใน
แ
ก
ว ้ กรณที ตี่ ู้องการตรวจวด ั อตั ราการ
ไหลของของไหลทมี่
ูีความหนื ดสงซึงมิ ่ เตอร บ ์แบอน
ไม่สามารถ
ใชงาน
ไ้ด
 มเตอร ์ตรวจวดการ
ไหล
โดย
ใชร้ะยะกระจด
ั บวกแบบเกยร ์
.
ปรรม ่ ก
ิ าตรทถีู ด ั จบ
ั

ตาแหน่ งท1ี่ ตาแหน่ งท2ี่ ตาแหน่ งท3ี่

ปรรม ่ ก
ิ าตรทถีู ด ั จบ
ั
 มเตอร ์ตรวจวดการ
ไหล
โดย
ใชร้ะยะกระจด
ั บวกแบบ
โรตารี

• มิเตอร บ ์แบนี มห ี ลก ก ารทางน

เชน ่เดบ
แ
ว
ร
ย
เก
ี ์แต่มเต ิ อร ์ชนิ ดนี มโค ี รส
งร ห
ง้าลกภาย
ในเป็ น
เต
โร
อ ่ ใบ
ร ์ทีมี พ
ดั
ดน ั เมอ
ัง ้น ่ ก
ืม ีา
ไห
ร
ลของกระบวนการผ่านมิต เอร ์ก
จ
ะท
าใหโรเต
้ อรกดิ
์เ การหมนุ โดยมคีว ม
าว็ เชงม
เร ิ มแูุ ปรผนั
ตรงกบั อตั ร ากาไห
ร ล ขอ
งก ะบ
ร
ว
นก
า
ร
มเตอร ์ตรวจวดการ
ไหล
โดย
ใชร้ะยะกระจด
ั บวกแบบ
โรตารี

เต
โร
อ

การ
ไหล
 เท
ค
นิ ค
ก
า
ร
ตร
ว
จด
ก
า
ไห
ร
โด
ล
ใชม
ย ้ว
ล

• ท
เคนิ คนี อาศ ัยตรวจวัดนา นก
ห ท
ั ไดี่ จง้ ย
ต
ย
โด
ล
ไห
ร
ก
าใชห้ ลกการของท่อคอริโอลสิ (CoriolisMass
Flowmeter)ซึง่ เป็นรปตัวย ผ ลจา
กความเรว ใน
็ การ
ไหล
ในท่อจ
ะท
าใหเก ่ ั สะเทอ
้ ดแรงสน ืแ
ล
ะเก
ด
เป็ น
แ
งบด
ร ิ ตรง
ตัวอยู่ซ่งม ึ เซี นเซอร ์ตรวจวดัระยะกระจไัด
วต ้ รงมุมท้ง ั สอ งและนา ขอ ้ มลทไูีู่ด้ไปปร ับแต่ง
ใหก้ ลายเป็นรปแบบทเูีู่ หมาะสม
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดก
า
ไห
ร
โด
ล
ใชท
ย ้ อ
่ค
อ
รโอ
ล
ิ สิ
. เซ
น
เซ
อ
ระย
ก
ะจ
ร
์ร ด
ับ
ก
ว

ท่อตวย
ั

ก
ห
ไล
ร
า การ
ไหล
 ก
า
ร
ว
ดแค
ร
า
ะก
ล
บ
ว
ั ม
ุก
น
ว
ะบ
ร
เชงว
า ิ ิคราะห ์
เู

• กระบวนการช
เ งวคเิ ราะห ์ (AnalyticalProcess)
หม ย
า
ถงึ ขัะบ ้ ป
งอ
ท
ร
า
ก
น
ว
ต
ข เี่ ็ น
า
จ ตม ร้ ว
า
งก
อ จ
ต
ร
า
ก
ี ัดและควบคุมคุณสมบต ั ทิ า
งเค ่ ็ นสภาพกรบ
ม ี ซึงเป ไูู่ี
ะวนการและนา
ผ
ลท
ด้ไปท ก
าวเค
ร ิา
ะร
ห ์ เพ อ
สงก่ห
ใา
รั ก ะบ
ร
้ว
น
ก
ร
า
ปส ภ
ับา
พ
กา
ร
ทงน
า
ต่อไป
 การตรวจวดค่าความนาไฟฟ้ า

• การตรวจวดค่าความนา(ConductivityMeasurement)ห ม
ย
า
ถงึ ก
วค
ร
า ัดว
ม
า
ส
ม
าใน
ถ
ร
า
ก
น
ร
าากระแส
ไฟฟ้ าของสภาพ
กะบ
ร
น
ว กทมี
ร
า ี่ ล ก
ษ
ณ ะเป็ น ส
ร
าล
ะย
เก
อโท
ไล
ร ่ น
ต ์ซึงข ึ กบปั จจัยหลกั 3ปั จ ัยคอื ชนิ ดของอเลก
โทร
ไลต ์
ความเขม ้ ข้นของสารละลาย
อุณหภมิของสารละลาย
 การตรวจวดค่าความนาทางไฟฟ้ า

• ค
โรงสสง้าา
ค
ญ ป
ร
ะก
บ
อ
ดว ผ
แ
ย
้ ่น เพ
ลตน ัวา(Plate)2แ ผ่นวาข
งนานกนั แ ละจู
่ ุม
อ
ยู่ใน ส
า
ล
ระา
ย
ขอ
งก
ร
ะบ
น
ว
กา
รเรย
วี า
ก ผ
แ
่ ่น
อล
เกโท
ด(Electrode)เมอ
ร ื่มค
เก
ด ีว
ม
า
ตา งศ
่ ย ักฟ์ไฟ้ าระหว่างแผ่น
เพล ตทังส้อ
งจ
ะทาใหเก ้ ดกระแส
ไฟฟ้าดา
ก
จ
ล
ไห ห
น้ ึ่งไป
ดา
ก
อ
ย ้ หนึ่งโด
น ย
มส ีา
ล
ร
ะา
ย
ทาหน้าทเป็นตัว
นากระแส
ไฟฟ้ าท า
ใหส ้า
ม
า
ถ
รวัด
ค่าความนาไฟ
ฟ้ า ข
อ
งสภา
พ ก ร
ะบ
ว
นก
า
ได
ร
 หลกการทา
งข
นเล
งอ
โท
ก
ด
ร
วคา
ค
่ว
ม
น
าไฟฟ้ า
. ปรรม ะายทที่
ิ าตรของสารลล า
กต
ร
าจ
ว
ด

พน้
ทผี่ ว
นข
ห งา
อ
้ ข้วอเลท
โ
ก
ร
ด
สัญญาณเอาต ์พุตส่ง
ต่อ
ไปยงวจรบริดจ ์
 ก
า
ร
ตร
ว
จ
ว
ด ั และการควบคุมค่าpH

• ก
าร
ต
ร
ว
จวด ั และควบคุมค่าpH(pHMeasurementandControl)
มีความสาคญั เป็ นอย่างมากสา รอ
ห งับต
ท
า
น
ว
ะบ
ร
ก ม
ร
ก
ห
า
ส
ุ เพะส
า
รภ
พ
าก
ะบ
ร
น
ว
กท
ร
างเค
า
มท ี มีี่ ลก
ษ
ณ ะเป็ นส า
ร
ส ะล
า
ยโดยค่าpHคอื จ
ะมีนาเป็
นองค ์ประกอบหลกั ดน ั จึงจาเป็นต้องตรวจค่าความเป็ นกรด
ัง ้น
(Acid)แ ล
ด
ะา่ง(Alkaline) โด ยคา ่ pHเป็ ห น่ก ว
ร
า
ง ับค
อ
ข
ะย
ด ม
า
ว
เขม ้ข้น
ข
อ
งป
ร
โด
ะไฮ
จ
เน
ใสล
ร
า
ะา
ย
นา
 หลกการพน้ ฐานของคา
่ pH
• โดยทวั่ ไปองค ์ประกอบหลกั ข อ
งป
ะจฟ
ร ุไฟ้าหรืออออน(Ion)ในนาแบ่งไดเป ้ ็ น2ชนิ ดคอื ออ โด
ไฮ
น
เจ
ร
น(
ประจบ ุ วก)แ
ละออน
ไฮดรอกไซด ์ ( ประจล ่ กติปริมาณทังส
ุ บ) ซึงป ้ องจะเท่ากนั ท าใหม
้ ส
ี ภาพเป็ นก
ล
งเมอ
า ื่สารประกอบ
น
า
อนมาผสมนาจงท
ึาใหส ้ภ
า
พ เป
ล
ยไปค
นอ
• ถ้าอิออนบวกมค่ามากกว่าอิออนลบจ ะมสเป
พ
า
ภ
ี ็ นกรดและ
• ถ้าออิ อนลบมีคา่ มากกว่าออ
ิ อนบวกจะมส พ
า
ภ
เป
ี ็ นด่าง
 อ
เล
โท
ก
ด
ร
สาหร ับวดค่าpH
• อุปกรณ์สาหร ับวด ั ค่าpHป ดว
บ
อ
ะก
ร ข
ย
้ ว ด
ร
โท
ก้ั 2ชุดแ
เล
อ ล
ะจ
งร
วข
ยา
• ข้วั อเูิ ลก็ โทรดชุดแรกคอื อเูิ ลก็ โท ด
รแ
อ
ก
ทฟ ี (ActiveElectrode)ทาหน้าทีต ่ รวจวด ั
แรงด ันเอาต ์พุตทมี่ ูีคา ่ แปรผนั ตรงกบั ออ โด
ไฮ
น
เจ
ร
น
• ขัวอ้ เลก
โทรดอ้างอิ คอื (ReferenceElectrode)ทาหน้าทสร งแ ้ารงดไฟ
ันฟ้ าเพอ
ใชเป ้ ็ นศ ักย ์ไฟฟ้ า
อางให
อ
้ ก
งด
ร
แ
บ
้ ไฟ
ัน้ าท ไดจ้ ากอ เล
โท
ก
ด
ร
แ
อก
ทฟ ี
 อ
เล
โท
ก
ด
ร
แ
อก
ทฟี
สายนา
สญัญ ณ
า
ข
ร
จ
งว
ย
ไป
า
ฝาครอบ

หลอดแกวบาง้ หลอดแก้ว
ช้น ใั
ซิลเวอร ์-ซิลว เอร ์คลอไรด ์ ส
ล
ร
า ะา
ย
บัฟ
เฟ
อ
ก
ร
ะเป
แว
า ต
ไอ
คูู่่
้า pH
 อเลก
โทรดอ้างอิ
สายนาสญ ัญ ณ
าข
ร
จ
งว
ย
ไป
า
ฝาครอบ
หลอดแก้วบางหลอดแก้วชน ใ้ั ลวดตวนท
เงิน
ก
จ
า
โป
แ
ร
ต
ส
ซ
เ ย
ม
ีค
ล
ไร ์(KCI)
อ
ด

ไฟ
เบ
อ
รซ์เร
า
ม
ก
 หลกการพน้ ฐานสาหร ับตรวจวดค่าpH
. งจ
ว
ข
รย
าสญ
ัญ
า
ณ
อุปกรณ ์
pH ควบคุม
pHMeter

อเลค
โทรดอ้าอ
งิ

อเลค
โทรดแอกทีฟ
 การตรวจวดค่าความถ่วงจา
น่ น
ห
ม
ว
ค
ล
ะแ
เพ

• ในการควบคุมกระบวนการสภ
พ
ากพ
ร
บน
ว
กท
ร
า ่ ้ องการควบคุมค่าใหเป็น
ตีู ไปตามต้องการทกั อยู่ในรปของอตัร ก
าไห
ล(Flow
Rate)อุณหภมิ(Temperature) หรือค ม
า
วดัน อก
าศ(Pressure)ก รตรวจวด ค
า ั า
่
ความถ่วงจา เพ ะเป็ นวธ ิ ูีทเูีู่หมาะสมและถกเลอื กนามาใชใน
า ้ การควบคุมกระบวนการ
 การตรวจวดค่าความถ่วงจา
น่ น
ห
ม
ว
ค
ล
ะแ
เพ

• ท
เคนิ คการตรวจวดค่าความถ่วงจา
เพ
ะแ
าน่ น
ห
ม
า
ว
ะค
ล แบ่ไงด้เป็ น4ลกษณะดังนี
1)ไฮ
โด
มเต
ร ิอ
ร ์ (Hydrometer)
2)เทคนิ คปริมาตรคงท ี่ (Fixed–volumeMethod)
3)ทเคนิ คผลต่างความร ้อน(Differential PresureMethod)4)เทคนิ คนิ วเคลยร ์
(NuclearMethod)
 โด
ไฮ
มเต
ร ิอ
ร์

• หลกการทางนพน้ ฐ
า
น
ขอ
โด
งไฮ
มเต
ร ิอ
ร ์ ( Hydrometer)
ะอบด้วยลกลอยและแถบสเกลทจ่ ี ููุ่ มลงในสารละลายด
ปรก ร
โย
ะสท
ล
เก ี่ ค
ับ อ่ า
นดา
ไ่ น
้ ้จ
นั พ
ะส ม
ธ
น
ั ด
ค์โ า
บ
งก
ร
ต
ย ถ
ม
ว
ค
่ า
ว
งจ
เพ
่า
ะของส
า
ล
ร
ะล
า
ย
เอ
ง
 ก
ใชด
ร
า ฮ
โไร
ม
้ เต
อ
รร
จ
ว
ดค
์ต า
ค
่ว
ม
ถวอ
ะข
เพ
า
งจ
่ส
า
ล
ร
ะา
ใน
ย
แ
บตร ี่
เต
อ

.
1.280 1.150

ลกลอย
 ไฮ
โดรมเต
ิ อร บ
์แบ
โฟโตอ
้เลกทริก
.
LED เล ฟ
ซ ์โต
โอเล
้ก ทริก
แหล่ก
งาเนิดแสง (ตัวร แ ับสง)

ไห
ลเขา้
 เทคนิ คปริมาตรคงท ี่

เคนิ คปริมาตรคงท ี่ (Fixed-Method)หรือมิเต

• ท ระย
อ จ์ร ัด
ร
ก
(Displacement)โครงสร งป ้ารก
ะอบด้วยดิร
อ
เช
ส
พ์จูุ่ม ยู
อ ่ ใน ่ ป
ถ ังกระบวนการแบบปิ ดทีมี ิงท ี่ ก
รม
ต
า
ค
ร เค
ร
า
ล
อ
น ่อ
ทีขงต
า
แ
หน่ งดสิ เพรสเชอร ์ ขน ึ ้ อยู่กบัคา ่ ความถ่วงจาเพ
ะ(SG)ข
า องส
า
ล
ร
ะล
า
ย
 ก
า
ต
รว
ร
จ
ด
คว
า
ม
หน
า
แน่น
โด
ช
ใ เท
ย ้ค
นิ ค
ป
รรมงท ี่
ิา
ต
ค
ร
. ไห
ลเขา้

ดสิ เพ
อ์
ช
ส
ร จุด
ห
มุน

หัวฉี ดความดนั

ไห
ลอก เล
บโร ษ
ักา ความดนั อนิ พุต
สมดุล

ความดนั ต ์พุต
า
เอ
 เทคนิ คผลต่างความดัน

• ผลต่างความดัน(DifferentialPressure)ร วร
ะห ะด
ง่ ค
า ส
ม
า
ว
ับง
อาศ คุ
ัย ณสมบัตข ิ องการ
ใชฟ ้ องากาศทางา รว
น ด
ม
่ ว ย
้ กล่าวคอื ความด ันอ ท ี่
ก
า
ศ
ต้องใชเพ ้ อทา ิ่ ก
ใหเร้ ม เด ฟ อ งา
ก
า
ศขึน ใส า
รล
ะล
า
ย
จ
ะมค ี า่เท่าดอ
ม
ว
ค
บ
ก ข
งส
ท
ย
า
ะล
รันทย
า
ล
ปี่ ่อดังน้น
ัผ
ล
ตางค
่ว
ม
ด ัน
ท
งดน
า า้ ป
ล
ย
า ้ัอ
ทงส งข
อ
งท่อส
ม
า
ถ
ร
า
ตจแ
ว
ร ัด
ล
ะสงผ
่ นา
่
สัญญาณ ไดด้วยอุปกรณส ์ ่งคา ่ ความดนั ไปไป
ง ั ส่ว
ย น
ปรม
ะวลผลข้อมล
 หลกการตรวจวดความหนาแน่ นโดย
ใชเท
้ คนิ คผล
ต่างคว
ามดน
. สัญญาณเอาต ์พุต
ะดบ
ร ก
ับ
ะรว
น
ก
า
ร AIT สอดคล้อก
งบค่าความหนาแน่น

ร
ะด
บั 1 h1
dPTransmitter

h2
h
ร
ด
ะบั 2 h
 เทคนิ คนิ วเคลยร ์
โค
งสง้าประกอบด้วยห
ร แ ่า
ล งก ิ ด
เน รสัง แม
ก
ี ่าติด
ตงไว้ ท้ ผี่ นงจ
ั า
ย
่ดา
น
้ นอกแ
ล
ะตรัว รับสัง แ
ีก
ม
ม่าติด
ตงไว้ อ
ก
ด
้ า
นนึ่งดดย
้ห
มีสภาพก ะบ
รว
น
กา
ร
ไห
ล
ผ่าน ะห
รว่า
งแ
ห
ล่งก
า
เนิด
รสัง ก ีบ
ตวรั สัง

ก
ท
ร
า
างา
นของปุ กรณโด ์ ยอาศยั คุณ ส
ม
บัต ด ิ ูดซบั พลงั งา น จ
า
กกา
ร
แ
ผร ่ ั ของสภาพกระบวนการซงเปลึ่ ยนสภาพ
งส ไปตามค่า
ั ต รบ
ความหนาแน่ นของสภาพกระบวนการจากน้น ัวรงัั สีจะทา
ก
า
เป
รล
ย
นง ั สีใหก
ร ้ ลายเป็ นสัญญาณทางไฟฟ้ าส่งไปยง
หน่ วยปรม
ะวลผล
 ก
า
ต
ร
ว
ร
จ
ดค
ว
า
มห
น
าแ
น่น
โด
ใชเท
ย ้ค
นิ ค
ก
ร
า
แ
ผร่ สัง น
ี ิว
เค
ล
ย
ร

.
สภาพกระบวนการ

สัญญาณเอาต ์พุต
แหล่ก
งาเนิดรสัง ี สอดคล้อก
งบค่าความหนาแน่น
แกมม่า

ท่อส่งจา
่ ยกรบ
ะวนการ ตัว
รรับสัง แ
ม
ก
ี ่า

ทศทางการ
ไหล
 ้
การตรวจวดความชืน
• ความชืน้ (Humidity)ห
ม
ย
า
ถงึ ห
น่ว
รท
า
ก
ย ี่ งชถึ
ัด บ่ ี ้ งป
รม
ณ
าิค
ชน
ม
า
ว ื ้ ใน
อ
ก
า
ศก๊าซห
รือ
ข
องไห
ล ่ ล
ทีมี ก
ษ
ณ ะเป็ น
ไอ
หรือควัน

• ความชนแูู้ื บ่ไงด้ 3รป แบบอ

ค
1)ความช้น ื สัมบรณ์ (AbsoluteHumidity)
2)ความชน้ื สัมพทธ ์ (RelativeHumidity, RH)
3)จดุกลนั่ตัว(DewPoint)
 ้
การตรวจวดความชืน
้ สัมบรณ์ หมายถึงม
• ความชืน ข
ล
ว ู้าต่อหน่ วยของปริมาตรอากาศ
งไน
อ

ถงึ ป
• ความชน้ื สัมพทธ ์ห
ม
ย
า รมณ
า ู้าจรงเม
ิ ไอ
น ิ อ ่ ย
ื เท ไอนู้าสงสุด
ี บกบปริมาณ ในอากาศ
ณค่าอณุ ี ่ าหนด
หภมทกิ ูู

• จดุ กลนั่ตัวหมายถงึ ค่าณุ

อ หภ
มทอิ ูู ี ่ ากาศหรือกาู๊ซเกดิ การกลนั ่
ตัวเป็ นหยดนาู้
 ก
า
ร
ต
ร
วจ
ว ้ สัมบรณ ์
ด ั ความชืน

• อุปกรณ์ตรวจวดั ความชืน ้ สัมบรณ์คอื เซนเซอร ะล ์อ มิเนียมออก ไซด

(AluminumOxideSensor)ผลจากปริมาณ ไอนาทกี่ า
ล
งต
ร
ว
จ
ส อบ
จะทาใหค
้ า่ คงท
ไดอเลก็ตริกของตวั เกบ็
ประจฟ ในเซนเซอร ์มีการเปลยี่ นแปลงและส่งผล
ุไฟ้าภาย ให ้
ค่าความจุไฟฟ้ าทจีา่ กเซนเซอร ์มีคา
่
เปลยนแปลงตาม
ไปด้วย
 ระล์อ มิเนีย
อ
น
เซ ด์
ไซ
ก
อ
ม
.
แผ่นอะลมเูินีย
ด์
ไซ
ก
อ
ม

แผน่ อ
าท
งค
 ้ สัมพทธ ์
การตรวจวดความชืน

• การ
ตร
ว
จ
ว
ด ั ความชืน ้ สัมพทั ธา ศ์อ คัย ณุส
บต
ม ั ก ร
ห
พ
ภ
ย
า
งิ อ
ท งื ไฟฟ้ า
า
ท ขอส ั ดุทเูีู่ ปลยีน
งว ่ แปลง
ไปเมอื่ นาไปสัมผสั กบั ความชืน ้ ซึงอุ ่ ปกรณ์ท ใูีู่ ช้สาหร ับตรวจวด ั
ค่าความชืน ้ สัมพทั ธ ์ทนี่ ูิยมใช้กนั ทวัไ่ ปน้น ั
มี อยู่ด้วยกนั 3ชนิ ดคือ แบบ
ไซ
โครเมตริก(Psychrometric)แ บ โก
ไฮ
รเมตริก(
Hygrometric) และแบบค่าความจุไฟฟ้ า อเูิ ลก็ทรอนิ กส
(ElectronicCapacitance)
 อุปกรณ์ตรวจวดั แ
บ
โค
ไซ
เม
ร
ต
รกิ

• อุปกรณ์ตรวจวดั แบบ ไซ
โครเมตริกหรือไซ มเต
ร
โค ริ ์มโค
อ ีส
งรท
ร ง้าประกอบด้วยเทอรม์โมิเตอร บ์แบปรอทเรย
ี กเท
อ
รมมิ
์โ เตอ
รระเป
์กา
ะ
แห้งแ ล
ะเทอ
รม มิ
์โ เต
อ รร ะเป
์กา
ะเปี ยกตรวจวโดัดห
ย
ใอ้ากาศ
ไหลผ่านเขาฝ้ าครอบเพ ใหเก
อ ้ด
ก
า
ระเห
ย
ข อ
ส
งภ
า
พก
ร
ะบ ว
น
กา
รคา ่ อุณหภฒิจะถกวดั
โดยเทอรม์โมิเตอร ร์กะเปาะเปี ยกส่วนเทอรม์โมิเตอร ์กระเปาะแห้งจ ะท
า
ก า
ร
ต ร
ว
จว
ด ั อุณหภมิสภาวะปกติและคา ่ ทวี่
ด ั ไดจ้ ะถกส่งไปยงหน่ วยแสดงผล
 ไซ
โค
มต
ร เิ อ
ร ์สา
รต
หช
ม
า
ค
ด
จ
ว
ร ื้ ม
ับ น
ส พ
ธ
ท
ั ์
. เอ
ทรมม
์โเต
อ
ร เป
ะา
รแ
ห
์ก ง้
ื งบนัทก
เคร่อ อ
ึ ณ
ุห
ภมิ
(DryBulb)
ฝ
า
ค
อ
รบ
เอ
ทรมม
์โเต
อ
ร เป
ะา์กี ย
ร ก
(WetBulb)
ถังพ
กั

ไห
ลเขา้
 อุปกรณ์ตรวจวดั แ
บ
โก
ไฮ
เม
ร
ต
รกิ
• อุปกรณ์ตรวจวดั แบบ ไฮ
โกรเมตริก(HygrometricDetector)
อาศ ัยคุณสมบตั ูิการขยายต ัวหรือการเปลยีน แ
ส
ว
อ
ด
า่ ั ดุจาพวกไฮ
งข
ล
ป โกรส
โคปิ ก(Hygroscopic
)ชเ น ่ เสน้ ผมฝ้ า ยโดยระด ับความชืน ้ ทเสน ้ ผมดดซได ับ จ้ ากสภาพอากาศจะเป็นบ่งบอกถึงปริมาณ ไอน
าู้ น
ใอ ก
า
ศผ
ลจ
า
ไอ
ก
นาใน
อ
ก
า
ศจ
ะท
าใหเก ้ ผมซึง่ จะตอ
้ ดการขยายตวของเสน ่ เชอ ื่ ม
ไปยงเข็มชีห ้ รือปากพลอตกราฟท
า
ใหเก
้ด
ก
า
ร
เป
ลย
น
แป
ลงร
ก
ะย
จขัด น
ึ
 อุปกรณ์ตรวจวดั บ
ค
แาจ
ม
ว
ค
่ฟ
ฟ เูิ ลก็ ทรอนิ กส ์
ุไ ้ า
อ

• อุปกรณ์ตรวจวดั แบบค่าความจุไฟฟ้า เูิ ลก็ ทรอนิ กส ์ (Electronic

อ
CapacitanceDetector) อาศ ัยคุณสมบัตพ ิ นื ้ ฐานของตวั เก
บ็
ประจฟ
ุไฟ้ า โดยมีวสั ดุจา พ
ว
ฮ
โไก
ร
โค
ส
ปิ ก ทาหน้าทเป็ นฉนวนก้นกลางระหว่างแผ่นอเูิ ลก็ โทรดท้ง ั
คู่ แผ่นอเูิ ลก็โทรดท้ง ั สองจะมล ี กั ษณะเป็นรพรุนเพอ่ ื ใหไอ ้ นาสามารถซึม
ผ่านเขา้ไปยงฉนวน
ไดผ
้ ลของไนา
จ
ะทาให้คา ่ คงทขี่ อ งไดอเลกทริกของไฮ
โกรส
โคปิ กมีคา ่เป
ล
ยน
แ
ปล
ไงป
 อุปกรณ์ตรวจวดค ช
ม
า
ว ื้ ม
ั น
ส ท
พั ั ธ ์แบบ
ค่าความจุไฟฟ้า
อเูิ ลก็ ทรอนิ กส
.

แผ่นอเลก
โทรด

วส ั ดุไฮ
ปิก
ค
ส
ร
โก

สัญญาณ
ไฟฟ้า
ต ์พุต
เอ
แผ่นอเลก
โทรด
 ก
า
ร
ต
ร
วด ั จุดกลนั่
จ
ว ตวั

• อุปกรณ์ตรวจวดัอณ ุหภมิจ ะถกห่อหู ้ ุมดว ก

ใแ
ย
้ ว้ (GlassFiber)ด โย
มสีา
ล
ร
ะา
ย
เก
ล
อ
มตัวหรือลเทย
ี มคลอ
ไรด ์ ท
าหน้าทเป็ น
ตน ื่ ้ อนกระแส
ัวาไฟฟ้ าเมอ
ป ไฟฟ้ า จ
ะทาใหเก
้ ดความร น
้อขึน้ นา ใน
ส
ล
ร
า
ะย
จงเก
ด
ึา
ะห
ร
ย
อุณหภมิจะถกตรวจวดัและส่งขอ ้ มล ไปยงั หน่ วยประมวลผล
 ก
า
ร
ต
ร
วด ั จุดกลนั่
จ
ว ตวั
. แหล่งจา
่ย
ไฟสลบั 25V ส
า
ล
ร
ล
ะา
ย
อ
มตัว

เครือ่ งบนั ทกึอณ

ุห
ภมิ
ใย
แ
กว้
เท
อ
รมมิ
์โ เต
อ
ร์
 การออกแบบควบคุมแบบแอนะลอก

• อุปกรณค ์ วบคุม
ในระบบควบคุมกระบวนการอตโน
ต
ม
ั ั ูิ เป็ นองค ์ปรกะอบซึง่
ทา หน้าทนี่ า ขอ ม้ ล ท ่ ั าร
ไูีู่ ด้ไปควบคุมและสงก ใหก
้ ระบวนการหรือะบ
รภ ใตก
ย
า ้า
ค
ร
บ
ว
คม ุ มีส
ภ
พ
า กท
ร
าางานเป็ น
ไปตามเป้ า
ห
ม
ท
ย
ต้องการ
• อุปกรณ์ควบคุมน้น ั เปรยด
บ
ี หัง ว
ส
ใจ
ั าคญั ทคีอ ่ ยจัดการควบคุมกระบวนการ
ใหท ้างน
อ
ยงอ
่าต
โน
มัต ิ
 หลกั ก
ท
ร
า
างา
ข
น
งป
อ ณ
ร
ก
ุ ค
บ
ว
์ ก
า
น
ว
ะบ
ร
ุม
• การควบคุมกระบวนการใหม ้ คี ู่าเป็น ม
า
ตเ ้ าหมายทตี่ ู้องการน้น
ไป ั สามารถอธิบายเป็ นขัน ้ ตอนการทางนของระบบ
ไดด ้ น
ัง ี
1)อุปกรณ์วดั (MeasuringUnit)ทา หน้า ท
ต
ส
จ
ว
ร
ภ
พ
าก
ะบ
ร
น
ว
ก
ร
า
2)อุปกรณ์เปรียบเทยี บสัญญาณ(Comparator)ทาหน้าทเปรียบเทย ี บค่าว ดข อ
งก
ะบ
ร
น
วก
ทต
ร
า ี่ ร
จ
ว
ไ
ด
3)อุปกรณ์ควบคุมนา คา ่คว
า
มคล
า
ด เค
ล
อืน ่ มาสร ้างสญ ั ญาณควบคุมC(t)(ControlSignal
)
4)อุปกรณค ์ วบคุมขจัดผลของความคลาดเคลอืน ่ใหห ้ มด
ไปโดยอตั โนมตั
 แ
ส
ด
งก
ร
า
ท
างา
น
ข
งอป
ณ
ร
ก
ุ ค
บ
ว
์ ก
ะบ
ร
น
ว
ุม
า

อุปกรณค ์ วบคุมอตโน
ต
ม
ั ั
อุปกรณเป
์ รรย
ีบเทยี บสัญญาณ
ค่า งั ้
ทต้ไว อุปกรณค
์ วบคุม ก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร สภาพกระบวนการ( PV)
(SP) (Controller) (Process)

อุปกรณวด
์ ั
(Measurement)
 การอกแบบและสงเค
ั ราะห ์อุปกรณค
์ วบคุมกระบวนการแบบแอนะลอก

• อุปกรณ์ควบคุมอตั โนมัต ิ (AutomaticControler)ส า

มา
ถ
ร
จา
แ
น
ไดตามคุณสมบตั กิ า
ก ท
ร
งาน
ใการ
ควบคุมเป็ น4ชนิ ดดงนี
1)การควบคุมแบบปิ ด–เปิ ด(On–offControl)
2)การควบคุมแบบพี (ProportionalControlห รอ ื Control)3)การควบคุม
P
ไูี อ( ProportionalplusIntegralControl
แบบพ
หรือ PLControl)
ไูี อดี (Proportionalplus IntegralDerivativeControlหรือ
4)การควบคุมแบบพ
PIDControl)
 อุปกรณ์เปรียบเทยี บสัญญาณ

• อุปกรณ์เปรียบเทยี บสัญญาณท าห
นา น
ท้ ี่ าคา
่ วด ั ขอ
ก
งร
ะบ
ว
น
ก า
รม
ทก
าาร
เปรีย
บ
เทยี บกบั ค่าเป้ า
หมายของการควบคุมแล้วสร ง้าเป็ นค่าความคลาดเคลอื่ นเพอื่ ป้ อน ใหก ้ บั อุปกรณ์ควบคุมนาไป
ควบคุมกระบวนการต่อ
ไป
 อุปกรณ์ควบคุมแบบปิ ด-เปิ ด

• การควบคุมแบบปิ ด–เปิ ดเป็ นลกัษ ณ

บม
ว
ค
ร
า
ะก พ
น
วุ ื้
ะบ
ร
ก ่ สภาวะการทางานอยู่สองสภาวะคอื จา
ฐานซึงมี ่ย
สัญญาณควบคุม(On)แ ล
ะหยุดจ่ายสัญญาณควบคุม(Off) ใหก ้ บกระบวนการเมอ
ส่า
ืภพ
ขอ
ง
กระบวนการคลาดเคลอนจากค่าทต้งไวั ้
 อุปกรณ์ควบคุมแบบพี (PControl)

• การควบคุมแบบพีจะส
รงส ้า ญ
ัญ ณ
า คบ
ว
คม ุทมี่ ูีความเป็นเชงเส ้ และม ี่
ิ น
ค่าเป็นสัดส่วน โดยตรงกบสัญญาณคลาดเคลอนดน ั จึงทาใหส
ัง ้น ้ ภาพกระบวนการเขา้ สู่ค่าทตีู ่ ้ องการ
ไดโด้ย
ไม่ทาใหเก
้ ดิการแก่วงของผลตอบสนองของกระบวนการ
 ไูี อ
อุปกรณ์ควบคุมแบบพ

• การควบคุมแบบ
ไอ(IntegralControlหรือIControl) จ ะถก แ
อ
บเพอืจุ่ ดประสงค น ์ใการขจัด
ออฟเซตทย่ ี งัอยู่ในกระบวนการ
โดยการสร งส ้า ญ
ั ญาณควบคุมให้มค ี า่ เป็นสัดส่วน โดยตรงกบั
ค่าออฟซเตหรือค่าความตลาดเคลอืน ่ในการควบคุมเพอ่ป
ื รให ้ วามคลาดเคลอื่ น
ับ ค ใกระบวนการลดลงอย่างรวดเรว็
 การออกแบบอุปกรณค ไูีอ
์ วบคุมแบบพ

• การออกแบบอุปกรณ์ควบคุมแบบพ ไูี อค
อื การวมเอาคุณสมบัตเด ิ น่ ในการควบคุม
แบบพีแลแ ะบบไอเขาด ้ วย ้ กนั ดังนี
1)มีผลการตอบสนองชว่ข ั ณะ(TransientResponse)ทีดี ่ สามารถเขา้ สู่เป้าหมายในการควบคุม
ได ้
รวดร
เ ว็ ป
เ ็ นคุณสมบัตแ ิ บบพ
2)สามารถขจัดค่าความคลาดเคลอื่ นณส ดล
ม
พ
า
ภ ม
ให
ุ ่ (SteadyState, Error,SSE)เป็ นค่า
ออฟเซตทีเก ่ดขน ใึ กะบ
ร
น
ว
กงได ้ เป็ นคุณสมบัตแ
ล
ร
า ิ บบ
ไอ
 ไูี อดี
อุปกรณ์ควบคุมแบบพ

• อุปกรณ์ควบคุมแบบดี (DerivativeControllerห รอ ื D–Controller)

ทา หน้าทสี่ รงส ้า ญ
ัญ ณ
าต ์พุตใหม
า
เอ ้ ค ี า
เป
่ ็ นสัดส่วนโดยตรงกบั อต ั ร
ก
า
เป
ล
ย
น
แป
ล
งข
อ
ง
สัญญาณคลาดเคลอนคอื ถ้าสญ ัญา
ณ ค
ล
า
ดเค
ล
อมีการเปลยี่ นแป
น
ลงรวดเรว็ สัญญาณเอาต ์พุตจากอุปกรณค์ วบคุมแบบดี กจ ะมค
ี า
่ม
า
ก
ตา
ป
ไดว
ม ย
้
 การออกแบบอุปกรณค ไูีอ
์ วบคุมแบบพ ดี

• อุปกรณ์ควบคุมแบบพ ไูี อดี คอื ก ารน

คณ
เอ
า ุส
ม
บต ั กท
ร
า
งิ า
อ
ข งนแบบพแบบ
ไอแ
ล
ะแ
บด ี เขาด ้ วย
้ กน
1)การควบคุมแบบพี จะขจดั คม
า
ว
ค
ล
ด
า เค
ล
อนื่ ทเูีู่ กดิ ขึน้ ใน
ก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร
2)การควบคุมแบบ
ไอท
าหน้าทขีจ ด่ ั ค่าออฟเซตทหี่ ล
งเห
ล
อื น ใก
ร
ะบ
ว
นก
า
ร
3)การควบคุมแบบดี จ
ะท
าหน้าทขีจัด ่ คาอ่ ื่ น
เล
ม
ว
ค ใกระบวนการทมีก ่า
ร
เป
ลย
น
แป
ลอ
งย่า
งทน
ททัน ใด
 นิค
ค
เท ปแ
ร
งใก
า
ท
ว
ะน
ล
แตับบ
งร
ว
ค
ะ่ ม
ุ

• การวเูิ ค ร
า
ะห ล ์แะอก
แ
บบ
ร
บ
ะบคว
บคุม ต่า งๆผู้ควบคุมจา เป็ นต้องความร ู้จกั แ ล
ะศก ึษ
า
พฤ
ตกิร
มตลอดจน
คุณสมบัตใน ิ การทางานขอ
งกระบวนการน้น ั ๆร
ม
ว
ถึงอปุก
ณต
ร ง่ ๆทตี่ ู้ องใช้ใ นการ
์ า
ควบคุมท้ง ั หมดเพ อ ื่ ใชเป ้ ็ นข้อมล ในการวเูิ คราะห ์ผลกรท
ะบทเูีู่ กดิ ขึน้ ต่อ
ะวนการอนเนื่อ
กรบ งม
ก
จ
า บ
รก
น
วา
จ
ก
ส
ภ
พ
าด
ว
แ
ลอ ม
้ภ
า
ย
น
อ
ก
 นิค
ค
เท ปแ
ร
งใก
า
ท
ว
ะน
ล
แตับบ
งร
ว
ค
ะ่ ม
ุ
เ อื่ ใหร
• พ ะบ
้ มผ ีล
ต
อ
บส
นอ
งข
อ
งกะบ
รน
ว
ก ท
ร
า
ดีู ่ ีทสีูุ่ ดและมป ี ระสทิ ธิภาพสงสุดวธู ิ ีการศึกษาถึง
พฤติกรรมตลอดจนคุณลกั ษณะของก ร
ะบ
ว
นก
า
รมอ ี ยู่ 2วธ ิ ูี ดังนี
1)ศึกษาพฤติกรรมและคณ ุ ลกัษ ณใช
ย
โด
า
น
ว
ะบ
ร
ก งว
อ
ข ธ้ ิ ูีทดสอบวธ ิ ูีนี จะใชเค ้ รือ่ งมอ ื วดแั ละอป
ุ กรณ์
ควบคุมทา ก า
ว
รเูิ ค
า
ร
ะห
2)ศึกษาพฤติกรรมและคณ ุ ลกัษ ณ ใช
ย
โด
า
น
ว
ะบ
ร
ก
งว
อ
ข ธ้ ิ ูีการวเูิ คา
ร
ะห
ด้วยสมการทางคณตศาสตร ์วธู ิ ีนีอาศ ัยสมการ
ทางคณตศาสตร ์ เชน ่ สมการพชี คณติ สมการอนุ พนั ธ ์(Differential
Equation)
 แ
น
ว
ทา
น
งใก
า
เล
ร
อื ก
ช
นิ ด
อป
ก
ุร
ณคบ
ว
์ ุม

• การปร แ
ับตงค ่ า ่ พารมเต ิ อรน ์ใรบ
ะบควบคุมกรบ
ะวนการมป ัย ี่ ู้ องนา
ี ั จท
ต ม
พ
า
จิ า
ณ
รป
ต
ร
า
ก
บ
ะอ ส
ัดน
ย
อ
ใจ
ิ ู่ 3ปั จจัยคอ
1)คุณสมบัตข ิ องกรบ
ะวนการ(CharacteristicoftheProcess) 2)การเลอื กชนิ ดของ
อุปกรณค ์ วบคุมกระบวนการ(Selectionof
ControllerMode)
3)สมรถนะของลปควบคุม(PerformanceofControlL op)
 ผลตอบสนองของกรบ
ะวนการตอ
่ ชนิ ดการควบคุม

• จากการทาการป้ อนสัญญาณอนิ พุตห รือค่าทตี่ ูู้ังไว้ ใหก บ

้ ั บ
ร
ะคว
บคม ุ ป้ อนกลบแต่ละ
ชนิ ดซึงจ ่ ะไดผ
้ ลตอบสนองของกระบวนการหรือสภาพกร
ะบ
ว
นก
า ่ สดงผลการเปลยนแปลงไปจากค่าเรม
รซึงแ ิ่ ต้น
• หากกระบวนการปราศจากการควบคุม จ ะทา ใหจ ้ าเป็ นต้องใช้เวลานาน มากเพอื่ ปร ับสภาพ
กรบ
ะวนการ
ใหเข้ าส้ ู่สภาวะสมดุล
ใหม
 นิค
ค
เท ปแ
ร
า
กตับบ
งร
ว
ค
ะ่ ม
ุ

• กา
ปแ
ร ับตงค
่ า่พ
า
ร
มเต
ิอ
ร ์ข
องกร
ะบว
นก
า
ร
ก
จ
ะไดผ
้ล
ต
อ
บส
น อ ี่ ค
งทมี ว
า
ม
เห
ม
า
ะส
ใน
ม
ส
ภา
ว
ะข
อ
งก
า
ทา
ร ง ึ่งทังน
ะใด
ว
ภ
ส
น
ห ้ ี
เพอื่ ใหได ้ ผ้ล
ต
อบ
ส
นอ
งขอ
งการคว
บคุมท ่
ดีที สี่ ูุ ดและมป ิ ธิภาพทสี่
ี ระสท
ูุ ดอกด้วย
การปร แ
ับตงร
่บ
ะบควบคุม
โดย
ใชวธ ิ ี Ziegler-Nichols
้ ู

• การปร ับแต่งระบบควบคุม ใชว้ธ ิ ูี Ziegler–Nicholsคอื

โดย พย
า
ม
ทจะี่ ปร ับแต่งเพอ่ ื
ใหผ ้ ลตอบสนองของกระบวนการตอ
่ สัญญาณอนิ พุตแบบสัญญาณ
ระด ับหนึ่งหน่ วยมีอตรัาส่วนระหว่างคา ่ พูุ่งเกนิ สงสุดครงแ ้ั รก
กบครงท ้ั สองเท่ากบั 4ต่อ1หรือมีอตราเสอ ื่ มเท่ากบั 25%
 การปร แ
ับตงร
่ะบบควบคุม
โดย
ใชวธ ิ ี DampedOscillation
้ ู

• การปร แับตงร
่บ
ะบควบคุม
โดย ้ ิ ูี DampedOscillationเป็ นวธ ิ ูีทได
ใชวธ ี่ ปร ับปรุงมา
จากวธ ิ ูี UltimateMethodเพ อนา
ม
ใชใน
้ก
ร
ณไมต
ท่ อ
งก
ให
ร้ ผ
า น
ส
บ
อ
ต
ล
งข
ร
ก
ะว
เด
าแ
้ อ
ว
ย
ง่ ง่ตเ่ ื่อ
าน
อ ง
 การปร แ
ับตงร
่บ
ะบควบคุม
โดย
ใชวธ ิ ีงผ
้ ู ล
ด
อ ิ ลองถก
• การปร แ ับตงร
่ะบบควบคุมแบบลองผดิ อ
ลก(TrailandErrorTuning)โด
งถ ศก
า
อ
ย ส
ร
า
ัยงเก
ผ
ต
ข
ล
บ
ว
ค
ร
า
อ
ั ก
จ
ม
พ
ร
า
ุ จิ า
ณ
รคา
า ด
ว
่ข
อ
งส
ภ
า
พ
กระบวนการทเก ี่ ดขึน้ ดน
ัง ี

1)ปรบั อปุ ก
ณค
ร บ
ว
์ ม
ให
ุ บ
ร
ก
น
ว
ะา
ย
อ
้ ู่ใน
ดล
ะม
ว
า
ภ
ส ุ โด
ป
ย
ศ
า
ร
จ
กา
าร
เป
ล
ย
นแ
ป
ล
งคา
ข
่อ
งส
ภ
พ
าก
ะบ
รน
ว
ก
า
รและสญ
ั ญาณควบคุม
การปร แ
ับตงร
่บ
ะบควบคุม
โดย
ใชวธ ิ ีงผ
้ ู ล
ด
อ ิ ลองถก
า การเปลยี่ นค่าเป้ า
2)ท ห
ม
ย
าก
ค
ร
า
บ
ว
คม ุ และสงเกั ตการเปลย่ ี นแปลงขอส งภาพกระบวนการจากค่าวด
3)ปร ับอตั ราขยายการควบคุมแบบพีจ ง่ ั ไดผ
ะท
ร
ก
น ้ ลตอบสนองของกระบวนการมผ ี ลการควบคุมทเูีู่หมาะสมทสี่
ูุ ด
4)ปร ับช่วงเลาร
เม ิ่ ต้นอนทิเกรดจ
ะทงได
ร
ก
น ่ั ผ งข
น
ส
บ
อ
ต
ล
้ กรบ
ะวนการมผ ี ลการควบคุมทเูีู่ หมาะสมทสี่ ูุ ด
5)ปร ับช่วงเวลาการอนุ พนั ธ ์จนกระทงั่ไดผ งข
น
ส
บ
อ
ต
ล
ก
้ ระบวนการมผ ี ลการควบคุมทเูีู่
หมาะสมทสี่ ูุ ด
 ผ
ล
กา
ร
ต
อ
บส
นอ
งข
อ
งก
ร
ะบ
ว
น
กา
ร
เม
อ
ป
รคับ า
่K
Pข
องการควบคุมแบบพ

. C(t)
t ก. การปร ับค่าkPท
ะส
า
ม
เห
0

C(t)

0 t ข. การปร ับค่าkPท
ไป
เน
ก
า
ม

C(t)

t นี่ ู้อยเกน
ค.การปร ับค่าkPท ไป
0
 ผ
ล
กา
ร
ต
อ
บส
นอ
งข
อ
งก
ร
ะบ
ว
น
กา
ร
เม
อ
ป
รคับ า
่T
Pข ไูี อ
องการควบคุมแบบพ

C(t)
ก.การปร ับค่าTiะส
ม
า
เห
ท
0 t
C(t)

0 ข.การปร ับค่าTiก
ไป
เน
า
ม
ท
t
C(t)
่ อ
ค.การปร ับค่าTiทีน้ ไป
น
เก
ย
0 t
 ผ
ล
กา
ร
ต
อ
บส
นอ
งข
อ
งก
ร
ะบ
ว
น
กา
ร
เม
อ
ป
รคับ า
่T
dข ไูี อด
องการควบคุมแบบพ

. C(t)

0 ก.การปร ับค่าTdะส
ม
า
เห
ท
t

C(t)

ข.การปร ับค่าTdท
ไป
เน
ก
า
ม
0 t

C(t)

นี่ ู้อยเกน
ค.การปร ับค่าTdท ไป
0 t