UNIVERSITY OF BOHOL

College of Law

Outreach Program
Barangay Banlasan, Trinidad, Bohol

October 6, 2019
 Anti-Violence Against
Women and Their Children
Act
of 2004

RA No. 9262
Unsa ang gitawag nga violence
against women and their
children?

bisan unsa nga kapintasan/pagpanlupig,

buhat o sunud-sunod nga mga buhat nga
nahimo sa bisan kinsang tawo batok sa usa
ka babaye kinsa iyang asawa, kanhing
asawa, kapuyo, o kinsa aduna siya
relasyong seksual o pagpakigdeyt o kinsa
aduna siyay anak, o batok sa anak sa
maong babaye (lehitimo man o dili)
Nakasala:

 bisan kinsa nga TAWO nga

Bana, kanhi nga Bana
Uyab nga lalaki o ex
Amahan sa anak sa babaye
Uyab nga tomboy/partner o ex
partners
Bisan kinsa nga lalaki nga adunay
relasyon nga seksual o panagdeyt sa usa ka
babaye.
Mga buhat nga adunay silot:
Pisikal nga Pagpanlupig(Physical
Violence)

- pisikal nga pagpanakit (lakip na ang

paghulga ug pagsulay sa pagpanakit)
- paghatag sa babaye ug iyang anak ug
kahadlok sa naghadool o naghulga nga pisikal
nga pagpanakit o kadaot.
Mga buhat nga adunay silot:
Sikolohikal nga
Pagpanlupig(Psychological
violence)

 Paghulga nga hikawan o tinuud nga paghikaw sa

usa ka babaye ug iyang anak sa kustodiya sa iyang
pamilya;
 Pagpahamtang o paghulga sa pagpahamtang og
pisikal nga kadaot o pagpanakit sa kaugalingon aron
pagpugong sa babaye sa iyang lihok o mga
desisyon;
 Pag-apil sa mga tinuyo, nahibal-an ug bagis nga
mga buhat nga ang lalaki mismo o pinaagi sa uban,
nga nakapahimatngon o nakahatag og dako nga
kasamok sa emosyonal o sikolohikal nga aspeto sa
babaye o sa iyang anak. Kini naglangkob apan dili
limitado sa mga musunod:
(1) Pagsunod-sunod sa babaye o iyang anak sa
pampubliko o pribadong lugar;
(2) Pagsusi sa bintana o paghulat sa gawas sa
pinuy-anan sa babaye o iyang anak;
(3) Pagsulod o pagpabilin sa puloy-anan o sa
kabtangan sa babaye o iyang anak batok sa iyang
kabubut-on;
(4) Pagguba sa kabtangan o personal nga mga
kabtangan o pagpahamtang ug kadaot sa hayop o
binuhi nga hayop sa babaye o iyang anak; and
(5) Pagbuhat ug bisan unsang porma sa panghasi o
kabangis;
 Hinungdan sa kagool,pagbiay-biay o
pagpakaulaw sa publiko sa babaye o sa
iyang anak, apil ug dili limitado sa balik-balik
nga pag-abusong oral o emosyonal, ug
pagdumili sa supporta pinansyal o kustodiya
sa mga menor de edad nga anak sa maong
babaye.
Mga buhat nga adunay silot:
 Sekswal nga pagpanlupig o
kapintasan

Naglakip sa
(a) Rape, sexual harassment, mga buhat nga law-ay o
nagtagad sa usa ka babaye o iyang anak isip usa ka butang
nga sekswal o sex object, pagtawag pinaagi sa mga
makadaut, makapaubos o bastos nga mga pulong, pisikal nga
pag ataki sa mga sekswal nga bahin sa lawas sa biktima,
pagpugos sa babaye o iyang anak sa pagtan aw ug malaw-ay
nga mga publikasyon ug dili maayo nga pasundayag o
pagpugos sa babaye o iyang anak sa pagbuhat ug dili maayo
nga mga buhat o paghimo og salida sa maong buhat,
pagpugos sa asawa, kabit, uyab sa pag ipon ug puyo sa balay
sa pamilya o conjugal home o pagdungan ug tulog sa usa ra ka
kwarto sa nangabuso nga lalaki ug iyang asawa.
b) Mga buhat nga nakaingon o nagtinguha sa paghimo sa
biktima sa pag apil sa bisan unsang sekswal nga kalihukan
pinaagi sa pag gamit ug kusog, hulga sa pag gamit ug kusog,
pisikal o uban pa nga mga kadaot o hulga sa mga pisikal o
Mga buhat nga adunay silot:
Economic abuse

 Paghikaw o paghulga nga hikawan ang babaye o

iyang anak sa suporta nga pinansyal sumala sa
balaod nga angayan ihatag sa babaye o sa iyang
pamilya, o tinuyo nga paghatag sa anak sa babaye
ug kulang nga supportang pinansyal;
 Paghikaw o paghulga nga hikawan ang babaye o
iyang anaksa ilang mga ligal nga katungod;
 Pagpugong sa babaye sa pag apil sa bisan unsang
lehitimo nga propesyon, trabaho, negosyo o mga
kalihukan, pagkontrol sa kaugalingon nga salapi o
kabtangan sa biktima, o bug-os nga pagkontrol sa
conjugal nga salapi o kabtangan;
Venue( asa ipadangat ang
aksyon):

 CRIMINAL ACTION:
- Family Court o kung wala,
- Sa Regional Trial Court kung diin ang
krimen o bisan usa nga elemento niini
nahimo, -
- Sa kapilian sa nagreklamo

 PROTECTION ORDER :
Family Court sa lugar diin nagpuyo ang
nagreklamo ug kon wala, sa RTC, MTC,
Remedies (kahupayan)

 Criminal Case
 Civil Case
 Protection Order
Barangay Protection Order (BPO)
Temporary Protection Order (TPO)
Permanent Protection Order (PPO)
Protection Orders

 usa ka mando nga gi-isyu sumala niini nga

balaod nga adunay katuyoan nga
mapugngan ang dugang nga mga buhat sa
pagpanlupig batok sa usa ka babaye o sa
iyang anak nga gilakip ani nga balaod ug
gihatagan ang ubang kinahanglan nga
kahupayan.
 Kani mao ang BPO, TRO, PRO
Mga kahupayan nga gihatag sa
Protection Orders (Reliefs Granted by
Protection Orders)
(a) Pagdili sa respondent sa pagtinguha sa paghimo
o nagahimo personal man o sa pinaagi sa laing tawo
sa bisan unsang mga gidili nga buhat.

(b) Pagdili sa pagharass, pagsamok, pagtawag sa

telepono, pagkontak o pakigsulti sa petitioner,
direkta man o dili direkta;

(c) Pagpahawa ug pagbulag sa respondent gikan sa

puloy-anan sa petitioner.
(d) Pagmando sa respondent nga magpalayo sa
petitioner;
(e) Pagmando sa balaodnon nga pag-angkon ug
paggamit sa petitioner sa sakyanan (adunay pag
escort sa usa la opisyal o officer nga nagpatuman sa
balaod);
(f) Paghatag og temporaryo o permanente nga
kustodiya sa anak o mga anak sa petitioner;
(g) Pagmando sa respondent sa paghatag ug
supporta sa babaye o iyang anak sa angayan
supporta sumala sa balaod.
(h) Pagdili sa respondent sa paggamit o pag-angkon
ug armas o makamatay nga hinagiban (deadly
weapon) ug pagmando kaniya sa pagsurrender sa
maong armas sa korte alang sa angay nga
pagpahimutang niini.
(i) Pagpauli sa mga actual damages nga nahimo sa
gipahamtang nga pagpanlupig;
(j) Pagdumala sa DSWD o bisan usang angay nga
ahensya para sa paghatag sa gikinahanglan sa
petitioner.
Barangay Protection Order (BPO)

-kini mao ang Protection Order nga ge issue

sa the Punong Barangay (PB) o kon wala
ang PB, sa iyang kagawad nga nagmando
sa nakasala sa paghunong o pag undang sa
paghimo o paghulga ug pisikal nga
pagpanakit o pisikal nga kadaot sa biktima.
Kini epektibo sa 15 ka adlaw ug dili kini
magpadayon human sa 15 ka adlaw.
 Rules on the application for BPO

 VENUE (ASA IPADANGAT ANG REKLAMO)

Residente sa parehas nga barangay, sa barangay;
Residente nga nagpuyo sa usa ra ka munisipyo o syudad apan lahi
nga barangay, sa barangay diin ang respondent o usa sa mga
respondents tinuud nga nagpuyo, sa kapilian sa nagreklamo;
Panaglalis nga nahitabo sa trabahoan sa nakiglalis nga mga partido
o sa institusyon diin ang matag partido nagtungha sa pag-eskwela
ipadangat sa barangay kung asa nahimutang ang maong trabaho-
an o tunghaan; ug
NOTE: bisan unsa nga pagsupak kabahin sa venue o lugar angay
nga ipadangat sa Punong Barangay nga nagpahigayon sa
paghusay. Ang dili pagpadangat sa maong pagsupak mamahimo
nga pagsalikway sa katungod sa pagsupak niini.
Temporary Protection Orders

 Usa ka mando nga i-issue sa korte diha sa

maong petsa sa pagpadangat sa reklamo
human ang ex parte determinasyon sa korte
nga ang maong mando kinahanglan nga ma-
issue.
 Ang korte mahimong maghatag og TPO sa
bisan pila o tanan nga mga relief o paghupay
nga gehisgotan ani nga balaod ug kini
epektibo sulod sa 30 ka adlaw.
Permanent Protection Orders

 Ang mando sa proteksyon nga gipagawas sa korte

pagkahuman sa pahibalo (notice) ug pagdungog sa
korte(hearing).
 Ang korte mahimong muhatag sa bisan unsa o tanan
nga mga relief o paghupay nga gibungat sa PPO.
Ang PPO mahimong epektibo hangtod kini bakwi-on
sa korte pinaagi sa usa ka aplikasyon sa
hingtungdan diin ang maong order ge issue pabor
kaniya. Ang korte magseguro sa dinalian nga
personal nga serbisyo sa PPO sa respondent.
Kinsa ang mamahimong mu file
og Protection Order?

 Ang biktima o offended party; ginikanan o tigbantay

(guardian) sa biktima; ascendants, descendants or
collateral relatives within 4th civil degree of
consanguinity or affinity, social workers of DSWD or
social workers of local government units; police
officers, Punong Barangay or Kagawad (for
Temporary Protection Order in court); lawyer,
counselor, therapist; healthcare provider of victim; or
at least 2 citizens of the city who have personal
knowledge of the commission of the crime
 NOTE: kung e-file sa lain nga tawo, nagkinahanglan
ug pagtugot sa biktima o offended party.
Penalties

 Pagkapriso (Arresto Mayor to Prision Mayor

depende sa gibug-aton sa krimen)
 Pagbayad ug multa sa kantidad nga
Php 100,000.00 to Php 300,000.00
 Mandatory psychological counseling or
psychiatric treatment
Mga lakang nga himuon sa mga
opisyal sa barangay sa pagdumala
sa mga kaso sa VAWC
Ubos ni Sec. 47 sa IRR sa R.A. 9262, ang mga opisyal sa
Barangay kinahanglan nga higpit nga sundon ang mga
musunud nga lakang sa pagdumala sa mga kaso sa VAWC sa
lebel sa Barangay:

a) Kung mahibal-an ang usa ka aksyon sa VAWC,

ang opisyal sa barangay kinahanglan nga
magpamatuod(verify) dayon sa kasayuran. Kung
kinahanglan, ang opisyal mangayo tabang sa
pulisya;
b) Pagtubag dayon sa panawagan nga tabang o
paghangyo ug tabang o proteksyon sa biktima
pinaagi sa pagsulod sa pinuy-anan bisan pa
aduna o walay protection order nga ge issue alang
sa pagseguro sa kaluwasan sa biktima;
c) pag interview sa biktima ug mga saksi arun
mahibal-an ang mga kasayuran ug ipahibalo sa
biktima ang iyang mga katungod ug mga remedyo
o kahupayan. Pagpreserba sa pagpamatuod sa
biktima ug mga saksi pinaagi sa pag sulat o
pagrekord sa opisyal sa barangay sa mga
pagpamatuod (testimony) pinaagi sa audio o
videotape nga adunay pagtugot sa biktima;
d) Pag arresto sa nakasala bisan walay warrant
kon adunay nahimo nga bisan unsa nga mga
buhat sa pagpanlupig(violence) o kon ang maong
barangay opisyal adunay personal nga kahibalo sa
bisan unsang buhat o pang abuso nga nahimo na
ug sa presensya sa nagkadool nga kadaot o
kakuyaw sa kinabuhi sa biktima. E kumpiska sa
opisyal sa barangay ang bisan unsa nga
makamatay nga hinagiban nga gipanag-iya sa
nakasala o bisan sa yano nga pagtan-aw;
e) Pagdala sa biktima sa labing dool nga ospital o
pinakadool nga medical facility alang sa pagtambal
ug medico legal nga pagsusi. Ang maong opsiyal
mag assist sa biktima sa pagkuha sa medico legal
nga report;
f) Kung ang sad-an wala makit-an dayon,
tambagan siya nga temporaryong mobiya sa balay
aron malikayan ang pagpanlupig, o awhagon siya
nga moadto sa sentro sa barangay, DSWD, LGU o
NGO, simbahan o uban pang mga grupo nga
naghatag pagtambag alang sa mga sad-an;
g) sa higayon nga gikinahanglan nga ipahimutang
ang biktima sa usa ka silong o luwas nga lugar
nga iyang pinili, ang opisyal sa barangay
maghatag ug tabang sa pagkuha sa ilang personal
nga mga kabtangan ug pagdala sa ilang mga anak
ug pagbalhin niini sa luwas nga lugar;
h) Pagreport sa panghitabo ug pag refer sa biktima
sa Local Social Welfare and Development Office
sa LGU sulod sa upat (4) ka oras gikan sa oras sa
pagreport. Ang maong opisyal mureport usab sa
maong panghitabo sa Women and Children’s
Protection Desk sa pinakadool nga Police Station
sulod sa sama nga higayon;
i) Sa mga higayon diin ang biktima nga nag-aplay
alang sa usa ka BPO usa ka menor de edad, ang
bisan kinsa nga opisyal sa barangay motabang sa
biktima ug itugyan siya sa mga NGOs, mga social
worker alang sa pagtambag, temporary shelter, ug
uban pang mga serbisyo nga ikahatag kaniya;
j) Pag-monitor sa pagsunod sa respondent sa
BPO;
k) Pagsiguro sa kaluwasan ug padayon nga
pagsuporta sa biktima ug iyang pamilya sulod sa
15 ka adlaw;
l) Pagtabang sa biktima sa pagsumite sa angay
nga sumbong sa PNP Women and Children's
Protection Desk o uban pang ahensya nga
pagpatuman sa balaod;
m) Pagseguro nga tanan nga dokumento nga may
kalabutan sa maong kaso mapasa PNP Women
and Children’s Protection Desk;

n) Pagbaton og usa ka lahi nga logbook alang sa

mga reklamo ug mga kaso sa VAWC ug ipadayon
kini nga kompidensiyal, kanunay nga gisiguro ang
pagkapribado sa mga biktima;
o) Paglikay sa pag-impluwensya sa biktima nga
biyaan o dili pagdayon sa ang iyang reklamo;
 p) Kung ang kahupayan o remedyo nga gipangayo
kabahin sa pagpangayo ug suprta sa babaye o sa iyang
anak ilabi na sa edukasyon ug medical nga
panginahanglan niini, ang Punong Barangay o kon wala
siya, bisan kinsa sa iyang mga kagawad, magpatawag sa
sad-an nga lalaki alang sa pagtambag ug pagpasabot
kaniya sa iyang mga obligayon sa pagsuporta sa iyang
asawa o iyang mga menor de edad nga mga anak. Dili kini
magpasabot nga usa kini ka pamaagi sa paghusay o
pagpataliwala sa matag partido ug kini pagabuhaton
lamang sa presensya sa sad-an nga lalaki og wala ang
biktima.
Note: Ang bisan kinsa nga opisyal sa barangay o
nagpatuman sa balaod nga dili mureport sa
paghitabo kabahin sa VAWC ngadto sa PNP
mamahimong reponsable sa pagbayad ug multa
dili mulapas sa P10,000.00 o mahimong angayan
siya nga pahamtangan og criminal, civil or
administrative liability.
CONFIDENTIALITY

Sec. 44. Confidentiality. – Ang tanan nga mga

rekord nga may kalabotan sa mga kaso sa
pagpanlupig batok sa kababayen-an ug ilang mga
anak lakip na ang naa sa barangay kinahanglan
nga kompidensiyal ug ang tanan nga mga opisyal
sa publiko ug empleyado ug publiko o pribado nga
mga klinika sa mga ospital dapat respetohon ang
katungod sa pagkapribado sa biktima.
Bisan kinsa ang nagpamantala o hinungdan nga
ipatik, sa bisan unsang pormat, ngalan, adres,
numero sa telepono, eskuylahan, adres sa
negosyo, amo, o uban pang pag-ila sa kasayuran
sa usa ka biktima o usa ka diha-diha nga
miyembro sa pamilya, nga wala’y pagtugot sa
biktima o miyembro sa pamilya, mahimong
manubag sa korte.
Bisan kinsa nga nakalapas sa kini nga probisyon
mag-antus sa silot sa usa ka (1) tuig nga
pagkabilanggo ug multa nga dili molapas sa Lima
ka Gatos nga Libo ka pesos (P500,000.00). (R.A.
9262)
Section 16. Paglapas o pagsupak sa
BPO
 Ang reklamo sa paglapas sa usa ka BPO nga gi-isyu sa
ilalom sa Balaod mahimo nga isampa direkta sa bisan
unsang Municipal Trial Court, Metropolitan Trial Court, o
Municipal Circuit Trial Court nga adunay teritoryal nga
hurisdiksyon sa barangay nga nagpagawas sa BPO.
Ang paglapas sa usa ka BPO pagasilutan pinaagi sa
pagkabilanggo sa 30 ka adlaw nga wala’y pagpihig sa
bisan unsang ubang kriminal o sibil nga aksyon nga
mahimo’g mapasaka sa bisan unsa nga buhat sa
pagpanlupig nga nahimo na.
 Ang reklamo sa paglapas sa usa ka BPO
pagasugdan sa Punong Barangay o Kagawad
nga nagpagula sa BPO ug kung wala na siya sa
katungdanan, ang usa ka reklamo alang sa usa
ka paglapas sa BPO mahimong isumite sa bisan
kinsang barangay opisyal. Kini ang mahimong
panguna nga responsibilidad sa mga opisyal sa
barangay nga magsugod sa mga reklamo sa
paglapas sa mga BPO.
 Kung ang nahisgotan nga Punong Barangay o
Kagawad o opisyal nagdumili sa pagsugod sa
usa ka reklamo alang sa usa ka paglapas sa
usa ka BPO, ang biktima / aplikante adunay
katungod sa pag-file sa mao nga reklamo ug
aduna usab siya katungod sa pag file ug
administratibo, sibil o kriminal nga aksyon batok
sa opisyal sa barangay nga hingtungdan.
“In violence we forget who we are”

-Mary Mccarthy

“Violence is a disease, a disease that

corrupts all who use it regardless of the
cause.”
-Chris Hedges