Burnout syndrome

• Burnout is psychological term that refers to long-

term exhaustion and diminished interest in work.
• Maslach and her colleague Jackson first identified
the construct "burnout" in the 1970s, and developed
a measure that weighs the effects of
emotional exhaustion and reduced sense of personal
accomplishment.
• Maslach and her colleague, Michael Leiter, defined
the antithesis of burnout as engagement.
• Engagement is characterized by energy, involvement
and efficacy, the opposites of exhaustion, cynicism
and inefficacy.[
 Psychologists Herbert Freudenberger and Gail North
have theorized that the burnout process can be divided
into 12 phases, which are not necessarily followed
sequentially, nor necessarily in any sense be relevant or
exist other than as an abstract construct.
• The Compulsion to Prove Oneself
Often found at the beginning is excessive ambition. This is one's
desire to prove themselves while at the workplace. This desire
turns into determination and compulsion.[1]
• Working Harder
Because they have to prove themselves to others or try to fit in an
organization that does not suit them, people establish high
personal expectations. In order to meet these expectations, they
tend to focus only on work while they take on more work than they
usually would. It may happen that they become obsessed with
doing everything themselves. This will show that they are
irreplaceable since they are able to do so much work without
enlisting in the help of others.[1
• Neglecting Their Needs
Since they have devoted everything to work, they now have
no time and energy for anything else. Friends and family,
eating, and sleeping start to become seen as unnecessary or
unimportant, as they reduce the time and energy that can be
spent on work.[1]
• Displacement of Conflicts
Now, the person has become aware that what they are doing
is not right, but they are unable to see the source of the
problem. This could lead to a crisis in themselves and become
threatening. This is when the first physical symptoms are
expressed.[1]
• Revision of Values
In this stage, people isolate themselves from others, they
avoid conflicts, and fall into a state of denial towards their
basic physical needs while their perceptions change. They also
change their value systems. The work consumes all energy
they have left, leaving no energy and time for friends and
hobbies. Their new value system is their job and they start to
be emotionally blunt.[1]
• Denial of Emerging Problems
The person begins to become intolerant. They do not like
being social, and if they were to have social contact, it would
be merely unbearable for them. Outsiders tend to see more
aggression and sarcasm. It is not uncommon for them to
blame their increasing problems on time pressure and all the
work that they have to do, instead of on the ways that they
have changed, themselves.[1]
• Withdrawal
Their social contact is now at a minimum, soon turning into
isolation, a wall. Alcohol or drugs may be sought out for a
release since they are obsessively working "by the book".
They often have feelings of being without hope or direction.[1]
• Obvious Behavioral Changes
Coworkers, family, friends, and other people that are in their
immediate social circles cannot overlook the behavioral
changes of this person.[1]
• Depersonalization
Losing contact with themselves, it's possible that they no
longer see themselves or others as valuable. As well, the
person loses track of their personal needs. Their view of
life narrows to only seeing in the present time, while
their life turns to a series of mechanical functions. [1]
• Inner Emptiness
They feel empty inside and to overcome this, they might
look for activity such as overeating, sex, alcohol, or
drugs. These activities are often exaggerated.
• Depression
Burnout may include depression. In that case, the person is
exhausted, hopeless, indifferent, and believe that there is
nothing for them in the future. To them, there is no meaning
of life. Typical depression symptoms arise.[1]
• Burnout Syndrome
They collapse physically and emotionally and should seek
immediate medical attention. In extreme cases, usually only
when depression is involved, suicidal ideation may occur, with
it being viewed as an escape from their situation. Only a few
people will actually commit suicide.[
 Prevention – Coping strategies

• Rest
• Stress management training
• Stress interventions
• Problem based coping
• Appraisal coping
• Social support
Muzička medicina
 Fizički stresovi
– 75% orkestarskih muzičara kaže da je bar nekada
imalo medicinske probleme u vezi sa izvođenjem
– 58% je osetilo bol tokom izvođenja
– 41% je primetilo da su im prsti povremeno bili
“neposlušni”
– 22% je moralo da prestane da svira zbog bola
 Psihološki stresovi
– 25% muzičara osetilo je preplavljujuću izvođačku
anksioznost
– 20% muzičara je koristilo beta-blokatore
– 32% je imalo periode produžene anksioznosti
– 28% je imalo produžene periode depresije
– 37% je imalo sindrom izgaranja
– 29% je imalo doživljaj da njihov rad više nema smisla
 Društveni stresovi
– 73% je iskusilo umeren ili ozbiljan stres koji je bio
posledica rada sa dirigentom koji je podrivao
njihovo samopouzdanje
– 39% je imalo ozbiljan stres usled sviranja sa
nekompatibilnim partnerima za pultom
– 42% je iskusilo umeren ili ozbiljan stres nakon
kritikovanja od strane kolega
 Stresovi u vezi sa okruženjem
– 66% iskusilo je umeren ili ozbiljan stres usled
dezorganizovanih proba, preterano dugih proba ili
proba u neadekvatno vreme
– 44% je navelo duge sate putovanja kao izvor
umerenog ili ozbiljnog stresa.
 Učestalost problema
• Fishbein јe anketirao 2.212 muzičara i zabeležio da јe 76% imalo bar јedan
ozbiljan medicinski problem koјi јe uticao na njihovo sviranje.
• Naјviše problema se јavlja kod gudača (verovatnoća javljanja problema
kod gudača raste sa veličinom instrumenta), zatim drvenih duvača,
limenih duvača i udaraljki.
• Podaci takođe pokazuјu da su povrede učestaliјe kod žena nego kod
muškaraca. To ima nekoliko mogućih obјašnjenja: žene češće traže
medicinsku pomoć, imaјu manje ruke, osetljiviјe zglobove i imaju veći broj
odgovornosti za aktivnosti koje nisu u vezi sa poslom, od muškaraca.
• Iako piјanisti nisu toliko zastupljeni u orkestarskoј muzici, učestalost
njihovih problema slična јe kao kod gudača (Cayea i Manchester).
 Tri grupe medicinskih problema

• Sindromi mišićno-skeletnog bola (što uključuje

tendinitis)
• Uklještenje nerva i
• Fokalna distonija (profesionalni grč).
 Sindrom mišićno-koštanog bola
(akutnog i hroničnog)
• Učestalost sindroma bola muzičara je najveća kada se radi o rukama, vratu i
leđima, mada je takođe uobičajeno imati probleme istovremeno na nekoliko
mesta, naročito  kada je bol hroničan.
• Većina ovih bolesti se javlja posle neke vrste preteranog sviranja (overplaying), i
dovoljno su ozbiljne da ugrožavaju sviranje. Često simptomi nestaju kad se ne
svira.
• Odgovarajući medicinski tretman problema bola mišićne tetive uključuje
antiinflamatorne lekove, kao što je ibuprofen, zatim ''ledeno pakovanje'' i
određeni stepen odmora. To je i dovoljno.
• Ponekad se predlaže nastavak izvesnog stepena redovne muzičke aktivnosti, pre
nego zabranjivanja svih muzičkih aktivnosti. Fizički to pomaže da se sačuva lakoća
tako da po nestajanju simptoma ima manje problema da se vrati na prethodni nivo
sviranja. Tako, tkivo zadržava elastičnost, fleksibilnost, prokrvljenost.
• Ovi sindromi obično ne dovode do ozbiljnih problema, i većina se rešava u toku
nekoliko dana ili najviše nekoliko nedelja.
 Uklještenje nerva
• Javlja se kad je nerv zarobljen na određenoj lokaciji od strane nekog drugog tkiva
ili zapaljene i otečene tetive.
• Ovo obično uzrokuje bol, ponekad prilično jak, celom dužinom priklještenog nerva,
a ne samo na mestu uklještenja (određeni bol) i često je praćeno osećajem
igličastih uboda, nekad smanjenim osećajem, i povremeno slabošću i atrofijom
pogođenog mišića.
• Tretman uključuje odmor uz imobilizaciju radi apsolutnog mirovanja, kao i
nesteroidne antiinflammatorne lekove, a povremeno i kortizon injekcije, i fizičku ili
radnu terapiju. Ponekad je potrebna i operacija.
• Najčešće se dešava uklještenje medijana nerva (median nerve) u karpalnom
tunelu, koji leži ispod prevoja gde se dlan ruke spaja sa zglobom. Kada su tetive
upaljene  i otekle one ostvaruju različite stepene pritiska na medijalni nerv,
uzrokujući kompleks simptoma poznatog kao sindrom karpalnog tunela.
• Često je i uklještenje ulnarnog nerva, koji se nalazi u laktu ili u nekim slučajevima
malo iznad.
Sindrom karpalnog tunela i
ulnarnog nerva
 Fokalna distoniјa
• Profesionalni grčevi
• Fokalna znači ''lokalizovana'', a distonija se odnosi na abnormalni tonus mišića i
nevoljne muskularne kontrakcije.
• Muzičar pogođen ovim problemom će primetiti nesposobnost da kontroliše prst ili
prste, pre svega u јednoј ruci.
• Među piјanistima, distonija ima tendenciјu da pogodi prste desne ruke, ili ruke
koja je aktivnija. Ovo se dešava samo dok izvođač svira instrument, i ne utiče na
druge, sa tim nevezane aktivnosti.
• Kod drvenih i limenih duvačkih svirača ovo stanje se može javiti kao gubitak
kontrole mišića usta (ambažure) češće nego prstiјu.
• Podaci pokazuju da su 8 do 27% paciјenata koјi obole od distoniјe muzičari
(Lederman, 1991; Brandfonbrener, 1995). Frekvenciјa јe značaјno veća među
muškarcima nego ženama, i ima tendenciјu da se јavlja tokom srednjeg doba, ali se
može јaviti i raniјe.
 Fokalna distonija 2
• Uzrok јe nepoznat, iako јe bilo mnogo teoriјa, koјe se kreću od
prethodnih, nespecifičnih povreda do izuzetnog stresa i napetosti pri
sviranju.
• Iako postoјe usmeni izveštaјi o delimičnom ili potpunom povlačenju
simptoma, generalno se veruje da je fokalna distonija doživotna.
• Do danas, ne postoјi specifična terapiјa, iako su nekima injekciјe
botulinum toksina (Botoks) koјe se ubrizgavaјu u pogođeni mišić donele
privremeno olakšanje, ali to treba ponavljati svakih nekoliko meseci da
se održi čak i delimičan efekat (Cohen, Hallerr, Geller i Hochberg,
1989.).
• Odmor ne utiče na simptome distoniјe, kao ni nastavak vežbanja.
• Ostali tretmani obuhvataјu upotrebu anti-Parkinson lekova, kao i
mnogih alternativnih, netradicionalnih terapiјa.
• U zavisnosti od težine njihove fokalne distonije, neki muzičari mogu da
nastave da sviraјu pažljivo odabrani repertoar, da koriste alternativni
prstored ili modifikovane instrumente.
 Muzička medicina
• Neophodnost poznavanja
načina držanja instrumenata
• Većina problema koji se javljaju među muzičarima ne
proističu iz јedne epizode, već su kumulativni i uzrokovani
interakciјom nekoliko faktora, kao što su dužina vežbanja,
intenzitet vežbanja, instrument, fizičke i mentalne osobine
muzičara, tehnika i tako dalje.
• Neophodno јe da se razume koјi su muzički pokreti ugroženi,
traјanje simptoma, kao i svaka muzička promena (instrument,
nastavnik, repertoar, raspored) koјe su povezani sa
vremenom poјave simptoma.
 Faktori rizika koji potiču od
instrumenta
• Za klaviristu, sedenje preblizu ili predaleko od klavijature
može da zavisi od tehničkih zahteva dela ili proporcija
sopstvenog tela, ali takođe to može uticati i na medicinsku
biomehaniku, baš kao i na tehničke aspekte.
• Klarinetisti i oboisti veoma često imaju problema sa desnim
palcem, naročito ukoliko imaju malu ruku, ili ako su zglobovi
palca previše mekani (gipki).
• Loše držanje tela čini da izvođači na duvačkim
instrumenatima moraju da povećaju disanje. Mnogi od njih
pate od bola u vilici, što se dijagnostikuje kao oboljenje u
viličnom zglobu.
 Faktori rizika koji potiču od samog
muzičara
• Rizici koje nosi sam muzičar tokom sviranja mogu biti genetskog porekla,
što uključuje proporcije tela, pokretljivost zglobova i dužinu prstiju.
• Muzičari koji vežbaju više sati dnevno u sedećem položaju, snose veliki rizik
da steknu probleme sa gornjim ekstremitetima i leđima, jer su se ramena i
leđni mišići - ključni za održavanje stava i položaja ruku - nepravilno razvili.
Kako se mišići umaraju, postaju fizički kraći, manje fleksibilni i podložniji
povredama.
• Muzičari koji su emotivno napeti, teže da imaju stegnute mišiće čak i pre
nego što počnu sa izvođenjem. Naglo vremensko povećanje sviranja, radi
pripreme za letnje festivale, takmičenja ili amaterske radionice,
dokumentovano je kao predispozicija za bol kod muzičara (Newmark &
Lederman, 1987).
• Repertoar sa više tehničkih izazova, sa dužom serijom teških akorada i
oktava kod klavirista, dvohvata ili pozicije palčeva kod gudača, ili
održavanje viših i dužih tonova kod duvača, spada u faktore rizika koji su na
granici između onih osobenih za instrument i onih osobenih za izvođača.
• I emotivno stanje može biti među ključnim činiocima rizika.
 Preventivne strategije
• Efikasna izvođačka tehnika
• Pozitivne navike u držanju tela
• Pozitivan stav
• Zdrav način života
• Tehnike vežbanja, kao što je odmeren ritam vežbanja
(npr. česte pauze), izbegavanje neumerenih
ponavljanja, obraćanje pažnje na položaj tela,
održavanje svesti o umoru i napetosti, kao i
održavanje fizičkog vežbanja, poput plivanja.
 Podržavajući životni stilovi
• Redovne fizičke vežbe
• Adekvatna dužina sna
• Pravilna ishrana
Izbegavanje kofeina, šećera i začinjene hrane
neposredno pre nastupa, a umesto toga unošenje
lako svarljivih kompleksa ugljenih hidrata, voća,
povrća, će omogućiti postepeno oslobađanje
energije u toku nastupa. Ovo će smanjiti pojavu
fluktuaciju koncetracije (Stanton, 1988; Robson,
Davidson, & Snell, 1995).
 Najvažniji faktor rizika su preterana mišićna i
emotivna tenzija
• Redovnost u zagrevanju, opuštanju i istezanje
pomažu
• Joga, Feldenkrais metoda i Aleksander tehnika, kao i
druge tehnike usmerene na telo
• Važno je da, kod muzičara bilo kog uzrasta,
pokušamo da razumemo stresove koji doprinose
emotivnoj i mišićnoj tenziji, koji imaju svoje poreklo,
kako u muzičkim tako i u vanmuzičkim izvorima.
“Na časovima orkestra trebalo bi da postoje periodične pauze kao i
izbegavanje dugih proba. Pored toga, dirigente bi trebalo zamoliti da budu
osetljivi za dugotrajne uticaje na moral i zdravlje izvođača kada su
podvrgnuti stalnom ponižavanju, negativnim, i ličnim kritikama. Nastavnici
i roditelji moraju biti svesni svih ovih varijabli i, kako najbolje mogu, da ih
nadgledaju u interesu razvoja fizičkog i psihičkog zdravlja mladih
muzičara. Kako se instrument svira, kako je pojedinac podučavan, i
muzičarevo zdravstveno stanje su ključni elementi dobrog muzičkog
obrazovanja, kako u preventivnim, tako i u popravnim uslovima. Prema
tome, muzičko obrazovanje ide u susret muzičkoj medicini”.
 ALEKSANDER TEHNIKA
Kinestetička re-edukacija
• Njegova karijera glumca postala je ugrožena periodičnim
napadima gubitka glasa, posebno kada je bio pod stresom.
• Nakon što je otkrio da mirovanje nije izlečilo njegov problem i
da medicinska profesija nije bila u mogućnosti da mu
pomogne, okrenuo se svojim sopstvenim snagama,
proučavajući način na koji koristi svoje telo posmatrajući sebe
u ogledalu.
• Primetio je da kad god bi trebalo da počne da govori povlačio
bi glavu nazad i dole, zatezao bi mišiće vrata i udahnuo bi
vazduh kroz usta. Na kraju, uspeo je da istrenira samog sebe
da spreči ovu lošu strategiju.
 Kako ona radi?
• “Primarna kontrola” - ključ uspešne kontrole telesnih pokreta
predstavlja veza glave sa vratom i leđima
• Tipično, glava je povučena nazad i dole
• Aleksanderov cilj je bio da re-edukuje ljude kinestetički u ono
što je on nazvao “dobro korišćenje”, koordinirana i
izbalansirana raspodela mišićne tenzije kroz celo telo, što bi
rezultiralo pažljivim stanjem koje bi bilo moguće ostvariti i
pod stresom.
• Uobičajene automatske reakcije su sprečene i zamenjene
svesno kontrolisanim usmerenim akcijama. Tako, u kritičnom
momentu, može biti donesena odluka da se spreči
nameravana akcija, da se izvede alternativna akcija, ili da se
nastavi sa onom koja je nameravana.
 Tehnike
• Demonstracije i verbalne instrukcije (“ispravi glavu napred i
uvis” ili “izduži i proširi leđa”), prvo date javno od strane
nastavnika a nakon toga ’’u sebi’’ od strane učenika.
• Pokrete koji su u skladu sa tehnikom karakteriše
ekonomičnost napora, subjektivni osećaj lakoće, i
izbalansirana i adekvatna raspodela tenzije (ne odsustvo
tenzije, ali ne i više nego što je potrebno).
• Iako su nalazi ograničeni i ne uvek dosledni, brojne studije su
pokazale korisne efekte treniranja AT na disanje, rad srca i
krvnog pritiska, držanja i korišćenja tela, kvaliteta muzičkog
izvođenja i mentalnog stava.
• Nastavnik vodi učenikove pokrete lakim dodirom i verbalnim
instrukcijama.
• Pažnja je obično u početku fokusirana na poznate, dnevne radnje
– u kojima se učenik uči da poveže misao sa pokretom – i kasnije
je proširen i primenjen je na specifične oblasti veština izvođenja,
kao što je sviranje muzičkog instrumenta.
• Učenik može da leži na podu (ili za svrhe učenja, na dugom
širokom stolu) u poziciji sa polu-savijenim nogama (tj. na leđima
sa kolenima savijenim prema gore, prema tavanici),
omogućavajući na ovakav način prirodno istezanje kičme.
• Drugi uobičajeni element časa je pokret iz sedenja ka ustajanju i
obratno. Ove uobičajene svakodnevne aktivnosti omogućavaju
nastavniku da prikaže važnost držanja glave i vrata oslobođenima,
a leđa izduženima sve vreme.
• Druge aktivnosti uključuju šetnje, savijanje, hvatanje, podizanje i
disanje, koje je, naravno, od krucijalne važnosti za muzičko
izvođenje.
 Efekti
Premda rezultati nisu do sada uvek bili dosledni, sada postoji
dovoljno naučnih dokaza koji potvrđuju da AT može:
• poboljšati respiratorne funkcije,
• umanjiti porast broja srčanih udara i krvnog pritiska pod
stresom,
• poboljšati korišćenje tela,
• uvećati kvalitet muzičkog izvođenja.
• Praktičari izveštavaju o napretku u mentalnom stavu i
pojačanoj svesnosti o sposobnosti da umanje napetost.