SIGURIA

• Kompjuterat përmbajne sasi të medha informacioni qe përoruesit shpesh

duan ta mbajne konfidenciale.
• Ky informacion mund të përfshije postën elektronike, planet e biznesit,
kthimet e taksave dhe shume me tepër. I lihet sistemit operativ të
menaxhoje sigurimin e sistemit ne menyre qe filet, për shembull jane të
aksesueshme vetë
• File-t ne UNIX jane të mbrojtura duke u caktuar seciles një kod mbrojtës
binar 9-bitesh. Kodi mbrojtës përbehet nga tre fusha 3-biteshem nga
përdorues të autorizuar.
• Vec mbrojtjes se file-s, ka edhe shume probleme të tjera sigurie.
Mbrojtja e sistemit nga të nderhyrjet e padeshiruara, human dhe
johuman (për shembull, viruset).
SHELL-I
• Sistemi operativ është kodi qe kryen thirrjet në system.
• Përdoruesi mund të specifikoje qe outputi standart të ridrejtohet tek një
file, për shembull:
datë >file
• Ne menyre të ngjashme, inputi standart mund të jetë i ridrejtuar, si ne
sort <file1 >file2
qe i kerkon programit renditës me inputin e marre nga file1 dhe outputin e
derguar ne file2.
• Outputi i një programi mund të përdoret si një input për një program
tjetër duke i lidhur ata me një pipe. Keshtu
cat file1 file2 file3 | sort >/dev/lp
RICIKLIMI I KONCEPTEVE
• Shkencat kompjuterike, si shume fusha të tjera jane të udhehequra
shume nga teknologjia.
• Shpesh ndodh qe një ndryshim ne teknologji bie një ide të vjetëruar
dhe zhduket shpejt.
• Ne qoftë se ndonjë ditë memoriet nepërmjet një teknologjie do të
beheshin me të shpejta se CPU-të, chace-të do të zhdukeshin.
• Dhe ne qoftë se një teknologji CPU i bën përseri me të shpejta se
memoriet, chace-të do të rishfaqeshin
THIRRJET SISTEM
• Ndermjet sistemit operativ dhe
programeve user përcaktohet
nga një bashkesi thirrjesh sistem
qe sigurohen nga sistemi
operativ.

11 hapat për të bere një thirrje

sistem read (id, buffer, nbytes)
THIRRJET SISTEM PER
MENAXHIMIN E PROCESIT
• Për menaxhimin e proçeseve, Fork është një menyre tipike dhe e
vetme për krijim e një proçesi të ri ne UNIX.
• Ai krijon një kopje identike me proçesin origjinal, duke përfshire të
gjithe deskriptoret e fileve, regjistrat, çdo gje.
• Proçeset ne UNIX kane memorien e tyre të
ndare ne tre segmentë: segmenti tekst
(kodi programit), segmenti të dhenave
(variablat) dhe segmenti stack si ne figure..