Coronavirus ကူ းစက်မှုကနေ

ဘယ်လို ကာကွယ်မလဲ
THIS COURSE IS PROVIDED BY AUSTRALIA GOVERNMENT, DEPARTMENT OF HEALTH
TRANSLATED BY PYAE HEINN KYAW
Disclaimer

 ဒီ course ဟာ သြစတျေးလျ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကနေ Free ပို့ချပေး

တာဖြစ်ပြီးတော့ ကျွန်တော်ဟာ မြန်မာပြည်သူ ပြည်သားများ ဘေးအန္တရာယ်
ကင်းစေရန်အလို့ငှ ာ စေတနာြဖင့် ဘာသာပြန် ပေးထားခြင်းဖြစ်ပါတယ်
COVID-19 ဆို တာဘာလဲ?

 လူ တွေကို မကျန်းမမာဖြစ်စေတဲ့ virus အနွယ်ဝင်ဖြစ်တယ်

 COVID-19 ကူ းစက်ခံ ရတဲ့ လူ 80% လောက်ဟာ မပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါအခြေအနေကို သာ ရင်ဆို င်ရ
ပြီး အထူ းကု သမှုခံ ယူ စရာမလို ပဲနဲ့ပင် ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာတတ်ကြပါတယ်
 ကူ းစက်ခံ ရသူ 15% လောက်ဟာ ရောဂါအခြေအနေကို အလယ်အလတ်လောက် ခံ စားရနို င်ပါတယ်
 ကူ းစက်ခံ ရသူ 5% လောက်ဟာတော့ ပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာကို ခံ စားရမှ ာြဖစ်ပြီး အလွန်အမင်း
ဖျားနာတာမျ ိုးတွေ့ကြုံ ရနို င်ပါတယ်
 သင့် အနေနဲ့ သင့် ကို ယ်သင်ကာကွယ်တာအပြင် သင့် မိသားစု နဲ့ သင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဘယ်လို ကာကွယ်ရ
မလဲဆို တာ သိဖို့အလွန်အရေးကြီးပါတယ်
COVID-19 ရဲ့ရောဂါလက္ခဏာများ

COVID-19 virus ကူ းစက်ခံ ထားရရင် အောက်ပါရောဂါလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာတတ်ပါတယ်

1. ကို ယ်အပူ ချိန်မြင့် မားခြင်း
2. ရာသီတု ပ်ကွေးကြောင့် ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာများနဲ့ဆင်တူ ခြင်း (ဥပမာ - ချောင်းဆို း, လည်ချောင်း
နာ, ပင်ပန်းနွမ်းနွယ် )
3. အသက် ရှူရခက်ခဲခြင်း

မှ တ်ချက် .. အထက်ပါ လက္ခဏာပြတို င်းလဲ COVID-19 ကူ းစက်ခံ ထားရခြင်းမဟု တ်ပါဘူ း .. ဒါပေမယ့်

အဆို ပါလက္ခဏာတွေပြနေပြီဆို ရင်တော့ နီးစပ်ရာဆေးရုံ ကို ဖု န်းဆက်ခေါ်ပြီး အကြံ ဥာဏ်တောင်းခံ ပါ
ဘယ်သူ တွေက အန္တရာယ်အရှိဆုံ းလဲ?

 အသက်ကြီးတဲ့ လူ တွေ ,
 သွေးအားမြင့် တဲ့ လူ တွေ ,
 နှ လုံ းနဲ့ပတ်သက်ပြီးရောဂါအခံ ရှိတဲ့ လူ တွေ ,
 ဆီးချ ိုရောဂါရှိတဲ့ လူ တွေ,
 အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆို င်ရာရောဂါရှိတဲ့ လူ တွေ
 ကို ယ်ခံ အားနည်းတဲ့ လူ တွေ
ဘယ်သူ တွေကူ းစက်ခံ ရနို င်လဲ

 COVID-19 ဟာ လူ မျ ိုးမရွေး ဘာသာမရွေး အသက်အရွယ်မရွေး လိင်မရွေးတာဖြစ်လို့ လူ တို င်း

ကူ းစက်ခံ ရနို င်ပါတယ်

 ဒါကြောင့် သင့် အနေနဲ့ ကူ းစက်မခံ ချင်ရင် သင်ကို ယ်တို င်ဂရု စို က်နေရုံ နဲ့မပြီးပဲ သင့်ပတ်ဝန်းကျင်
ကလူ တို င်းကပါ လို က်လံ ဂရု တစို က်ကာကွယ်ဖို့လို အပ်ပါတယ်
COVID-19 ဟာဘယ်လို ကူ းစက်သလဲ ?

 COVID-19 ဟာ လူ တစ်ဦးမှ တစ်ဦးဆီသို့ droplet transmission နဲ့ကူ းပါတယ် (ဆို လို တာက
စကားပြောတာ , ချောင်းဆို းတာကတဆင့် ထွက်လာတဲ့ တံ တွေးစက်တွေကနေ တဆင့် အများဆုံ းကူ းစက်
တာပါ)

 ဒီ Droplet တွေဟာ လေထဲမှ ာဆို ရင် 1 မီတာထက်ပို ပြီးဝေးဝေးမရောက်နို င်ပါဘူ း

မှ တ်ချက် .. 1 မီတာမှ ာ 3 ပေ 5 လက်မဝန်းကျင်ရှိပါတယ်

COVID-19 ဟာဘယ်လို ကူ းစက်သလဲ ?

 သင့် အနေနဲ့ COVID-19 ကူ းစက်ခံ ထားရတဲ့ လူ တယောက်နဲ့ အနီးကပ်နေထို င်ဆက်ဆံ မိရင် သင့်ကို ပါ
ကူ းစက်နို င်ပါတယ်
 COVID-19 ကူ းစက်ခံ ထားရတဲ့ လူ ရဲ့ပါးစပ်ထဲကထွက်လာတဲ့ တံ တွေးစက်တွေပေကျံနေတဲ့ နေရာ
တွေကို ကို င်မိရင်လဲ အဆို ပါ ဗို င်းရပ်စ်ဟာ မိမိရဲ့လက်မှ
​ ာ ကပ်ပါလာတတ်ပါတယ်
 ဒါပေမယ့် virus ဟာ လူ ရဲ့အရေပြားကို ထို းဖောက်ပြီး မဝင်နို င်တာဖြစ်လို့ သင့် အနေနဲ့ ဗို င်းရပ်စ်
သယ်ဆောင်ထားသောလက်ဖြင့် ပါးစပ်, မျက်လုံ း, နှ ာခေါင်းတို့ကို မထိတွေ့မိဖို့ပဲလို ပါတယ်
 ဒါကြောင့် တတ်နို င်သလောက် အဆို ပါနေရာတွေကို ကို င်တွယ်ခြင်းရှေ ာင်ကြင်ပါ
ကူ းစက်ခြင်းကို ရပ်တန့်ပါ

 ဗို င်းရပ်စ်မကူ းစက်ခံ ရဖို့အရေးသည် လူ သားအားလုံ းနဲ့သက်ဆို င်သည်, လူ သားအားလုံ းမှ ာ

တာဝန်ရှိသည်

 သင့် မိသားစု ဝင်တွေ, လု ပ်ဖော်ကို င်ဖက်တွေ , သူ ငယ်ချင်းတွေ , ဧည့် သည်တွေ , အိမ်နီးချင်း

တွေအကု န်လုံ းကို အသိပညာမျှဝေပါ
လက်ဆေးခြင်းအနု ပညာ

 အရေးအကြီးဆုံ းအချက်က သင့် လက်က မကြာခဏဆေးနေပေးဖို့ပါပဲ

 လက်ဆေးရာမှ ာအကောင်းဆုံ းကတော့ ဆပ်ပြာနဲ့ရေကို အသုံ းပြုပြီး စက္ကန့် ၂၀ ခန့် ပွတ်တို က်ဆေးကြော
ပေးပါ (နေရာစုံ ပွတ်တို က်ဖို့ မမေ့ နဲ့နော်)
 လက်ဆေးတာဟာ လက်မှ ာကပ်နေတဲ့ virus တွေကို သေစေနို င်တာကြောင့် လက်ဆေးခြင်းဖြင့် virus
ကူ းစက်ခံ ရခြင်းကို ကာကွယ်ပါ
 လက်အလွယ်တကူ ဆေးလို့မရနို င်တဲ့ နေရာတွေမှ ာဆို ရင် Alcohol ပါဝင်တဲ့ Hand Gel, Hand
Sanitizer တို့နဲ့ လက်ကို သန့်ရှ င်းရေးလု ပ်ပေးပါ
 သင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကလူ တွေကို ပါ လက်ဆေးခို င်းဖို့မမေ့ ပါနဲ့ .. သင့် တယောက်တည်းဆေးနေလို့မရပါ
မျက်နှ ာကို မကို င်တွယ်မိအောင် ရှေ ာင်ပါ

 သင့် အနေနဲ့ သင့် မျက်နှ ာကို လက်နဲ့တတ်နို င်သလောက် မထိတွေ့စေဖို့ သတိထားသင့် ပါ

တယ်
 ဒါဟာ အလွန်အရေးကြီးပါတယ် ... ဘာလို့လဲဆို တော့ Virus ကို သယ်ဆောင်ထားတဲ့
လက်ဟာ မျက်နှ ာကို ထိတွေ့မိရင် မျက်လုံ း, နှ ာခေါင်း, ပါးစပ်တို့ကနေတဆင့် ခန္တာကို ယ်
ထဲကို ဗို င်းရပ်စ်တွေဝင်သွားနို င်လို့ပဲဖြစ်ပါတယ်
 လက်ဖြင့် မျက်နှ ာကို ကို င်တွယ်ခြင်းမပြုပါနှ င့်
 သင့် ပတ်ဝန်းကျင်က လူ တွေကို ပါ အသိပညာပေးပါ
အနေအထို င်ဆင်ခြင်ခြင်း

 သင့် အနေနဲ့ လူ တို င်းနဲ့ 1.5 မီတာအဝေးမှ ာနေသင့် ပါတယ် .. (1.5 မီတာ = 5 ပေ)
 ဒါဟာလဲ အလွန်အရေးကြီးပါတယ် .. သင့် အနေနဲ့ လူ တွေနဲ့ဝေးဝေးမနေဘူ းဆို ရင် သူ တို့ရဲ့ ပါးစပ်က
ထွက်လာတဲ့ droplet တွေကတဆင့် သင့် ကို ကူ းစက်နို င်ခြေရှိလို့ပါ
 အကယ်လို့သင့် အနေနဲ့သာ ၅ ပေလောက်ခွာနေခဲ့ မယ်ဆို ရင် ဗို င်းရပ်စ်ကူ းစက်နို င်ခြေကို လျှော့ ချနို င်
လို က်ပါပြီ
 သင်ကို ယ်တို င်ပဲ ၅ ပေခွာနေတာမျ ိုးမလု ပ်ပါနဲ့ .. သင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကလူ တွေကို ပါ အသိပညာမျှဝေပေး
ပါ
 သင့် အနေနဲ့ လူ စု လူ ဝေးတွေကို ရှေ ာင်ကို ရှေ ာင်ဖို့လို အပ်ပါတယ်
 လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်တာမျ ိုးကို လုံ းဝမလု ပ်ပါနဲ့
ချောင်းဆို းနည်း

 သင်ချောင်းဆို းနေတယ်ဆို ရင် သင်ကတဆင့် သင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကလူ တွေကို ကူ းစက်မှ ာဖြစ်လို့

ချောင်းဆို းမယ်ဆို ရင် တစ်သျှူးနဲ့ကာပြီးမှ ချောင်းဆို းပါ
 ပြီးတာနဲ့ အဆို ပါတစ်သျှူးကို အမှိုက်ပုံ းပဲတန်းထည့် ဖို့မမေ့ ပါနဲ့
 တစ်သျှူးမရှိခဲ့ ရင်လဲ သင့် တံ တောင်ဆစ်ကို ကွေးပြီး မျက်နှ ာကို ကာပြီးဆို းပါ
 ချောင်းဆို းပြီးတာနဲ့ လက်ကို သန့်ရှ င်းရေးလု ပ်ပါ

 သင်တယောက်တည်းအတွက်ပြောနေတာမဟု တ်ပါဘူ း .. သင့် ပတ်ဝန်းကျင်မှ ာ ချောင်းဆို းနေတဲ့ လူ

ရှိရင်လဲ အထက်ပါနည်းအတို င်းလို က်နာခို င်းပါ
Masks တွေတပ်ဖို့ရောလို အပ်လား?

 သင့် အနေနဲ့ Mask တပ်ထားခြင်းဟာ COVID-19 ကူ းစက်ခံ ရမှုကို မကာကွယ်နို င်ပါဘူ း

 သင့် မှ ာ အဖျားရှိမှ သာ သို့မဟု တ် ချောင်းဆို းနေမှ သာ Mask တပ်ဆင်သင့် ပါတယ် .. ဒါမှ သာ သ
င့် ဆီက ရောဂါပို းတွေ အပြင်ထွက်မသွားနို င်အောင် Mask ကတားဆီးပေးမှ ာဖြစ်ပါတယ်
 သင့် အနေနဲ့ Mask တွေကို မလို အပ်ပဲမဝယ်ပါနဲ့ .. ဖျားနာနေတဲ့ လူ တွေက သင်လို အပ်တာထက် ပို
ပြီးလို အပ်တာဖြစ်လို့ သူ တို့ကို ဦးစားပေးပါ
COVID-19 ကို ကာကွယ်ဖို့အကောင်းဆုံ းနည်းလမ်း

 လက်ပုံ မှ န်ဆေးပါ .. ခဏခဏဆေးပါ .. သတိရတို င်းဆေးပါ

 ချောင်းဆို းရင် အထက်မှ ာဖော်ပြခဲ့ သလို အကာအကွယ်နဲ့သုံ းပြီးမှ ဆို းပါ
 အနေအထို င်ဆင်ခြင်ပါ
နေရာထို င်ခင်းတွေကို ဆေးကြောခြင်း

 သင့် ပတ်ဝန်းကျင် , သင့်အိမ်, သင့်ကား, သင့် အလု ပ်နေရာကို တွေကို သန့်ရှ င်းရေးလု ပ်ပါ
 ဘာလို့သန့်ရှ င်းရေးလု ပ်ဖို့လို အပ်တာလဲဆို ရင် ရောဂါကူ းစက်ခံ ထားရတဲ့ လူ ဆီကထွက်လာတဲ့ droplets
တွေဟာ အဆို ပါနေရာတွေမှ ာ ကပ်တွယ်နေနို င်လို့ပါ
 အထိအတွေ့အများဆုံ းနေရာတွေဖြစ်တဲ့ စားပွဲ, မီးခလု တ်စတာတွေကို ပါ မမေ့ ပါစေနဲ့
 သင့်အနေနဲ့ သင့် တော်တဲ့ ဆပ်ပြာကို အသုံ းပြုပြီးဆေးကြောနို င်ပါတယ်
 ဆေးကြောတဲ့ အခါမှ ာလဲ လက်အိတ်စွပ်ဖို့မမေ့ ပါနဲ့
 သန့်ရှ င်းရေးလု ပ်နေစဥ် လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင်စီမံ ထားပါ
အစားအသောက်

 လောလောဆယ်စမ်းသပ်ချက်တွေအရ COVID-19 ဟာ အစားအသောက်ကနေ မကူ းစက်နို င်ပါဘူ း

 ဒါပေမယ့် လတ်ဆတ်ပြီးသန့်ရှ င်းတဲ့ အစားကို သာရွေးချယ်စားပါ .. ဒီအချိန်မှ ာတခြားရောဂါဖြစ်လို့ ကို ယ်ခံ
အားကျဆင်းသွားရင် COVID-19 ပို းတွေ အလွယ်တကူ ဝင်ရောက်လာနို င်ပါတယ်
 အစားအသောက်တွေကို မချက်ပြုတ်မှီရော ချက်ပြီးချိန်ရော လက်ကို သေချာဆေးကြောတော်မူ ပါ
 အစားအသောက်တွေကို ကျက်အောင်ချက်ပါ
 အသားစိမ်းနဲ့ ချက်ပြီးသားအသားတွေကို ကို င်တွယ်ရာမှ ာ သီးသန့် ဇွန်း, ခရင်း, တူ တွေထားပြီး ကို င်တွယ်
ပါ
 ဖျားနေရင် ချောင်းဆို းနေရင် ဟင်းမချက်ပါနဲ့
ဧည့် သည်တွေကို စီမံ ခြင်း

 တတ်နို င်ရင် အိမ်မလာခို င်းပါနဲ့

 မတတ်သာတဲ့ အခြေအနေတွေမှ ာ လာမယ်ဆို ရင်လဲ လာတဲ့ ဧည့် သည်တွေကို
အိမ်အဝင်နဲ့အထွက်မှ ာ လက်ဆေးခို င်းပါ
အပြင်ထွက်ရင် ဘယ်လို နေထို င်ရမလဲ

 လက်ဆေးပါ
 လူ တွေနဲ့ခပ်ဝေးဝေးနေပါ
 ချောင်းဆို းရင်သတိနဲ့ဆို းပါ
 ဘယ်နေရာမှ မကို င်မိအောင်သတိထားပါ .. ဥပမာလှေ ကားလက်ရန်းလို ဟာမျ ိုး
 လူ စု လူ ဝေးကို ရှေ ာင်ပါ
Keeping yourself and others safe

 COVID-19 ဟာကြောက်ဖို့ကောင်းပါတယ်
 ဒါပေမယ့် ထို င်ကြောက်နေရုံ နဲ့လဲ ကာကွယ်နို င်မှ ာမဟု တ်ပါဘူ း .. သင်ကို ယ်တို င်ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှ သာ
ကာကွယ်နို င်မှ ာဖြစ်ပါတယ် .. ထပ်ပြောပါမယ်
 လက်ဆေးပါ
 လူ တွေနဲ့ခပ်ဝေးဝေးနေပါ
 ချောင်းဆို းရင်သတိနဲ့ဆို းပါ
 ဘယ်နေရာမှ မကို င်မိအောင်သတိထားပါ
 လူ စု လူ ဝေးကို ရှေ ာင်ပါ
သင့် မှ ာအဆို ပါ ရောဂါလက္ခဏာပေါ်လာရင်ရော?

 သင့်မှ ာ ရောဂါလက္ခဏာပြနေရင် ဆေးခန်းကို မသွားပါနဲ့ဦး .. အရင်ဆုံ းဆရာဝန်ဆီဖု န်းဆက်

ပြီး အကြံ တောင်းပါ
 သင့် အနေနဲ့ အပြင်သွားလို က်ရင် ရောဂါပို းလို က်ဖြန့်နေသလို ဖြစ်နေပါလိမ့် မယ်
သိထားရမည့် အချက်များ

 COVID-19 ဟာ နေရာဒေသမရွေးကူ းပါတယ် .. ပူ တဲ့ နေရာမှ ာလဲကူ းပါတယ် .. အေးတဲ့ နေရာမှ ာလဲ
ကူ းပါတယ်
 ရေပူ နဲ့ချ ိုးခြင်းဟာလဲ ဗို င်းရပ်စ်ကို မသေစေနို င်ပါဘူ း
 COVID-19 ဟာ ခြင်မှ တဆင့် မကူ းစက်နို င်ပါ
 အဖျားတို င်းခြင်းဟာ COVID-19 ရှိမရှိ မသိနို င်ပါ .. အပူ ချိန်မြင့် မားခြင်းဟာ COVID-19 ရဲ့ ရောဂါ
လက္ခဏာဖြစ်တာကြောင့် အပူ ချိန်စစ်ဆေးခြင်းသာဖြစ်ပါတယ်
 အရက်သောက်ခြင်းဖြင့် လဲ မကာကွယ်နို င်ပါ
 ကြက်သွန်ဖြူ , ငှ က်ပျောသီးတို့ဟာလဲ COVID-19 ကို မကာကွယ်နို င်ပါ .. ဒါပေမယ့် ကို ယ်ခံ အား
စနစ်ကောင်းမွန်အောင် သုံ းဆောင်နို င်ပါတယ်
သိထားရမည့် အချက်များ

 COVID-19 ဟာ လူ တို င်းကူ းစက်ခံ ရနို င်တယ်ဆို ပေမယ့် နဂို ရောဂါအခံ ရှိတဲ့ လူ တွေ
အသက်ကြီးလို့ ကို ယ်ခံ အားမကောင်းတဲ့ လူ တွေဟာ ပို ပြီးထိခို က်နို င်ပါတယ်
 ဒါကြောင့် ကို ယ်ခံ အားကောင်းမွန်အောင် သန့်ရှ င်းလတ်ဆတ်တဲ့ အစားအစာများနဲ့ အသီးအနှံ
များ သုံ းဆောင်ပေးကြပါ
Thank You

This course is originated from Australian Government, Health Department.

Translated by a Burmese student who is currently studying in Australia.
https://www.health.gov.au/resources/apps-and-tools/covid-19-infection-control-training