Với Đỗ Phủ:

Khóm cúc chen ngang dòng lệ cũ

Con thuyền buộc chặt mối tình già
 Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Với Nguyễn Khuyến: Ngõ trúc quanh co khách vắng teo

.
Với Xuân Diệu: Đây mùa thu tới mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng
 Con nai vàng ngơ ngác
Với Lưu Trọng Lư:
Đạp trên lá vàng khô
I. TÌM HIỂU CHUNG.
1. Tác giả.
- Hữu Thỉnh (1942), quê ở Vĩnh Phúc.
- Ông thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành
trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Từ một
người lính trong binh chủng Tăng thiết
giáp, ông trở thành nhà thơ quân đội.
- Hữu Thỉnh viết nhiều và viết rất hay về
những con người, cuộc sống ở nông thôn.
- Thơ ông thiên về cảm nhận vẻ đẹp tĩnh
lặng, thanh bình của thiên nhiên đất nước
và cuộc sống, mang cảm xúc bâng khuâng,
vấn vương trước đất trời trong trẻo, biến
chuyển nhẹ nhàng.
I. TÌM HIỂU CHUNG.
2. Tác phẩm
2. Tác phẩm.
a. Xuất xứ.
- Bài thơ viết cuối năm 1977 khi đất
nước đã thống nhất.
- In trong tập thơ “Từ chiến hào về
thành phố.”
b. Chủ đề: Những cảm nhận tinh tế về
biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của
đất trời từ hạ sang thu.
3/ Thể thơ: 5 chữ Văn bản: Sang thu
(Hữu
4/ Bố cục: Thỉnh)
-3 phần Bỗng nhận ra hương ổi
Đ1: Cảm nhận dấu hiệu báo thu sang . Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Đ2: Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc
sang thu. Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Đ3: Cảm nhận mùa thu bằng suy ngẫm, trải
Có đám mây mùa hạ
nghiệm. Vắt nửa mình sang thu
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN.
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
? Em có nhận xét gì về Trên hàng cây đứng tuổi.
thể thơ và cấu trúc bài
thơ.

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN.
1/. Cảm nhận tinh tế của tác giả
trước những dấu hiệu báo thu.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

? Nhà thơ nhận

ra tín hiệu của
sự chuyển mùa
qua dấu hiệu
nào và bằng
những giác quan
nào?
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN. Bỗng nhận ra hương ổi
1/. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước Phả vào trong gió se
những dấu hiệu báo thu.
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Cảm
nhận Hương ổi Gợi hình dung
bằng Gió se cụ thể, gợi sự
khứu Phả vận động nhẹ
giác, xúc nhàng.
Dấu giác Sương
hiệu Cảm nhận Sương Nhân
chùng thu có ý
sang bằng thị hoá chậm lại,
thu chình
giác quấn
Cảm giác quýt bên
Bỗng
bất ngờ ngõ xóm
Cảm xúc
Hình Cảm giác mơ hồ,
như chưa rõ ràng.
 Sông được lúc dềnh dàng
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN.
Chim bắt đầu vội vã
1/. Cảm nhận tinh tế của tác giả
Có đám mây mùa hạ
trước những dấu hiệu báo thu.
Vắt nửa mình sang thu
- Sự vật, hiện tượng: hương ổi, gió se, sương
chùng chình ? Không gian mùa thu
được cảm nhận từ
- Nhân hoá: Sương chùng chình.
những hình ảnh nào.
- Từ “bỗng, phả, hình như” có sức gợi hình.
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng
của tác giả trước những tín hiệu chưa rõ rệt lúc
giao mùa (thu sang).
 Sông được lúc dềnh dàng
2. Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật
Chim bắt đầu vội vã
lúc sang thu
Có đám mây mùa hạ
+ Sông dềnh dàng, chim vội vã  sự Vắt nửa mình sang thu
vận động tương phản, nghệ thuật nhân
hoá + từ láy

 Sự đổi thay của tạo vật nhẹ nhàng

mà rõ rệt. Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

 Sông được lúc dềnh dàng
a. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước Chim bắt đầu vội vã
những dấu hiệu báo thu. Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
 cảm xúc ngỡ ngàng, xao xuyến của nhà
thơ.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
b. Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
lúc sang thu
 Sự đổi thay của tạo vật nhẹ nhàng mà rõ
rệt.
? Em hãy phân tích
cái hay của biện
pháp nhân hoá
trong hai câu thơ
cuối.
 Có đám mây mùa hạ Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Vắt nửa mình sang thu
Có đám mây mùa hạ
Mây mỏng như dải lụa Vắt nửa mình sang thu
Nghệ thuật nhân treo trên bầu trời
hoá

Ranh giới giữa mùa hạ -

mùa thu

 Cảm xúc say sưa, tâm hồn giao cảm với thiên
nhiên.
 Sự đổi thay của tạo vật nhẹ nhàng mà
rõ rệt.
 Cảm xúc say sưa, tâm hồn giao cảm
với thiên nhiên.
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

c. Cảm nhận về mùa thu bằng suy ngẫm,

trải nghiệm.
 Vẫn còn bao nhiêu nắng Sấm cũng bớt bất ngờ

Đã vơi dần cơn mưa Trên hàng cây đứng tuổi.

? Những biểu hiện khác biệt nào của thời tiết khi chuyển từ hạ sang thu.
 Vẫn còn bao nhiêu nắng Sấm cũng bớt bất ngờ

Đã vơi dần cơn mưa Trên hàng cây đứng tuổi.

Nắng ----- mưa ------ sấm ---- hàng cây

Vẫn còn ---- đã vơi ---- cũng bớt ---- đứng tuổi
 Sự chuyển biến của các hiện tượng tự nhiên: hạ nhạt dần – thu
đậm nét hơn.
 Sự quan sát tinh tế, tâm hồn nhạy cảm của nhà
thơ.
Có 2 tầng nghĩa:
+ Tả thực:Sang thu sấm thưa và nhỏ dần, Sấm cũng bớt bất ngờ
không đủ sức lay động hàng cây đã bao mùa
thay lá.

Sấm: những vang

động bất thường của Khi đã từng trải,
Ẩn ngoại cảnh con người sẽ vững
dụ: vàng hơn trước Trên hàng cây đứng tuổ
những thử thách
Hàng cây đứng tuổi: cuộc đời
Con người đã từng ? Hai câu cuối
trải.
mang nhiều tầng
nghĩa? Hãy phân
tích.
 III.
Nội dung
- Những biến chuyển nhẹ
nhàng mà rõ rệt của đất trời
từ cuối hạ sang thu qua cảm
nhận tinh tế của tác giả.
- Tình yêu tha thiết vẻ đẹp quê
hương và những suy nghĩ sâu
sắc về con người, cuộc đời.
Nghệ thuật
- Thể thơ 5 chữ.
- Nghệ thuật nhân hoá ẩn dụ
sáng tạo.
- Hình ảnh giàu sức gợi cảm,
mang ý nghĩa tượng trưng.
? Vẽ bản đồ tư duy, khái quát lại nội dung bài học
- Học thuộc bài thơ.
- Sưu tầm một số bài viết về mùa thu.
- Soạn bài: “Nói với con”.
TIẾT HỌC KẾT THÚC