GRAĐEVINSKI

MATERIJALI

Obradila: Adna Krpo

VI A
Pojam građevinski materijal
označava sve one materijale koji se
koriste u građevinarstvu.
- Prema porijeklu dijele se na:
prirodne i umjetne,
- prema sastavu na jednostavne i
složene (npr. beton),
- prema konstruktivnim svojstvima
na noseće, vezivne i izolacione
materijale.
Građevinski materijali današnjice se
mogu svrstati u nekoliko kategorija:
- Konstrukcione: drvo, kamen,
čelik, armirani beton, cigla…
- Vezivne: cement, kreč, gips…
- Instalacione: provodnici, utičnice,
cijevi, prekidači, rasvjetna tijela…
- Izolacione materijale: stiropor,
ljepenka, bitumen, pvc folije…-
 Konstrukcioni materijali
Koriste se za izgradnju osnovnih
konstrukcija građevine. Najčešće
se kao konstruktivni materijali
koriste: drvo, kamen, armirani
beton, čelik. cigla.

Drvo
Drvo kao konstrukcioni građevinski
materijal koristi se za izgradnju
krovne konstrukcije, drvenih
stropova, pomoćnih objekata,
montažnih kuća. Takođe, drvo se
koristi za izradu podova, zidnih
obloga, stolarije, ograda itd.
Kamen

Kamen zbog svojih osobina-

čvrstoće i tvrdoće – veoma je
dobar konstruktivni
građevinski materijal. Koristi
se za zidanje građevina,
kamenih stubova, ulaza u
tunele, prilaza itd. Obrađeni
kamen se koristi za oblaganje
fasada, podova i sl.
Čelik

Kao konstrukcioni materijal često

se koriste metali: čelik, aluminij i
dr. Koriste se za izradu različitih
profila odnosno krovnih
konstrukcija, nosećih stubova,
vrata, prozora itd.
U primjeni su pocinčani i
plastificirani profili u cilju zaštite od
korozije.
Beton

Beton je kompozitni građevinski

materijal dobiven miješanjem
agregata (obično šljunka i pijeska) i
cementa. Svakodnevna je
pretpostavka da se beton suši nakon
što se ugradi. Zapravo beton se ne
stvrdnjava zato što se voda isuši iz
betona već zato što se cement
hidrira stvarajući ljepilo koje drži
agregate zajedno, te sačinjava vrstu
vještačkog kamena. Beton se koristi
za izgradnju objekata, puteva,
temelja, nadvožnjaka.
Cigla (opeka)

Pečenjem oblikovane zemlje ilovače

čovjek je proizveo kvalitetnu i trajnu
opeku. Opeka se koristi za zidanje
zidova, dimnjaka, ima dobra mehanička
i termoizolaciona svojstva.
S razvojem tehnologije, pored pune
opeke započinje i proizvodnja šuplje
opeke. Danas se za zidanje koriste i
blokovi različitih dimenzija i oblika. Od
posebno oblikovane opeke izrađuju se
međuspratne konstrukcije i stropovi.
 Vezivni građevinski
materijali
Vezivni materijali se dobivaju pečenjem
određenih vrsta stijena, pri čemu
nastaju hemijske promjene u strukturi
materijala. U kontaktu sa vodom
očvrsnu vezujući materijale kao što su
šljunak, pijesak, opeka i dr. U ovu
grupu spadaju: kreč, cement i  gips.
Kreč je najstariji vezivni materijal.
Dobiva se pečenjem kamena krečnjaka
na temperaturi od 1000 °C do
1200 °C. Tako dobiveni kreč se
naziva živi kreč. Živi kreč se „gasi”
dodavanjem vode uz stalno miješanje.
Kada se pomiješa sa pijeskom i vodom
dobije se malter. Kreč pomiješan sa
vodom koristi se za krečenje zidova.
Instalacioni građevinski
materijali

U građevinskim objektima izrađuju se

instalacije u cilju udobrijeg I kvalitetnijeg
života ljudi. Razvojem tehnike, u objektima
se izrađivala električna, vodovodna,
kanalizaciona I telefonska instalacija, te
instalacija za plin i mnoge druge.
Da bi se izgradile navedene i druge
instalacije, koriste se određeni materijali.
Za izgradnju električne instalacije
koriste se sljedeći materijali:
provodnici, instalacione kutije,
instalacione cijevi, razvodna tabla,
prekidači, rasvjetna tijela, utičnice,
električno brojilo itd.

Za izgradnju vodovodne instalacije

koristi se sljedeći materijal: cijevi
(pocinčane ili plastične), spojnice i
ventili, toplotni izolatori, vodomjer.
Instalacija centralnog grijanja služi za
dovod toplotne energije do grijanih tijela
(radijatora). Za izradu instalacije
centralnog grijanja koriste se: metalne
cijevi (čelične ili bakarne), spojnice,
ventili, nosači, kalorimetar – uređaj za
mjerenje utroška toplotne energije.

Za plinsku instalaciju koristi se sljedeći

instalacioni materijal: metalne cijevi,
spojnice, ventili, nosači, plinski sat.
U svrhu zaštite objekta, štednje energije i
ugodnijeg življenja, u objektu se
izgrađuju: hidroizolacija, termička i
zvučna izolacija. Za izgrađivanje
hidroizolacije koriste se sljedeći
materijali: bitumen, bitumenska ljepenka,
kondor traka, hidroizolacioni malteri, PVC
folije itd.
Kao termoizolacioni materijali najčešće
se koriste: stiropor, staklena i kamena
vuna,termo staklo.
Materijali koji se koriste za zvučnu
izolaciju su: staklena i kamena vuna,
stiropor, termo stakla, prozori i vrata
izgrađeni od višekomornih plastičnih i
metalnih profila.
 Novi građevinski materijali u
građevinarstvu

Čovjek je oduvijek nastojao da sagradi

ljepšu, funkcionalniju i udobniju
građevinu. Ujedno je nastojao da gradi
brže, jednostavnije i jeftinije. Takođe
radi, očuvanja čovjekove okoline
pristupa se novom načinu gradnje i
ekološki pristupačnim materijalima.
Novi građevinski materijali su: mase za
izravnanje, gotovi malteri, građevinska
ljepila, rigips, laminirani parket, pvc
otvori…
 Alati u građevinarstvu

Današnje građevinarstvo ne bi moglo

da se zamisli bez građevinskih
mašina koje zamjenjuju ljudski rad,
ubrzavaju izgradnju i poboljšavaju
kvalitet gradnje.
Za izvođenje pojedinih građevinskih
radova, prije svega zidanja manjih
objekata (porodičnih kuća), koriste
se ručni alati.
 Mašine u građevinarstvu
Za rad u građevinarstvu koriste se
mnoge mašine koje zamjenjuju ljudski
rad. Građevinske mašine možemo
podijeliti na više načina:
-građevinske mašine za zemljane
radove
-građevinske mašine za dizanje i
transport
-miješalice
Bez obzira o kojoj se vrsti mašine radi,
skoro svaka ima sljedeće dijelove:
motor, šasiju, prijenosni mehanizam,
sistem za upravljanje, radni organ,
uređaj za kretanje.
Mašine u građevinarstvu su: dizalica
(kran), bager, buldožer, utovarivač,
ravnjač, valjak, jež, vibracioni nabijač,
finišer, itd.
 Literatura:

 Sadržaji sa Wikipedia-e
 Tehnika i tehnologija za 6. razred Osnovne
škole
 Udžbenik za Tehničku kulturu za 6. razred
Osnovne škole, autori Milan Cvijetinović i
Sulejman Ljubović
 Nastavni sadržaji sa časa Tehničke kulture