Su ve çeşitleri Suyun Toplam

• Tatlı su, deniz suyuna nazaran az miktarda tuz ve türü çözünmüş

diğer çözülmüş katıları barındıran sudur. madde
• Tatlı su kavramı genellikle suyun içilebilir kimyasal
özelliklere sahip olduğunu anlatmaktadır.
Tatlı su 1500 mg/L
• Suyun sınıflandırılmasında, Türk Standartlarında (üst limittir)
(TSE 266) da geçen yaklaşık 40 adet parametreden
yararlanılmaktadır. Bu parametrelerin analiz
Acı su 5000 mg/L
edilmesi sonucunda suyun kullanım amacına göre Tuzlu su >5000 mg/L
uygunluğu değerlendirilebilir.
• 
Dünyadaki su miktarı
• Yeryüzünün %70’i suyla kaplı ve bu suyun %97,5’ini okyanuslar ve denizler
oluşturuyor.
• Dünya üzerindeki toplam su miktarı 1,386,000,000 ’dir. Bu miktar değişmediği halde
endüstriyel gelişmeler ve artan insan popülasyonu tatlı suya olan ihtiyacı
arttırmaktadır.
• Tatlı suyun %77,6’sı kutuplarda
• %10,9’u derin yer altı suyu katmanlarında
• Tatlı suyun % 11’i yüzeye yakın yeraltı tabakalarında
• % 0,3’ü göllerde
• % 0,003’ü akarsularda
• % 0,18’i zemin nemi halinde
• % 0,035’i atmosferde bulunmaktadır.
Kolaylıkla ulaşılabilir tatlı suyun toplam içindeki oranı % 0,3 mertebesinde.
Suya Erişim Durumu
• Dünyada;
• 1,4 milyar insan yeterli içme suyundan yoksun.
• 2,3 milyar insan sağlıklı suya erişemiyor.
• 2,4 milyar insan atık su hizmetinden yoksundur.
• 1950 yılından beri kişi başına düşen su miktarı gelişmiş ülkelerde %50, gelişmekte olan ülkelerde
%80 azalmıştır.
• Dünya nüfusunun %40’ını barındıran 80 ülkede su sıkıntısı var.
• Dünyada 1.4 milyar insan yeterli içme suyundan yoksundur. 2,3 milyar insan sağlıklı su bulamıyor.
• 2025 yılından itibaren 3 milyardan fazla insanın su kıtlığı ile karşı karşıya kalacağı tahmin
edilmektedir.
• Kirlenmeyle kullanılabilir tatlı su kaynakları azalıyor; suya talep artıyor. Bu sebeple dünya
gelecekte ‘açlık ve susuzluk’ karşısında suyun tarım ya da endüstriyel kullanımı arasında bir tercih
yapmak zorunda kalacaktır.
Su ve nüfusun yüzdelik olarak dağılımı
İçme ve kullanma sularının taşıması gereken bazı özellikler :
• Kokusuz, renksiz, berrak ve içimi serinletici olmalı. Fenoller ve yağlar suya kötü koku ve tat veren
maddelerdir. Bu nedenle sular bu maddeleri içermemelidir. Sular renksiz, berrak ve içilebilir
sıcaklıkta (8-12°C) olmalıdır. Suyun ideal oksijen konsantrasyonu ise 5 mg/L sınırına sahiptir. Şehir
sularındaki bulanıklık estetik açıdan önemli olduğu gibi suyun tadını da etkiler. Suda bulunan asılı
katı maddeler ve çözünmüş organik maddeler bulanıklığa neden olur. Bu nedenle bulanıklık suda
istenmeyen maddelerin varlığına işaret eder.

• Hastalık yapan mikroorganizma içermemelidir. Suda bulunabilen bazı mikroorganizmalar tifo, kolera
ve sarılık gibi hastalıklara neden olur. Sudaki zararlı mikroorganizmaları yok etmek için en etkili yol
dezenfeksiyondur. Arsenik, kadmiyum, krom, kurşun, cıva ve selenyum gibi zehirli maddeler suda
kimyasal kirliliğe neden olur.
İçme ve kullanma sularının taşıması gereken bazı özellikler :

• Sağlığa zararlı kimyasal maddeler bulunmamalıdır. Arsenik zehirlenmelerinde felç, sinir sistemi
bozuklukları; cıvanın vücutta birikmesi ile baş ağrısı, yorgunluk, ruhi bozukluklar gibi sorunlar
görülebilir. Kadmiyum bileşikleri baş ağrısı, susuzluk hissi, sinirlilik ve öksürük gibi
rahatsızlıklara neden olur.

• Kullanıma uygun sertlik derecesine sahip olmalıdır. Suyun sertlik derecesinin insan sağlığına
bilinen bir etkisi olmamasına rağmen sanayide su kullanılan cihazların bozulmasına sebep
olduğu için sertliğinin belirlenmesi ve gerekirse giderilmesi önemlidir.
Su Arıtma Süreçleri :
Suyun arıtılması yalnızca suların sertliğinin giderilmesi ile sağlanmaz. Ayrıca içtiğimiz suların
hastalık yapıcı mikroorganizmalar ve çeşitli kirleticilerden de arındırılması gerekir. Çünkü doğada
bulunan mevcut su kaynakları (göl, akarsu, baraj, kuyu vb.) bazı istisnalar dışında içme, kullanma
ve sanayinin ihtiyaçları için doğrudan kullanılmaya uygun değildir.
Su arıtımındaki aşamalar:

• Dinlendirme
• Kireç giderme
• Koagülasyon
• Havalandırma
• Klorlama ve koku giderim evreleridir.
 Suyun Dinlendirilmesi
Barajlar ve büyük dinlendirme havuzlarında gerçekleştirilen işlem, bulanık suyun
dinlendirilmesi sırasında birçok yabancı maddenin dibe çökmesi esasına dayanır.
Çöken maddeler, bulanıklığa neden olan katı ve suda çözünmeyen maddelerdir.

Kireç (Sertlik) Giderme

Sert suda bulunan Mg(HCO3)2 ve Ca(HCO3)2 bileşikleri, sert sudan, sönmüş kireç
(Ca(OH)2) ilavesiyle çöktürülür ve uzaklaştırılır. OH– iyonu, bikarbonat iyonu ile
tepkimeye girerek su ve karbonat iyonu oluşturur. Karbonat iyonu, Ca2+ ve Mg2+
iyonları ile tepkimeye girerek metal karbonatları halinde çöker.
 Koagülasyon
Atık su arıtımında, koloidal maddelerle askı halindeki çok küçük taneciklerin
çökelmesini kolaylaştırmak için suya ilave edilen maddelere koagülant denir.
Koagülasyon aşaması, koagülantların suya ilave edilişiyle hızla karıştırılması ile
koloidal ve askıdaki katı maddelerle birleşip kolayca çökebilmesi esasına dayanır.

Havalandırma
Çöktürme havuzlarından geçen atık sular, çelik borular ile havalandırma havuzlarına
gönderilir. Bu havuzlarda, suya kirlilik veren maddelerin mikroorganizmaları okside
ederek uzaklaştırması için hava oksijeni verilir. Hava filtresi boyutu 0,3 mikrona kadar
olan partiküllerin yaklaşık %95’ini giderebilmektedir.
 Filtreleme
Su içerisinde askıda kalabilecek maddelerden arındırılmak için kum filtresinden
geçirilir. Genellikle bu işlem sonrasında su aktif kömür olarak bilinen karbon filtreden
de geçirilir.

Klorlama
Suların hastalık yapıcı mikroorganizmalardan temizlenmesine dezenfeksiyon denir. En
çok kullanılan dezenfeksiyon yöntemi klorlamadır. Klor suya karıştırıldığında sudaki
bakteri ve mikroplarla tepkimeye girerek bunları parçalar. Dolayısıyla etkilerini yok
eder. Klor, çok eski zamanlardan beri kullanılan iyi bir mikrop öldürücüdür.
 İçme Suyu Elde Etme Yolları

Temiz ve sağlıklı su tüketmek için elimizdeki kirli suları veya güvenmediğimiz suyu
içilebilir su haline getirmek için bazı kolay uygulanabilir yöntemler:

• Basit arıtma
• Kaynatmak
• Distilasyon
 Basit arıtma
Basit arıtma kirli su içindeki istenmeyen katı maddeleri
sudan ayırmak için kullanılan en basit yöntemdir.
Arıtma yöntemi ile sudaki mikroorganizmaları
öldürmek mümkün değildir. Ancak bir miktar
mikroorganizma arıtma sırasında sudan ayrılabilir. Bu
nedenle mikroplu suların dezenfekte yani temizliği
amacıyla sadece arıtma yöntemi kullanılmamalıdır.
Basit arıtma yöntemi, suyun katı maddeleri tutan farklı
maddeler arasından geçerek temizlenmesi prensibine
dayalı bir yöntemdir. Basit arıtma yönteminde organik
maddeleri tutmak için aktif karbon yani mangal
kömürü kullanılır.
 Kaynatmak
Su içindeki zararlı mikroorganizmaları temizlemenin en basit yolu kaynatmaktır. 35-36
derece ve üzerindeki sıcaklıklarda yaşayan mikroplar yani mikroorganizmalar
insanlarda hastalıklara neden olabilirler. Suyu yaklaşık 2 dakika kaynatarak su içindeki
tüm bakteri ve mikroorganizmaları öldürebiliriz.
Suyu kaynatmak su içindeki faydalı minerallere zarar vermez. Ancak çok uzun süre
kaynatmak, su içindeki diğer gazların uçmasına ve suyun tadının bozulmasına yol açar.
Bu nedenle kaynamış suyu içmeden önce bir kaç kez kaptan kaba aktarmak gereklidir.
 Distilasyon
Distilasyon, suyun önce buharlaşıp daha sonra
soğuyarak tekrar sıva hale gelmesi işlemidir.
Distilasyon yöntemi evlerde uygulanabilecek pratik
bir yöntem değildir ve sudaki tüm zararlı
organizmalar ile beraber faydalı mineralleri de yok
eder. Distilasyon ile içme suyu haricinde amaçlar için
kullanılan distile su veya saf su elde edilebilir.
Distilasyon işleminde su önce bir kapta kaynatılır.
Kaynayan su buharı, kabın ucundan cam bir boru ile
farklı bir kaba aktarılırken soğutulur. Soğuyan su
buharı tekrar sıvı su halini alır. Kaynama sırasında
suda bulunan tüm mikroorganizmalar öleceği gibi
diğer mineraller de kaynama kabında kalacaktır. Bu
nedenle saf su, içilebilir özellikte bir su değildir.