Machine Condition & Diagnosis

Training Program

KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ

CÂN BẰNG CHI TIẾT QUAY
 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Tại sao chi tiết quay cần phải được cân bằng?

• Cân bằng chi tiết quay làm giảm tối thiểu rung động sinh
ra do lực ly tâm → chi tiết làm việc ổn định.

• Giảm lực tác động vào các ổ bi, ổ trượt, tăng tuổi thọ cho
các thiết bị chịu tải.

• Việc cân bằng chi tiết quay mang lại lợi ích về kinh tế
nhưng không đòi hỏi chi phí thực hiện cao.
 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Nguyên nhân gây ra hiện tượng mất cân bằng

• Do phân bố vật liệu không đều trong chi tiết, biến dạng
trong quá trình lắp đặt, chuẩn bị.

• Do trong quá trình làm việc, chi tiết bị mài mòn hoặc bị
bám vật liệu không đều.
 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Nguyên nhân gây ra hiện tượng mất cân bằng …

• M: khối lượng rotor

• e: khoảng dịch chuyển của
trọng tâm rotor
• C: vị trí trọng tâm
• F: Lực ly tâm sinh ra do mất
cân bằng
• m: khối lượng gây ra mất cân
bằng
• r: khoảng cách từ tâm quay
tới khối lượng mất cân bằng
 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Các dạng mất cân bằng thường gặp

• Mất cân bằng tĩnh (mất cân bằng 1 mặt phẳng):

– M: khối lượng rotor

– r: bán kính tại vị trí mất cân bằng
– e: lượng mất cân bằng đơn vị
– m: khối lượng mất cân bằng tại bán kính r
– F: Lực ly tâm do khối lượng mất cân bằng m gây ra
– Cg: Trọng tâm của rotor (Center of Gravity)
 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Các dạng mất cân bằng thường gặp …

• Mất cân bằng mômen:

Trục quay thực tế

Trục tâm hình học

 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Các dạng mất cân bằng thường gặp …

• Mất cân bằng động: là kết hợp cả 2 dạng mất cân bằng
tĩnh và mất cân bằng momen.

Trục quay thực tế

Trục tâm hình học

 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Đơn vị đo lượng mất cân bằng

• Đơn vị đo thường dùng: g.mm (hệ mét), in.oz (hệ inch)

• Tiêu chuẩn áp dụng: ISO-1940, quy định về lượng mất

cân bằng cho phép đối với chi tiết quay tính theo
g.mm/kg.
 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Đơn vị đo lượng mất cân bằng…

9549  G  m
U res 
n
• Ures: Lượng mất cân bằng cho phép
(g.mm)
• G: cấp chính xác của cân bằng
• M: khối lượng rotor (kg)
• n: tốc độ làm việc thực tế của rotor
(v/ph)
 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Khắc phục hiện tượng mất cân bằng

• Cân bằng bằng máy chuyên dụng.

• Cân bằng tại hiện trường.

Phân bổ lại khối lượng trên vật quay

nhằm làm giảm tối đa lực ly tâm.
 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Máy cân bằng chuyên dụng

• Máy gối đỡ mềm (Soft-bearing)

• Kém chính xác
• Phải cân bằng với tốc độ cao
hơn tốc độ làm việc thực tế
của chi tiết.
• Khó sử dụng và căn chỉnh
• Thích hợp cho việc cân bằng
các chi tiết tốc độ thấp
 Machine Condition & Diagnosis
Training Program

Máy cân bằng chuyên dụng …

• Loại sử dụng gối đỡ cứng (Hard-bearing)

• Độ chính xác cao
• Có khả năng cân bằng với tốc
độ thấp hơn tốc độ làm việc
thực tế của chi tiết.
• Dễ sử dụng và căn chỉnh
• Khả năng áp dụng rộng rãi,
thích hợp cho sản xuất loạt
lớn.