Tipovi liderstva

Vođenje je proces usmjeravanja ljudi u kontekstu

ostvarivanja programskih ciljeva.
• Liderstvo je zaduženo za činenje pravih
stvari-efektivnost, dok se efikasnost ili
činenje stvari na pravi način prepušta
menadžerima.
• Jedan od najboljih opisa funkcija lidera
(prema Luthans): „mi tražimo ljude koji su
treneri, koji će osigurati ekipnu saradnju,
rast, razvoj i sl. , a ne one koji će samo
kontrolirati radnike... One koji će biti
moderatori, mentori, učitelji i sl... „
Liderstvo....
• Umjetnost ili proces uticaja na ljude, tako
da oni spremno i sa entuzijazmom teže ka
ostvarenju ciljeva.... (Koontz, Weichrich)
Liderstvo...
• Sposobnost smislene saradnje sa
subordinirianim da bi se dobilo njihovo
poštovanje i uticalo na njihove sisteme
vrijednosti. (Gibson, Ivanchevich, Donelly)
• Vođenje je proces ostvarivanja uticaja kako
bi se postiglo jedinstvo ili bolja
koordinacija određenih grupa, a u cilju
ostvarivanja zadanih ciljeva.
• Postojanje povezanosti između
vodstva/stilova i faktora kulture (tip,
povijest, jezik, politička tradicija)
Faktori koji utiču na proces vođenja
TEORIJE O LIDERSTVU
• U savremenoj teoriji Liderstva, postoji četiri dominantna
pristupa liderstvu:
• 1 – Pristup preko teorija karakteristika lidera;
• 2 – Teorija stilova lidera;
• 3 – Teorija kontigencije, odnosno situacijskog pristupa
liderstvu;
• 4 – Kognitivni pristup
• (recentni pristupi koje je formirao Handy, a koji govori o
kontigencijskom pristupu, i podijeljenom ili fleksibilnom
liderstvu)
 Zajedničke karakteristike
globalnih lidera – I
• Zajedničke karakteristike globalnih lidera
(Duncan):
• 1 – Sposobnost tipa (inteligencija, snalažljivost, elokventnost)
• 2 – Postignuća (obrazovanje, znanja potrebna za dokazivanje
postignuća)
• 3 – Odgovornost (ovisnost, agresivnost,samopotvrđivanje)
• 4 – Status (socio-ekonomska pozicija)
• Karakteristike kao uspjeh lidera (Gibson,
Ivanchevich, Donelly):
• *samosvijest
• *samopouzdanje
• *sposobnost komuniciranja
• *sugestibilnost
Teorije o stilovima lidera - II
• Stil je način ponašanja i djelovanja lidera,
što odražava njegov odnos prema
saradnicima i podređenim.
• Stil lidera je model ponašanja koje on ustanovljava ili
manifestuje, za vrijeme vođenja članova organizacije u
određenim pravcima. (Certo)
• Stil lidera predstavlja skup osobina,
ponašanja, tendencija, i kartakterističnih
metoda osobe koja se nalazi u liderskoj
poziciji.
Temeljne karakteristike stilova vođenja
• Pristup lidera motivisanju podređenih
(prinuda/podsticaj)
• Način na koji lider donosi odluke
• Izvor moći koju lider koristi da ostvari
uticaj na podređene
• Sposobnost lidera da svoje ponašanje
prilagodi raznim situacijama (fleksibilnost)
• Klasični i moderi stilovi liderstva
• Klasični stilovi liderstva:
• * Autokratski
• * Demokratski
• * Liberalni
Autokratski stil liderstva
• Autokratsko liderstvo je liderstvo kod kojeg
sam lider donosi odluke.
• * Karizmatični – samopouzdanje,
inteligencija, šarm
• * Paternalistički – organizacija kao familija
Autokratsko liderstvo
• Henry Ford, 1905
• Henry Ford II, 1945 – participativni stil
vodstva
Demokratski stil liderstva
• Demokratski stil liderstva je potpuni opozit
autokratskom stilu liderstva, čije primarne
karakteristike su:
• - participacija uposlenih,
• - delegiranje,
• - timski/kolegijalni princip rada
• - konzultativnost
• - podijeljenost suvereniteta
Demokratski stil liderstva
• Npr. Njemački Mitbestimmung – radničko suupravljanje;
moderno upravljanje utemeljeno 1951.
• Suupravljanje predstavlja oblik delegiranja kompetencija
kontrole od strane menadžmenta na zaposlene. (Cullen)
Organizacijske strukture vođenja kod demokratskog liderstva

• 1 – Inicijalna ili apostolska struktura; simbolizira 12 apostola ili 12

sudaca Izraela, kojis su svi u poziciji „pares inter pares“
• 2 – Hibridna ili grčko-latinska struktura vođenja prema kojoj
su članovi vodstva istovremeno „članovi dva stola ili sjede
na dvije stolice“.
Liberalni stilovi liderstva
• Liberalno liderstvo – Laissez faire – uključenost zaposlenih u
punom kapacitetu
• Lider – Prvi među jednakima - Primus inter pares
Liberalni stil vodstva
• Latinska ili rimska organska struktura vodstva
• Primus inter pares
• Organizacijska tačka unutar vodećeg organizacijskog gremija.
Teorija X i Y
• McGregorova teorija
• Teorija X – neophodna kontrola
• Teorija Y – kontrola nije neophodna
Teorija kontinuum vođenja
• Tannenbaum, R. Schmidh, W. H. –
utemeljivači
• Centrala ideja podrazumijeva stvaranje
sinergije između karakteristika vođe,
karakteristika podređenih i same situacije.
Teorija kontinuum vođenja
Teorija odnosa i struktura
Teorija životnog ciklusa
Ohajo studija i menadžerska mreža
• R. Blake; J.Moutout; briga za proizvodnju i
briga za ljude kroz devet stupnjeva,
kategorisani u pet stilova vodstva;
• 1 – Osiromašeni menadžment - niska
zainteresovanost lidera za ljude i proizvodnju
• 2 – Klubski menadžer – ovaj stil
podrazumijeva zainteresovanost za ljude ali
ne i zainteresovanost za proizvodnju
• 3 – Menadžment zadataka
• 4 – Menadžment srednjeg puta
• 5 – Timski menadžment
Menadžerska mreža
Mičigen studije i „sistem 4“
• „Sistem 4“-F. Likert
• - Esploatatorski autokrta
• - Dobroćudni autokrata
• - Participativni stil
• - Demokratski stil
Stilovi vodstva prema Likertu
Hvala na pažnji!