MPU3113 HUBUNGAN Matapelajaran Pengajian

Umum (MPU) Subject

ETNIK

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 BAB 1
Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

MALAYSIA:
KESEPADUAN DALAM
KEPELBAGAIAN

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

1.1 HUBUNGAN ETNIK Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

DI MALAYSIA
1. Malaysia merupakan salah sebuah negara
yang masyarakatnya terdiri daripada pelbagai
keturunan, etnik, warna kulit, agama, bahasa
kebudayaan dan adat resam yang tersendiri.
2. Ia merupakan satu-satunya negara masyarakat
plural yang paling berjaya di alaf baru ini dalam
mengekalkan keamanan dan perpaduan.
3. Sebelum abad ke-18, penduduk di Tanah
Melayu dan kepulauan borneo ketika itu
didominasi oleh orang Asli, orang Melayu dan
kaum bumiputera Sabah dan Sarawak.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

4. Migrasi daripada luar juga berlaku tetapi

jumlahnya terhad. Selain itu, terdapat juga kaum
pendatang daripada Sumatera, Indonesia. Tetapi
tidak menjejaskan corak masyarakat ketika itu
kerana kaum pendatang ini adalah daripada
rumpun bangsa yang sama.

5. Struktur masyarakat di Malaysia berubah

adalah disebabkan migrasi daripada luar dan
juga faktor penolak dan penarik.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

6. Migrasi ini berlaku sedikit demi sedikit

sebelum penjajahan barat, tetapi berleluasa
setelah penjajahan berlaku. Aktiviti ekonomi dan
perladangan menjadi faktor utama dalam aktiviti
migrasi daripada luar terutamanya daripada China
dan India.

7. Masyarakat Cina daripada negara China

sebenarnya ingin keluar daripada hidup penuh
dengan kemiskinan dan penderitaan. Oleh itu, mereka
terpaksa keluar berhijrah sehingga ke Tanah Melayu.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

8. Kemasukan buruh-buruh Cina ke Tanah Melayu

melalui beberapa cara yang dikenalpasti
diusahakan oleh orang Cina sendiri yang telah
menetap lama di Tanah Melayu melalui sistem tiket
kredit yang sangat popular.

9. Sin Kheh dikumpul Kheh-thau dibayar.

Sin Kheh diberi tiket sama ada bebas atau hutang.
Mereka dihantar ke agensi sebagai orang tengah
sebelum dihantar ke majikan utk bekerja dalam
satu tempoh.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

10. Migran kedua terbesar selepas China adalah kelompok

daripada India. Kebanyakan mereka berasal daripada India
Selatan iaitu dari Negapatam dan Madras.

11. India juga mengalami masalahnya tersendiri yang

menyebabkan penduduknya berhijrah ke luar. Suasana di
negara itu yang dilanda kemiskinan dan kebuluran yang
mendorong penduduknya berhijrah keluar ke negara-negara
lain termasuk ke Tanah Melayu ketika itu.

12. Migran India datang sejak pembukaan Pulau Pinang oleh

Inggeris. Pada waktu itu bilangan mereka masih kecil dan
bertambah setelah Inggeris berjaya menguasai negeri-negeri
Melayu.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

13. Dasar Pecah dan Perintah (Divide and Rule)

pihak British telah melahirkan masyarakat majmuk
yang mempunyai ciri-ciri berbeza dari segi
penempatan dan pekerjaan seperti berikut: -
 Etnik Melayu tertumpu di kawasan kampung-
kampung dan bekerja sebagai petani, pesawah,
nelayan, pertukangan dan sebagainya.
• Etnik Cina tertumpu di kawasan bandar dan
bekerja di kawasan lombong, melibatkan diri
dalam perniagaan runcit dan sebagainya.
• Etnik India tertumpu di kawasan estet dan
ladang-ladang. Bekerja sebagai penoreh, buruh
binaan dan sebagainya.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

14. Pembentukan masyarakat majmuk di

Malaysia bermula apabila kemasukan migran
daripada luar. Proses ini berterusan sehingga
penjajahan British di Tanah Melayu.

15. Oleh itu, wujud masyarakat berbilang kaum,

ras, etnik dan bangsa di Malaysia. Kehadiran
kelompok-kelompok ini menjadikan Malaysia
sebuah negara yang kaya dengan budaya, adab
resam, bahasa dan latar berlakang kebudayaan
yang berlainan.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

MASYARAKAT
PELBAGAI
ETNIK -
MALAYSIA
Melayu:
Jawa
Bugis Sabah
Sarawak :
• Kadazan
• Dusun
India : • Iban
Cina: • Punjabi
• Hakka • Bajau
• Bengali
• Kantonis • Gurjarati
• Hokkien

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

1.2 KESEPADUAN SOSIAL: PANDANGAN
ATERNATIF UNTUK MEMAHAMI HUBUNGAN ETNIK Matapelajaran Pengajian
DI MALAYSIA Umum (MPU) Subject

 Kebanyakan kajian tentang hubungan etnik di

Malaysia menggunakan paradigma konflik untuk
menganalisis dan memahami setiap
permasalahan yang wujud dalam masyarakat.
 Pandang sedemikian mengandaikan masyarakat
Malaysia sentiasa berada dalam persengketaan,
saling bersaing khususnya antara kumpulan
yang berlainan etnik dan agama.
 Hakikat mengangkat paradigma konflik sebagai
teras memahami permasalahan masyarakat di
Malaysia adalah kurang tepat kerana realitinya,
masyarakat hidup dalam aman dan stabil.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

 Masyarakat Malaysia terhasil daripada

perkongsian sejarah – membina struktur sosial,
ekonomi, politik dan budaya.

 Masyarakat Malaysia bersifat dinamik –

membina kesepaduan sosial melalui interaksi
dan amalan harian secara langsung dan tidak
langsung secara berterusan.

 Kesepaduan sosial juga terbina menerusi

proses akomodasi, akulturasi, amalgamasi dan
asimilasi – mekanisme untuk mengekalkan
toleransi.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

1.3 TAHAP
HUBUNGAN ETNIK

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

AKOMODASI
Satu proses di mana etnik menyedari norma dan
nilai mereka antara satu sama lain, namun mereka
tetap mempertahankan budaya hidup masing-
masing.
Orang Asli di Malaysia hidup dengan cara mereka
walaupun berlaku perubahan di sekeliling mereka.
Formula : A+B+C = A+B+C

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

AKULTURASI
Satu proses penerimaan unsur kebudayaan dalam
kalangan individu atau kelompok dari sesuatu
kebudayaan lain yang berlainan.
Proses akulturasi tidak menyebabkan kehilangan
identiti asal masyarakat yang menerima.
Formula : ABC+BAC+CAB

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

ASIMILASI
Proses percantuman dan penyatuan di antara etnik yang
berlainan budaya sehingga membentuk satu kelompok dengan
kebudayaan dan identiti yang sama.

Ia berkaitan dengan penyerapan sehala individu ke dalam etnik

yang lain.
Semua kumpulan lama kelamaan akan mematuhi pola-pola
kebudayaan golongan dominan dan melupakan kebudayaan dan
identiti masing-masing.
Formula : A+b+c=A

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

AMALGAMASI

Ia menjangka semua kebudayaan boleh dicair dan

dijadikan satu keseluruhan bersama.
Ia merupakan satu proses yang terjadi apabila
budaya atau ras bercampur untuk membentuk jenis-
jenis budaya dan ras yang baru.
Biasanya terjadi melalui perkahwinan campur antara
etnik.
Diwakili oleh formula : A+B+C=D

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

Contoh-contoh amalgamasi:
Baba Nyonya

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

Serani (Portugis Melaka)

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

Jawi Peranakan

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

Rumusan
Persoalan antara hubungan etnik di Malaysia
adalah sesuatu yang uik dan kompleks kerana
perhubungan tersebut berlaku secara beransur-
ansur dan dipengaruhi oleh pelbagai faktor
dalaman dan luaran daripada demografinya
hinggalah kepada persepsi dan psikologi.
Keadaan ini seterusnya telah membentuk pluraliti
masyarakat di Malaysia.

Prepared by: Mohamad Badrul adzham

 Matapelajaran Pengajian
Umum (MPU) Subject

Rujukan

• Abdul AzizBari, (2001), Perlembagaan Malaysia: Asas-

asas dan Masalah, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan
Pustaka.  
• Abdul Rahman Haji Embong, (2000) Negara Bangsa:
Proses dan Perbahasan, Bangi: Penerbit Universiti
kebangsaan Malaysia 
• Shamsul Amri Baharuddin (Ketua Editor). (2013).
Modul Hubungan Etnik Edisi Kedua. Bangi: Institut Kajia
n Etnik UKM.   
• Zaid Ahmad, et al. (2013). Hubungan Etnik di Malaysia
edisi ketiga. Shah Alam: Oxford Fajar.
                                                                                           
   

Prepared by: Mohamad Badrul adzham