Wika at Lipunan

Ang lipunan ay malaking pangkat ng mga tao

na may karaniwang set ng pag-uugali, ideya,
saloobin at namumuhay sa isang tiyak na
teritoryo at itinuturing ang mga sarili bilang
isang yunit (UP Diksyunaryong Filipino).
Ang wika, pasalita man o pasulat, ang
instrumentong ginagamit ng mga tao sa loob
ng lipunang ito upang makapag-ugnayan sa
isa’t isa (Sapir, 1949).
Wika at Lipunan
Ang speech community ay ang pangkat ng
tao sa loob ng lipunan na may tiyak na wikang
gamit ayon sa kanilang antas ng pamumuhay,
lahi, kasarian, gulang, hanapbuhay, interes at
iba pang panlipunang sukatan.
Ang sosyolinggwistika ang larangan ng pag-
aaral ng wika na nagsusuri sa pagkakaiba-iba
ng lenggwahe sa istruktura ng lipunan (Paz,
2003).
Wika at Lipunan
Ang wika ay nahahati sa dalawang
pangunahing dimensyon:

1.Heyograpikal
2.Sosyal
HEYOGRAPIKAL
Heyograpikal na Salik
Ang Pilipinas ay isang arkipelago. Ang
pagkakahati-hati nito sa mga pulo ay
nagbunsod ng pagkakaroon nito ng
maraming wika.
Nag-iiba-iba ang wika dahil sa: (1)
heograpikong lokasyon ng speech
communities at (2) language boundary
bunga ng migrasyon o paglilipat.
Paano naiiba ang wika sa diyalekto?
Pinagbabatayan ang mutual
intelligibility o pagkakaunawaan.
Wika ito kapag hindi nagkaintindihan
ang dalawang taong nag-uusap na may
magkaibang barayti ng wika.
Diyalekto ito kapag nagkaintindihan sila,
bagamat may kaunting disturbance sa
pag-unawa.
Wika o Diyalekto?
Ay-ayatenka.
Nahigugma ako kanimo.
Kaluguran daka.
Inaru taka.
Payaba ta ka.
Je t’aime.
Ich liebe dich.
Wika o Diyalekto?
Ay-ayatenka. (Ilocano)
Nahigugma ako kanimo. (Bisaya)
Kaluguran daka. (Kapampangan)
Inaru taka. (Pangasinense)
Payaba ta ka. (Bicolano)
Je t’aime. (Pranses)
Ich liebe dich. (Aleman)
Wika o Diyalekto?
Nainom ako ng tubig.

Nakain ako ng isda.

SOSYAL
Social Dialect o Sosyolek
Baryasyon ng wika na ginagamit ng
speech communities ayon sa antas
panlipunan, edukasyon, trabaho, gulang
at iba pang panlipunang sukatan.
1. Register
2.Idyolek
3.Istandard na Wika
Register
Ang wikang gamit ng isang tao na nakabatay
sa kanyang katayuan sa lipunan o grupong
kinabibilangan.
Pormal na register kung ginagamit sa mga
pormal na sitwasyon o okasyon, gaya ng
akademya, simbahan, korte, at iba pa.
Di-pormal na register kung kaedad lamang
ang kausap.
Idyolek
Ito ang diyalektong personal sa bawat
ispiker; sinasaklaw nito ang kabuuan ng
mga katangian at kagawian sa
pagsasalita ng isang indibidwal.
Ang pagkakaiba-iba ng wika ayon sa
mga pisikal na katangian (liit o laki ng
bibig, kalidad ng tinig, at iba pa).
KAANTASAN NG WIKA
Kaantasan ng Wika
Wikang Pambansa / Wikang Opisyal
– itinatadhana ng batas at ginagamit ng
higit sa kalahati ng populasyon ng
bansa; ginagamit din sa halos lahat ng
larangan kabilang na ang edukasyon at
politika.
Kaantasan ng Wika
Wikang Pampanitikan – ginagamitan
ng mga idyoma at tayutay upang
magkaroon ng kakaibang pagpapahayag
maliban sa karaniwang paraan.
Lalawiganin – ginagamit ng mga tao sa
isang tiyak na lalawigan o rehiyon, gaya
ng Bisaya, Ilocano, Bicolano, at iba pa.
Kaantasan ng Wika
Pormal – ginagamit sa mga pormal na
okasyon, gaya ng pagpupulong,
pakikipagnegosasyon, pagtuturo, at iba
pa.
Kolokyal – ginagamit sa pang-araw-
araw na pakikipag-usap o
pakikipagkuwentuhan.
Kaantasan ng Wika
Jargon – ginagamit ng isang partikular na
grupo ng tao na nabibilang sa isang
propesyon.
Balbal– maririnig sa mga pangkaraniwang
lugar, gaya ng palengke, barber shop, at iba
pa na ginagamit ng mga taong kadalasan ay
hindi nakapag-aral at nabibilang sa
mababang antas.