6 SİGMA YAKLAŞIMI

Müşteri odaklılık

Süreç Yönetimi

Veri
6σ Tanımlar
♦ Değişkenlik =Prosesin her zaman aynı sonucu (çıktıyı “Y”)
elde etmemesidir.

♦ Bazı değişkenlikler her proseste yer almaktadır.

♦ Değişkenlik doğrudan müşteriyi etkiler.

♦ Müşteri ortalama çıktıyı fark etmez.

6σ Tanımlar
• Sigma Yunanca bir harftir.
• Standart sapmanın simgesidir.
{Standart sapma istatistiksel olarak bir dağılma,
yayılma, ölçüsüdür.}
{Sapma, değişkenliğin istatistiksel ölçüsüdür.}
• Her bir milyon olasılıkta ya da işlemde,
sadece 3,4 hata yapmaya eşdeğer
süreç performans düzeyidir.
6σ Tanımlar

• Kelime anlamı olarak sigma, sürecin müşteri

beklentilerini karşılayacak mükemmellikten
ne kadar uzakta olduğunu gösteren
istatistiksel bir terimdir.
6σ Tanımlar
Ölçüt: Hedef:
DPMO 6-sigma

6 Sigma
yaklaşımı Metodoloji

Felsefe:

Araçlar:
İstatistiksel
Yöntemler
6σ Tanımlar
Felsefe : Performans sınırlamasının (düşüklüğünün)
kök nedeni değişkenliktir.

Kuruluştaki tüm değişkenlikleri ortadan kaldırarak

(kültürel değişim):

-Doğru ürün veya hizmeti temin etmek

-Zamanında temin etmek

-Doğru fiyatta temin etmek

-Hatasız ürün/ hizmet

-Verimli ve müşteri memnuniyeti

6σ Tanımlar

Hedef :
Bir sürecin 6 sigmas’ının( değişkenliğin standart
sapmalarının) müşterinin istekleri doğrultusunda
belirlenmiş sınırlar içersine çekilmesini gerçekleştirerek,
değişkenliği azaltmak ya da daraltmaktır.

Hatanın ortaya çıkabileceği her 1 milyon durumda, 3.4

kusur.
6σ Tanımlar

Diğer bir ifade ile dünya çapında bir

performans.
 6σ Tanımlar

Metodoloji:
İki ana tamamlayıcı yöntem bulunmaktadır ;
1. DMAIC: Define, Measure, Analyze, Improve,
Control (Tanımla,Ölç,Analiz et,İyileştir,Kontrol
et = TÖAİK)
2. DMADV (DFSS): Define, Measure, Analyze,
Design, Verify (Tanımla, Ölç, Analiz et,
Tasarla, Doğrula)(6 Sigma için tasarım)
6σ Tanımlar
Araçlar:
6 Sigma yaklaşımında çok sayıda araçlar kullanılır.
Bir sürecin 6 sigmas’ının ( değişkenliğin
standart sapmalarının ) müşterinin istekleri
doğrultusunda belirlenmiş sınırlar içersine
çekilmesini gerçekleştirerek,değişkenliği azaltmak ya
da daraltmaktır.
6σ Tanımlar

• Altı Sigma uygulamasında birçok araç kullanır.

Bu araçlar dikkatle seçilmeli ve sektöre, şirkete
ve bu alanda çalışan kişilere uygun olarak
adapte edilip, kullanılmalıdır.

• Müşterinin Sesi / Süreç Yönetimi / Balanced

Scorecard / Sürekli İyileştirme / Deney Tasarımı
/ Değişkenlik Analizi / Süreç Tasarımı / İPK /
Ölçüm Sistemi Analizi
 6σ Tanımlar
Tanımla Ölç Analiz et İyileştir Kontrol et
Yetişkin Süreç Çok Değişkenli Değişken DOE EVOP
Öğrenme Haritalaması (Değişken deney tasarımı)

Modeli

Proje Yönetimi Neden & Sonuç Korelasyon Oransal DOE Tepki Yüzeyi
Matrisi DOE
Bilgisayar Balıkkılçığı Regresyon Tam ve 2k Çoklu
Araçları Diyagramı Factoryel DOE Regresyon

Betimsel İstatistiki Analiz Hipotez Testleri İleri Düzeyde Geçiş Planları

İstatistik DOE
Yalın Araçlar ANOVA Lojistik Kontrol Planları
Regresyon
MSA(ÖSA) FMEA(HTEA) İPK

Yeterlilik Kontrol
Yöntemleri
6σ Tanımlar

NE :Kuruluşun tüm süreçlerinde mükemmeli

hedefleyen iş yapış şekli.

NASIL :Tüm değişkenlikleri sistemli biçimde azaltarak,

mevcut süreç / ürünleri (gerekirse yeniden
tasarlayarak)iyileştirerek.

Sonuç : Hataları yok etmek ve zaman ile para

tasarrufu sağlamak.
6σ Tanımlar
Hedef : 6 Sigma
Altı sigma metodolojisinde süreç performansı, “süreç sigma düzeyi”
ile değerlendirilmektedir
   
.
Proses Milyonda ANLAM
Yeteneği Hata

1,5 σ 500,000 Üretimin % 50'si çöpe atılmaktadır.

2σ 308,537
Üretimin yaklaşık % 31'i çöpe atılmaktadır.

3σ 66,807 Milyon adet uçuşun 66807'si hatalıdır.

4σ 6,210 Milyon adet ameliyatın 6210'u yanlış

yapılmaktadır.
5σ 233 Milyon adet haberin 233 adedi yanlış
verilmektedir.
6σ 3,4 Milyon saat içerisinde 3,4 saat elektrik
kesintisi olmaktadır.
6σ Tanımlar
6σ ‘nın birçok tanımı bulunmaktadır.bunlar;

• Altı Sigma metodolojisi; istatistiksel hesaplamalara

dayanan, süreç değişkenlerine odaklı, süreç
performansı hakkında bilgi sağlayan bir kalite
yönetim aracıdır.
veya;
• İş başarısını sağlamak, sürdürmek ve maksimize etmek
için kullanılabilecek kapsamlı ve esnek bir sistemdir.
6σ Tanımlar
Altı Sigma, sadece müşteri ihtiyaçlarının
yakından anlaşılması, olayların, verilerin ve
istatistik analizlerin sistematik kullanımı ve iş
süreçlerinin yönetimi,iyileştirilmesi ve tekrar
yapılandırılmasına özel önem verilmesi ile
sağlanabilir.

• Gerçeğe dayalı yönetim

• Müşteri odaklılık
• Sürece odaklanma, yönetme, iyileştirme
• Güçlü işbirliği
• Tepkisel alışkanlıktan, önleyici yaklaşıma geçiş
6σ

Sigma = σ = Standart 2
Sapma
σ =
∑ ( xi − x )
σ
n −1
-5
-4

-2
-1
-7
-6

-3

1
2
3

5
6
7
0

4
+ / - 1σ arası 68.27 % 317300 ppm dışarıda

+ / - 2σ arası 45500 ppm

95.45 %
+ / - 3σ arası 2700 ppm
99.73 %
63 ppm
+ / - 4σ arası 99.9937 %
0.57 ppm
+ / - 5σ arası 99.999943 %
+ / - 6σ arası 0.002 ppm
99.9999998 %
6σ

Sigma Hata oranı Kalite Maliyeti Kuruluşun

seviyesi (ppm) durumu
6 3.4 < ciro’nun %10 Dünya Şirketi

5 233 Ciro’nun %10 - %15

4 6210 Ciro’nun %15 - %20 Ortalama şirket

3 66807 Ciro’nun %20 - %30

2 308537 Ciro’nun %30 - %40 İflas (rekabet

edemez)
6σ
Kuruluşların çoğu düşük sigma seviyesine sahip, çünkü;

• Yanlış şeyleri ölçülmektedir.

• Zayıf sorun çözme becerisi (Deneme – yanılma
yöntemi ile çalışma alışkanlığı)
• Sorun çözme yöntemi : “Yangını söndürme!” ve
“Yangınla mücadelenin” ödüllendirilmesi
• Kontrol ve yinelenen iş yöntemini uygulamak
• Geçmişteki başarılardan dolayı kibirlenme
• “Kalite çok pahalı bir şeydir” zihniyeti
• Birbirlerinden kopuk çalışan bölümler (zayıf işbirliği)
 6σ

Liderlik (O2) Altı sigma'nın gerçekteki

hedefi , sıfır hatadır ve bu
hedefe ulaşmak için
konusunda sistematik
istatistiksel bir yaklaşım
ortaya koyar.
Bu yaklaşımı da,
*hedeflerle yönetim,
*stratejik yönetim,
Projeler (Yakıt) *organizasyon yapılanması,
*proje,
*çalışanlar ve
Çalışanlar(kimyasal tepkime) *liderlik gibi yaklaşımlarla
beslenir.

İstatistik (Kıvılcım)
 Statistical background

Tolerans
ASL ÜSL
+/ − 3σ

1350 1350
ppm ppm
0.001 0.001
ppm ppm

Hedef = µ

+/ − 6σ
 Altı Sigma 6σ
6 sigma;
- Hata veya yeniden işleme oranlarının
hesaplanmasında önceden öngörülmeyen ve
uzun vadeli “sorunlara” ve,
- Süreçte kaymaya müsaade eder.
 Statistical background

Tolerans
AS L ÜSL
1.5σ

3.4 66803
0 ppm ppm ppm 3.4
ppm

+/ − 6σ
6σ
Birim başına hata (DPU: Defect per unit -): Bir süreç veya ürünün kalite niteliğinin
(attributes) standartlar baz alınarak iyi / kötü veya kabul / red olarak
değerlendirilmesi sonrası elde edilen sonuçtur.

DPU = Hatlı birim sayısı / Toplam ürün sayısı

Başarı oranı(yield):Süreç adımları boyunca doğru biçimde işlem gören toplam

birim sayısı.
Toplam süreç verimliliği TSV(RTY=Rolled throughput yield) :Bir seferinde ara
adımlarda hiçbir hata olmaksızın ürün üretme olasılığını verir.
DPMO (Milyonda hata olasılığı :Defect Per Million Opportunities):Bir ürün ya da
süreçte hatanın ortaya çıkabileceği her 1 milyon durumdan kaç tanesinde kusur
oluştuğunu gösterir.
DPMO = {Kusur sayısı /(Birim ürün başına kusur fırsatı sayısı x Ürün sayısı)}x
1.000.000
 ASL USL

- +6σ
6
σ Ortalama
Yield 99.9999996% Hata = 0.002 PPM
 ASL = 16 USL = 20

σ = 0.33

-6σ +6σ
Ortalama = 18

Yield 99.9999996% Hata = 0.002 PPM

 1.5σ

LSL = 16 USL = 20

σ = 0.33

-6σ +6σ
Ortalama = 18
 1.5σ

ASL = 16 USL = 20

σ = 0.33

-6σ +6σ
Ortalama = 18
6σ
Proje seçimi:
Başarılı seçilmiş 6 sigma projesinin özellikleri;
•Amacı,kapsımı iyice tanımlanmış,
•Kuruluşun stratejik ve yıllık faaliyet planları ile bağlantısı
(kuruluşun iş öncelikleri ile ilişkili) kurulmuş,
•Kuruluşun hedeflerine önemli iyileştirme sağlayacak(Örneğin
süreç performansında %50’den fazla iyileştirme),
•Proje tamamladığında,kuruluşa parasal kazanç sağlayacak
•Proje sonuçları sonuçlar ölçülebilir
olmalıdır.
6σ
Proje seçimi:
Proje önceliklendirme kriterleri:

• Doğrudan kazanç etkisi

• Müşteriye (dış) etkisi

• Dolaylı Kazanç etkisi

• Veri erişimi

• Zorluk derecesi

• Proje süresi,v.b.
6σ

Özetle;
• sürecin verimini ve etkinliğini arttıracak,
• en yüksek müşteri memnuniyetini en uygun
maliyetle sağlayacak
projeler seçilir.
6σ

Proje ekip üyelerinin seçimi:

-İyileştirilecek süreci en iyi tanıyan ve/veya
müşteriyle en iyi bağlantıyı kuran kimdir?
-Sorun hakkında en fazla bilgisi olan ve /veya veriler en
kolay ulaşan kimdir?
-Proje boyunca ne tür yetkinlikte üyelere ihtiyaç vardır?
-Projeden en doğrudan etkilenecek grup ya da işlevler
hangisidir?
- düzeyde gereksinim duyulacaktır?..vb.
6σ organizasyonu
Şampiyon (sponsor)
İyileştirme projesini “izleyen” üst düzey yöneticisidir.
-Yönetimleri altındaki iyileştirme projelerinin genel hedeflerini
saptamak ve hedeflerin kuruluşun iş öncelikleriyle uyumlu
olduğundan emin olmak
-Projeler için kaynak bulmak
-Gerektiğinde, projenin yönünü ya da kapsamı konusunda yol
göstermek, yapılacak değişiklikleri onaylamak
-Ekibi, üst yönetim önünde temsil etmek ve ekibin savunuculuğunu
yapmak
-Ekip içi ya da ekip ile dış ortam arasında oluşan sorunları ve
tekrar eden çalışmaları ortadan kaldırmada yardımcı olmak
-Projenin bitiminde, projenin sorunsuz biçimde devredilmesini
sağlamak amacıyla, süreç sahipleri ile çalışmak
6σ organizasyonu
Kara kuşak:
6 Sigma araçlarını çok iyi bilen, takımları oluşturup, yöneten
kadrolardır.

Kara kuşak adayının öncelikle üzerinde çalışacağı

bir proje belirlenmeli (sorun tanımlanır, hedefler konur)

Uzman Kara Kuşak ya da dış eğitim kuruluşları tarafından eğitim

alır.
Bir hafta eğitim, üç hafta uygulama olmak üzere, dört kez
tekrarlanan, toplam dört aylık süre boyunca bu proje üzerinde
aday olarak çalışır. Projeyi/ projeleri başarı ile tamamlayan aday
kara kuşak unvanını alır.
6σ organizasyonu
Kara kuşak’ın özellikleri;
1-Yeni fikirler öğrenmeye istekli
2-Ekip çalışmasına yatkın
3-Değişim başlatma isteği olan
4-Gözlemci
5-Saygı duyulan
6-Kendisini motive edebilen
6σ organizasyonu
Yeşil kuşak:
6 Sigma ölçüm araçlarını iyi bilen, diğer araçlar hakkında genel
bilgi sahibi, takım elemanlarıdır.

Uzman kara kuşak:

• Altı Sigma ile ilgili her konuda en üst düzey teknik bilgiye sahip
uzmandır
• Teknik danışman olarak çalışır.
• Kara kuşaklar arasından seçilir.
• Yeni kara kuşakları belirler.
Bu görev, 6 Sigma çalışmalarınıın başlangıcında dış kuruluşlardan
bir danışman tarafından yürütülebilir
6σ organizasyonu
Uzman Kara Kuşağın görevleri;
• Proje ekiplerine başta istatistik yöntemlerin seçimi ve
kullanımı
olmak üzere her konuda teknik destek sağlamak,
• Şampiyon(sponsor) ile birlikte, projelerin tamamlanma
sürelerinin belirlenmesinde yardımcı olmak,
• Altı Sigma konusunda eğitim vermek,
• çalışanları bilgilendirmek yolu ile 6 Sigma’nın kuruluşun
çapında benimsenmesine katkı sağlamak,
 6σ - Organizasyonel görev ve sorumluluklar
Özet
Şampiyon Kara kuşak Yeşil kuşak
Projeleri seçmek 6 Sigma projelerinde 6 Sigma projelerinde
tam zamanlı olarak yarım zamanlı olarak
çalışmak çalışmak
Kaynakları sağlamak Proje ekiplerine Kara kuşak
liderlik yapmak eğitimlerinin % 50’sini
almak
Engelleri kırmak 4-6 proje / yıl Kendi alanlarındaki
bazı projelerde liderlik
yapmak
İlerlemeleri izlemek Ekiplere teknik destek Proje sonuçların rapor
sağlamak etmek
Sonuçları duyurmak Projenin dönüm Ekip üyelerine teknik
noktalarını izlemek destek vermek
6σ TÖAİK

Kontrol et Tanımla

İyileştir
Ölç

Analiz et
6σ TÖAİK
Tanımla
(Sorunun kaynağı nedir?)
Bu aşamada;
-projenin amaç ve kapsamı tanımlanır,
-süreç ve müşteri hakkında bilgi toplanır.

Seçilen ve tanımlanan projenin daha yüksek bir kalite

yaratma ve maliyetleri azaltma olasılığının yüksek olması
önemlidir.

Bu aşamanın çıktısı;
• Planlanan iyileştirmenin ayrıntılı tanımı,
• Müşteri için önemli olan faktörlerin listesi,
• Üzerinde çalışılacak sürecin akış diyagramı yardımı ile detaylı
gösterimidir.
6σ TÖAİK
Tanımla
Bu aşamada yaygın olarak kullanılan araçlardan bazıları;

-Proje uyum planı,

-TGPÇM(SIPOC):
-Tedarikçiler,
-Girdiler,
-Prosesler,
-Çıktılar,
-Müşteriler,
-Ürün analizi,
-Müşterinin sesi,
-Yakınlık (affinity) diyagramı,
-Kano modeli,
-Kritik kalite faktörleri ağacı
6σ TÖAİK
Ölç
(Sürecin yeterliliği ne düzeyde?)

Bu aşamada mevcut durumu tüm yönleriyle açıklayan

bilgiler toplanır.
Geçerli ve doğru ölçümler olmaksızın sürecin mevcut
performansını ve yapılan iyileştirmelerin etkilerini
belirlemek mümkün değildir.
Bu aşamanın çıktısı;

• Sürecin mevcut performansı,

• Problemi ya da problemin oluşumunu açıklayan veriler,
• Problemin daha özel ve detaylı bir tanımıdır.
6σ TÖAİK
Ölç

Bu aşamada yaygın olarak kullanılan bazı araçlar;

• Veri toplama planı,

• Veri toplama formları,
• Kontrol kartları,
• Frekans dağılımları,
• MSA (Ölçüm sistemi analizi),
• Pareto analizi,
• Önceliklendirme matrisi,
• FMEA,
• Proses yeteneği,
• Proses sigma,
• Örnekleme, ,
• Zaman serisi diyagramları
6σ TÖAİK
Analiz et
(Hatalar nerede ve ne zaman oluşur?)

Bu aşamanın amacı problemin asıl nedenlerini

tanımlamak ve bunların nedenlerini
doğrulamaktır.
Dolayısıyla bu aşamanın çıktısı test edilen ve
doğrulanan bir hipotez olacaktır.
6σ TÖAİK
Analiz et
Bu aşamada yaygın olarak kullanılan bazı araçlar;
• Yakınlık (affinity) diyagramı,
• Beyin fırtınası,
• Sebep-sonuç diyagramı,
• Kontrol kartları,
• Veri toplama formları,
• Veri toplama planı,
• Deney tasarımı,
• Akış diyagramları,
• Frekans dağılımları,
• Hipotez testleri,
• Pareto analizi,
• Regrasyon analizi,
• Tepki alanı metodolojisi,
• Örnekleme,
• Dağılma diyagramları,
6σ TÖAİK
İyileştir
(Süreç yeterliliği nasıl 6 sigma olabilir?)
Bu aşamada sorunun temel nedenlerini ortadan
kaldıracağı iddia edilen çözümler denenir ve uygulamaya
konulur.

Bu çözümler daha iyi bir tahmini, daha iyi bir

programlamayı, daha iyi bir prosedürü ya da daha iyi bir
ekipmanı içerebilir. Bu aşamada ayrıca sonuçların bir
sonraki aşamada nasıl değerlendirileceğini açıklayan bir
plan oluşturulmalıdır.
6σ TÖAİK
İyileştir
Bu aşamada yaygın olarak kullanılan bazı araçlar;

• Beyin fırtınası,
• Yaratıcılık teknikleri,
• Veri toplama,
• Deney tasarımı,
• Akış diyagramları,
• FMEA
• Hipotez testleri,
• Planlama araçları,
• Paydaş analizi
6σ TÖAİK
Kontrol et
(Kazancın sürekli olması için nasıl bir kontrol sağlanmalıdır?)

Bu aşamanın amacı uygulanan iyileştirme planını ve elde edilen

sonuçları değerlendirmek ve elde edilen kazançların sürdürülmesi
ve arttırılması için yapılması gerekenleri ortaya koymaktır.

Bu aşamanın çıktıları;

• İyileştirmeye konu olan sürecin son durumu,

• İyileştirme sonucu sağlanan kazançlar,
• İyileştirme sonucu ortaya çıkan fırsatlar ve tavsiyelerdir
6σ TÖAİK
Kontrol et
Bu aşamada yaygın olarak kullanılan araçlar;

• Kontrol kartları,
• Veri toplama,
• Akış diyagramları,
• Öncesi ve sonrasını kontrol için frekans dağılımı, pareto analizi vb.
• Proses kontrol kartı,
• Standardizasyon.

 
6σ
• Kuruluşun üst yönetim inanmıyorsa,
• Adanmış çalışanlar yoksa,
• Bilime inanılmıyorsa,
• Sistematik yaklaşımlar uygulanmıyorsa,
• Altı sigma'nın bir fırsat olduğuna inanılmıyorsa,
• Sadece bugünü kurtarmak isteniyorsa.
• Sıfır hata düş olarak görülüyorsa,
• Yarının kuruluş olunmak istenmiyorsa,
• “Ben bilirim” diye düşünülüyorsa,
• Kuruluş yeniliklere açık değilse
• Henüz “biz” kültürü kuruluşta yerleşmemiş ise,
6σ o kuruluşta yeşeremez!