KONVENCIONALNE

RADIOLOŠKE METODE

RTG. PREGLEDI TORAKALNIH ORGANA

Prof. dr. sc.Marija Frković

 torakalni organi

lijevo i desno prsište,

sredoprsje
------------------------------------------
pluća
srce i velike krvne žile
skelet prsišta
mekotkivne strukture
(mišičje, dojke)
 torakalni organi

dio probavne cijevi (jednjak)

nervni i limfni putovi
 Pregled torakalnih organa
specifični klinički simptomi +
karakteristični radiološki simptomi
+ komparativna analiza
 Pregledi torakalnih organa

anamnestički podaci
klinički status - opći
- lokalni

Dijagnostički postupci
Pretrage torakalnih organa
laboratorijske pretrage
testovi plućne funkcije, kardijalne funkcije

rendgenski pregled pluća i srca

ultrazvuk
bronhoskopija
medijastinoskopija
torakoskopija
DSA
kompjutorizirana tomografija , CT
magnetna rezonancija, MR
pozitronska emisijska tomografija, PET
citološka ili patohistološka analiza
metoda imunocitokemije/ imunohistokemije
molekularni markeri
dijagnostičke metode, postupci
Izbor i slijed radioloških dijagnostičkih
postupaka upravlja se prema kliničkoj
situaciji i traženoj informaciji

kliničkoradiološki koncept oblikovanja

dijagnoze patoloških stanja torakalnih organa
– nužna uska suradnja kliničkog i radiološkog
tima
 sposobnost da se pregled izvede i
korektno interpretira stječe se i
razvija proporcionalno znanju,
iskustvu, stupnju svijesti o
odgovornosti radiološkog tima u
kreiranju dijagnoze i prognoze
bolesnika

Treba li, kada, kojim redoslijedom,

koju radiološku metodu primijeniti?
-ingerencija, kompetencija,
Gledajte i slušajte sugestija / odluka radiologa pri
planiranju, u toku / nakon
bolesnika! dijagnostičkog postupka
konvencionalne dijagnostičke metode
neinvazivne
rtg. snimke torakalnih organa (PA i LL)
rtg. snimke srca i pluća s ezofagogramom
dijaskopija srca i pluća
UZV pleuralnih prostora, UZV srca i krvnih žila

scintigrafija pluća, scintigrafija srca

invazivne
DSA (aorte, vcc, plućnih krvnih žila,
koronarografija)
fistulografija
tipične snimke srca i pluća
P-A i L-L (lijeva) projekcija
 tipične snimke srca i pluća
P-A i L-L (lijeva) projekcija
tehnika snimanja i uvjeti
stojeći stav, duboki udah,
kontrastni zalogaj

fokus-film 1,5 do 2,0 m (1,8)

110 – 140kV (125) – “visokovoltažna”,

“tvrda” tehnika
60 – 80 kV – “niskovoltažna” tehnika
rtg. srca i pluća s ezofagogramom
 rtg. srca i pluća ležećih bolesnika
ležeći pacijent /JIL/ - antero-posteriorna (AP)
snimka

sumnja na pneumotoraks – PA
specijalne i ciljane snimke
kose snimke torakalnih organa
za analizu promjena na pleuri i
rebrima (zadebljanje pleure,
destrukcija rebra)

snimka u lordotičnom položaju

(”apical lordotic view”), za analizu
apikalnih regija plućnog parenhima
specijalne i ciljane snimke
snimka na boku sa horizontalnom
zrakom
za detekciju manjih pleuralnih izljeva
(danas se češće koristi ultrazvuk)
 specijalne i ciljane snimke

rtg snimke torakalnih organa u jedinici

intenzivnog liječenja (JIL)
ležeći, polusjedeći, sjedeći
za procjenu položaja katetera,
drenova, kanila, tubusa
specijalne i ciljane snimke

uređaji za snimanje
uređaji za prosvjetljavanje
UZV uređaji
UZV u dijagnostici torakalne patologije
UZV u dijagnostici patologije srca
UZV u dijagnostici torakalne patologije
UZV prsnog koša omogućava dobar prikaz
-stijenke prsnog koša,
-postojanja izljeva u prsima ili tumora koji dopire do
stijenke prsnog koša
-postojanje zastoja, tekućine u plućima,
-pneumotoraksa, upale pluća koja dopire do prsnog
koša
-postojanje tekućine oko srca, perikardijalnog izljeva
UZV u dijagnostici torakalne patologije
Pod kontrolom ultrazvuka mogu se sigurno i skoro
bezbolno provoditi dijagnostičke punkcije većine
navedenih bolesti

-u slučaju postojanja izljeva mogu se izvesti i

terapijske punkcije – evakuacija  vode ili gnoja  iz
prsnog koša
tomografske snimke srca i pluća
(konvencionalna tomografija)

slojevne snimke - istovremeni pomak rtg cijev

i filma u suprotnom smjeru

frontalna i sagitalna ravnina/tomografija

linearna, policiklična, kružna, eliptična

“elektronička tomografija” – elektronsko

sinkroniziranje putanje rtg cijevi i kazete sa fimom
tomografske snimke srca i pluća
(konvencionalna tomografija)
tomografske snimke srca i pluća
(konvencionalna tomografija)
 dijaskopija srca i pluća

dijaskopija - fluoroskopija

- relativno velike doze

- subjektivnost interpretacije

- korisna pri izvođenju

invazivnih dijagnostičkih
i terapijskih zahvata
dijaskopija srca i pluća
analiza hilusne sjene, srčane sjene
(klaćenje medijastinuma - ventilni mehanizam, gibanje srčanih
kontura…)

analiza gibivosti ošita (procjena paradoksalne

pomičnosti ošita – ozljeda n. frenikusa - pokus šmrcanja)

odnos patoloških sjena

i fizioloških struktura
kontrastna sredstva

 negativni kontrast /plin, zrak/

 pozitivna kontrastna sredstva (barij,
vodotopivi jodni kontrasti),

 i.v. aplikacija sterilnih vodotopivih jodnih

kontrastnih sredstava
Kako izvesti pretragu?
nema značajnije specifične pripreme

pružiti informacije i maksimalno

zalaganje

steći i opravdati povjerenje

bolesnika,
suradnika
 scintigrafija
indikacija - sumnja na plućnu emboliju

perfuzijska s. (radiofarmak i.v.)

ventilacijska s. (inhalacija radiofarmaka)
scintigrafija
perfuzijska s. (radiofarmak i.v.)
ventilacijska s. (inhalacija radiofarmaka)
 neinvazivne radiološke dijagnostičke metode
pregleda torakalnih organa – CT, MSCT, MR

Jedan pregled CT-om ozrači čak 400 puta većom dozom

od 1 rtg snimke pluća!
MSCT, MR srca i velikih krvnih žila
kontrastna sredstva
negativni kontrast /zrak/
pozitivna kontrastna sredstva
i.v. aplikacija sterilnih vodotopivih jodnih
kontrastnih sredstava
(razrijeđeni vodotopivi jodni kontrasti
komplikacije: alergijske reakcije)

paramagnetična KS (inducirana komplikacija –

postkontrastna nefropatija)
Kako izvesti pretragu?
CT, MSCT nema značajnije specifične
pripreme (opći principi – biti natašte, provjeriti alergijsku
dijatezu, ispuniti informirani pristanak itd.)
MR (opći principi! ispuniti informirani pristanak itd.)
pružiti informacije bolesniku o pretrazi
i maksimalno zalaganje za uspjeh pretrage
steći i opravdati povjerenje
bolesnika,
suradnika
 neinvazivne radiološke dijagnostičke metode
pregleda torakalnih organa – PET, PET-CT
pozitronska emisijska tomografija (PET) - metoda kojom
se pomoću radiofarmaka prikazuje funkcionalno stanje tkiva
i organa, odnosno metabolička aktivnost stanica
 neinvazivne radiološke dijagnostičke metode
pregleda torakalnih organa – PET, PET-CT

radiofarmak 18F-fluorodeoksiglukoza (18F-FDG) koji se injicira

intravenski nakon 10-minutnog mirovanja i služi za prikaz metabolizma
glukoze
tumorske stanice pokazuju pojačanu metaboličku aktivnost,
pojačano nakupljaju radioaktivno označenu glukozu u
odnosu na zdravo tkivo
Kako izvesti pretragu?
- akumulacija radioaktivnog izotopa snima se gama
kamerom 60 minuta nakon i.v. injiciranja (u kojem
vremenu bolesnik mora mirovati)
- traje oko 15 minuta za cijelo tijelo
Kako izvesti pretragu?
- analiza digitalnih podataka,
dobivenih snimanjem zahtjeva
računalnu jedinicu, povezanu sa
PET/CT-skenerom
- osim slikovnog prikaza raspodjele
FDG-a u organizmu, računalnim
matematičkim modelima može se
točno kvantificirati metabolička
aktivnost u određenoj regiji
rtg. pretrage dojki
samopregled, klinički pregled,
UZV, MMG, CT, MR, PET-CT
punkcije, biopsije
rtg. pretrage dojki
UZV
rtg. pretrage dojki
UZV
rtg. pretrage dojki
UZV

ultrazvučni skener – 3D prikaz

rtg. pretrage dojki
MMG (BI-RADS)
MMG
  
 

rtg. pretrage dojki

CT MMG, MR MMG, PET-CT
rtg. pretrage dojki
punkcije, biopsije
 rtg. pretrage prsišta i
patologija ekstratorakalnih organa i organskih sustava
invazivne dijagnostičke metode
bronhografija - kontrastni prikaz bronhalnog sustava
(bronhoskopija + rtg. + opća ili lokalna anestezija)
estezija
ciljana (selektivna) bronhografija

vodotopivo jodno kontrastno sredstvo

3 projekcije: PA, LL, kosa

indikacije:
recidivirajuće upale
bronhiektazije
invazivne dijagnostičke metode
DSA
koronarografija
invazivne dijagnostičke metode,
Intervencijski postupci

DSA
koronarografija
invazivne dijagnostičke metode i
intervencijski postupci

dilatacije, stentiranje
invazivne dijagnostičke metode
intervencijski postupci

fistulografija
indikacije: prikaz traumatskih ili jatrogenih
komunikacija
postupak: uvođenje katetera u fistulu,
aplikacija vodotopivog k.s.

ciljane snimke pod dijaskopskom kontrolom

invazivne dijagnostičke metode

palijativni ili
trajni
terapijski
zahvati