CЭДЭВ:НЕЙРОГИПОФИЗИЙН

ДААВАР БА ПРОЛАКТИН

Анагаах-309 ангийн оюутан Н.Шинэбаяр

2019.01.08
 ДААВАР ГЭЖ ЮУ ВЭ?

 Гормон: грек, hormae-өдөөх,сэргээх гэсэн утгатай

 Даавар гэдэг нь дотоод шүүрлийн булчирхайд

нийлэгжин,цус болон тунгалаг руу шүүрэн орж дараа
нь бай-эрхтэндээ очиж, биологийн үйлчилгээ үзүүлдэг
өвөрмөц зохицуулагч бодисыг хэлнэ.

 Даавруудаас хамгийн анх 1902 онд секретинг нээсэн.

 1905 онд гастриныг нээсэн.

 ЭД ЭРХТЭНИЙ ДОТООД ШҮҮРЛИЙН
ЭСҮҮД
 Гипоталамусын мэдрэл шүүрлийн эсүүд

 Ходоод-гэдэсний замын ДШ-ийн эсүүд: гастрин, глюкагон, мотилин, секретин,

соматостатин, холецистокинин, гастрин-рилизинг ялгаруулагч эсүүд

 Нойр булчирхайн Лангергансын арлын ДШ-ийн эсүүд: альфа- ,бетта-, дельта-эсүүд

 Төмсөгний завсрын эдийн Лейдагийн эсүүд: андроген

 Өндгөвчний фолликулын эсүүд: эстроген, эстрадиол, эстрон, эстриол,

простагландин

 Зүрхний баруун тосгуурын кардиомиоцит эсүүд: атриопептиннатрийуретик хүчин

зүйл
 Уушгины ДШ-ийн эсүүд: Кальцитонин, бомбезин,
простагландин, лейцин-энкефалин

 Сэрээ булчирхайн хучуур эсүүд: пептид бүтэцтэй

даавар болох тимопоэтин, тимозин

 Бөөр: эритропоэтин

 Умайн салст бүрхэвч: Менотоксин

 Ихэс, вегетатив мэдрэлийн зангилаа

 ДААВАР БАЙ-ЭСТЭЙ ХАРИЛЦАН
ҮЙЛЧЛЭХ ХЭЛБЭРҮҮД

1. Эндокрин: Булчирхайнаас ялгарсан даавар цусны

урсгалаар тээвэрлэгдэж, алслагдсан захын бай-эдэд
хүрч, үйлчилгээ үзүүлэхийг хэлнэ.Жишээ нь:
Бамбайн булчирхайн даавар, кортизол, бэлгийн
дааврууд, өсөлтийн даавар орно.
2. Паракрин: Даавар зэргэлдээх эсүүдэд биологийн
үйлчилгээ үзүүлэхийг хэлнэ.Жишээ нь:
Лангергансын арлын D-эс нь бетта эсээс инсулин,
альфа эсээс глюкагон ялгарах үйл явцад нөлөөлнө.
3.Аутокрин:Даавар өөрийн нийлэгжсэн эсдээ эргээд
биологийн үйлчлэл үзүүлэхийг хэлнэ.Жишээ
нь:Инсулин өөрийн нийлэгжсэн бетта эсийн үйл
ажиллагаанд зохицуулгын нөлөө үзүүлнэ.
4.Изокринн үйлчлэл: Зарим тохиолдолд шүүрлийн
эсээс үүсч ялгарсан даавар хажуугийн эсдээ
үйлчилгээ үзүүлдэг.Ийм хэлбэрээр бай-эсэд
биологийн үйлчилгээ үзүүлэхийг хэлнэ.
Нейрогормон ба Нейромедиатор
 Мэдрэлийн эсүүд пептид болон уургийн бүтэцтэй
даавруудыг ялгаруулдаг ба түүнийг нейрогормон
гэнэ.
 Нейрогормон нь өөрийн бай-эрхтэндээ цусны
тогтолцоогоор дамжин очдог.
 Нейроны хажуугийн аксон нь цусны судсанд очиж
төгсөн ,түүнрүү нийлэгжүүлсэн бодисоо чөлөөлөн
гаргаж байвал энэ нь нейрогормон юм.
 Нейромедиатор гэдэг нь ДШ-ийн булчирхайнаас
ялгарсан пептид бүтэцтэй даавар зэргэлдээх
мэдрэлийн эсүүдийнхээ үйл ажиллагааных нь
идэвхид нөлөөлж байхыг хэлнэ.

 Мэдрэлийн эсийн нейроны синапсын төгсгөл рүү

ялгаруулж буй бодис нь нейромедиатор юм.
НЕЙРОГОРМОНЫ ҮЙЛЧЛЭЛ
 НЕЙРОГИПОФИЗ

 Өнчин тархины арын хэсэг нь шүүрэл ялгаруулагч

мэдрэлийн цорын ганц эрхтэн юм.

 Вазопрессин-Антидиуретик АДГ болон окситоцин

дааврууд багтана.

 Молекул судас хүчтэй агшаах үйлчлэл үзүүлдгээс үүдэн

ийнхүү вазопрессин гэж нэрлэжээ.Энэ даавар нь бөөрний
цуглуулах сувганцарт усны эргэн шимэгдэлтийг ихэсгэж,
концентрацичлагдсан шээсийг үүсгэнэ.Үүнээс үндэслэн
диурезын эсрэг даавар буюу антидиуретик даавар гэж
нэрлэжээ.
 Цусны осмос даралт ихсэх, цусны ерөнхий
эзэлхүүн багасах үед АДГ-ны шүүрэл ихсэж
бөөрөнд усны эргэн шимэгдэлтийг нэмэгдүүлнэ.

 Окситоцин умайн булчингийн агшилтыг

эрчимжүүлж , төрөх үйл явцад нөлөөлнө.
 Өнчин тархины арын хэсгийн нейроны их бие гипоталамусын
супраоптик болон паравентрикуляр бөөмд байдаг.

 Өнчин тархины хөл нь аксонуудын багцнаас тогтдог ба

гипоталамуёт байрших эсийн их биеийг турк эмээлийн арын хэсгийн
мэдрэлийн төгсгөлтэй холбодог.

 Нейрогипофиз үр хөврөлийн явцад тархины гуравдугаар ховдлын

ёроолын цүлхийлтээс үүсч, доош буун өнчин тархины хонхорт
байрладаг.

 Өнчин тархины доод артери , дотор гүрээний артерийн салаанаас

цусан хангамжаа авдаг.

 Венийн цусны урсгал нь кавернозны синусаар дамждаг.

 ДААВРЫН ХИМИЙН БҮТЭЦ

 Вазопрессин ба окситоцин нь октапептид бүтэцтэй.

 Энэ хоёр дааврын молекул нь 9 аминхүчлийн 5 аминхүчлээс тогтсон

цагираг ба 3 аминхүчлээс тогтсон хажуугийн гинжнээс тогтдог.

 Аминхүчлийн хоёр үлдэгдэл нь цистеин.Хоорондоо дисульфидын

холбоогоор холбогдож цистины нэг молекулыг үүсгэдэг учир
октапептид гэнэ.Үр дүнд нь 5 аминхүчлийн үлдэгдээс тогтсон цагираг
үүснэ.

 Дааврын ийм бүтэц л зөвхөн биологийн өндөр идэвхийг үзүүлдэг.

 Энэхүү хоёр даавруудын молекулууд нь өөр хоорондоо 2 аминхүчлийн

үлдэгдлээрээ ялгаатай.
 АДГ-НЫ ШҮҮРЛИЙН ЗОХИЦУУЛГАД
НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛС
 ИХЭСГЭГЧ ХЗ
 Цус болон биемахбодын бусад
шингэн орчны осмос даралт
ихсэх
 Тархи нугасны шингэний ионы
бүтэц өөрчлөгдөх
 Судасны доторхи шингэн болон
эсийн гаднах шингэний
эзэлхүүн багасах
 Артерийн даралт багасах
 Гипоталамус болон биеийн
температур ихсэх
 Ренин-ангиотензин-
альдостероны тогтолцоо
идэвхжих
 Б А ГА С ГА Г Ч Х З
 Цус болон биемахбодын бусад
шингэн орчны осмос даралт
багасах
 Тархи нугасны шингэний ионы
бүтэц өөрчлөгдөх
 Судасны доторхи шингэн болон
эсийн гаднах шингэний
эзэлхүүн ихсэх
 Артерийн даралт ихсэх
 Гипоталамус болон биеийн
температур багасах
 Ренин-ангиотензин-
альдостероны тогтолцоо
дарангуйлагдах
 ВАЗОПРЕССИНЫ ҮЙЛЧЛЭЛИЙН
МЕХАНИЗМ
1. Судсанд үзүүлэх үйлчлэл

 Судасны ханын гөлгөр булчингийн эсэд байрлах V1

рецептороор дамжин гүйцэтгэнэ.

 Үүссэн сэрлийн дохио нь фосфалипаза С ферментийг

идэвхжүүлж ,инозитолтрифосфат ба диацилглицерол үүснэ.

 Диацилглицерол нь протеинкиназа С-г идэвхжүүлж,

инозолтрифосфат нь эсийн дотроос кальцийн ионыг
чөлөөлөн гаргаснаар, гөлгөр булчингийн эсүүд агших
нөхцөлийг бүрдүүлнэ.
 Цусанд их хэмжээгээр ялгарсан окситоцин нь
миоэпителийн эсийг нэгэн зэрэг агшааж, сүү
ялгаралтыг давшингуй явцтайгаар нэмэгдүүлнэ.

 Сүү ялгаруулах рефлексийн нөлөөгөөр, эх хүүхдээ

харах үед хөхнөөс нь сүү гоождог.Хүүхэд байхгүй
үед хөхийг сааж , ёүүг гадагшлуулах замаар хөхнйи
сүүг аажим татруулна.
2.Бөөрөнд үзүүлэх үйлчлэл:

 АДГ нь бөөрөнд эсийн гадаргуугийн V2 рецептороор дамжин биологийн

үйлчлэлээ үзүүлнэ.

 Бөөрний сувганцрын хучуур эсийн гадаргуу дээр байрлах

аденилатциклаза идэвхжиж, цАМФ-ыг үүсгэн, протеин киназа А-г
идэвхжүүлнэ.

 Үүний үр дүнд эсийн мембран дээрх усыг сонгон нэвтрүүлэх өндөр

нэвчимхий шинж чанартай усны сувгууд нээгдэж, сувганцрын
хөндийгөөс ус эргэн шимэгдэнэ.

 Бөөрний холын тахир сувганцар ба цуглуулах сувганцрын эсийн

мембранаар ус эргэн шимэгдсэнээр, концентрацичлагдсан шээс үүсч,
биемахбодид ус хадгалагдана.
 Нефронд холтослогийн сегтент болон шүүлтүүрийн эсрэг
тогтолцоо харилцан үйлчилсний үр дүнд үүсдэг
кортикомодуляр осмос даралтын зөрүүгээс хамаарч нэг бол
бага нягттай шээс 50 мОСМ\кг үгүй бол их нягттай шээс
1200 мОСМ\кг ялгардаг.

 АДГ-ны шүүрэл байхгүй болсон үед усны эргэн шимэгдэлт

саатаж, нягт багатай их хэмжээний шээс ялгарна.

 АДГ-ын оролцоотой бөөрний тархилаг хэсэгт ус эргэн

шимэгдэж , концентрацичлагдсан бага хэмжээний шээс
ялгарах нөхцөлийг бүрдүүлнэ.
3.Элгэнд үзүүлэх үйлчлэл

 АДГ нь элгэн дэх v1 рецептортой харилцан үйлчлэх үед

гликогенолиз ба гликонеогенезын процесс эрчимждэг.

4.Oй тогтоолтонд үзүүлэх үйлчлэл:

 Тархинд байрлах v2 рецептортой АДГ харилцан үйлчлэх үед

ой санамжийн процесс эрчимждэг.

 Архаг ой санамжас мэдэээлэл татаж хэрэглэх үед өөрөөр

хэлбэл хуучин дурсамжаа эргэн санах үед АДГ-ны шүүрэл
нэмэгдэж v2 рецептортой холбогдон , хадгалагдсан
мэдээллийг санах мэдээллийг түргэсгэж өгдөг.
 ОКСИТОЦИН

 Oxy-хүчтэй, tokos- төрөлт гэсэн латин үг.

 Окситоцин дааврын бай эрхтэн нь умайн миометр –

умайн булчингийн давхарга ба хөхний булчихрайн
миоэпителийн эд

 Эмэгтэйчүүдэд хөхний толгой болон үтрээнд

байрласан рецептор цочрох үед ялгарна.

 Окситоцины шүүрэл төрөлтйин сүүлийн үе шатанд

эрс нэмэгдэнэ.
 Харьцангуй хэвийн явагдаж буй төрлөгийн үед
төвөөс ялгарч буй окситоцины хэмжээ тэр бүр ихсээд
байдаггүй.

 Төрлөгийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлэх,умайн

булчингийн агшилтыг сайжруулах зорилгоор гадаад
гаралтай окситоциныг тарьж хэрэглэнэ.

 Окситоцин нь өнчин тархины арын хэсгээс

ялгарахаас гадан умайгаас ялгарч паракринн үйлчлэл
үзүүлдэг.
 Өөр эд эрхтэнд тодорхойлогддог.Нугасны шингэнд
буй окситоцин нь нейромедиаторын үүргийг
гүйцэтгэдэг.

 Окситоцины агууламж жирэмсний төгсгөл үед

болон төрсний дараах үед ихсэнэ.

 Хүүхэд хөхүүлэх үед хөхний толгойн рефлексийн

замаар цочирсонтой холбоотойгоор шүүрэл нь
нэмэгдэнэ.
 ОКСИТОЦИН НЬ БИЕМАХБОДИД ХОЁР
ҮНДСЭН ҮЙЛЧЛЭЛИЙГ ҮЗҮҮЛНЭ
1. Умайн булчингийн гөлгөр булчинг агшаана.

 Цусанд эстроген дааврын концентраци хангалттай

хэмжээгээр байгаа үед илэрнэ.

 Жирэмсний төгсгөл үед эстроген дааврын нөлөөгөөр

умайн миометр окситоцин дааварт хэт мэдрэг болно.

 Жирэмсний 280 дахь хоногоос эхлэн окситоцины

дааврын шүүрэл нэмэгддэг ба умайн миометрыг сул
хүчээр агшааж, умайг төрөлтөнд бэлтгэнэ.
 Үтрээ болон умайн хүзүүг механикаар цочроох үед
үүссэн мэдрэлийн сэрэл нь гипоталамуст очиж
окситоцин дааврын шүүрлийг нэмэгдүүлнэ.Үүнийг
Фергюсоны рефлекс гэнэ.

 Умайн булчингууд агших үед ураг ба ихэсийг

хөөнө.Гаргасны дараа үтрээ умайд байрлах
механорецептор цочрох нь багасна.Механорецептор
дахин идэвхжиж гипоталамус руу мэдрэлийн сэрэл
дамжуулж үүний төгсөлийн шатанд төрөлт явагдана.
2.Сүү үүсэх үйл явцын зохицуулгад орлцоно.
 Окситоцин хөхний булчирхайд миоэпитель эсийн агшилтыг
эрчимжүүлж, сүүний ялгаралтыг сайжруулна.
 Сүү ялгаруулах рефлекс- физиологийн нөхцөлд хөхний
булчирхай нь төрсний дараах үес эхлэн сүү ялгаруулах ба
дөнгөж төрсөн нярай хүүхэд түүнийг хөхөхөд бэлэн болсон
байна.
 Хөхөх процес нь хөхний толгойд хүчтэй цочрол үзүүлж,
мэдээллийг төв рүү дамжуулна.
 Цочроогч сэрэл нь мэдрэлийн замаар гипоталамусын нейронд
очиж, окситоцины шүүрлийг нэмэгдүүлнэ.
 Окситоцин нь хөхний булчирхайн миоэпитель эсийг агшаадаг.
 Энэ бүтцийн агших үйл ажиллагаа бусад агших бүтцээс
ялгаатай нь түүний агших бүтцийн нэгж нь булчин биш
хучуур эс байдаг.
 Миоэпитель эсүүд нь хөхний булчирхайн альвеолыг
тойрон хүрээлж байрлах ба миоэпителийн эсүүд агших үед
альвеолууд шахагдаж, сүү гадагшилна.

 Нярай хүүхэд ийм байдлаар сүү ялгаруулах рефлексийн

тусламжтайгаар их хэмжэний хүч зарж, идэвхтэй
хэлбэрийн хөхөлт хийхгүйгээр ,сүүгээ хөхөж чаддаг байна.

 Хөхөх цочруул нь окситоцин ялгаруулагч бүх

нейронуудын үйл ажиллагааг нэгэн зэрэг идэвхжүүлдэг
учраас богино хугацаанд их хэмжээний окситоцин ялгарч
цус руу ордог.
 Цусанд их хэмжээгээр ялгарсан окситоцин нь
миоэпителийн эсийг нэгэн зэрэг агшааж, сүү
ялгаралтыг давшингуй явцтайгаар нэмэгдүүлнэ.

 Сүү ялгаруулах рефлексийн нөлөөгөөр, эх хүүхдээ

харах үед хөхнөөс нь сүү гоождог.Хүүхэд байхгүй
үед хөхийг сааж , ёүүг гадагшлуулах замаар хөхнйи
сүүг аажим татруулна.
 ОКСИТОЦИНЫ БУСАД ҮЙЛЧЛЭЛ

 Жирэмсэн бус эмэгтэйчүүдэд Фергюсоны рефлекс онцын ач

холбогдолгүй байна.

 Бэлгийн харьцааны үед эмэгтэй хүн дур ханах үед окситоцин

бага хэмжээгээр ялгарч, умайн булчинг сул хүчээр агшаан, эр
бэлгийн эсийг умайн хөндий рүү чиглүүлэн хөдөлгөнө.

 Эрэгтэй хүнд окситоцин ямар үүрэг гүйцэтгэдэгийг хараахан

тогтоогдоогүй боловч бэлэг эрхтэн хөвчрөх үед булчингийн
агшилтыг эрчимжүүлж, төмсгийг нь дээш нь өргөж өгдөг
байж болно.
 ПРОЛАКТИН
• Пролактин нь уургийн гаралтай даавар
• Молекул хоорондын дисульфидын холбоогоор
холбогдсон.
• 199 аминхүчлээс тогтсон.
• Эрүүл хүний цусанд пролактин дааврын хоёр үндсэн
хэлбэр байдгыг тогтоосон.Үүнд:
1.Микропролактин буюу дархлаа идэвхит пролактин-
нийт пролактины 90%-ийг эзэлдэг, ойролцоогоор 23 кД
молекул жинтэй.
2.Макропролактин: Нийт плролактины 10%-ийг эзэлнэ ,
100 кД молекул жинтэй.
 ПРОЛАКТИН ЯЛГАРУУЛДАГ ЭДҮҮДЭД

 Умайн эндометр-Эндометр нь прогестроны нөлөөгөөр децидуаль байдалд

шилжихэд пролактин ялгарна.

 Жирэмслэлтийн дунд хугацаанд хамгийн их хэмжэгээр ялгарна.Умйан

эндметрийн пролактин даавар

 Жирэмсний төгсгөл рүү эндометрээс ялгарах пролактины шүүрэл багасна.

 УЭПД осмос зохицуулгад орлцдог.

 Шүүрлийн ялгаралт хямрахад, ураг орчмын шингэний үүсэлт хямарч, ураг

орчмын шингэний давсны бүтцийн найрлаганд өөрчлөлт үүснэ.

 Эндометрйин пролактин нь эх болон ургийн хооронд дархлааны

тохироогүй байдал үүсэхэд нөлөөлнө.
 Дархлалын тогтолцооны эс

 Пролактиныг ихэнхи дархлааны эсүүд ялгаруулдаг

хэдий ч, Т-лимфоцит илүү ихээр нийлэгжүүлдэг.

 Эдгэээр нь пролактин дааврын нийлэгжилтийг

хариуцсан ген болохоос гадна, түүнийг хүлээн авах
рецептор нь болж өгнө.

 Пролактины рецепторын молекул нь цус төлжүүлэхэд

оролцдог эсийн рецепторын бүлэгт хамаарна.

 Пролактин нь иммуномодулятор болдог.

 Пролкотин хоногт тодорхой хэмнэлээр
ялгарна.Хоногт 14 удаа ПЛГ-ны шүүрэл
ихэсдэг.Хамгийн их хэмжээгээр ялгардаг хугацаа нь
шөнийн 2 цагаас өглөөний 6 цаг хүртэл

 ПЛГ-ны үүсэлт ялгаралтыг жирэмслэлт, сүүжилт,

нойр, стресс, хөхний булчирхайн товчийг цочроох,
эстроген, цусанд глюкозын хэмжээ буурах зарим
нэг эмийн бодисууд- церукал, резерпин гэх мэт
эрчимжүүлнэ.
 ЭМЭГТЭЙЧҮҮДЭД ҮЗҮҮЛЭХ ҮЙЛЧЛЭЛ

 Хөхний булчирхайн өсөлт, хөгжлийн процессыг

эрчимжүүлнэ.

 Бэлгийн бойжлын үед эстроген даавартай хамтран хөхний

булчирхайн хөгжилд оролцоно.

 Жирэмсэн үед хорионы соматомаммотропин буюу ихэсийн

лактоген даавартай хамтран, хөхний булчирхайн хөгжлийг
эрчимжүүлнэ.

 Төрсний дараах үед хөхний булчирхайг сүүжилтэд бэлтгэж,

хөхний булчирхайд сүүний үүсэлтйиг эрчимжүүлнэ.
 Пролактин дангаараа сүүний үүсэлтйг эрчимжүүлж
чаддаггүй.Эстрогены шүүрэл дарангуйлагдсан
нөхцөлд, хөхүүл үед л сүүний үүсэлтэд нөлөөлнө.

 Бөөрний дээд булчирхайгаас ялгарах андроген

дааврын шүүрлийн үйл ажиллагааг зохицуулна.
 Шар биеийг удаан хугацаанд байлгаж, түүнд прогестерон
дааврын үүсэлтийг хангаж өгнө.

 ПЛГ биений юмны мөчлөгт үйл ажиллагаанд нөлөөлж , өндгөн

эс боловсрох үйл явцыг дарангуйлан, биений юмны мөчлөгийн
шар биеийн үейиг уртасгана.

 Пролактины концентраци ихсэхэд, зарим эмэгтэйчүүдэд

биенйи юмгүйдэл үүсдэг.

 Зан байдалд нөлөөлнө, эцэг эхийн зан байдал төлөвших урвалд

оролцоно, эхийн хүүхдээ хайрлах зан байдлыг төлөвшүүлнэ.

 Дотор эрхтэн болон тосны булчирхайн өсөлтийг хангаж өгнө.

 ЭРЭГТЭЙЧҮҮДЭД ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨ

 Шар биеийн даавар ба фолликул сэдээгч дааврын

үйлчлэлийг тэнцвэржүүлж, эр бэлгийн эс үүсэх үйл явцыг
тогтворжуулна.

 Төмсгөнд бодисын солилцоог эрчимжүүлж, төмсөг

хэмжээгээрээ томрох үйл явцыг хангаж өгнө.

 Эр бэлгийн эсэд бодисын солилцоо ба энерги үүсэлтиыг

эрчимжүүлж, эр бэлгийн эсийн хөдөлгөөнийг зохицуулна.

.
 Түрүү булчирхайн шүүрлийн үүсэлтйиг эрчимжүүлнэ,
түрүү булчирхай нь өөрөө пролактин дааврыг
ялгаруулдаг.

 Бэлгийн үйл ажиллагааны үед түрүү булчирхайн

шүүрэлд пролактины агууламж цусныхаас хэд дахин
ихэссэн байдаг.

 Лейдагийн эсэд пролактины рецептортой харилцан

үйлчлэх замаар, түүнд тестостероны нийлэгжилтйиг
зохицуулна
 ПРОЛАКТИН БОДИСЫН СОЛИЛЦООНД
НӨЛӨӨЛӨХ НЬ
o Анаболик урвалуудыг эрчимжүүлнэ.

o Өөх тосыг чөлөөлөх үйлчлэлийг үзүүлнэ.Өөх тосыг

өөхний хүчил болон триглицерид болтол нь задална.
o Мөгөөрсөнд хондроитинсульфатын үүсэлтийг
эрчимжүүлнэ.
o Элгэнд соматомедины үүсэлтийг эрчимжүүлнэ.

o Зүрхний миокардид бетта-1 адренорецепторын үйл

ажиллагааг идэвхжүүлнэ.
 Пролактины нийлэгжилт, ялгаралт нь гипоталамусын
нейронд үүсдэг пролактин дарангуйлагч хүчин
зүйлийн идэвхйиг дарангуйлах зарчмаар явагдана.

 Үүний дарангуйлах хүчин хүчин зүйл нь орчин үед

биогенны амин- допамин болохыг тогтоосон.

 Пролактины бусад даавраас ялгагдах онцлог нь

допаминаар шүүрэл нь зохицуулагддаг.

 Допамин- Пролактины үндсэн зохицуулагч даавар

 Гипоталамусын суурийн хэсэгт-туберионфундибуляр
хэсэг допаминыг байнга ялгаруулдаг допаминерг эс
байдаг.

 Өнчин тархины лактотроп эсэд допаминыг хүлээн

авах D-2 рецептор байдаг.

 ПЛГ-ны шүүрэл ихсэж, цусанд түүний түвшин

нэмэгдэхэд гипоталамуст допамины үүсэлт ялгаралт
эрчимжиж, пролактины үүсэлт ялгаралтын процессыг
дарангуйлан цусанд пролактины түвшинг бууруулна.
 Допамины шүүрэл багассан үед –хөхүүл үед нугасны
афферент замаар дамжин пролактины шүүрэл ихэснэ.

 Хөхний булчирхайн толгойн хэсэгт олон тооны

механорецептор байх ба цочрох үед афферент
мэдрэлийн ширхэгээр гипоталамуст мэдээлэл очиход,
пролактин-рилизинг даавар их хэмнжээгээр ялгарна.

 Хөхний толгой механикаар цочрох үед гипоталамусаас

ялгарах допамины шүүрэл дарангуйлагдаж улмаар
пролктины өөрийгөө зохицуулагч тогтолцоонд хлриг
үүсгэснээр, ПЛГ-ны шүүрэл ихсэнэ.
 СҮҮЖИЛТИЙН БИЕНИЙ ЮМГҮЙДЭЛ
ГЭЖ ЮУ ВЭ?

 Гипоталамуст допаминерг эсийн үйл ажиллагаа идэвхжих үед

лютропин- рилизинг дааврын шүүрэл багасна.Үүнтэй холбоотой
өнчин тархинаас ялгарах лютропин ба фоллитропины хэмжээ
багасаж, хэвийн түвшингээс буурна.Уг хоёр дааврын хоногийн
биохэмнэлийн процесс хямрахад биений юмны мөчлөг
өөрчлөгдөнө.Ийм байдлыг сүүжилтийн биений юмгүйдэл гэнэ.

 Хөхүүл биш эмэгтэйчүүдэд сүү үүсэх үйл явцыг галакторей

гэнэ.
 Click icon to add picture

Н Д
СА
ЛУ
У
Д А
А Н А
Х А Л
А Л РЛ
А Р АЯ
ХА Б
АН