F LIPINO 11

Komunikasyon at Pananaliksik sa
Wika at Panitikang Filipino
KASAYSAYAN
K S y +s y n+ N=
NG
WIKANG PAMBANSA
Wi k N= p m+ b n+ s
SA PANAHON NG
MGA
S p n ho n+ N= m N=
KATUTUBO
K to t o bo
TEORYA ng
Te O r = y N= p n+ d r yu h n+
PANDARAYUHAN
Kilala rin ang teoryang ito sa
taguring wave migration theory na
pinasikat ni Dr. Henry Otley Beyer.
Naniniwala na may tatlong pangkat ng taong
dumating sa Filipinas; ang Negrito, Indones at
Malay.
TAONG
T O N= t bo n+
TABON
Natagpuan ng mga arkeologo ng
Pambansang Museo ng Filipinas sa
pangunguna ni Dr.
Robert B. Fox ang isang bungo at isang buto
ng panga sa yungib ng Tabon sa
Palawan taong 1962.
Ano ang
implikasyon ng
Taong Tabon?
Tinatayang 50, 000 taon na nakararaan nang
manirahan ang taong ito sa yungib ng Tabon
kung kaya’t nagpapatunay ito na mas unang
dumating sa Filipinas ang tao kaysa sa Malaysia.
Pinatunayan ni Felipe Landa Jocano
(1975) sa kanyang pag-aaral kasama
ang mga mananaliksik ng National
Museum na ang bungong natagpuan
ay kumakatawan sa unang lahing
Filipino sa Filipinas.
Ang Taong Tabon ay nagmula sa specie ng Taong
Peking (Peking Man) na kabilang sa Homo
Sapiens o modern man at ang Taong Java na
kabilang sa Homo Erectus.

Taong
Tabon
(TabonMan) Taong Java
Taong Peking (Java
(Peking Man)
Man)
 Natagpuan naman ni Dr.
Armand Mijares ang isang buto
ng paang sinasabing mas
matanda pa sa taong Tabon sa
Kuweba ng Callao,
Cagayan.

Tinawag itong Taong

Callao (Callao Man) na
sinasabing nabuhay nang
67, 000 taon na ang
nakalipas.
TEORYANG PANDARAYUHAN
Te O r = y N= p n+ d r yu h
SA
n+ A
REHIYONG AUSTRONESYANO
Re Hi Y N+ A W +S +T +Rone S I no
Sinasabing ang mga Filipino ay nagmula sa lahing
Austronesian. Ang Austronesian ay hango sa
salitang Latin na auster na nangangahulugang
“south wind” at Griyegong nesos na ang ibig sabihin
ay “isla.”
TEORYA
ni… Wilhelm Solheim II (Ama ng
Arkeolohiya sa Timog-Silangang
Asya)
ang mga Austronesian ay nagmula sa
mga isla ng Sulu at Celebes na tinawag
na Nusantao.
TEORYA
ni… Peter Bellwood (Australia National
University)
ang mga Austronesian ay nagmula sa
Timog Tsina at Taiwan na nagtungo sa
Filipinas noong 5,000 BC.
Solheim at Bellwood kasama si Xiao
Chua
Isa lang ang tiyak!

Ang mga Filipino ay isa sa

mga pinakaunang
Austronesian.
Tayo ang nagsimula ng isa sa
pinakamahalagang imbensyon
sa kasaysayan ng pandaragat.

Ang
outrigger
canoe o ang
mga
bangkang
may katig.
 Dahil iisa ang pamilya ng wika, sa kabila ng 171 na mga
wika sa Filipinas, may pagkakahalintulad ang ating
mga salita, halimbawa…
Ang bahay sa Tagalog ay kogneyt ng bale sa
Pampanga, balay sa Visayas, at balay rin
sa Bahasa.

PANSINI
N
Ang mga Austronesians din ang nagpaunlad ng
pagtatanim ng palay at ng rice terracing na tulad ng
Hagdang-hagdang Palayan sa Banaue.

Naniniwala din tayo sa

mga kaluluwa at anito
na naglalayag
pakabilang-buhay at
naglilibing sa banga
tulad ng makikita sa
isang banga na tulad ng
makikita sa isang
banga na natagpuan
sa Manunggul Cave,
Palawan.
 Ang
BAYBAYIN
A N= B Y= B Yi n=

 I s a n g lumang paraan ng
pagsulat ng mga
kayumangging Filipino bago
pa nakarating sa kapuluan
ang mga dayong Kastila.

Pinaniniwalaang ginamit noong ika-8ng siglo

sa pulo ng Luzon.

 A n g salitang baybayin sa kasalukuyang

wk
iang Tagalog ay katunayang
nangangahulugan ng pagsulat ng mga titik
ng isang salita, o “ t o spell”sa English.
May mga
ebidensiyang
magpapatun
ay sa
paggamit ng
mga
sinaunang
Filipino ng
baybayin.
Ang sistema ng
pagsulat ay ayon
sa sistemang
abugida na
gumagamit ng
pagpaparis ng
katinig at patinig.
Bawat titik, kung
isulat sa payak na
anyo, ay isang
katinig na
nagtatapos sa A.
 Upang isulat ang isang katinig na nagtatapos
sa ibang patinig, maaaring maglagay ng
kudlit.

Kudlit sa IBABAW kapag nais isama sa patinig na E o

I.

p
pe/pi
i
a
 Upang isulat ang isang katinig na nagtatapos
sa ibang patinig, maaaring maglagay ng
kudlit.

Kudlit sa ILALIM kapag nais isama sa patinig na O o

U.

g
go/g
ua
Ang paglalagay
A
a
ng kudlit

E
ay
naangkop
lamang sa
mga katinig, at e/i
hindi maaaring
gawin sa
patining. May
sariling mga
O
O/U
marka ang mga
patinig.
Ang simbolo para sa D o
R
May isang simbolo
para sasa D o R dahil
ang mga ito ay

d
tinatawag na
“allophones,” na
kung saan ang D ay
maaaring may initial,
final, pre-
consonantal
o post-consonantal
na
posisyon, at ang
R naman ay may
intervocalic.
Sa orihinal na anyo, ang
isang nagsosolong katinig
(isang katinig na walang
kasamang patinig) ay
hindi maaaring isulat.
Ito ang dahilan kung
bakit ang Kastilang si
Padre Francisco Lopez
noong 1962 ay
nagsimulang gamitin ang
kanyang sariling
pagkukudlit na nag-aalis
ng patinig sa katinig.
Ang ginamit niyang
kudlit ay nasa anyong
“ + ” , bilang pagtukoy
sa Kristianismo.
n
 Gumagamit ng
dalawang guhit
na pahilis ( // )
sa hulihan ng

// pangungusap
upang
magsilbing
tuldok.
Mga
SANGGUNIAN:
Del Rosario, M. (2017). Pinagyamang pluma:
Komunikasyon at pananaliksik sawika at kulturang
filipino. Lungsod Quezon: Phoenix Publishing House,
Inc.
Lanuza, F., Daguison J., at Espinoza, M. (2010).
Komunikasyon sa akademikong filipino.
Lungsod Dagupan: JC & C Publishing
Almario, V. (2014). Madalas itanong sa hinggil sa
wikang pambansa. Maynila: Komisyon sa
Wikang Filipino
slmT= S
pkikinig +//
Sa la maJEFERSON
t sa pa ki ki nig.
A. AUSTRIA
Instruktor I
Pangasinan State
University
Bayambang Campus