ХҮҮХДИЙН АВТОБУС БОЛОН ХҮҮХЭД

ТЭЭВЭРЛЭЖ ЯВАА ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЭЛД

ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА БА ХЯНАЛТ
 Хүүхэд гэж хэн бэ?
Хүүхэд гэж МУ-ын иргэн төрсөн
цагаас эхлэн 18 нас хүртэлх хүнийг
хэлнэ.(ХХТХ-3.3) Хүүхдийн эрхийн
конвенцэд 18 нас хүрээгүй хүн
бүрийг хүүхэд гэнэ гэж тунхагласан
байдаг.(ХЭТК-1х.1зүйл)
Хүүхэд гэж Ахин давтагдашгүй, зан
чанартай, тухайн орчиндоо өөрөө
татагдан сонирхож байдаг, тэр гэнэн
цайлган, гэгээхэн хүмүүсийг хэлнэ.
•  Хүүхэд гэж хүний төрснөөсөө эхлэн
бие даах насанд хүрэх хүртэлх насны
тодотгол юм. Зарим улсад эхийн
хэвлийд бойжиж буй ургийг ч хүүхэд
хэмээн үзэхээс гадна хэдэн насанд
хүүхэд насны дуусвар болохыг ч
ялгаатайгаар ойлгоно. Ерөнхийдөө
хүүхэд гэж нэрлэгдэвч  эмэгтэй
 хүүхдийг охин, эрэгтэй хүүхдийг 
хөвүүн гэж тодотгоно. Монгол улсад 18
нас хүрвэл хүүхэд хэмээн тооцохгүй
боловч эцэг эхчүүд хэдэн настай ч бай
хамаагүй үр хүүхдээ миний хүү, хүүхэн,
үр, хүүхэд хэмээн дууддаг.
 Хүүхдийн автобус гэж юу вэ?
• Хүүхэд тээвэрлэх автобус (автобус) - Үйлдвэрлэгчээс 22–оос дээш
зорчигчийг суудлын тоогоор тээвэрлэхэд зориулан тоноглосон
автобус;(MNS6440-2014 - 4.1)
• «Хүүхэд тээвэрлэж яваа тээврийн хэрэгсэл»-улаан хүрээ, шар
дэвсгэртэй дөрвөлжин (тээврийн хэрэгслийн урд байрлуулах тэмдгийн
хувьд нэг талын урт нь 250 мм-ээс, ард байрлуулах тэмдгийн хувьд
400 мм-ээс багагүй, хүрээний өргөн нь дөрвөлжингийн талын 1/10-тэй
тэнцүү) дотор хар өнгөөр 1.19 тэмдгийн доторх дүрсийг зурна.
Хүүхдийг зохион байгуулалттай тээвэрлэх автобусны урд болон ард
энэ таних тэмдгийг байрлуулна;(МУ ЗХД 3 Хавсралт)
• “хүүхдийг зохион байгуулалттай тээвэрлэх” гэж найм болон түүнээс
олон хүүхдийг чиглэлийн бус автобусаар тусгайлан тээвэрлэх үйл
ажиллагааг;( МУ ЗХД 1.2.46.)
Хүүхдийн автобусны онцлог
• Автобус нь шар өнгөтэй байна. (MNS 6440:2014-5.1.6)
• Үйлдвэрлэснээс хойш 10-аас дээш жил ашигласан
тээврийн хэрэгслийг ашиглахыг хориглоно. (MNS
6440:2014-5.1.3)
• Автобус нь стандартын шаардлага хангасан, зүүн гар
талдаа жолооны хүрдтэй, зорчигчийг баруун гар тал
руугаа буулгаж, суулгах нөхцлийг хангасан байна.
(MNS 6440:2014-5.1.4)
• Автобус нь гадна талдаа гэрэл ойлгууртай байна.
(MNS 6440:2014-5.5.10)
Хүүхэд тээвэрлэж яваа автобусны таних тэмдэг, бичлэг
Хүүхэд тээвэрлэж яваа тээврийн
хэрэгсэл»-улаан хүрээ, шар дэвсгэртэй
дөрвөлжин (тээврийн хэрэгслийн урд
байрлуулах тэмдгийн хувьд нэг талын
урт нь 250 мм-ээс, ард байрлуулах
тэмдгийн хувьд 400 мм-ээс багагүй,
хүрээний өргөн нь дөрвөлжингийн
талын 1/10-тэй тэнцүү) дотор хар
өнгөөр 1.19 тэмдгийн доторх дүрсийг
зурна. Хүүхдийг зохион байгуулалттай
тээвэрлэх автобусны урд болон ард
энэ таних тэмдгийг байрлуулна
• «Ослын зогсолтын тэмдэг»-улаан
хүрээтэй, цагаан өнгийн
дэвсгэртэй буюу дэвсгэргүй
(хөндий) тэнцүү талт гурвалжин
(нэг талын урт нь 400 мм-ээс
багагүй, хүрээний өргөн нь
гурвалжны талын 1/10-тэй тэнцүү)
бөгөөд босоо байрлалд тавих
суурьтай байна. Гурвалжны дотор
талд “!” анхаарлын тэмдгийн дүрс
байж болно. Энэ тэмдгийг Замын
хөдөлгөөний дүрмийн 9.4-9.6
заалтын дагуу хэрэглэнэ.
• “цуваа” гэж тусгай гэрлэн дохио • «Цуваа»-шар дэвсгэртэй
ажиллуулсан тээврийн дөрвөлжин (нэг талын урт нь
хэрэгслээр хамгаалуулан, 200 мм-ээс багагүй) дотор хар
ойрын гэрлээ асааж, зохион өнгөөр “Ц” үсгийг 25 мм-ээс
байгуулалттай цуварч яваа, энэ багагүй өргөн зураасаар 140
дүрмийн 3 дугаар хавсралтад мм-ээс багагүй өндөртэй
заасан «Цуваа» таних тэмдэг голлуулж бичнэ. Цуваанд
(цаашид таних тэмдгийн явах механикжсан тээврийн
зөвхөн нэрийг зааж бичнэ)
хэрэгслийн урд болон ард энэ
бүхий гурав буюу түүнээс олон
механикжсан тээврийн таних тэмдгийг байрлуулна;
хэрэгслийг;(МУ ЗХД 1.2.47)
• Автобусны хоёр хажуу талд дармал том
үсгээр “ХҮҮХДИЙН АВТОБУС” гэсэн бичээс
бүхий туузыг нийтэд тод харагдахаар
байрлуулна. (MNS 6440 : 2014-5.6.1)
Бичээс нь дараах шаардлагын дагуу
хийгдсэн байх. Үүнд:
• Туузны хэмжээ: урт - 2200 мм, өргөн - 180 мм
• Үсгийн хэмжээ: өндөр - 100 мм,өргөн - 50 мм
• Дэвсгэр өнгө: Шар
• Үсэгний өнгө: хар хөх
• Бичээсний ойр тэдгээрийн өндрийн ½ -ээс
багагүй зайд ямар нэг тэмдэг,
• тэмдэглэгээ, бичээсгүй байна;
• Автобусны их биеийн будагтай гадаргуу дээр,
хажуугийн салхины шилний
• доод хэсэгт газраас 1200 мм-ээс 1500 мм-т
байрлана;
• Бичээсийг “Монгол цагаан толгой дармал үсэг”
MNS 4333:1996 стандартын
• дагуу /Arial font/ хийсэн байна.(MNS 6440:2014-
5.6.2)
• Замын хөдөлгөөний дүрэмд заасны дагуу улаан • Автобусны зүүн гар талд, урд хэсгээс
хүрээтэй, шар өнгийн дэвсгэр бүхий дөрвөлжин 1800 мм-ээс 2000 мм зайд Монгол Улсын
(нэг талын урт нь 250 мм-ээс багагүй, хүрээний Замын хөдөлгөөний дүрмийн 1 дүгээр
өргөн нь нэг талын хэмжээний 1/10-тэй тэнцүү) хавсралтын 3.5-д заасан “ЗОГСОХГҮЙ
дотор хар өнгөөр 1.18 тэмдгийн доторх дүрсийг ЯВАХ ХОРИОТОЙ” тэмдгийг эвхэгддэг
зурсан “Хүүхэд тээвэрлэж яваа тээврийн хэрэгсэл” байдлаар байрлуулсан байна. (MNS
гэсэн таних тэмдгийг автобусны урд болон хойд 6440:2014-5. 7.
талд байрлуулна.(MNS 6440:2014-5.6.3)
 Хүүхэд тээвэрлэж яваа автобусны зөрчил: 1
Тус автобус нь Хүүхдийн автобусны дараах
стандартуудыг зөрчсөн нь байна:
• Автобус нь шар өнгөтэй байна. (MNS
6440:2014-5.1.6)
• Автобус нь стандартын шаардлага
хангасан, зүүн гар талдаа жолооны
хүрдтэй, зорчигчийг баруун гар тал руугаа
буулгаж, суулгах нөхцлийг хангасан байна.
(MNS 6440:2014-5.1.4)
• Автобус нь гадна талдаа гэрэл ойлгууртай
байна. (MNS 6440:2014-5.5.10)
Хүүхэд тээвэрлэж яваа автобусны зөрчил: 2
• Тус автобус нь MNS 6440:2014-5. 7-д заасанАвтобусны зүүн
гар талд, урд хэсгээс 1800 мм-ээс 2000 мм зайд Монгол
Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 1 дүгээр хавсралтын
3.5-д заасан “ЗОГСОХГҮЙ ЯВАХ ХОРИОТОЙ” тэмдгийг
эвхэгддэг байдлаар байрлуулсан байна гэх стандартыг
зөрчиж байна.
Хүүхэд тээвэрлэж яваа автобусны зөрчил: 3
Дараах автобуснууд нь Автобусны хоёр хажуу талд дармал
том үсгээр “ХҮҮХДИЙН АВТОБУС” гэсэн бичээс бүхий туузыг
нийтэд тод харагдахаар байрлуулна. (MNS 6440 : 2014-5.6.1)
стандартыг зөрчиж байна.
Хүүхэд тээвэрлэж яваа автобусны зөрчил: 3
Тус автобус нь Замын хөдөлгөөний дүрэмд заасны дагуу улаан
хүрээтэй, шар өнгийн дэвсгэр бүхий дөрвөлжин (нэг талын урт
нь 250 мм-ээс багагүй, хүрээний өргөн нь нэг талын хэмжээний
1/10-тэй тэнцүү) дотор хар өнгөөр 1.18 тэмдгийн доторх
дүрсийг зурсан “Хүүхэд тээвэрлэж яваа тээврийн хэрэгсэл”
гэсэн таних тэмдгийг автобусны урд болон хойд талд
байрлуулна.(MNS 6440:2014-5.6.3) стандарыг зөрчиж байна.
 Хүүхэд тээвэрлэж яваа автобусны тавих хяналт
Дараах байдлаар хүүхэд тээвэрлэж яваа автобусаны стандартад
зөрчил дутагдал их байгаа тулд Монгол улсын стандарт
MNS6440:2014 стандартыг баримтлан Нийтийн тээврийн
үйлчилгээний газар болон Тээврийн цагдаагийн албатай хамтран
“Хүүхэхд тээвэрлэж буй автобус”-нд хяналт хийж шаардлагатай
байна. Тус стандартанд нийцээгүй тээврийн хэрэгслээр хүүхэд
тээвэрлэсэн автоусанд Зөрчлийн тухай хуулийн 14.7.56.2-д -
“Жолоочийн ажил үүргийг замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын
шаардлагад нийцүүлэн зохион байгуулаагүй бол хүнийг тавин
нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг таван зуун
нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.”-гэж заасны дагуу
арга хэмжээ авах шаардлагатй байна.