FITUR DISTINGTIF

NAMA AHLI KUMPULAN :

AIN NUR IZZATI BINTI ZULFAHMIE (JID190002)
NASYA AMEERA BINTI ABD RASHID (JID190015)
NUR ASYIQIN BINTI BUHIZAM (JID190025)

NAMA PENSYARAH :
DR MARDIAN SHAH OMAR
APA ITU FITUR DISTINGTIF?

Setiap bunyi atau yang dikatakan fonem mempunyai ciri-ciri

atau fitur-fitur yang membezakannya daripada fonem lain

Fitur-fitur ini boleh melihat perbezaan dan persamaan bagi

setiap fonem penggalan

Untuk melihat kualiti bunyi-bunyi tersebut atau

membezakan cara, dan daerah sebutan bunyi2 tersebut
 Ciri2 distingtif ialah ciri yang menandai sesuatu
fonem segmental.

Sesuatu fonem boleh mempunyai sejumlah ciri

distingtif tertentu dalam kewujudan yg serentak
CIRI-CIRI FITUR memberi bentuk kepada sesuatu fonem
berkenaan
DISTINGTIF
Misalnya, fonem /p/ dan /b/ dlm BM mempunyai
ciri2 distingtif berikut:
/p/: +bilabial, +letupan, -bersuara
/b/: +bilabial, +letupan, +bersuara

Antara model yg asas ialah model Trubetzkoy

(1969), Model Jacobson & Halle (1956) serta
model Chomsky & Halle (1958)
 FUNGSI FITUR DISTINGTIF
Dapat
Dapat mendefinisikan kelas
Dapat membezakan semula jadi, iaitu
fungsi fonemik fonem-fonem
memberikan atau tertentu dapat
huraian dan membezakan
dimasukkan ke
dalam satu
fungsi fonetik butir leksikal kumpulan apabila
yang pada peringkat fonem-fonem
sistematik yang lebih penggalan tersebut
mengalami proses
abstrak fonologi yang sama
 FITUR [+] DAN [-]

Misalnya, kita melabelkan

dua fitur, iaitu bersuara
Analisis fitur distingtif Dengan kedua-dua dan tidak bersuara. Di sini
digunakan bagi tanda ini, dapat kita hanya memerlukan
menunjukkan ciri menunjukkan sama satu fitur, iaitu fitur
yang bertentangan bersuara. Kemudian fitur
ada sesuatu fitur itu
dengan menggunakan ini boleh dispesifikasikan
ada atau tidak pada sebagai fitur [+bersuara]
tanda campur [+] dan sesuatu fonem bagi fonem bersuara dan
tolak [-]. [- bersuara] bagi fonem
tidak bersuara
FITUR PEMBEZA ATAU DISTINGTIF

Sistem fitur ini dapat membeza dan

menunjukkan perhubungan pasangan bunyi
secara eksplisit
Misalnya, fonem /m/ dan /b/ dihasilkan dengan
artikulator bibir. Kedua-dua fonem ini dapat dibezakan
dari segi bunyi fitur oral (mulut) dan sengau melalui cara
fitur yg dapat ditujukkan seperti berikut:

/b/ : [+oral, [-sengau]

/m/ : [-oral], [+sengau]
 BUNYI-BUNYI DAN FITURNYA
Bunyi-bunyi penggalan melibatkan bunyi-bunyi vokal dan konsonan.
Dalam membezakan bunyi vokal, ciri pembeza seperti tinggi, rendah,
tengah, depan, belakang, bundar, dan hampar perlu diambil kira.
Misalnya, apabila kita membandingkan darjah ketinggian vokal atau
kedudukan lidah semasa mengujarkan bunyi penggalan tadi,
parameter tinggi dan rendah digunakan seperti yg ditunjukkan berikut:

Vokal Vokal Vokal

Tinggi Tengah Rendah
Tinggi + - -
Renda - - +
 BAHAGIAN FITUR DISTINGTIF

FITUR KELAS FITUR TITIK FITUR BADAN

UTAMA ARTIKULASI LIDAH

FITUR
FITUR CARA
LARINGAL
SILABIK [+SIL] TAK SILABIK [-SIL]

Berperanan dalam mewujudkan penggalan suku

kata.
Bunyi yang menjadi puncak suku kata (bunyi silabik).
Bunyi yang tidak menjadi puncak suku kata (bunyi tak
silabik).
Ciri-ciri :
a) Membezakan antara bunyi konsonan dan vokal.
b) Membezakan bunyi sengau [+silabik] likuida [-
silabik].
Contoh:

[+sil] = meliputi bunyi vokal sengauan dan likuida

[-sil] = selain bunyi vokal dan likuida

 SONORAN [+SON]
TAK SONORAN [-SON]

Merujuk kualiti nyaringnya sesuatu bunyi.

Ciri-ciri :
a) Bunyi sonoran dihasilkan daripada konfigurasi
rongga mulut yang menghasilkan bunyi bersuara
dan dihasilkan secara spontan.
b) Bunyi bukan sonoran dihasilkan daripada
konfigurasi rongga mulut yang mewujudkan
halangan dalam menghasilkan bunyi bersuara
secara spontan.
Contoh :

[+son] = meliputi bunyi vokal, sengauan, likuida dan

separuh vokal

[-son] = meliputi bunyi obtruen- hentian, frikatif,

afrikat dan geluncuran hentian
 KONSONANTAL [+KONS]
TAK KONSONANTAL [-KONS]
Merujuk kepada halangan yang sempit dalam rongga
mulut, sama ada penyekatan sepenuhnya atau
pergeseran.
Ciri-ciri :
a) Bunyi yang dihasilkan akibat wujudnya halangan di
sepanjang rongga oral.
b) Membezakan antara bunyi geluncuran dan
konsonan lain.
c) Geluncuran glottal diklasifikasikan sebagai [+kons]
kerana bunyi ini tidak mengalami halangan dalam
rongga oral.
Contoh :
[+kons] = terdiri daripada hentian frikatif, afrikat,
sengau dan likuida

[-kons] = terdiri daripada vokal, separuh vokal dan

geluncuran glotal.
 ANTERIOR [+ANT]
TAK ANTERIOR [-]
Konsonan anterior- bunyi yang dihasilkan
apabila halangan berada di daerah paling
hadapan.
Konsonan tak anterior- halangan berada di
daerah paling belakang.
Ciri-ciri :
a) Anterior- bunyi yang dihasilkan dengan
crown lidah di batas gusi atau di
kedudukan di hadapannya [t,s,Ө],
konsonan prapalatal atau postalveolar dan
retroflek [ʃ,Ȝ,ɲ,c,j].
b) Bunyi bukan anterior- dihasilkan di daerah
belakang batas gusi [t,d,S,ɳ,l].
Contoh:
[+ant] = merupakan bunyi pada daerah
artikulasi batas gusi

[-ant] = selain daripada yang di atas

 KORONAL [+KOR]
TAK KORONAL [-KOR]
Bunyi yang dihasilkan dengan menggunakan
artikulator daun lidah atau tanpa artikulator-
artikulator lain.
Ciri-ciri :
a) Koronal, bunyi yang dihasilkan dengan
menaikkan crown lidah, iaitu hujung lidah
dan/ atau daun lidah antara kedudukan
dari gigi [Ө] ke prepalatal [j], misalnya
bunyi koronal [t,z,l,Ө,j,ʃ,ɲ,r].
Contoh:

[+kor] = merupakan bunyi pada daerah

artikulasi gusi dan gusi-lelangit keras

[-kor] = selain daripada yang di atas

 TINGGI [+TINGGI]
TAK TINGGI [-TINGGI]
Bunyi tinggi dihasilkan dengan cara mengangkat
badan lidah ke arah palatal.
Contoh:

[+tinggi] = palatar, velar, separuh vokal,

vokal tinggi

[-tinggi] = bunyi-bunyi lain

 RENDAH [+REN]
TAK RENDAH [-REN]
Bunyi rendah dihasilkan dengan cara menarik badan
lidah jauh ke bawah dari bumbung mulut.
Contoh:

[+rendah] = faringeal, konsonan yang

difaringealisasikan, vokal rendah

[-rendah] = bunyi-bunyi lain

 BELAKANG [+BEL]
TAK BELAKANG [-BEL]
Bunyi belakang dihasilkan dengan keadaan badan
lidah ditarik ke belakang.
Contoh:

[+bel] = velar, uvular, faringeal, separuh

vokal,vokal tengah dan vokal belakang

[-bel] = bunyi-bunyi lain

 BUNDAR [+BUN] TAK BUNDAR [-]

Bunyi bundar dihasilkan dengan cara

membundarkan bibir, manakala bunyi hampar
dihasilkan dengan menghamparkan bibir.
Contoh:
[+bundar] = vokal bundar, konsonan yang
dilabialisasikan

[-bundar] = bunyi-bunyi lain

 ADVANCED TONGUE ROOT [+ART] NON-
ADVANCED TONGUE ROOT [-ATR]

Bunyi advanced tongue root ini dihasilkan apabila

pangkal lidah dikedepankan, manakala non-
advanced tongue root adalah sebaliknya.
Contoh:
[+ATR] = vokal tinggi, vokal separuh tinggi,
vokal tengah

[-ATR] = bunyi-bunyi lain

 KONSTINUEN/ BUNYI MALAR
Bunyi yang dihasilkan dengan aliran udara melalui
rongga mulut tanpa halangan.
Ciri-ciri :
a) [+malar] = pergeseran tanpa halangan
b) [-malar] = penyekatan sepenuhnya
Contoh :

[+malar] = terdiri daripada bunyi frikatif

[-malar] = terdiri daripada bunyi hentian [p,d,g],

konsonan nasal [m,ɳ], lateral [l] dan afrikat
 LEPAS LEWAT [+LL]
TAK LEPAS LEWAT [-LL]
Bunyi yang bermula dengan penyekatan sepenuhnya di
mana cara pelepasannya berlainan.
Ciri-ciri :
a) Apabila bunyi afrikat mempunyai ciri lewat lewat, ia
merujuk fitur lepas lewat.
b) Apabila bunyi hentian dilepaskan secara serta-merta,
ia menghasilkan fitur bukan lepas lewat.
Contoh :

[+LL] = terdiri daripada bunyi letusan

[-LL] = terdiri daripada bunyi letupan

 STRIDEN [+STRIDEN]
TAK STRIDEN [-STRIDEN]
Bunyi yang dihasilkan dengan penjerutan yang
memaksa aliran udara mengenai dua permukaan,
menghasilkan peningkatan intensiti bagi bunyi bising.
Ciri-ciri :
a) Terhasil apabila aliran udara yang keluar mengenai
gigi dan uvula menghasilkan bunyi bising jenis frikatif.
b) Membezakan bunyi letusan striden dan tak striden.
Contoh :
[+striden] = terdiri daripada bunyi frikatif
tak bersuara [f,s,ʃ,X]

[-striden] = seperti bunyi [ɸ,Ө,Ϛ,X]

 SENGAU [+SENGAU]
TAK SENGAU [-SENGAU]
Bunyi yang dihasilkan dengan merendahkan lelangit
lembut dan membenarkan udara melalui hidung.
Ciri-ciri :
a) Membezakan jenis konsonan sonoran.
b) Bertentangan dengan bunyi likuida [-sengau]
c) Membezakan vokal sengau [+sengau] daripada vokal
oral [-sengau]
Contoh :
[+sengau] = terdiri daripada konsonan sengauan
[m,n,ɳ], vokal yang disengaukan dan geluncuran

[-sengau] = selain daripada di atas

 SISIAN [+SISIAN]
TAK SISIAN [-SISIAN]
Bunyi yang dihasilkan dengan merendahkan
satu/kedua-dua bahagian lidah supaya udara yang
keluar melalui sisian rongga oral.
Ciri-ciri :
a) Membezakan jenis konsonan sonoran.
b) Bunyi sisian bertentangan dengan bukan sisian
Contoh :

[+sisian] = sisian

[-sisian] = bunyi-bunyi lain

 BERGETAR [+GETAR]
TAK GETAR [-GETAR]
Bunyi bergetar dihasilkan apabila daerah artikulasi
digetarkan.
Contoh :

[+getar] = konsonan getaran

[-getar] = bunyi-bunyi lain

BERSUARA [+SUA] TAK
BERSUARA [-SUA]
Bunyi yang dihasilkan sambil
menggetarkan pita suara.
Contoh:

[+suara] = hentian bersuara, likuida,

nasal, geluncuran dan vokal

[-suara] = bunyi-bunyi lain

GLOTIS TERSEBAR [+GT]
GLOTIS TAK TERSEBAR
[-]
Bunyi yang dihasilkan apabila
udara yang bergeser di pita
suara disebarkan, manakala
bunyi glotis tak tersebar
sebaliknya.
Contoh:

[+GT] = frikatif glotis [h], bunyi

beraspirasi [pʰ]

[-GT] = bunyi-bunyi lain

GLOTIS TERSEKAT [+GS]
GLOTIS TAK TERSEKAT
[-GS]
Bunyi yang dihasilkan apabila
udara yang keluar dari paru-
paru disekat di pita suara.
Contoh:

[+GS] = hentian glotis

[-GS] = bunyi-bunyi lain

 Fitur-fitur bunyi vokal

+ silabik

- belakang + belakang

i u
+ tinggi

e ə o - tinggi

- rendah
c a ɔ
+ rendah

+ bundar
J + anterior + koronal + tinggi + belakang

A
D
U p t + glotis tersekat

A č
k ʔ + rendah
+ lepas lewat
L
b d g
j
- sonoran
+ glotis tersebar
F - konstinuen
h + rendah

I - lepas lewat
f s ʃ x

T + striden
+ konstinuen

U z ʒ ɤ
- sonoran

R
+ nasal
K
m n ɲ ɳ

O + soronan
l
N + lateral
+ konsonantal

S + getaran r

O - konsonantal
y
N
- silabik w

A - nasal l
N + sonoran
+ bundar
r
 RUJUKAN

1. BUKU
FONETIK DAN FONOLOGI (INDIRAWATI ZAHID & MARDIAN SHAH OMAR,
2012)

2. INTERNET
https://www.slideshare.net/norizanmohamedsaid/fonetik-en-mohamad-f
onetik

https://www.slideshare.net/nurazahahmad/fonetik-dan-fonologi-pjj
https://www.ipachart.com/
KULIAH 5 BBM 3302 (ADI YASRAN, UPM)