Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ

ΠΡΟΙΚΑΣ
Ανδριανάκη Ανδριάνα
• Ο θεσμός της προίκας συναντάται από την Ομηρική Εποχή έως και τα τέλη του 20 ου
αιώνα.
• Το έθιμο της προίκας κάλυπτε μια κοινωνική αναγκαιότητα των παλαιότερων χρόνων,
αφού η γυναίκα κλεισμένη στο σπίτι δεν αποτελούσε μέρος του εργατικού δυναμικού
και δεν εισέφερε στο οικογενειακό εισόδημα.
• Ήταν μεγάλο θέμα για την οικογένεια του κοριτσιού και οι γονείς μοχθούσαν και
στερούνταν τα πάντα, για να εξασφαλίσουν την προίκα της κόρης τους.
• Η ίδια η κοπέλα προσπαθούσε από την παιδική της ηλικία μέχρι τη στιγμή που θα τη
ζητούσε κάποιος να συγκεντρώσει όση περισσότερη προίκα μπορούσε για να
παντρευτεί. Κεντούσε τα χειροποίητα κεντήματα, έπλεκε, έραβε τα προικιά της και
ύφαινε τα χαλιά που θα έπαιρνε μαζί της.  Η προίκα άλλωστε είχε και συμβολικό
χαρακτήρα, καθώς με αυτή η γυναίκα έδειχνε τις ικανότητές της και την αξία της ως
νοικοκυρά.
Γυναίκες μεταφέρουν την προίκα στο μελλοντικό
σπίτι της νύφης
• Επομένως, κάθε πατέρας επιθυμούσε το παιδί που θα γεννηθεί να είναι αγόρι, ώστε να
απαλλαχθεί από την προίκα και να έχει περισσότερα εργατικά χέρια.
• Στην  προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν την προίκα της κοπέλας, κάποιοι φτωχοί
γονείς επινοούσαν και ιδιαίτερα ευρηματικούς τρόπους. Με τη γέννηση ενός
κοριτσιού φύτευαν σ’ ένα χωράφι τους ορθόκλαδα δέντρα, που τα προόριζαν για
προίκα της κόρης. Στη νότια Ελλάδα φύτευαν κυπαρίσσια, ενώ στη βόρεια Ελλάδα
λεύκες. Οι κορμοί των δέντρων αυτών ήταν απαραίτητοι για τις στέγες των σπιτιών,
για έπιπλα και άλλες χρήσεις και πουλιούνταν περίπου 1 λίρα ο ένας. Όταν το κορίτσι
γινόταν 20 χρονών, τα δέντρα ήταν έτοιμα για υλοτόμηση. Έτσι, αν ένας πατέρας είχε
φυτέψει 1.000 λεύκες, εξασφάλιζε 1.000 λίρες για την προίκα της κόρης του!
• Τα κορίτσια ήταν πάντα καταδικασμένα, καθώς από μικρά έκαναν όλες τις δουλειές
του σπιτιού, αλλά και στο μελλοντικό τους σπίτι ο σύζυγός τους τις αντιμετώπιζε σαν
«σκλάβες».
• Τον 20ο αιώνα, ιδιαίτερα μετά το 1950, ο θεσμός της προίκας πήρε εκρηκτικές διαστάσεις και έγινε
σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα.
• Έγινε μία απόπειρα κατάργησης της προίκας από τον αγρότη Κώστα Κίτσο, όμως απέτυχε.

Δημοσίευμα για την κατάργηση της προίκας

• Μετά από πολύχρονες διαβουλεύσεις και συζητήσεις, το 1983 ψηφίστηκε η οριστική κατάργηση
της προίκας με το νόμο 1329/83 που όριζε ότι και οι δύο σύζυγοι υποχρεώνονται να συμβάλλουν
ανάλογα με τις δυνάμεις τους στην αντιμετώπιση των αναγκών της οικογένειας στο πλαίσιο της
ισότητας καταργώντας τη προίκα και εκσυγχρονίζοντας έτσι το οικογενειακό δίκαιο.

• Τα τελευταία χρόνια ο τύπος της άεργης γυναίκας, που δικαίωνε τη διατήρηση του αναχρονιστικού
θεσμού της προίκας, έχει αλλάξει. Η γυναίκα πλέον εργάζεται, βγάζει τα δικά της χρήματα,
παντρεύεται σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία και δεν διστάζει να διεκδικήσει όσα θέλει.
Προτεραιότητά της δεν αποτελεί πάντα η οικογένεια, αλλά η επαγγελματική καταξίωση και η
οικονομική ανεξαρτησία. 
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΎ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ
ΣΑΣ