ΠΡΟΙΚΑ

Η έννοια της προίκας

Θεσμός Προίκας:

■ Προίκα είναι ένας θεσμός κατά τον οποίο η οικογένεια παραχωρεί στη νύφη την περιουσία της όταν 
παντρεύεται. Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της
γυναίκας στον κοινό βίο του ζευγαριού.

■ Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν αρχικά οικονομικοί και στη συνέχεια κοινωνικοί. Πέρα από τα
φυσικά προσόντα της νύφης, αιτία γάμου αποτελούσε και η προίκα. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο ,
έγγραφο και ενυπόγραφο, το οποίο επιβεβαιωνόταν από το προικοσύμφωνο. Ήταν μια ενέργεια στην
οποία το συναίσθημα είχε ανύπαρκτο ρόλο στην διαδικασία λήψεως της απόφασης.
■ Οι γονείς κάθε κοπέλας προσπαθούσαν από τα μικρά χρόνια της μέχρι τη στιγμή που θα την ζητούσε
κάποιος να συλλέξουν όση περισσότερη προίκα μπορούσαν για να παντρευτεί. Συνήθως η προίκα
αποτελούνταν από ρούχα, αλλά οι πιο εύποροι έδιναν κοσμήματα, κτήματα γης, ζώα, καθώς και κατοικίες.
Στην ουσία η προίκα ήταν μια αποζημίωση στον άντρα, καθώς εξασφάλιζε την ελάφρυνση της οικογένειας
σε πολλούς τομείς και του συζύγου από τα βάρη της.Τέλος, η προίκα είναι ένα σύμβολο μέσα από το οποίο
μπορούσε κανείς να διακρίνει την οικονομική κατάσταση κάθε οικογένειας.
Ιστορία του θεσμού της Προίκας:

■ Ένας θεσμός με πανάρχαιες ρίζες, που διατηρήθηκε μέχρι και το τέλος

του 20ου αιώνα, ήταν ο θεσμός της προίκας. Προίκα ονόμαζαν «όλα τα
κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, που έδινε η οικογένεια της
νύφης ή και η ίδια η νύφη στο γαμπρό κατά το γάμο» (Μπαμπινιώτης).
Κατά τον Αστικό Κώδικα προίκα ήταν «η υπό της γυναικός ή άλλου χάριν
αυτής παρεχομένη εις τον άνδρα περιουσία προς ανακούφισιν των βαρών
του γάμου». Η λέξη «προίκα» ετυμολογικά προέρχεται από την αρχαία
ελληνική λέξη «προίξ» (<πρό + ἱκνέομαι / ἱκνο ῦμαι<ἵκω = έρχομαι), και
σημαίνει αυτό που έρχεται εκ των προτέρων, με την έννοια του δώρου
που δινόταν πριν από το γάμο. Αλλού συναντάμε τη λέξη  «φερνή» για
την περιουσία της νύφης που δινόταν στον γαμπρό με τον γάμο και
αποτελούσε ανέκαθεν μια συνεισφορά στη δημιουργία του νέου σπιτικού.
Όταν δεν υπήρχαν καλές νύφες, άλλα καλ
ές προίκες
Όλα του γάμου δύσκολα – η προίκα, οι
χωροφύλακες, το αγαρλίκι
Τέλος…

■ Επιμέλεια:Παπαβασιλειου Εμμανουηλ