DOSTOJANSTVO

 Prirodna je težnja lјudskih bića da im drugi priznaju

dostojanstvo bez obzira na njihovu grupnu nacionalnu rsasnu
,vjersku etničku pripadnost.

 Ovo priznanje svakako nije ekonomske prirode, nije novac nego

čin kojim nam se iskazuje poštovanje koje smatramo da smo
zaslužili.Kada se tiče društvene dimenzije ovog pitanja to su
razlišite grupacije stanovništva: žene, invalidi, domoroci,
homoseksualci, crnci,

 Svjesni smo da nemožemo biti jednaci,da nam nije jednaka

sposobnost za rad i zaradu,da postoji nejednaka raspodjela
izvora da smo različitog porijekla, pola, izgleda, boje, kulture i td
 dostojanstvo.
 Izuzmemo li ove nejednakosti dolazimo do dostojanstva kao
minimuma poštovanja ličnosti.

 Nabrojane karakteristike su slučajnosti, sekundarne po osnovu

rođenja i ima veze sa rodbinom druženjem, brakom,
poslovanjem, vjerskom, nacionalnom, rasnom pripadanju.

 Prebacimo li to na teren politike diskriminacija i netolerancija po

ovoj osnovi klasifikuje se kao zločin protiv covječnosti.

 Kant je filozofsku osnovicu dostojanstva gradio na lјudskoj

sposobnosti moralnog izbora, dakle bez obzira na međusobne
razlike u polu rasi, bogatstvu inteligenciji i td lјudska bića su
sposobna da djeluju ili ne djeluju prema moralnim zakonima.
 dostojanstvo

• U tome je suština dostojanstva lјudskih bića što samo ona

imaju slobodnu volјu da djeluju ili ne prema moralnim načelima.

• Iz toga je Kant i izvukao zaklјučak da lјudska bića moramo

tretirati kao cilјeve a ne sredstva.

• Iz ovog Kantovog stanovišta proizilazi pririda moralnost

temelјena na slobodnoj volјi,

• Suprotno stanovište u materijalističkoj filozofiji i prirodnim

naukama prethodnu teoriju smatraju iluzijom smatrajući da se u
procesu odlučivanja lјudi rukovode materijalnim uzrocima.
 dostojanstvo

• Dok je Aristotel vjerovao u vječnost vrsta ili ponašanja tipična

za vrstu, Darvin u ,,Porijeklu vrsta,, tvrdi da se ponašanje
mijenja u interakciji organizma u sredini u kojoj se nalazi.

• Mnogi teoretičari se slazu u tome da lјudska priroda ne ukazuje

na vrijednosni ili moralni status nego je istorijski uslovlјena.

• Dejvid Hal negira postojanje univerzalnih vrijednosti, radi se

samo o evolucionim slučajevima (formama PĐ)

• Možda u ovom evolucionom periodu nismo sposobni definisati

prirodnu suštinu.
 dostojanstvo
 U tom smislu zagovornici genetskog inženjeringa (Li Silver) vide
šansu da se dođe do moći na osnovu predispozicija ionako
nam roditelјi žele pomoći na svaki načini to je njihovo pravo.

 Bioetičar Piter Sindžer sa univerziteta Prinston zagovornik

eutanazije polazi od svođenja patnje na najmanju mjeru kod
živih bića, omalovažavanje prava male djece i starih i bolesnih.

 Niče je kritikovao Džona Stjuarta Mila što se ponašao po

hrišćanskom moralu a ne vjeruje u hrišćanskog boga, lјudsko
dostojanstvo se provlači kao moralna vrijednost već dvije
generacije zapadnog društva iako su postala svjetovna.

 U religioznim korijenima ova karakteristika nema uporište iako

joj u prirodnim naukama pripisuju vjersku dogmu.
 dostojanstvo
 Čak je i Maks Veber tvrdio da su jednakost i dostojanstvo ,,duh
mrtvog religijskog vjerovanja,,.Politički pokret koji je negirao
univerzalno lјudsko dostojanstvo je nacizam
 Futurist kroz mogućnosti biologije vide nastanak novih
genetskih klasa s jedne strane i mogućnost jednog genetski
ujednačenog društva s druge strane.
 
 U svemu tome potrebna je intervencija države u podizanju
donje lјestvice lјudskog dostojanstva i u slučaju da u budućnosti
bude potrebno preduprediti genetsku nejednakost ili je
podsticati kroz biotehnologiju u funkciji pobolјšanja čovjekovih
karakteristika.
 Džon Rols u knjizi ,,teorija pravde,,ističe da je nejednaka
raspodjela prirodne sposobnosti lјudi nepravedna i da
biotehnologija može izjednačiti životne šanse lјudi.
 dostojanstvo

 Kad Aristotel tvrdi da je čovjek politička životinja primjećuje da

je politika kod lјudi našla smisao kad je zakonodavac
uspostavio državu i zakone.
 To je istorijsko dostignuče prije deset hilјada godina u Egiptu i
Vavilonu zbog razvoja polјoprivrede dok je hilјadama godina
ranije lјudska bića živjela bez države u srodničkim zajednicama
50 do 100 lovaca odnosno sakuplјača hrane.
 Dvije prirodne karakteristike lјudi jezik i društvenosti moguća je
politika kao lјudska aktivnost.
 Tako se lјudska politika nemože svesti ni na životinjsku
društvenost ni na životinjski jezik iako su joj prethodili,zato je
politika evolutivna kategorija nastala na određenom stepenu
lјudskog društva tj nastankom države.
 Svest

 Svest je subjektivno mentalno stanje misli, prestava slika

osjećanja i emocija koje doživlјavamo u svakodnevnom životu.

 Svest je i danas misteriozna kao i u ranijim epohama.

Pretpostavlјa se da će i mašine kad postignu zadovolјavajući
stepen složenosti posjedovati svjest.

 Kada su šovjek i mažina pred nepoznanicom u istoj su ravni u

zatvorenoj prostoriji (primjer kinejskog jezika mašine i čovjeka).

 Ako do toga dođe mijenjaće se i prestava o lјudskom

dostojanstvu ,uvriježiće se svijest o čovjeku kao složenoj
mašini.
 Svest

• Teško je vjerovati da će mašine ikada postićio lјudsku emociju

ili kopirati lјudsku inteligenciju.
• To je predmet naučne fantastike, robotike i kompjutera.
• Robot je po svom ponašanju kao lјudsko biće moze imati i
senzore za osjetila vatru i td, ali nikad neće imati osjećanja,
međutim pored lјudskog razuma i moralnih zakona i emocije
su na samom vrhu lјudskih karakteristika.
• I neke životinje su svjesne ali ali ta svest ne kombinuje lјudski
razum, jezik i emociju na način da stvara politiku, umjetnost,
religiju.
• Takože preteča čovjeka nije sve ovo znao iako je čovjek to je
djelo evolucije .
• I led se samo za 1 stepen razlikuje od vode a nije isto.
 Svest

 Osnovica lјudskog dostojanstva ćanje i emocija i svijest i to sve

mu pomaže da postane cjelovito lјudsko biće po kojima se
razlikuje od ostalih stvorenja.

 Nijedan od navedenih osobina nemože postojati ako ne postoje

sve.

 U budućnosti velike etičke kontraverze koje izaziva

biotehnologija nije pretnja dostojanstvu lјudi već djeci starima
invalidima crncima domorocima.