HYDROCORTISONE VÀ

DẪN CHẤT- METHYL

PREDNISOLON
 HYDROCORTISON VÀ DẪN CHẤT
I. HYDROCORTISON
⋆ Tên khoa học: IUPAC C21H30O5
⋆ (8S,9S,10R,11S,13S,14S,17R)-11,17-dihydroxy-17-(2-
hydroxyacetyl)-10,13-dimethyl-2,6,7,8,9,11,12,14,15,16-
decahydro-1H-cyclopenta[a]phenanthren-3-one
⋆ Tên thông dụng (gốc): tên riêng VN, Tên theo DCI
⋆ Tên thương mại (biệt dược): nhãn hiệu hàng hóa, kiểu dán
⋆ Cơ chế tác động
⋆ - Hydrocortisone đi qua màng tế bào và gắn kết với những thụ thể
đặc hiệu trong bào tương. Các phức hợp này sau−đó đi vào nhân tế
Hydrocortisone- Lidocaine –
Cortef
bào, Hydrocortison
gắn kết với DNA (chromatin), valerat
và kịc thích sự phiên mã của Hydrocortison
Ritchter (Gedeon – Ritchter)
các ARN thông tin, do đó ảnh hưởng đến sự tổng hợp protein của
các men khác nhau.

2
II. DẪN CHẤT HYDROCORTISON

Hydrocortison acetat
Hydrocortamat sodium succinat Hydrocortison cypeonat

Hydrocortison sodium phosphat Hydrocortison buteprat Hydrocortison buyrat

3
III. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHẾ
⋆ Tính chất: ⋆ Kiểm nghiệm ⋆ Thông số dược động học
⋆ - Bột kết tinh trắng ⋆ Định tính ⋆ - Hydrocortisone hấp thu
hay gần như trắng. ⋆ - Phổ IR. nhanh chóng từ dạ dày – ruột
Không tan trong và đạt nồng độ đỉnh sau 1 giờ.
nước, khá tan ⋆ - Sắc ký lớp mỏng
⋆ - Khoảng 40 đến 90%
⋆ trong dung môi aceton ⋆ - Phản ứng với H2SO4 đậm đặc hydrocortíone gắn kết vào
và ethanol, hơi tan ⋆ - Xác định điểm chảy, năng suất quay cực protein huyết tương. Phần tự
trong methylen clorid. ⋆ do, không liên kết với
- Độ hấp thu trong UV
⋆ - Góc quay cực riêng : ⋆ Định lượng : Xác định độ hấp thu UV ở hormone gây tác động sinh học
+150 đến +156 ( dung trong khi phần liên kết lại có
bước sóng 241,5 nm
dịch 1% trong tính chất như một lượng dự
⋆ (trong alcol). trữ.
dioxan). ⋆ Thử tinh khiết
⋆ Hydrocortisone được chuyển
⋆ - Góc quay cực riêng +158 độ đến +167 độ tính hóa chủ yếu ở gan. Thuốc
theo chế phẩm đã làm khô. Mức khối lượng do được đào thải hoàn toàn trong
làm khô không vượt quá 5% . vòng 12 giờ. Do đó nếu cần
⋆ - Tạp liên quan: tiến hành phương pháp sắc kí một nồng độ cao bền vững
lỏng trong máu, nên tiêm thuốc mỗi
4 đến 6 giờ

5
❖ Chỉ định
− Thuốc lựa chọn để điều trị thay thế
và cấp cứu
− Bôi tại chỗ (thuốc mỡ và kem):
Eczema cấp và mạn
− Liệu pháp thay thế: Suy vỏ thượng
thận cấp và mạn tính; tăng sản bẩm
sinh tuyến thượng thận.
− Cấp cứu do phản ứng dị ứng: Phản
ứng dị ứng; sốc phản vệ
− Chống viêm và ức chế miễn dịch:
Bệnh viêm ruột (viêm đại tràng nặng,
bệnh Crohn) ; hen phế quản; lupus
ban đỏ hệ thống, bệnh khớp.
❖ Tác dụng phụ
− Ức chế (suy) vỏ thượng thận khi sử dụng lâu
dài, ngừng đột ngột
− Ức chế MD 🡪 dễ nhiễm khuẩn, nấm, giảm đề
kháng với nhiễm trùng - phát triển chiều cao
trẻ em, loãng xương, xốp xương, teo cơ
− Tăng huyết áp, gây phù (do giữ natri và
nước)
− Tăng đường huyết có thể gây đái tháo
đường/nặng hơn
− Nhược cơ, mỏi cơ, mệt mỏi do giảm kali
− Bệnh Cushing do thuốc: mỡ tích tụ ở xương
đòn (gù trâu) và làm mặt BN đầy đặn như mặt
trăng tròn nhưng lại mất mỡ ở chi
− Gây viêm loét hoặc tái phát viêm loét dạ dày
tá tràng
− Tai biến: tăng nhãn áp (cườm), đục nhân mắt
khi dùng thuốc nhỏ mắt dạng xịt gây nhiễm
nấm candida ở miệng bôi ngoài da gây teo
6
da, mỏng da, đỏ da, có miễn dịch nhanh
❖ Độc tính, tai biến
Xảy ra khi ngưng thuốc hoặc
dùng thuốc với liều trên mức
sinh lí lâu dài
● Ngưng thuốc đột ngột: có thể
xuất hiện vài biến chứng, nghiêm
trọng nhất là suy thượng thận
cấp do ức chế trục hạ đồi tuyến
thượng thận
● Dùng thuốc với liều trên mức
sinh lí lâu dài:
o Giữ nước, điện giải: có thể
dẫn đến kiềm máu, hạ kali
máu, phù, tăng huyết áp
o Rối loạn chuyển hóa
o Loét dạ dày
❖ Chống chỉ định
− Quá mẫn với hydrocortison, nhiễm khuẩn; lao tiến triển;
nhiễm virus; nhiễm nấm chưa được điều trị.
− Phụ nữ có thai và cho con bú
❖ Tương tác thuốc
− Amphotericin: Tăng nguy cơ hạ kali huyết:
− Carbamazepin: Giảm tác dụng của hydrocortison
− Phenobarbital: Giảm tác dụng của hydrocortison
− Phenytoin: Giảm tác dụng của hydrocortison
− Rifampicin: Giảm tác dụng của hydrocortison
− Ritonavir: Nồng độ hydrocortison có thể tăng, làm tăng
nguy cơ suy thượng thận
− Thuốc nhóm coumarin: Tăng hoặc giảm tác dụng chống
đông của thuốc nhóm coumarin (liều cao của
hydrocortison tăng tác dụng chống đông)
− Vắc xin: Liều cao hydrocortison giảm đáp ứng miễn dịch
với vắc xin - tránh dùng cùng vắc xin sống
7
⋆ Liều lượng ⋆ Dạng bào chế ⋆ Bảo quản- Độ ổn
⋆ - PO: liều tấn công ⋆ - Viên nén 5 mg, 10 định
100-300 mg/24h → mg, 20 mg - Hỗn dịch ⋆ Bảo quản sản phẩm
duy trì 20-50 mg/24h tiêm 125 mg/5 ml; 25 chưa hòa tan trong
⋆ - Tiêm quanh khớp: mg/1 ml - Ống 100 phòng được khống
hỗn dịch liều trung mg tiêm tĩnh mạch - chế nhiệt độ (15-30
bình 100-150 mg/24h Thuốc mỡ 1%; 2% độ C). Bảo quản dung
dịch ở nhiệt độ phòng
⋆ - IV trong trường hợp có kiểm soát (15-30
choáng phản vệ 100- độ C) tránh ánh sáng.
500 mg/24h Chỉ dùng dung dịch
⋆ - Tra mắt thuốc mỡ nếu nó trong suốt.
1%; 2%

8
 METHYL PREDNISOLON

- Tên khoa học: IUPAC

(1S,2R,8S,10S,11S,14R,15S,17S)-14,17-
dihydroxy-14-(2-hydroxyacetyl)-2,8,15-
trimethyltetracyclo[8.7.0.02,7.011,15]heptadeca-
3,6-dien-5-on
 
- Tên thông dụng (gốc): tên riêng VN, Tên theo DCI
Methylprednisolon
- Tên thương mại (biệt dược): nhãn hiệu hàng hóa,
kiểu dáng Medrol (viên nén), Depo-Medrol (bột pha
tiêm).

9
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHẾ
⋆ Tính chất lý hóa
⋆ Bột kết tinh đa hình trắng hoặc
gần như trắng. Thực tế không tan
trong nước, hơi tan trong ethanol
96%, ít tan trong aceton và
dicloromethan.
⋆ Góc quay cực riêng: Từ +79,0 o
đến +86,0o
⋆ Có các phản ứng hóa học chung
của nhóm corticoid.
11
⋆ Kiểm nghiệm
⋆ Định tính
⋆ IR, Sắc ký lớp mỏng
⋆ Phản ứng màu với acid sulfuric
⋆ Thử tinh khiết
⋆ Góc quay cực riêng: +790 đến
+860.
⋆ Tạp liên quan: thử bằng SKL.
⋆ Mất khối lượng do làm khô:
không được quá 1,0%
⋆ Định lượng: Đo độ hấp thu UV
ở bước sóng 243 nm.
Công dụng- cách dùng

❖ Tác dụng dược lý, chỉ định, tác dụng

phụ, tương tác thuốc, chống chỉ định,
độc tính: tương tự các glucocorticoid toàn
thân khác
− Methylprednisolone là thuốc có tác động
trung bình (12-36h), chủ yếu dùng làm thuốc
chống viêm, thuốc ức chế miễn dịch điều trị
các bệnh miễn dịch tự miễn.
− Methylprednisolone có tác dụng chống viêm
mạnh hơn hydrocortisone 4 – 5 lần.

12
❖ Liều lượng:
− Thuốc tiêm methylprednisolon acetat: 20 mg/ml (5 ml, 10 ml), 40 mg/ml (1 ml, 5 ml,
10 ml), 80 mg/ml (1 ml, 5 ml).
− Thuốc tiêm methylprednisolon natri succinat: 40 mg (1 ml, 3 ml), 125 mg (2 ml, 5
ml), 500 mg (1 ml, 4 ml, 8 ml, 20 ml), 1.000 mg (1 ml, 8 ml, 50 ml), 2.000 mg (30,6
ml).
− Viên nén methylprednisolon: 2 mg, 4 mg, 8 mg, 16 mg, 24 mg, 32 mg.
− Dịch treo để thụt: methylprednisolon 40 mg/chai.
❖ Dạng bào chế: viên nén, bột đông khô pha tiêm truyền
❖ Bảo quản: trong phòng có kiểm soát nhiệt độ (15 – 30 độ C).

13