Kinh tế quản lý

& Chiến lược kinh doanh

Chương 12
Kinh tế học về thông tin

McGraw-Hill/Irwin
Michael R. Baye, Managerial Economics and
Business Strategy Copyright © 2008 by the McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.
 12-2

Giới thiệu
Mặc dù các mô hình lý thuyết chính thức về việc ra quyết định với sự hiện
diện của thông tin không hoàn hảo nằm ngoài phạm vi và mục đích của cuốn
sách này, rất hữu ích để trình bày tổng quan về một số khía cạnh quan trọng
hơn của việc ra quyết định trong tình trạng không chắc chắn.

Đầu tiên, mô tả chính thức về sự không chắc chắn và kiểm tra tác động của
sự không chắc chắn đối với hành vi của người tiêu dùng.

Sau đó, trình bày ngắn gọn các phương tiện mà người quản lý có thể đối phó
với rủi ro.

Cuối cùng, xem xét một số ý nghĩa quan trọng của sự không chắc chắn trong
quá trình thị trường, bao gồm cả thị trường đấu giá.
 12-3

Trung Bình & Phương Sai

• Giả sử ai đó hứa sẽ trả cho bạn (bằng đô la) bất cứ con số nào
xuất hiện khi một hột xí ngầu được tung ra. Nếu x đại diện cho
khoản thanh toán cho bạn, rõ ràng bạn không thể chắc chắn mình
sẽ được trả bao nhiêu. Nếu bạn may mắn, bạn sẽ nhận 6 và được
trả 6 đô la. Nếu bạn không may mắn, bạn sẽ nhận 1 và nhận $1.
Xác suất mà bất kỳ số nào trong khoảng từ 1 đến 6 xuất hiện là
1/6, bởi vì có sáu mặt trên hột xí ngầu. Giá trị mong đợi (hoặc
trung bình) của x được cho bởi

• Nói cách khác, mặc dù bạn không biết chắc chắn mình sẽ được trả
bao nhiêu khi xí ngầu được tung ra, trung bình bạn sẽ kiếm được
3,50 đô la.
 12-4

Trung Bình & Phương Sai

• Giá trị trung bình hoặc giá trị kỳ vọng của một biến
ngẫu nhiên, x, được định nghĩa là tổng xác suất mà
các kết quả khác nhau sẽ xảy ra nhân với kết quả.
• Cụ thể là, nếu kết quả có thể có của biến ngẫu
nhiên là x. Và xác suất tương ứng của kết quả là
q1, q2, . . . , qn, giá trị kỳ vọng của x là
 12-5

Trung Bình & Phương Sai

Phương sai
• Tổng các xác suất mà các kết quả khác
nhau sẽ xảy ra nhân với độ lệch bình
phương của kết quả so với giá trị trung
bình của kết quả.
 12-6

Trung Bình & Phương Sai

Đọ lệch chuẩn
Căn bậc 2 của phương sai.
 12-7

Bất định & hành vi tiêu dùng

Không thích rủi ro
Thích một số tiền chắc chắn là $M hơn là một khả năng có
rủi ro với giá trị dự kiến là $ M.

Thích rủi ro
Thích một khả năng rủi ro với giá trị dự kiến là $M hơn là
số tiền chắc chắn $M.

Trung tính với rủi ro

Bàng quan giữa một khả tiềm năng rủi ro với giá trị dự kiến
là $M và số tiền chắc chắn là $M.
 12-8

Quyết định quản lý của người tiêu dùng

không thích rủi ro

• Chất lượng sản phẩm. Phân tích rủi ro có thể được

sử dụng để phân tích các tình huống mà người tiêu
dùng không chắc chắn về chất lượng sản phẩm.
• Chuổi cửa hàng. Lo ngại rủi ro cũng giải thích lý do
tại sao có thể có lợi ích vững chắc để trở thành một
phần của chuỗi cửa hàng thay vì độc lập.
• Bảo hiểm. Thực tế là người tiêu dùng không thích rủi
ro ngụ ý rằng họ sẵn sàng trả tiền để tránh rủi ro.
 12-9

Tìm kiếm của người tiêu dùng

Mức giá chấp nhận (Reservation price)
Mức giá mà người tiêu dùng bàng quan giữa việc
mua ở mức giá đó và tìm kiếm một mức giá thấp
hơn.
Quy tắc tìm kiếm của người tiêu dùng
Quy tắc tìm kiếm tối ưu là người tiêu dùng từ chối
giá cao hơn giá chấp nhận (R) và chấp nhận mức
giá thấp hơn.
Nói cách khác, chiến lược tìm kiếm tối ưu là tìm kiếm
mức giá tốt hơn khi giá của một công ty cao hơn
giá chấp nhận và ngừng tìm kiếm khi tìm thấy giá
thấp hơn giá cấp nhận.
 1-10

Tìm kiếm của người tiêu dùng

 1-11

Bất định & Doanh nghiệp

• Rủi ro nhiều – lợi tức cao

• Nhà sản xuất tìm kiếm giá đầu vào tốt hơn.
• Tối đa hóa lợi nhuận: E[MR] = MC
 1-12
Bất định & Thị trường
Thông tin không cân xứng
Một tình huống tồn tại khi một số người có thông
tin tốt hơn những người khác.

Thông tin ẩn
Những điều mà một bên tham gia giao dịch biết
nhưng bên kia không biết.
Lựa chọn bất lợi
Tình huống trong đó các cá nhân có thông tin ẩn
và do đó, quá trình lựa chọn dẫn đến một nhóm
các cá nhân có các đặc điểm không mong muốn.
 Bất định & Thị trường
Hành vi ẩn
Hành động được thực hiện bởi một bên
trong mối quan hệ mà bên kia không thể
quan sát được.

Vấn đề đạo đức

Tình huống một bên tham gia hợp đồng thực
hiện một hành động có lợi nhưng bất lợi cho
bên còn lại.
 Phát tín hiệu & Giám sát

Phát tín hiệu

Nỗ lực của một bên có thông tin nhằm gửi một số
thông tin có thể quan sát được về các đặc điểm
tiềm ẩn của mình cho bên thiếu thông tin.
Giám sát
Nỗ lực của bên thiếu thông tin để phân loại các cá
nhân theo đặc điểm của họ.
Quyền tự chọn
Một cơ chế trong đó các bên được tùy chọn từ một
tập hợp và các lựa chọn sẽ tiết lộ các đặc điểm ẩn
của họ cho bên thiếu thông tin.
 Các hình thức đấu giá
Đấu giá kiểu Anh Quốc
Một phiên đấu giá tăng dần liên tiếp trong đó
các nhà thầu quan sát giá thầu của người khác
và quyết định có tăng giá thầu hay không.
Cuộc đấu giá kết thúc khi một người trả giá cao
nhất (không ai trả giá cao hơn); nhà thầu
này có được món hàng và trả cho nhà đấu giá
số tiền của giá thầu.
 Các hình thức đấu giá
Đấu giá kín với mức giá cạnh tranh nhất
Một cuộc đấu giá đồng thời trong đó các nhà thầu đồng
thời gửi hồ sơ dự thầu trên các mảnh giấy. Người trúng
thầu là người trả giá cạnh tranh nhất.

Đấu giá kín với mức giá cạnh tranh thứ hai
Một cuộc đấu giá đồng thời trong đó các nhà thầu đồng
thời gửi hồ sơ dự thầu trên các mảnh giấy. Người trúng
thầu là người trả giá cạnh tranh thứ hai.
.
 Các hình thức đấu giá
Đấu giá kiểu Hà Lan
Một cuộc đấu giá với giá tuần tự giảm dần
trong đó người bán đấu giá bắt đầu với giá
chào bán cao và giảm dần giá chào bán cho
đến khi một người tuyên bố sẵn sàng trả giá
đó cho món hàng.
 Cấu trúc thông tin

Giá trị cá nhân độc lập

Môi trường đấu giá trong đó mỗi nhà thầu
định giá riêng của mình đối với mặt hàng đó
nhưng không biết các nhà thầu khác định giá
của mình và mỗi nhà thầu định giá không phụ
thuộc vào giá của các nhà thầu khác.
 Cấu trúc thông tin

Ước lượng giá trị chung

Môi trường đấu giá trong đó các nhà thầu
không biết định giá riêng của họ về vật phẩm
hoặc định giá của người khác. Mỗi nhà thầu
sử dụng thông tin của riêng mình để ước
tính giá trị của họ và các ước tính giá trị này
được liên kết: Ước tính giá trị của nhà thầu
càng cao, càng có nhiều khả năng các nhà
thầu khác cũng có ước tính giá trị cao.
 Cấu trúc thông tin

Giá trị phổ biến

Môi trường đấu giá trong đó giá trị thực
của mặt hàng là giống nhau cho tất cả các
nhà thầu, nhưng giá trị chung này là
không xác định. Mỗi nhà thầu sử dụng
thông tin (riêng tư) của mình để ước tính
giá trị chung thực sự của mặt hàng.
 Chiến lược đấu giá tối ưu
(cho người trung tính với rủi ro)
Chiến lược đấu giá với giá trị cá nhân độc lập

Chiến lược đấu thầu tối ưu cho đấu giá kiểu Anh: Chiến lược đấu
thầu tối ưu của người chơi trong một phiên đấu giá bằng kiểu
Anh với các giá trị cá nhân độc lập sẽ duy trì hoạt động cho
đến khi mức giá đấu giá vượt quá giá trị cá nhân của họ.

Chiến lược đấu thầu tối ưu cho đấu giá kín, với giá cạnh tranh
thứ hai : Trong phiên đấu giá đấu giá kín với giá cạnh tranh thứ
hai và với các giá trị cá nhân độc lập, chiến lược tối ưu của
người chơi là đấu giá theo giá trị cá nhân của chính mình. Trên
thực tế, đây là một chiến lược vượt trội.
 Chiến lược đấu giá tối ưu
(cho người trung tính với rủi ro)
Chiến lược đấu thầu tối ưu cho đấu giá kín với giá cạnh thanh nhất Trong
phiên đấu giá kín với giá cạnh tranh nhất với các giá trị cá nhân độc lập,
chiến lược tối ưu của nhà thầu là đặt giá thầu thấp hơn giá trị của sản
phẩm đó. Nếu có n nhà thầu với tất cả các giá trị đấu thấu được phân bổ
đồng đều (hoặc thống nhất) giữa mức giá thấp nhất có thể (L) và mức
giá cao nhất có thể (H), thì giá thầu tối ưu cho người chơi có định giá
riêng là v được đưa ra bởi

Trong đó b là giá thầu tối ưu.

 Chiến lược đấu giá tối ưu
(cho người trung tính với rủi ro)
Chiến lược đấu giá với giá trị tương quan
Lời nguyền của kẻ thắng cuộc
‘Tin xấu’ cho người thắng cuộc là ước tính của họ về giá
trị của vật phẩm vượt quá ước tính của tất cả các nhà
thầu khác.
Tránh lời nguyền của kẻ thắng cuộc
Trong một cuộc đấu giá với giá trị chung, người thắng
cuộc là người lạc quan nhất về giá trị thực của vật
phẩm. Để tránh lời nguyền của ‘người thắng cuộc’,
người đấu giá nên điều chỉnh lại ước tính riêng tư của
mình.
Doanh thu kỳ vọng trong các hình thức đấu
giá khác nhau