Nội dung thuyết trình: Cấu trúc và tác dụng của một số hormone

giới tính ở người

Nhóm 4: Tô Thuỳ Dương, Nguyễn Trúc Nhã, Nguyễn Phan
Thuỳ Dung
Lớp: 11Anh1Đ
HORMONE
HORMONE GIỚI TÍNH
 Giới thiệu chung
Hormone (nội tiết tố) là chất hóa học được tiết
ra bởi một hoặc nhiều tế bào trong cơ thể.

Nhiệm vụ giống như “người đưa thư”, truyền tín

hiệu từ tế bào này đến tế bào khác.

Ngấm thẳng vài máu, vận chuyển theo máu

Tác động đến các cơ quan đích. Cơ quan đích là

các cơ quan mang các thụ thể phù hợp với
hormone (như chìa khoá và ổ khoá)
Các tuyến nội tiết trong hệ nội tiết
Hệ nội tiết bao gồm các tuyến
chính
 Tuyến yên
 Tuyến giáp  Tuyến ức
 Tuyến cận  Tuyến thượng
giáp thận
 Tuyến tùng  Tuyến tụy
 Tuyến sinh
dục
Dựa trên cấu trúc và phương
thức tổng hợp, hormone
được chia làm 3 nhóm

-Nhóm polypeptide
(protein và peptide)
-Amine
-Các steroid
Nội dung

01 Testosterone
Khái niệm, cấu trúc hóa học,
tác dụng

03 Progesterone
Khái niệm, cấu trúc hóa học

02 Estrogen
Khái niệm, cấu trúc hóa học,
tác dụng
1. Testosterone
Khái niệm
Cấu trúc hóa học
Tác dụng
 Khái niệm
Là một hormone steroid từ nhóm
androgen

Nội tiết tố quan trọng đối với nam

giới

Nồng độ testosterone ở nam giới cao

hơn so với ở nữ giới
 Được sản xuất chủ yếu ở
tinh hoàn (95%), phần nhỏ ở
tuyến thượng thận (5%)

 Ở phụ nữ, tuyến thượng

thận và buồng trứng là nơi
sản xuất (một lượng nhỏ)
Testosterone do tế bào Leydig
(tế bào kẽ) của tinh hoàn sản
xuất ra. Các tế bào Leydig
nằm ở khoảng kẽ giữa các
ống sinh tinh
Thời điểm testosterone bắt đầu được sản xuất sớm nhất thường
rơi vào tuần thứ bảy sau khi thụ thai

Nồng độ tăng trong giai đoạn dậy thì, đỉnh điểm những năm cuối
tuổi thiếu niên, sau đó chững lại

Từ 30 tuổi trở đi, lượng Testosterone có xu hướng giảm nhẹ mỗi

năm

Testosterone ở nam giới trưởng thành được phóng thích khoảng

4 – 10 mg/ngày.
 CẤU TRÚC
HERE IS THE HÓA HỌC
SLIDE TITLE!

Là hợp chất steroid, trong phân

tử có 19 cacbon và được tổng
hợp từ cholesterol
CƠHERE
CHẾ HÌNH
IS THE THÀNH
SLIDE TITLE!

-Vùng dưới đồi trong não: báo

hiệu cho tuyến yên biết cần bao
nhiêu Testosterone
-Tuyến yên sau đó gửi tín hiệu
đến tinh hoàn để kích thích sản
xuất Testosterone
-Hầu hết Testosterone được sản
xuất trong tinh hoàn, lượng nhỏ
từ tuyến thượng thận
 TÁC DỤNG
KÍCH THÍCH PHÁT TRIỂN CƠ QUAN
SINH DỤC

Bộ phận sinh dục nam được hình thành vào khoảng

tuần thai thứ bảy với sự tác động của Testosterone.

Nồng độ tăng lên ở tuổi dậy thì, tinh hoàn và dương

vật sẽ phát triển mạnh mẽ. Khi này, tinh hoàn tạo ra
một lượng Testosterone ổn định đảm bảo cho quá
trình nội tiết trong cơ thể, đồng thời kích thích sản
sinh tinh trùng qua kích thích hình thành tinh nguyên
bào và tiền tinh trùng, đảm bảo cho chức năng sinh
sản hoạt động ổn định
 TÁC DỤNG
KÍCH THÍCH MỌC RÂU, TÓC, LÔNG

Khi đến độ tuổi trưởng thành,

Testosterone thúc đẩy sự phát triển
của tóc, râu, lông nách và lông mu
(lông xung quanh bộ phận sinh
dục). Lông cũng xuất hiện trên
cánh tay, chân và ngực.

Hói đầu ở nam giới từ 35 tuổi trở

lên là do nồng độ testosterone
giảm
 TÁC DỤNG
KÍCH THÍCH PHÁT TRIỂN CƠ BẮP,
XƯƠNG VÀ CHUYỂN HOÁ CHẤT BÉO
Kích thích tổng hợp protein qua đó làm
khối cơ phát triển mạnh

Làm tăng mật độ của xương, kích thích phát

triển xương qua tăng tổng hợp khung protein
của xương, tăng lắng đọng muối canxi photphat
vào xương và thúc đẩy sản xuất hồng cầu từ
tuỷ xương.

Nam giới có nồng độ testosterone thấp có nhiều

khả năng bị chấn thương và gãy xương
Đóng vai trò quan trọng trong quá
trình chuyển hoá chất béo, làm suy
giảm được mỡ thừa trong cơ thể
Nếu các bạn nam siêng tập thể dục sẽ
phát triển cơ bắp

Đối với xương chậu, hormon

Testosterone có tác dụng đặc
biệt: Làm hẹp đường kính xương
chậu do tăng sự phát triển xương
chậu theo chiều trước sau khác
với khung chậu mở rộng theo
chiều ngang ở nữ
 TÁC DỤNG
ĐỐI VỚI HỆ THẦN KINH TRUNG
ƯƠNG

Lượng testosterone ổn định thì sẽ tăng dẫn

truyền thần kinh, kích thích sự tăng trưởng các
mô

Testosterone thấp làm giảm khả năng tập trung

hoặc gây ra cảm giác buồn bã, chán nản, gây
rối loạn giấc ngủ và thiếu năng lượng.
 TÁC DỤNG
TĂNG CHUYỂN HOÁ CƠ SỞ

Lượng testosterone tiết ra bình

thường trong thời kì thanh niên và
thời gian đầu của tuổi trưởng thành
làm tăng tỉ lệ trao đổi chất 5-10%
so với khi tinh hoàn không sản xuất
Testosterone
 TÁC DỤNG
TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC ĐẾN
TIM ?
Một số nghiên cứu cho rằng Testosterone có
thể có tác động tích cực đến tim. Tuy nhiên,
một vài nghiên cứu khác lại cho thấy
Testosterone có tác động không tốt đến lượng
cholesterol, chỉ số huyết áp và khả năng đông
máu. Vì vậy, các nghiên cứu gần đây cho kết
quả mâu thuẫn nhau và chưa thống nhất
 TÁC DỤNG
ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIỌNG NÓI, PHÁT
TRIỂN MỤN
HIỆN TƯỢNG VỠ GIỌNG

Làm tăng độ dày của da, tăng tiết các tuyến bã

của cơ thể (đặc biệt là tuyến bã nhờn), bài tiết
quá mức có thể gây ra mụn trứng cá.

Do vậy, mụn là một trong những đặc điểm

thường thấy ở tuổi thanh niên nam khi cơ thể
bắt đầu tăng sản xuất Testosterone.
Testosterone ở phụ nữ

 Vai trò của Testosterone đối với Testosterone thấp ở nữ giới:

nữ giới: Yếu cơ.
Mệt mỏi.
Tăng ham muốn tình dục Rối loạn giấc ngủ
Tăng độ nhạy cảm của xúc giác Giảm ham muốn tình dục.
Tăng cường sức mạnh và Tăng cân.
giảm chất béo trong cơ thể. Rối loạn sinh sản.
Chu kỳ kinh nguyệt không đều.
Khô âm đạo
2. Estrogen
Khái niệm
Cấu trúc hóa học
Tác dụng
 Khái niệm
Một nhóm các hợp chất steroid 

Estrogen thường đi qua các mạch máu, đến tiếp xúc

với các tế bào trong nhiều loại mô

Đóng vai trò quan trọng trong đời sống, sắc đẹp, sinh
lý, sức khoẻ của người phụ nữ

Nồng độ estrogen ở nữ cao hơn so với ở nam

Sản sinh chủ yếu từ buồng
trứng, lượng nhỏ do phần vỏ
tuyến trên thận tiết ra.
Trong thời thơ ấu, estrogen chỉ
được tiết với một lượng rất nhỏ. Từ
giai đoạn tuổi dậy thì trở đi, hàng
tháng, buồng trứng sẽ bắt đầu tiết
ra hormone estrogen với mục đích:
+ Thúc đẩy sự phát triển, duy trì
các đặc tính sinh dục nữ (ngực,
lông, tóc,…)
+ Điều hoà kinh nguyệt cũng như
hệ sinh sản
 CẤU TRÚC HÓA HỌC

Là tên chung của 3 loại hormone sinh

dục: estradiol, estrone và estriol, cả 3
loại đều là hợp chất steroid, trong phân
tử có 19 cacbon và được tổng hợp từ
cholesterol
● CẤU
Estrone TRÚC
(E1): một HÓA HỌC
dạng estrogen
yếu, loại duy nhất được tìm thấy ở
phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh, phân
bố trong hầu hết các mô nhưng chủ
yếu là mỡ và cơ bắp.
● Estradiol (E2): Đây là loại estrogen
mạnh nhất, được sản xuất bởi buồng
trứng, chiếm ưu thế trong độ tuổi
dậy thì. Sức khoẻ, nhan sắc và chức
năng sinh lý của phụ nữ chịu sự tác
động của E2
● Estriol (E3): Đây là loại estrogen
yếu nhất và là chất thải được tạo ra
sau khi cơ thể sử dụng estradiol,
được sinh ra nhiều nhất khi mang
 CẤU TRÚC HÓA HỌC

Trong cơ thể tồn tại sự chuyển đổi qua lại

giữa Estradiol (E2) và Estrone (E1)
Estriol (E3) không có khả năng chuyển đổi
thành E1 hoặc E2
 TÁC DỤNG
KÍCH THÍCH PHÁT TRIỂN CƠ QUAN SINH DỤC

Nó đóng vai trò quan trọng trong

việc phát triển giới tính và cơ quan
sinh dục nữ như âm đạo, ống dẫn
trứng,…
 KÍCH THÍCH PHÁT TRIỂN CƠ QUAN SINH DỤC

BUỒNG TRỨNG
Hỗ trợ kích thích sự phát
triển của nang trứng, nuôi
dưỡng buồng trứng khoẻ
ÂM ĐẠO
mạnh
Thúc đẩy sự tăng trưởng
kích thước
ỐNG DẪN TRỨNG Củng cố độ dày của
Góp phần tăng cường phát thành, tăng độ axit nhằm
triển lớp thành cơ bắp ở ống
giảm thiểu nguy cơ nhiễm
dẫn trứng
Điều phối các cơn co thắt khuẩn
nhằm vận chuyển trứng và
tinh trùng
 KÍCH THÍCH PHÁT TRIỂN CƠ QUAN SINH DỤC

TỬ CUNG
Tăng cường và duy trì niêm mạc tử cung
Tăng kích thước của nội mạc tử cung,
Kích thích các cơ trong tử cung phát triển và co bóp
giúp đỡ cho quá trình sinh con, hỗ trợ loại bỏ mô CỔ TỬ CUNG
chết khỏi thành tử cung trong chu kỳ kinh nguyệt
Điều chỉnh dòng chảy và
độ dày của dịch tiết niêm
CÁC TUYẾN VÚ mạc tử cung tạo điều kiện
Kích thích phát triển hệ thống thuận lợi cho tinh trùng
ống tuyến, phát triển mô đệm và gặp trứng và thụ tinh
tang mỡ dự trữ ở vú
Có công dụng bít sữa khi trẻ sơ
sinh bước vào thời kỳ cai sữa mẹ
 TÁC DỤNG
CÁC BỘ PHẬN KHÁC

NÃO

Estrogen đầy đủ sẽ giúp tinh

thần thoải mái, sảng khoái,
minh mẫn, duy trì cả sức khỏe
tinh thần và trí tuệ của người
phụ nữ.
 TÁC DỤNG
CÁC BỘ PHẬN KHÁC

DA

Cải thiện độ mịn của da,

đồng thời gia tăng hàm
lượng collagen nhằm
ngăn ngừa lão hóa.
 TÁC DỤNG
CÁC BỘ PHẬN KHÁC

XƯƠNG

Ngăn ngừa sự thoái hóa

của hệ xương khớp, giúp
chắc khỏe xương
 TÁC DỤNG
CÁC BỘ PHẬN KHÁC

GAN VÀ TIM

Hỗ trợ điều tiết việc sản

xuất cholesterol ở gan, từ
đó bảo vệ các cơ quan hệ
tim mạch.
 TÁC DỤNG
TĂNG CHUYỂN HOÁ VÀ TĂNG LẮNG ĐỌNG CHẤT
BÉO
Làm tăng tỷ lệ trao đổi chất toàn cơ thể,
nhưng chỉ bằng khoảng một phần ba so
với mức tăng gây ra bởi hormone
testosterone.
Gây ra sự lắng đọng lượng chất béo tăng
lên trong các mô dưới da (gây
lắng đọng chất béo ở vú, hông, đùi).

Tỉ lệ mỡ trong cơ thể nữ giới lớn hơn đáng

kể so với nam giới
TẠO SỰ KHÁC BIỆT GIỮA NỮ VỚI NAM

● Làm xương nhỏ và ngắn, xương chậu có xu hướng rộng

hơn, trong khi xương vai lại hẹp hơn so với nam giới.
● Làm chậm sự phát triển của nữ giới trong giai đoạn dậy thì
● Khiến lông trên cơ thể trở nên mịn và mờ nhạt hơn hẳn so
với đàn ông.
● Duy trì độ bền và chắc khỏe của tóc.
● Thu hẹp thanh quản và khiến dây thanh âm ngắn hơn. Do
đó, giọng nữ thường sẽ cao hơn so với giọng nam.
● Ức chế hoạt động của các tuyến sinh sản chất nhờn, từ đó
giảm thiểu nguy cơ nổi mụn trứng cá.
ESTROGEN Ở NAM GIỚI
Tồn tại dưới dạng estradiol, giúp duy trì ham muốn tình
dục. Triệu chứng khi thừa estrogen ở nam
giới:
• Vô sinh: Estrogen chịu trách nhiệm một phần trong
việc tạo ra tinh trùng khỏe mạnh. Khi nồng độ
estrogen cao, mức tinh trùng có thể giảm và dẫn đến
các vấn đề về khả năng sinh sản.
• Vú to (Gynecomastia) : Estrogen có thể kích thích
tăng trưởng mô vú. Đàn ông có quá nhiều estrogen
có thể dẫn đến ngực lớn hơn.
• Tăng nguy cơ phát triển các bệnh tim mạch
• Mất cơ bắp
3. Progesterone
Khái niệm
Cấu trúc hóa học
Tác dụng
 Khái niệm
Progesterone là hormone sinh dục nữ, được
sản xuất chủ yếu ở buồng trứng sau khi rụng
trứng xảy ra

Quan trọng trong việc duy trì chu kỳ kinh

nguyệt; chuẩn bị cho quá trình mang thai
CẤU TRÚC
HERE IS THE HÓA HỌC
SLIDE TITLE!

Progesterone là một hormone

steroid nội sinh có trong chu kỳ
kinh nguyệt, thời kỳ mang thai và
phát triển phôi thai của người
(  C21H30O2 )
TÁC DỤNG

Điều hòa chu kì kinh nguyệt.

Progesterone và estrogen
tạo nên chu kỳ kinh nguyệt
TÁC DỤNG

Ngăn sự rụng trứng tiếp

tục xảy ra cho tới khi thai
kỳ chấm dứt
TÁC DỤNG

Ngăn chặn việc thụ tinh

nhiều hơn 1 quả trứng
cùng lúc
TÁC DỤNG

Ở phụ nữ mang thai, progesterone còn được coi là một

hormone an thai do có tác dụng ngăn chặn các cơn co tử
cung, giúp cổ tử cung của người mẹ luôn đóng kín
TÁC DỤNG

Ảnh hưởng đến quá trình làm

tổ của trứng: Sau khi được thụ
tinh, trứng bắt đầu di chuyển
vào trong tử cung để bắt đầu
quá trình làm tổ. Trước đó,
progesterone đã giúp niêm mạc
tử cung phát triển, dày hơn để
tạo điều kiện tốt nhất đón trứng
TÁC DỤNG
Sau khi thụ thai,
progesterone còn được
sản xuất ở nhau thai và
duy trì nồng độ cao trong
suốt thai kỳ, ngăn ngừa đẻ
non, bảo vệ thai nhi phát
triển bình thường.
TÁC DỤNG

Hỗ trợ tuyến vú phát triển

trong suốt thai kỳ, có vai
trò trong quá trình tạo sữa
sau sinh.
TÁC DỤNG

Tăng cường sự co bóp

của cơ vùng chậu để
chuẩn bị cho quá trình
chuyển dạ.
TÁC DỤNG

Tạo nút nhầy cổ tử cung

người mẹ để tránh sự
xâm nhập của vi
khuẩn.
 Progesterone ở
nam giới
Nam giới cũng cần progesterone để
sản xuất testosterone ở tuyến thượng
thận và tinh hoàn

Ở cơ thể nam giới cũng có một lượng

nhỏ progesterone đóng vai trò trong
sự phát triển của tinh trùng.
CÁC TRIỆU CHỨNG & NGUY CƠ NẾU NỒNG ĐỘ
PROGESTERONE THẤP Ở NAM GIỚI

TRIỆU CHỨNG NGUY CƠ

• Giảm ham • Loãng xương

muố n tình dục • Viêm khớp
• Rụng tóc • Ung thư tuyến
• Tăng cân tiề
n liệt
• Mệt mỏi • Tác nghẽn cổ
• Phiền muộn bàng quang
• Gynecomastia
• Rối loạn cương
dương
• Mất xương
• Mất cơ bắp