SAINS TINGKATAN

1
BAB 3 :
JIRIM
Disediakan oleh:
Amirul Muhammad bin omar
1 Zamrud
 3.1 APA ITU
JIRIM??
 SAINTIS MENDEFINISIKAN SEBAGAI SESUATU
JIRIM YANG
MEMPUNYAIJISIM
MENEMPATI RUANG( ( MEMPUNYAI TARIK GRAVITI
ISIPADU YANG )
BOLEH
DISEBABKAN
DIUKUR). AN DAN

CONTOH : AIR, PAPAN, EMAS, GAS, GELAS,

MERKURI…….
3.1 APAKAH ITU JIRIM

MEMPUNYAI
JISIM

JIRIM

MEMENUHI
RUANG
 CONTOH JIRIM

BUMI
MANUSI
A
BUK CONTO
U H HAIWA
JIRBIM N
BAT MEJ
U TUMBUH A
AN
3.2 TIGA KEADAAN JIRIM

PEPEJ
AL
(ais)

3
KEADAA
N JIRIM

CECAI GAS
R (wap air)
(air)
 3.2 KEADAAN
JIRIM
PEPEJAL TERDIRI DARIPADA ZARAH YANG DISUSUN BERDEKATAN SATU SAMA
LAIN DAN BERADA DALAM CORAK YANG TETAP. ZARAH TIDAK BEBAS UNTUK
BERGERAK DAN HANYA BOLEH BERGETAR SEKITAR KEDUDUKAN TETAP
MEREKA. SEBUAH PEPEJAL MEMPUNYAI ISIPADU DAN BENTUK YANG TETAP.
CECAIR TERDIRI DARIPADA ZARAH YANG DISUSUN DENGAN AGAK RAPAT BERSAMA-
SAMA TETAPI TIDAK BERADA DALAM CORAK TETAP. ZARAH BOLEH BERGERAK BEBAS
(MENGALIR) DAN BERGETAR. CECAIR MEMPUNYAI ISIPADU YANG TETAP, TETAPI
PERUBAHAN BENTUK BERGANTUNG KEPADA BENTUK BEKASNYA.
GAS TERDIRI DARIPADA ZARAH YANG TERLETAK JAUH ANTARA SATU
SAMA LAIN DAN TIDAK BERADA DALAM CORAK YANG TETAP. ZARAH
TERSEBUT BEBAS BERGERAK KE SEMUA ARAH. GAS TIDAK MEMPUNYAI
ISIPADU DAN BENTUK YANG TETAP.
PEPEJA CECAI GA
L R S
 SIFAT KEADAAN
JIRIM
SIFAT PEPEJAL CECAIR GAS

Mengikut bentuk Mengikut bentuk

Bentuk tetap
bekas bekas

tetap
Jisim tetap tetap

tetap
Isipadu tetap Tidak tetap

Tidak boleh
Kebolehmampatan Sukar dimampatkan Boleh dimampatkan
dimampatkan
 SUSUNAN & PERGERAKAN
ZARAH
3 KEADAAN JIRIM

PEPEJ CECAI GA
AL R S

Zarah tidak
Zarah tersususn Zarah tidak
tersusun tersusun dan jauh
rapat dan dan kurang rapat
seragam Zarah bebas Zarah bebas
bergerak, bergerak kesemua
Zarah hanya arah secara rawak
bergetar menggelongsor, dan
berlanggar
 3.3 KONSEP
KETUMPATAN
 KETUMPATAN SESUATU BAHAN IALAH JISIM PER UNIT ISIPADU.

 FORMULA KETUMPATAN (G/CM3 ) = JISIM (G) / ISIPADU ( CM3 )

 KETUMPATAN BERGANTUNG KEPADA 2 FAKTOR:

• JISIM : JISIM YANG LEBIH BESAR MENGHASILKAN KETUMPATAN YANG

LEBIH BESAR.
• ISIPADU : ISIPADU YANG LEBIH BESAR MENGHASILKAN KETUMPATAN
YANG LEBIH KECIL.
3.3 KONSEP KETUMPATAN

KETUMPATAN = JISIM
ISIPADU

KONSEP
KETUMPATAN

KEAPUNGAN
objek Bahan berbeza
bergantung mempunyai
kepada KETUMPATAN
ketumpatannya yang berbeza
3.3 KONSEP KETUMPATAN
 FORMULA
KETUMPATAN

Ketumpatan= Unit :
jisim KETUMPAT
kg/m³ atau
isipadu AN
g/cm³
UJI
MINDA
 SOALAN 1

JIRIM IALAH SESUATU YANG

A. MEMPUNYAI JISIM SAHAJA.

B. MENEMPATI RUANG.

C. MEMPUNYAI JISIM DAN MEMENUHI

RUANG.
D. MEMPUNYAI ISIPADU SAHAJA.
 BETUL JAWAPAN ANDA!!
TAHNIAH!!
JAWAPAN SOALAN 1 ADALAH C) MEMPUNYAI JISIM DAN MEMENUHI RUANG
SAINTIS MEMBERI DEFINISI JIRIM SEBAGAI SESUATU YANG MEMPUNYAI JISIM
( DISEBABKAN TARIKAN GRAVITI ) DAN MEMENUHI RUANG

PRE
V.
JAWAPAN KURANG
TEPAT!
SILA CUBA LAGI ^^
PRE
V.
 SOALAN 2
RAJAH BERIKUT MENUNJUKKAN SUSUNAN ZARAH-ZARAH DALAM X, Y DAN Z
MASING-MASING.

X Y

Z
ANTARA BERIKUT, YANG MANAKAH MEWAKILI X, Y
DAN Z?
A. TEMBAGA, NITROGEN, MERKURI
B. TEMBAGA, MERKURI, NITROGEN
C. NITROGEN, TEMBAGA, MERKURI
YA BETUL! ANDA MEMANG
BIJAK!
X : SUSUNAN ZARAH DALAM
PEPEJAL

Y : SUSUNAN ZARAH DALAM

CECAIR Z : SUSUNAN ZARAH
DALAM GAS

TEMBAGA –
PEPEJAL
MERKURI –
CECAIR PRE
V.
NITROGEN – GAS
 KURANG BERNASIB
BAIK, SILA CUBA
SEKALI LAGI!! ^^
PRE
V.
 SOALAN 3

GAS LEBIH SENANG DIMAMPATKAN BERBANDING DENGAN CECAIR

DISEBABKAN
A. GAS MEMPUNYAI ZARAH-ZARAH YANG LEBIH KECIL.
B. ZARAH GAS BERJAUHAN ANTARA SATU SAMA LAIN.
C. ZARAH GAS MEMPUNYAI ISIPADU YANG LEBIH BESAR.
D. ZARAH GAS LEBIH BERAT.
 TEPAT JAWAPAN KAMU!!
KAMU DAH SEMAKIN
MAHIR!
JARA ZARAH GAS ADALAH LEBIH JAUH DARIPADA
K CECAIR
LEBIH SENANG MENYEBABKAN IA
DIMAMPAT.

PRE
V.
 KURANG TEPAT,
SILA FIKIR SEMULA… ANDA PASTI
DAPAT!
PRE
V.
 SOALAN 4
MOLEKUL AIR DALAM STIM DAN MOLEKUL AIR DALAM AIS
ADALAH BERBEZA DARI SEGI

A. SAIZ MOLEKUL

B. JISIM MOLEKUL

C. ISIPADU MOLEKUL

D. JARAK ANTARA MOLEKUL

 TAHNIAH! JAWAPAN
ANDA
TEPAT!!!
MOLEKUL AIR DALAM STIM DAN AIS MEMPUNYAI SAIZ, JISIM, DAN ISIPADU YANG
SAMA TETAPI JARAK YANG BERLAINAN DISEBABKAN SATU BERADA DALAM BENTUK
GAS DAN SATU LAGI DALAM BENTUK PEPEJAL.

PRE
V.
 ANDA PASTI ITU
JAWAPANNYA?
CUBA FIKIR SEKALI LAGI..
PRE
V.
 SOALAN 5

SESUATU OBJEK MEMPUNYAI BERAT 25G, DAN ISIPADU 50CM^3.

APAKAH NILAI KETUMPATAN OBJEK TERSEBUT?

A. 0.2 G / CM^3

B. 0.5 G / CM^3

C. 1.5 G / CM^3

D. 1.7 G / CM^3
YA TEPAT SEKALI!!
TAHNIAH
DIUCAPKAN

KETUMPATAN = JISIM /
ISIPADU
= 25G / 50CM^3
=0.5 G / CM^3

PRE
V.
CUBA SEKALI LAGI, SEMOGA
BERJAYA!!
PRE
V.
SEKIAN TERIMA
KASIH!