OBRADA TABELA MS EXCEL

FUNKCIJA I
STARTOVANJE EXCEL-a
47 ČAS
Program Excel služi za tabelarno i unakrsno
proračunavanje. Start ovog programa možete vršiti na
dva načina:
1. Start/Programs/Microsoft Excel i
2. dvostrukim klikom na ikonu programa na
radnoj površini.
Nakon otvaranja programskog prozora Excel otvara
novu radnu svesku Book l.
Iz programa se izlazi na tri načina:
1. izaberite ikonu sistemskog menija pa
naredbu Close u padajućem meniju(alternativa:
kombinacija tasteraAlt+F4),
2.zaberite meni File, a zatim i naredbu Exit na
dnu padajućeg menija,
3.kliknimo na dugme Close na gornjem desnom
uglu naslovne linije programa
IZGLED PROZORA MS EXCEL-a
Programski prozor programa Microsoft Excel sadrži
sljedeće elemente, (slika 166):
1.naslovna linija sa nazivom programa Microsoft
Excel i nazivom aktivne radne sveske, sa
dugmadima za minimiziranje (engl. Minimize),
maksimiziranje (engl. Maximize) i izlaza iz
programa (engl. Close),
2.linija menija (File, Edit, View, ...),
3.paleta standardnih alatki (New, Open, Save,
Print,...),
4.paleta alatki za formatiranje,
5. linija formule, koja se sastoji od okvira za adresu
aktivne ćelije, dugmeta sa oznakom jednakosti
"=" i sadržaja aktivne ćelije,
6.oznaka kolona radne tabele,
7.oznaka redova radne tabele,
8.radna tabela, koja sadrži matrice ćelija,
9.skrol traka za verikalno i vodoravno kretanje po
radnoj tabeli,
10.dugmad i jezičci za kretanje po radnim listovima,
11.statusna linija
Datoteka urađena u programu MS Excel naziva se
radna sveska i ima nastavak .xls (za razliku od
datoteke MS Word—a koja ima nastavak .doc). Svaka
nova radna sveska sadrži tri lista, a maksimalno ih
može sadržavati do 255.
Radni list, kako mu ime i govori, predstavlja jednu
stranicu vaše radne sveske. Takođe, svaka radna sveska
sadrži 256 kolona (slovne oznake od A do IV) i 65536
redova. Presjek kolone i radnog lista čini ćeliju. Broj
ćelija u svakoj radnoj svesci iznosi 16 777 216.
UNOS PODATAKA
Aktivna ćelija u radnoj tabeli je označena
pravougaonikom sa istaknutim okvirom, a njena
adresa se nalazi na liniji za editovanje formule.
Podatke u ćelijama unosite tako što prvo
izaberete ćeliju, a zatim unosite podatke. Kada
se izabere ćelija, njena adresa se automatski
pojavljuje u okviru naziva na liniji editovanja
formula, a s desne strane iza znaka jednakosti
sadržaj ćelije koji unosite.
Nakon unosa podataka u ćeliju obavezno je
izvršiti potvrdu unosa pritiskom na taster Enter,
ili klikom na dugme sa zelenom kvačicom.
Primijetićete da ste se pomjerili u ćeliju ispod
ćelije u kojoj ste vršili unos.
Ukoliko ne želite da izvršite potvrdu unosa
odustanite brisanjem sadržaja ćelije tasterom
Esc, ili klikom na dugme sa crvenom oznakom
X.
Radni zadatak:
Unesite podatak i potvrdite unos, a zatim unesite
drugi podatak i odustanite od potvrde unosa.
Prilikom unosa teksta možete prelaziti u sljedeće
ćelije, ali to ne znači da se u tim ćelijama unosi
tekst. Tekst ostaje u onoj ćeliji koja je bila
aktivna prilikom unosa. Unos teksta u Excelu se
automatski poravnava uz lijevu ivicu ćelije.
Ukoliko unosite numeričke podatke program ih
automatski poravnava uz desnu ivicu ćelije.
Radni zadatak:
Unesite tekstualni, a zatim i numerički podatak.
Prilikom unošenja decimalnih brojeva moguće
ih je prikazivati zaokružene na željeni broj
decimalnih mjesta.
Radni zadatak: Zaokružite broj 22,78 na jednu
decimalu.
 Koraci rada, (slika 172):
1. u ćeliju Al unesite numerički
podatak 22.78,
2. kliknite na ćeliju Al kako bi postala aktivna i na
paleti alatki za formatiranje izaberite alatku za
redukciju broja decimalnih mjesta(engl. Decrease Decimal),
3. podesite redukciju decimalnih mjesta za jednu
decimalu i dobićetebroj 22.8.

Napomena: Računanje Excel vrši sa svim decimalama

dekadnog broja.
Radni zadatak:
Koristeći alatku Increase Decimal decimalan
broj 327.25 zaokružite na tri decimale.
Ponekad se javlja potreba da sadržaj ćelije bude
u dva ili više redova. Da biste to ostvarili
potrebno je označiti ćeliju u kojoj želite
prelomiti tekst (engl. Wrap), između riječi koje
lomimo izbrisati razmak, a zatim pritisnuti
kombinaciju tastera Alt+Enter i potvrditi prelom
tasterom Enter.
Radni zadatak:
Unesite jednu rečenicu i izvršite prelom teksta,
RAD SA RADNIM LISTOVIMA
Aktiviranje radnih listova možete izvršiti
pomoću miša klikom na jezičak radnog lista ili
pomoću tastature: kombinacijom tastera
Ctrl+Page Down otvarate sljedeći list, a
kombinacijom tastera Ctrl + Page Up otvarate
prethodni list. Umetanje novog radnog lista
vršite izborom iz menija Insert/Worksheet,
Promjenu imena radnog lista vršite sljedećim
postupkom, (slika 175):
pokazivač miša dovedite na jezičak Sheetl,
desnim tasterom miša otvorite priručni meni,
u priručnom meniju izaberite opciju Rename,
ukucajte novo ime radnog lista i pritisnite taster
Enter.
Brisanje radnog lista se vrši u sljedećem postupku:
kliknite na jezičak radnog lista Sheet2,
otvorite desnim tasterom miša priručni meni,
izaberite opciju Delete i potvrdite brisanje radnog
lista.
Radni zadatak:
Umetnite tri nova radna lista, promijenite ime
jednom radnom listu i izbrišite prvi radni list u
vašoj radnoj svesci.
 FORMATIRANJE ĆELIJE
48 ČAS
Formatiranje ćelije vrši se pomoću šest kartica
iz prozora Format Cells koji se aktivira pomoću
komande Cells iz menija Format (slika 176).
Formatiranje brojeva vrši se u kartici Number,
poravnanja unutar ćelije u kartici Alignment,
izbor pisma u kartici Font, podešavanje okvira
ćelije u kartici Border, podešavanje boja
odnosno šrafura pozadine ćelije u kartici
Patterns i zaštita podataka unutar ćelije u kartici
Protection.
Radni zadatak:
Upotrebom prozora Format Cells kreirajte
tabelu kao na slici 177.
RAD SA ĆELIJAMA
Selektovanje skupa ćelija možete izvršiti
mišem ili tastaturom.
Postupak pri selektovanju skupa ćelija
mišem je sljedeći:
 kliknite na ćeliju B2 i ne puštajući taster
miša povlačite pokazivač miša do ćelije
E2, a istovremeno povlačite pokazivač
miša prema dolje zaključno sa ćelijom E6.
Selektovanje skupa ili opsega ćelija
tastaturom vršite na sljedeći način: tasterima
za kontrolisanje kursora (strelicama) označite
ćeliju B2, pritisnite taster Shift i ne puštajući
ga pritisnite taster "strelica udesno" dok ne
selektujete ćeliju E2, a zatim koristite taster
"strelica na dolje" kako bi se kretali prema
dolje zaključno sa ćelijom E6.
U oba slučaja izvršili ste selektovanje opsega
od 20 ćelija.
Radni zadatak:
Selektujte opseg ćelija prikazan na slici.
 Premještanje sadržaja ćelije vrši se na sljedeći
način,
u ćeliju ВЗ unesite riječ "polje",
pokazivač miša dovedite na ivicu ćelije ВЗ i pritisnite
lijevi taster miša, pa držeći ga pritisnutim, pomjerite
pokazivač miša do ćelije E5,
pustite taster miša i primijetite da ste sadržaj ćelije
ВЗ premjestili u ćeliju E5.
Radni zadatak:

Unesite broj 123 u ćeliju C5, pa sadržaj te ćelije

premjestite u ćeliju A8.
Isijecanje sadržaja ćelije vrši se na sljedeći
način:
1. unesite u ćeliju A4 riječ "makaze",
2.selektujte ćeliju A4, pa izaberite komandu Cut
iz menija Edit,
3.selektuje ćeliju F5 i izaberite komandu Paste
iz menija Edit,
4. primjećujete da ste sadržaj ćelije A4 isjekli u
Clipboard, a zatim i unijeli u ćeliju F5.
Radni zadatak:
Unesite u ćeliju E8 broj 481, isjecite sadržaj te
ćelije i unesite u ćeliju Al.
Kopiranje sadržaja ćelije vršite sljedećim
postupkom:
1.u ćeliju D4 unesite riječ "kopija",
2.pokazivačem miša dođite na ivicu ćelije D4 i
pritisnite lijevi taster miša, pa držeći ga pritisnutim
pritisnite taster Ctrl, a zatim držeći istovremeno
taster miša i taster Ctrl pomjerite pokazivač miša
do ćelije E4,
3.pustite prvo taster miša, a potom i taster Ctrl,
primijetite da ste sadržaj ćelije D4 kopirali u ćeliju
E4.
Radni zadatak:
Unesite u ćeliju D3 broj 522, pa korištenjem
miša i tastera Ctrl kopirajte sadržaj ćelije u
ćeliju C2.
Kopiranje sadržaja ćelije može se vršiti i na
sljedeći način:
1. unesite u ćeliju СЗ riječ "pismo",
2. selektujte ćeliju СЗ, pa izaberite komandu Сору
iz menija Edit,
 3.selektuje ćeliju E2 i izaberite komandu Paste
iz menija Edit,
4.primjećujete da ste sadržaj ćelije СЗ isjekli u
Clipboard, a zatim i unijeli u ćeliju E2.
UMETANJE I BRISANJE REDOVA I KOLONA

Selektovanje reda ili kolone u Excelu se vrši

klikom na broj reda ili slovnu oznaku kolone.
Umetanje redova ili kolona vrši se tako što se
najprije izabere ćelija gdje je potrebno izvršiti
umetanje novih redova ili kolona, a zatim se iz
padajućeg menija Insert biraju komande:
Rows, za umetanje cijelih redova i
Columns, za umetanje kolona.
Da biste umetnuli novi red između Excelovih redova
označenih sa brojevima 1 i 2 potrebno je uraditi
sljedeće (slika 184):
1. selektujte drugi Excelov red klikom
na njegov redni broj,
2.na selektovani red dovedite pokazivač miša, pa
desnim tasterom miša otvorite priručni meni,
3.iz priručnog menija izaberite komandu Insert i
dobićete novi umetnuti red između prva dva reda
koji dobij a numeraciju 2, a sada već bivši drugi red
dobija numeraciju 3.
Radni zadatak:
Unesite novi red između petog i šestog Excelov reda.
 Umetanje kolone između Excelovih kolona A i
B vrši se sljedećim postupkom, (slika 185):
1.selektujte kolonu B,
2.pokazivač miša dovedite na
selektovanu kolonu pa desnim tasterom
miša otvorite priručni meni
3.iz priručnog menija izaberite opciju Insert,
4.dobićete umetnutu novu kolonu koja dobija
Excelovu numeraciju B, a bivša kolona B se
automatski transformiše u kolonu C.
 Radni zadatak:
Unesite novu kolonu između D i E Excelove kolone.
Brisanje redova i kolona se vrši jednostavnim
postupkom:
1. selektujte red (kolonu),
2.pokazivač miša dovedite na selektovani red
(kolonu),
3.desnim tasterom miša otvorite priručni meni iz
koga trebate izabrati opciju Delete i
4.primjećujete da je red (kolona) izbrisan.
Radni zadatak:
Izbrišite B kolonu i
3.red u Excelu .
PROMJENA DIMENZIJA REDOVA I KOLONA
Proširivanje i sužavanje redova u Excelovoj tabeli
vršite na sljedeći način:
1.selektujte redove koje trebate proširiti (suziti),
2.pokazivač miša (u obliku bijelog krsta) dovedite
u položaj između dva reda u području numeracije
tih redova
3.pokazivač miša se transformiše u tanji crni krstić,
4.kliknite lijevim tasterom miša i pokazivač pomjerajte
prema dolje kako biste proširili red ili prema gore
kako biste suzili red i
5.pustite lijevi taster miša.
Proširivanje i sužavanje kolona u Excelovoj tabeli
vršite na slijedeći način, (slika 187):
1.selektujte kolone koje trebate proširiti (suziti),
2.pokazivač miša (u obliku bijelog krsta) dovedite u
položaj između dvije selektovane kolone u području
slovnih oznaka tih kolona,
3.pokazivač miša se transformiše u tanji crni krstić,
4.kliknite lijevim tasterom miša i pokazivač
pomjerajte prema desno kako biste proširili kolonu
ili prema lijevo kako biste suzili kolonu i
5.pustite lijevi taster miša.
 Radni zadatak:
Proširite i suzite deset selektovanih redova i kolona u Excelu.
Promjenu dimenzija redova i kolona možete izvršiti i na sljedeći
način, (slika 188):
selektujte nekoliko redova (kolona),
iz menija Format izaberite opciju Row odnosno Column (ako
vršite promjenu u kolonama), a zatim kliknite na Heigh (za kolone
Width),
dobićete dijalog prozor Row Heigh za proširenje odnosno
sužavanje redova ili Column Widht za promjenu dimenzija kolona
i u okvir ukucajte širinu reda ili kolone i kliknite OK i
izvršena je promjena u selektovanim redovima.
 OBLIKOVANJE RADNIH TABELA
49 ČAS
Izgled proračunske tabele u Excelu možete oblikovati:
- bojenjem pozadina ćelija raznim bojama,
- okvirivanjem ćelija linijama različitih boja, debljina i
stilova i
- izborom gotovog oblika tabele u meniju
Format/AutoFormat.
 
Radni zadatak:
 Izvršiti oblikovanje proračunskih tabela kao na primjerima
prikazanih na slici desno.
RAD S FORMULAMA 50 ČAS
Osnovne karakteristike formula u proračunskim
tabelama su:
unos svake formule počinje znakom jednakosti
"=" ili znakom plus " + ",
nakon unošenja formule u ćeliji se prikazuje
rezultat i
ukoliko se izabere ćelija koja sadrži formulu,
zapis formule će biti prikazan u liniji za
editovanje formule.
Aritmetički operatori koji se koriste u formulama su
sljedeći:
sabiranje (+),
oduzimanje (—),
množenje (*),
dijeljenje (/),
stepenovanje (A )
procenat (%).
Redosljed računskih operacija se može regulisati
upotrebom zagrada. Pri radu sa formulama mogu se
javiti greške, (slika 191).
 Radni zadatak:

Kreirajtetabelu koja sadrži imena i prezimena učenika

i njihove godine života. Sumirajte godine života
učenika.
Koraci rada, (slika 192 a):
kreirajte tabelu po uzoru na ponuđenu,
selektujte ćeliju C7 i u nju unesite formulu:
=SUM (C2:C6)
nakon unosa formule pritisnite taster Enter i
dobićete broj 79 (suma godina života) kao
sadržaj ćelije C7.
Zadatak se može riješiti na jednostavniji način
(slika 192. b):
kreirajte tabelu po uzoru na ponuđenu (kao u
prethodnom rješenju)
selektujte ćelije u opsegu od ćelije sa adresom
C2 do C6,
na paleti standardnih alatki izaberite alatku
AutoSum,
u ćeliji C7 dobićete automatski rješenje zadatka.
Radni zadatak:
U datoj tabeli proizvod odgovarajućih brojčanih
vrijednosti 3. i 4. kolone unesite u kolonu E, pa
sumirajte brojčane vrijednosti te kolone.
Koraci
 rada (Slike 193, 194 i 195):

1.unesite
 podatke u kreiranu tabelu,
2.selektujte ćeliju E2,

3.unesite formulu =C2*D2 u ćeliju E2, pritisnite taster Enter kako

biste dobili sadržaj ćelije broj 45.00,
4.selektujte ponovo ćeliju E2 ipokazivač miša dovedite u mali

crnikvadratić u desnom donjem dijelu tećelije,
5.kliknite na mali crni kvadratić idržeći pritisnutim lijevi taster miša
pritisnite taster Ctrl
6.držeći istovremeno lijevi tastermiša i taster Ctrl pomjerajtepokazivač

miša prema dolje zaključnosa ćelijom E6,
7.pustite taster miša i taster Ctrl,
8.primjetite daje formula iz ćelije E2 kopirana u opsegu ćelija E3:E6 i

da ste dobili tražene rezultate,
9.da biste dobili u ćeliji E7 sumu svih cijena, potrebno je da

selektujete opseg ćelija E2:E6 i da izaberete alatku AutoSum na paleti
standardnih alatki.
FORMULE I REFERENCE
U dosadašnjim primjerima koristili ste formule
sa relativnim referencama ćelija, a da to niste ni
znali. Preko konkretnog primjera i koraka rada
upoznajte formule sa relativnim referencama.
Koraci rada,
1. u ćeliju sa adresom Al unesite vrijednost 10,
a u ćeliju BI vrijednost 20.
2. u ćeliju Cl unesite formulu=A1*B1. Kao rezultat
proračuna(množenja) u ćeliji Cl dobićete vrijednost
200.
3.selektujte ćeliju Cl i kopirajte je (Edit/Сору).
Selektujte bilo koju ćeliju (na primjer ćeliju El) i
unesite kopirani sadržaj iz Clipboarda (Edit/Paste).
4.u ćeliji El dobićete vrijednost 0, zato što ste kopirali
formulu sa relativnom
Pogledajte u liniji formula, (slika 197) sadržaj ćelije
El. Radi se o formuli = C1*D1. Osnovna
karakteristika formula sa relativnom referencom je da
se ona prilagođava položaju i novim odnosima u
tabeli.
Za razliku od formula sa relativnim referencama možete
koristiti i formule sa apsolutnim referencama. Ponovite isti
postupak kao u prethodnom primjeru, (slika 198):.
1.u ćeliju sa adresom Al unesitevrijednost 12, a u ćeliju BI
vrijednost10.
2.u ćeliju Cl unesite formulu=$A$1*$B$1. Kao rezultat
proračuna(množenja) u ćeliji Cl dobićetevrijednost 120.
3.selektujte ćeliju Cl i kopirajte je (Edit/Сору). Selektujte
bilo koju ćeliju (na primjer ćeliju C4) i unesite kopirani
sadržaj iz Clipboarda (Edit/Paste).
4.u ćeliji C4 dobićete vrijednost 120, zato što ste kopirali
formulu sa apsolutnom referencom. Pogledajte u liniji
formula sadržaj ćelije C4. Radi se o formuli =$A$1*$B$1.
Osnovna karakteristike formule sa apsolutnom referencom
jeste da ona u bilo kom položaju u tabeli zadržava svoju
prvobitnu formu i ne mijenja se.
REDNI BROJEVI 51 ČAS
Ispis rednih brojeva u tabelama predstavlja
mukotrpan posao ukoliko se ne poznaje
odgovarajuća tehnika.
Radni zadatak:
 Ispišite redne brojeve od 1 do 50 u A koloni
tabele.
Koraci rada, (slika 199):
1.u ćeliju adrese Al unesite sadržaj "redni broj",
2.u ćeliju adrese A2 unesite broj 1,
 3.selektujte ćeliju A2, pa kliknite lijevim
tasterom na mali kvadratić u donjem desnom
dijelu ćelije A2,
4.dok držite pritisnut taster miša pritisnite taster
Ctrl, pa držeći oba tastera povlačite pokazivač
miša prema dolje, sve dok ne unesete brojeve
do 5.
SORTIRANJE 52 ČAS
U proračunskim tabelama sa ogromnim brojem
podataka često se javlja potreba za sortiranjem
podataka. Sortiranje može biti po rastućem i
opadajućem poretku. Pristup opcijama sortiranja
vršite komandom Sort iz menija Data.
Na paleti standardnih alatki u Excelovom
radnom prozoru nalaze se alatke Sort Ascending
(rastući poredak) i Sort Descending (opadajući
poredak), sa kojima se vrši sortiranje podataka.
Radni zadatak:
U datoj tabeli sortirajte podatke o ocjenama iz
informatike u opadajućem poretku.
1. Koraci rada, (slika 200):
kreirajte tabelu prema uzoru i unesite podatke u
nju,
2.selektujte komletnu tabelu
3.izaberite opciju Sort Descending iz dijalog
prozora aktiviranjem komande Sort iz menija
Date.
Radni zadatak:
Sortirajte podatke po ocjenama u rastućem
poretku.
FUNKCIJE 53,54 ČAS
Izborom komande Function... iz menija Insert
pristupate dijalog prozoru Paste Function u
kome možete birati vrstu funkcije u rubrici
Function categorv, kao i naziv funkcije u rubrici
Function name. Funkcije koje nudi Excel mogu
biti iz domena finansija, statistike, logike,
matematike, baze podataka i dr.
 Radni zadatak:
Koristeći funkciju SUM izvrši sumiranje prema datoj tabeli.
Koraci rada, (slika 201):
1.uradite tabelu i unesite podatke
prema uzoru,
2.selektujte ćeliju čija je adresa A7,
3.izaberite komandu Insert/Function,
4.u dijalog prozoru Paste Function, u rubrici Function
categorv izaberite Math&Trig, a u rubrici Function name
izaberite SUM i
5.potvrdite novi dijalog prozor sa
dugmetom OK.
Radni zadatak:
Koristeći tabelu iz prethodnog primjera izračunajte
vrijednosti funkcija: AVERAGE i COUNT.
Radni zadatak: U ćelijskom ospegu A1:A4 unesite
brojnu vrijednost 32, pa izračunajte vrijednosti
funkcija redom: LOG, LN, FACT i SQRT. Ukoliko
selektujete ćeliju u kojoj ste primijenili funkciju
primjetićete da je u liniji formula upisana formula,
na primjer =L0G(A1). U zagradi je adresa ćelije
Al, zato što se vrijednost argumenta na kojeg se
primjenjuje funkcija, nalazi u toj ćeliji.
 GRAFIKONI 55 ČAS

Pomoću grafikona podaci iz tabela se mogu efikasno

predstavljati grafički. Grafikon omogućava da se ogromna
količina podataka lakše sagleda i razumije.
Prije izrade grafikona morate kreirati tabelu sa određenim
podacima. Pretpostavimo da imate kreiranu tabelu sa podacima
kao na slici.
Da biste tabelarni pregled predstavili grafikonom uradite
sljedeće:
uradite tabelu i unesite podatke kao u primjeru,
selektujte kompletnu tabelu,
izaberite alatku Chart Wizard sa palete standardnih alatki,
pratite korake čarobnjaka koji će vam pomoći pri formatiranju
grafikona.
Radni zadatak:
Podatke iz date tabele prikažite sa
a/2Di
b/3D grafikonima.
Radni zadatak:

a) Kreirajte tabelu uspjeha vašeg odjeljenja u

učenju
iz informatike.
b) Podatke iz tabele prikažite sa 2D i 3D
grafikonom.
ZAŠTITA PODATAKA
Nakon izrade radne sveske u MS Excelu
potrebno ju je sačuvati, kako bi se poslije mogla
koristiti ili štampati. Postupak za pohranjivanje
radnih svezaka je identičan pohranjivanju
dokumenata u tekst procesoru MS Wordu.
Ukoliko vaša radna sveska sadrži povjerljive
poslovne podatke, onda ih je potrebno zaštiti
lozinkom od nedozvoljene upotrebe od strane
neovlaštenih lica. Znači, ovdje se govori o zaštiti
na nivou datoteke, koju vršimo sljedećim
postupkom:
1. izpadajućeg menija File izaberite
opciju Save As,
2.u polju Save in: pronađite odredišni folder Му
Documents,
3.u polje File Name: unesite naziv radne sveske
(datoteke),
4.u dijalog-prozoru Save As, izaberite dugme General
Options...,
5.u dijalogu Save Options potrebno je unijeti zaštitnu
lozinku u polja Password to open i Password to
modifv,
6.potvrdite lozinku dugmetom OK,
7.u dijalog-prozoru Save As potvrdite pohranjivanje
radne sveske dugmetom Save.
Prilikom otvaranja ovako zaštićene datoteke
(radne sveske) potrebno je prvo unijeti lozinku
(koju ste unijeli u polje Password to open) u
dijalog prozoru Password, a zatim unesite
lozinku (koju ste unijeli u polje Password to
modifv) u novom dijalog prozoru Password.
U slučaju da zaboravite lozinku, nećete moći
otvoriti radnu svesku.
Radni zadatak:
Radnu svesku koju ste ranije uradili zaštitite
lozinkom. Zatvorite radnu svesku, a zatim je
ponovo otvorite
PRIPREMA ZA ŠTAMPU 56 ČAS
Da bi radna sveska bila spremna za štampanje
potrebno je podesiti parametre u dijalog prozoru
Page Setup. Ovom dijalog prozoru pristupate
komandom Page Setup iz menija File.
U dijalog prozoru Page Setup podešavanja za
štampu radnog lista (radne sveske) vršite
pomoću kartica Page, Margins, Header/Footer i
Sheet.
U kartici Page orijentaciju papira za radnu
svesku vršite u rubrici Orientation: Portrait
(uspravan položaj) ili Landscape (vodoravan
položaj). Podešavanje veličine vršite u rubrici
Scaling: Adjust to: (povećavanje ili smanjenje
radnog prostora radnog lista) ili Fit to:
(podešavanje razmjere radi uklapanja u određeni
broj stranica). U rubrici Paper siže: vršite izbor
papira preko padajućeg menija, rubrika Print
quality: omogućava izbor rezolucije iz padajućeg
menija.
Radni zadatak:
U kartici Page podesite vodoravan položaj
stranice, format papira od A4, a rezoluciju od
400 dpi.
U kartici Margins vršite podešavanje margina: Top
(gornja margina), Bottom (donja margina), Left lijeva
margina), Right (desna margina),
Header (gornja stranična oznaka), Footer (donja
stranična oznaka), u rubrici Center on Page
(poravnanje): Horizontallv (vodoravno) ili Verticallv
(uspravno).
U kartici Header/Footer vršite podešavanje parametara
vezanih za oznaku radnih listova radne sveske: Custom
Header ili Custom Footer (kreiranje oznake radnog
lista). U tri prozora vršite poravnanje teksta ulijevo, na
sredini ili udesno, a kao olakšica pri unosu podataka
služe alatke iznad prozora: za formatiranje teksta,
numerisanje stranice radne sveske, ukupan broj stranica
radne sveske, unos tekućeg vremena i datuma i dr.
Radni zadatak:
Podesite parametre oznake stranica tako da: u
zaglavlju (Header) piše:
AutorRadna sveska 1/1/2003
u dnu stranice (Footer) piše:
Poslovanje Page 1 1:50 PM
Izbor površine za štampu vršite u kartici Sheet: Print
area (izbor dijela koji treba štampati), Print titles
(izbor redova ili kolona koje treba štampati na
svakom radnom listu, Gridlines (uključivanje ili
isključivanje mreže u štampi), Black and white
(štampa u crno—bijeloj boji, bez nijansi sivog), Draft
quality (manje grafičkih objekata radi brže štampe).
Row and column Headings (zaglavlja redova i kolona
uvrštavaju se u štampu). Redoslijed štampanja
višestraničnih radnih svezaka vršite u rubrici Page
Order.
Izgled stranice prije štampe možete vidjeti izborom alatke Print
Preview sa liniije alatki standardnog menija ili izborom File/Print
Preview. U ovom prozoru moguće je koristiti sljedeće komande:
Next (prikaz sadržaja sljedeće stranice),
Previous (povratak na prethodnu stranicu),
Zoom (uvećanje ili umanjenje stranice),
 Print (dijalog prozor za štampu),
Setup (dijalog prozor Page Setup za podešavanje parametara
stranice), Margins (uključivanje ili isključivanje linija margina),
Close (povratak u radni list).
Radni zadatak:
Kreirajte tabelu sa podacima. Prikažite
grafikonom podatke iz tabele. Pomoću prozora
Print Preview podesite parametre stranice radne
sveske
Štampanje radne sveske vršite izborom komande
Print iz menija File. U dijalog prozoru Print u
rubrici Name: vršite izbor instalisanih štampača, u
rubrici Print range vršite izbor Ali (štampanja
kompletne radne sveske) ili u poljima From: i To:
definišete od koje do koje stranice radne sveske
želite štampanje. Prilikom štampanja radne tabele
ne štampaju se formule nego vrijednosti koje su
dobijene njihovom primjenom. Štampanje radnih
tabela i grafikona moguće je ostvariti i posredno iz
drugog programa, Worda na primjer (Copy-Paste).
Radni zadatak:
Jedan radni list iz radne sveske, koju ste
pripremili za štampanje na formatu papira A4,
štampajte u jednom primjerku.
 PITANJA I ZADACI ZA PONAVLJANJE
1.Koja je osnovna funkcija programa Microsoft Excel?
2.Sta je ćelija?
3.Kako se označavaju redovi, a kako kolone u radnom prostoru Excela?
4.Koji su osnovni dijelovi programskog prozora Excela?
5.U čemu je razlika pri unošenju podataka između programa Word i Excel?
6.U koji dio ćelije se smješta brojčani, a u koji dio tekstualni podatak u
ćeliji?
7.Pomoću kog dijalog prozora se vrši formatiranje ćelija?
8.Iz kojih elemenata je sastavljena formula u Excelu?
9.U čemu je razlika između formula sa relativnim i apsolutnim referencama?
10. Na koji način se umeću redovi u Excelu?
11.Koja alatka se koristi za kreiranje okvira tabela u Excelu?
12.Koja alatka omogućava upotrebu već definisanih funkcija u Excelu?
13.Na koji način se izrađuju grafikoni u Excelu?
14.Kako i zbog čega se vrši zaštita datoteka urađenih u Excelu?
15.Koje vrste sortiranja podataka iz tabela nudi Excel?
