Hoorcollege klinisch

redeneren jaar 1
Marieke Luitjes- van Engelen

1
Beroepsprofiel en opleidingsprofiel (BN2020)
Bn2020 rol zorgverlener centraal
Kernbegrippen zorgverlener:
-Klinisch redeneren
-Uitvoeren van de zorg
-Zelfmanagement versterken
-Indiceren van zorg

2
Wat is verpleegkunde?
• Verplegen is het combineren van theoretische
kennis en praktische vaardigheden om zo veilige
zorg te verlenen ( Wilkinson, 2020)
• ‘To put the patient in best condition for nature to
act upon him’ volgens Florence Nightingale
Kenmerken van verpleegkunde
• Eigen professie met een eigen
wetenschapsgebied
• Holistisch
• Het gaat om zorgverlenen
• Context is wisselend
• Preventie!
Klinisch redeneren
• Klinisch redeneren is de vaardigheid om eigen observaties en interpretaties te
koppelen aan medische kennis (Nursing,2016)
• Klinisch redeneren is het continue proces van gegevensverzameling en analyse
gericht op de vragen en problemen van een individu en diens naasten, in relatie
tot ziekte en gezondheid ( Lambregts et al, 2012)
• the process by which nurses (and other clinicians) collect cues, process the
information, come to an understanding of a patient problem or situation, plan and
implement interventions, evaluate outcomes, and reflect on and learn from the
process (Hoffman, 2007; Kraischsk & Anthony, 2001; Laurie et al., 2001).
Verschillende benamingen

6
Methodisch of systematisch handelen in het verpleegkundig
proces
Kenmerk verpleegkundige professie
• Vooraf doelen stellen: waar werk je naar toe, wat wil je bereiken
• Weldoordacht handelen: je kan beargumenteren
• Handelen baseren op klinisch beoordelingsvermogen en wetenschappelijk bewijs: is dit
wel het beste?
• Verleende zorg verantwoorden: je kan uitleggen waarom je dat doet
• Efficiënt en effectief zorg verlenen: belasting patient en kosten
• Transparantie van indicatie, uitvoering en resultaat van zorg
Een ander snapt het ook, het is navolgbaar
(de Graaf, 2014)
• Methode om eenduidige zorg te verlenen
Verpleegkundig proces volgens beroepsprofiel:
• Risicoinschatting: wie heeft er een verhoogd risico?
• Vroegsignalering: voortekenen/ symptomen
• Probleemherkenning: wat is er aan de hand?
• Interventie: wat ga je er aan doen?
• Monitoring: werkt de interventie? Hoe is het
verdere verloop?
Risico-inschatting, vroegsignalering, probleemherkenning,
interventie, monitoring
Je gaat als wijkverpleegkundige op bezoek bij een oudere patient die wegens
toenemende vergeetachtigheid op de wachtlijst staat voor opname in een
verpleeghuis. Jij als verpleegkundige bewaakt de voedingstoestand, lichamelijke
hygiëne en het medicijngebruik van dhr. De dochter van dhr is mantelzorger en geeft
aan dat zij steeds slechter slaapt omdat ze zich zorgen maakt. Jij als vpk onderzoekt
het probleem nader en samen met de dochter kom je tot de conclusie dat het voor de
dochter belangrijk is anders met de zorgsituatie om te gaan.
Samen komen jullie tot een aanpak waardoor een dreigende burn-out
bij de dochter voorkomen kan worden.
Je gaat als wijkverpleegkundige op bezoek bij een oudere patient die wegens
toenemende vergeetachtigheid op de wachtlijst staat voor opname in een
verpleeghuis. De vpk bewaakt de voedingstoestand, lichamelijke hygiëne en het
medicijngebruik van dhr (monitoring). De dochter van dhr is mantelzorger en geeft
aan dat zij steeds slechter slaapt omdat ze zich zorgen maakt. Jij als vpk onderzoekt
het probleem nader( probleemherkenning) en samen met de dochter kom je tot de
conclusie dat het voor de dochter belangrijk is anders met de zorgsituatie om te gaan
( risicoinschatting).
Samen komen jullie tot een aanpak waardoor een dreigende burn-out
bij de dochter voorkomen kan worden (interventie)
Wat heb jij daar voor nodig?
• Kennis
• Gespreksvaardigheden
• Nieuwsgierigheid
• Analysevaardigheden
• Besluitvaardigheid
• Kritisch denken
Verpleegkundig proces
• Gegevens verzamelen
• Diagnose
• Resultaten
• Planning van interventies
• Evaluatie
Meerdere indelingen mogelijk
wat is het verschil?

Verpleegkundig proces Valt onder:

Anamnese/ gegevens verzamelen Risicoinschatting en vroegsignalering
Diagnose Probleemherkenning

Resultaten Probleemherkenning
Planning/ interventies Interventies en monitoring
Evaluatie Monitoring
Stap 1 Anamnese
• Gegevens verzamelen van de patient.
Observatie
Onderzoek
Dossier
Gesprek anamnese ziektegeschiedenis in kaart brengen
1. Autoanamnese
2. Heteroanamnese
Hoe orden je die gegevens
• Classificatiemodellen:
NIC, NOC Nanda
ICF
Gordon
4 domeinen
• Psychisch
• Lichamelijk
• Sociaal
• Functioneel
Anamnese volgens Gordon
Gordon:
‘Een verpleegkundige anamnese is de eerste fase van de
verpleegkundige methodiek, waarin de verpleegkundige
gegevens verzamelt over de gezondheid van een individuele
zorgvrager, een gezin of een grotere groep mensen.’
(Schoot, 2009)

• 11 patronen
17
18
Voorwaarden anamnese gesprek
• Patiënt heeft recht op inzage van de gegevens
• Inzet gespreksvaardigheden
• Gebruik van vakjargon
• Omstandigheden

19
Concluderend
• Klinisch redeneren verpleegkundig proces
• Gegevens verzamelen ( adv classificatie van
Gordon)
• Diagnose stellen
• Resultaten formuleren
• Interventies
• Evaluatie

20
Literatuur
• Bours, G.J.J.W., Eliens, A.M., & Kooijman, A. (2016) Klinisch verpleegkundig
redeneren en Evidence based practice als besluitvormingsmodel. Dwingeloo:
Kavanah
• Graaf de, H.I., & Speksnijder, H.T. (2014). Methodiek en systematiek voor de
verpleegkundige beroepsuitoefening. Houten: Bohn Stafleu van Loghum
• Straalen van, L., & Schuurmans, M. (red.)(2016). Klinisch redeneren voor
verpleegkundigen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum
• Wilkinson, J.M. (eindred), Van Der Burgh, A., Luitjes, M., Eisenberg, I. & Van ‘tHul,
L.(2020). Kritisch denken binnen het verpleegkundig proces, zesde editie. Pearson
Benelux

21