KiÓm tra bµi cò

ë ch­¬ng tr×nh TiÕng ViÖt 8, em cã

häc ®¬n vÞ kiÕn thøc nµo liªn quan
®Õn héi tho¹i? Néi dung cña ®¬n vÞ
kiÕn thøc ®ã? LÊy vÝ dô minh ho¹ cho
c¸c vai x· héi mµ em võa nãi?
 KiÓm tra bµi cò

T¹i sao c¸ch xư­ng h« cña chÞ DËu ®èi víi

bän cai lÖ vµ ngư­êi nhµ lý tr­ëng l¹i thay ®æi
trong ®o¹n trÝch “Tøc n­ưíc vì bê”?
- Ch¸u xin «ng.
- Chång t«i ®au èm, c¸c «ng kh«ng ®­ưîc phÐp
hµnh h¹.
- Mµy trãi chång bµ ®i, bµ cho mµy xem !
 TiÕt 3: C¸c phư¬ng ch©m héi tho¹i
1 VÝ dô :
I. Ph­ư¬ng ch©m a. VÝ dô 1
vÒ l­ưîng An: - CËu cã biÕt b¬i kh«ng?
Ba: - BiÕt chø, th©m chÝ cßn b¬i giái n÷a.
An: - CËu häc b¬i ë ®©u?
Ba:- DÜ nhiªn lµ ë d­ ưíi
dư­íi n­
ưíc
nư­íc chø cßn ë ®©u.
 C©u tr¶ lêi cña Ba kh«ng ®¸p øng yªu cÇu cña
An thõa th«ng tin ë dư­íi nư­íc, môc ®Ých c©u hái
cña An muèn biÕt ®Þa ®iÓm häc b¬i. V× vËy, Ba
ph¶i tr¶ lêi: tí häc b¬i ë c©u l¹c bé thµnh phè.
KL: Khi nãi, c©u ph¶i cã néi dung ®óng víi
yªu cÇu giao tiÕp, kh«ng nªn nãi thiÕu
nh÷ng g× mµ giao tiÕp ®ßi hái. Kh«ng nªn nãi
Ýt h¬n nh÷ng g× mµ giao tiÕp ®ßi hái
 TiÕt 3: C¸c ph­ư¬ng ch©m héi tho¹i
b.VÝ dô 2: Lîn c­ưíi ¸o míi
I. Ph­ư¬ng ch©m Cã anh tÝnh hay khoe cña. Mét h«m, may ®­ưîc c¸i ¸o
vÒ lư­îng míi, liÒn ®em ra mÆc, råi ®øng hãng ë cöa, ®îi cã ai ®i
Nãi ®ñ, kh«ng qua ng­ưêi ta khen. §øng m·i tõ s¸ng ®Õn chiÒu ch¶ cã
thõa , kh«ng ai hái c¶, anh ta tøc l¾m.
thiÕu §ang tøc tèi, chît thÊy mét anh tÝnh còng hay khoe, tÊt
t­ëi ch¹y ®Õn hái to :
-B¸c cã thÊy con lîn c­ ưíiíi cña t«i ch¹y qua ®©y kh«ng ?
cư­
-Tõ lóc t«i mÆc c¸i ¸o ¸o míi
míi nµy, t«i ch¼ng thÊy con lîn
nµo ch¹y qua ®©y c¶!
( Theo TruyÖn c­ưêi d©n gian ViÖt Nam )
=> Tõ ng÷ kh«ng cÇn thiÕt trong c©u hái lµ:
"cư­íi’’ vµ c©u tr¶ lêi “tõ lóc t«i mÆc chiÕc ¸o míi nµy”.
KL: Khi giao tiÕp cÇn nãi cã néi dung, néi dung ph¶i
®¸p øng yªu cÇu cña cuéc giao tiÕp, kh«ng thiÕu, kh«ng
thõa. Kh«ng nªn nãi nhiÒu h¬n nh÷ng g× mµ c©u hái
yªu cÇu.
 TiÕt 3: C¸c ph­ư¬ng ch©m héi tho¹i
I Phư­¬ng ch©m 1. VÝ dô Qu¶ bÝ khæng lå
vÒ lư­îng Hai anh chµng ®i qua mét khu vư­ên trång bÝ. Mét anh thÊy
Nãi ®ñ, kh«ng qu¶ bÝ to, kªu lªn :
thõa , kh«ng - Chµ, qu¶ bÝ kia to thËt !
thiÕu Anh b¹n cã tÝnh hay nãi kho¸c, c­êi mµ b¶o r»ng:
II. Phư­¬ng -ThÕ th× ®· lÊy g× lµm to. T«i ®· tõng thÊy nh÷ng qu¶ bÝ
to h¬n nhiÒu. Cã mét lÇn, t«i tËn m¾t tr«ng thÊyqu¶ métbÝ
qu¶
ch©m vÒ chÊt bÝ
b»ngtoc¶
b»ng c¶ c¸i nhµ ®»ng kia k×a.
c¸i nhµ
Anh kia nãi ngay:
-ThÕ th× ®· lÊy g× lµm l¹. T«i cßn nhí, mét bËn t«i tr«ng
thÊy mét nåic¸i®ång
nåi ®ång to c¶
b»ng b»ng
c¸i c¶ c¸i ®×nh lµng ta.
®×nh
Anh nãi kho¸c ng¹c nhiªn hái:
- C¸i nåi Êy dïng ®Ó lµm g× mµ to vËy?
Anh kia gi¶i thÝch:
- C¸i nåi Êy dïng ®Ó luéc qu¶ bÝ anh võa nãi Êy mµ.
Anh nãi kho¸c biÕt b¹n chÕ nh¹o m×nh bÌn nãi l¶ng
sang chuyÖn kh¸c.
 TiÕt 3: C¸c ph­ư¬ng ch©m héi tho¹i
I Phư­¬ng ch©m
vÒ lư­îng =>TruyÖn phª ph¸n tÝnh kho¸c lo¸c cña ngư­êi
Nãi ®ñ, kh«ng ®êi. Nh­ư vËy, trong giao tiÕp cÇn tr¸nh nãi
thõa , kh«ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin lµ ®óng hay kh«ng cã
thiÕu b»ng chøng.
II. Ph­ư¬ng
ch©m vÒ chÊt KÕt luËn: Nãi nh÷ng th«ng tin cã b»ng chøng
Nãi ®óng, x¸c thùc, kh«ng nãi ra nh÷ng ®iÒu mµ m×nh tr­a
kh«ng nãi ch¾c ch¾n. Khi giao tiÕp ®õng nãi nh÷ng ®iÒu
nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin lµ ®óng.
tra ch¾c ch¾n.
 TiÕt 3: C¸c phư­¬ng ch©m héi tho¹i
I Phư­¬ng ch©m C©u1. §iÒn ®óng sai sau mçi ý kiÕn
vÒ l­ưîng
Nãi ®ñ, kh«ng
ThÓ hiÖn ®óng phư­¬ng ch©m héi tho¹i
thõa , kh«ng khi giao tiÕp cã nghÜa lµ:
thiÕu A. Nãi huyªn thuyªn chuyÖn trªn trêi d­ưíi ®Êt.
II. Ph­ư¬ng ch©m B. Nãi cã néi dung, néi dung ®ñ, ®¸p øng yªu
vÒ chÊt cÇu giao tiÕp.
Nãi ®óng, kh«ng C. Nãi ®iÒu x¸c thùc.
nãi nh÷ng ®iÒu D. Nãi bãng giã, lÊp löng.
ch­a ch¾c ch¾n.
III. LuyÖn tËp:
 TiÕt 3: C¸c ph­ư¬ng ch©m héi tho¹i
I Ph­ư¬ng ch©m C©u 2: H·y chän ý kiÕn ®óng nhÊt !
vÒ l­ưîng
Nãi ®ñ, kh«ng Tu©n thñ phư­¬ng ch©m héi tho¹i vÒ
thõa , kh«ng chÊt khi giao tiÕp cã nghÜa lµ:
thiÕu
II. Phư­¬ng ch©m
A Võa nãi võa ®¸nh trèng l¶ng
vÒ chÊt B Nãi m¬ hå
Nãi ®óng, kh«ng C Nãi quanh co dµi dßng lª thª
nãi nh÷ng ®iÒu D Kh«ng nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin
ch­a ch¾c ch¾n. lµ ®óng, kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc.
III. LuyÖn tËp:
TiÕt 3: C¸c ph­ư¬ng ch©m héi tho¹i
I Ph­ư¬ng ch©m
vÒ l­ưîng 1.Bµi 1
Nãi ®ñ, kh«ng
thõa , kh«ng
thiÕu C©u a: Vi ph¹m phư­¬ng ch©m vÒ l­ưîng
II. Phư­¬ng ch©mThõa côm tõ: nu«i ë nhµ.
vÒ chÊt V× “gia sóc” vËt nu«i trong nhµ.
Nãi ®óng, kh«ng C©u b: T­ư¬ng tù c©u a
nãi nh÷ng ®iÒu Loµi chim: b¶n chÊt cã 2 c¸nh nªn côm tõ
ch­a ch¾c ch¾n.
cã hai c¸nh thõa.
III. LuyÖn tËp:
 TiÕt 3: C¸c phư­¬ng ch©m héi tho¹i
I Ph­ư¬ng ch©m Bµi 2
vÒ l­ưîng Chän tõ ng÷ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng:
Nãi ®ñ, kh«ng a) Nãi cã c¨n cø ch¾c ch¾n lµ:
thõa , kh«ng nãi cã s¸ch , m¸ch cã chøng
thiÕu b) Nãi sai sù thËt mét c¸ch cè ý, nh»m che dÊu ®iÒu g×
®ã lµ:
II. Ph­ư¬ng ch©m
nãi dèi
vÒ chÊt c) Nãi mét c¸ch hó häa, kh«ng cã c¨n cø lµ:
Nãi ®óng, kh«ng nãi mß
nãi nh÷ng ®iÒu d ) Nãi nh¶m nhÝ vu v¬ lµ:
ch­a ch¾c ch¾n. nãi nh¨ng nãi cuéi
III. LuyÖn tËp: e) Nãi kho¸c lo¸c, lµm ra vÎ tµi giái hoÆc nãi nh÷ng
chuyÖn b«ng ®ïa kho¸c lo¸c cho vui lµ:
nãi tr¹ng
C¸c tõ ng÷ trªn ®Òu liªn quan ®Õn ph­ư¬ng ch©m
héi tho¹i vÒ chÊt
 TiÕt 3: C¸c ph­ư¬ng ch©m héi tho¹i
I Ph­ư¬ng ch©m Bµi 5: Gi¶i thÝch c¸c thµnh ng÷
Nh÷ng thµnh ng÷ Êy liªn quan ®Õn phư­¬ng ch©m héi tho¹i
vÒ lư­îng
nµo?
Nãi ®ñ, kh«ng
-¡n ®¬m nãi ®Æt:
thõa , kh«ng vu khèng, ®Æt ®iÒu, bÞa chuyÖn ®Ó h¹i ng­êi
thiÕu -¡n èc nãi mß:
II. Phư­¬ng ch©m nãi kh«ng cã c¨n cø, kh«ng chÝnh x¸c, hó ho¹
vÒ chÊt -¡n kh«ng nãi cã:
vu khèng, bÞa ®Æt, ®iªu toa
Nãi ®óng, kh«ng -C·i chµy c·i cèi:
nãi nh÷ng ®iÒu c·i bõa, ngoan cè, c·i lÊy ®­ưîc, kh«ng lÝ lÏ
ch­a ch¾c ch¾n. - Khua m«i móa mÐp :
III. LuyÖn tËp: ba hoa, kho¸c lo¸c, ph« tr­¬ng
-Nãi d¬i nãi chuét:
nãi l¨ng nh¨ng, linh tinh
-Høa hư­¬u høa v­ưîn:
høa ®Ó võa lßng råi kh«ng thùc hiÖn
Nh÷ng thµnh ng÷ trªn liªn quan ®Õn ph­ư¬ng ch©m héi
tho¹i vÒ chÊt
-N¾m ch¾c néi dung cña bµi häc.
-Hoµn thµnh c¸c bµi tËp cßn l¹i.