Axit

I. TÍNH CHẤT HÓA

HỌC
 1. Ôn tập

- Axit laø hôïp chaát maø phaân töû goàm coù moät goác axit lieân keát
vôùi moät hay nhieàu nguyeân töû hidro.
- Hoùa trò cuûa goác axit baèng soá nguyeân töû hidro
 Axit khoâng coù oxi:
teân axit = axit + teân phi kim + HIDRIC
Ví duï: HCl teân laø axit clohidric
Axit coù oxi vaø phi kim öùng vôùi hoùa trò cao nhaát:
teân axit = axit + teân phi kim + ic.
Ví duï: HNO3 teân laø axit nitric
- Axit coù oxi vaø phi kim öùng vôùi hoùa trò thaáp:
teân axit = axit + teân phi kim + ô.
Ví duï: HNO2 teân laø axit nitrô
2. Axit: Quỳ tím -> đỏ
 3. Axit + Kim loại

3H2SO4 + 2Al -> al2(So4)3 + 3h2

2HCl + Fe -> FeCl2 + H2
2HCl + Zn -> ZnCl2 + H2
Mg + 2HCl -> MgCl2 + H2
Mg + H2SO4 -> MgSO4 + H2
Zn + H2SO4 ->ZnSO4 + H2
 3. Axit + Kim loại

Kết luận:
- Axit + Kim loại -> Muối + H2
- Tröø dung dòch axit HNO3, H2SO4 ñaäm ñaëc, caùc dung
dòch axit taùc duïng vôùi kim loaïi ñöùng tröôùc hidro
taïo thaønh muoái vaø giaûi phoùng H2.
3. Axit + Kim loại
 4. Axit + Bazo

Kết luận:
Axit + Bazo -> Muối + Nước
Phản ứng của Axit với Bazo gọi là phản ứng trung hòa
 4. Axit + Bazo

NaOH + HCl →
H2CO3  +  CaOH2  → 
CuOH2  +  H2SO4  → 
MgOH2  + 2HCl → 
Ca(OH)2 + 2HCl 
 4. Axit + Bazo

NaOH + HCl → NaCl + H2O

H2CO3  +  CaOH2  →  CaCO3 + 2H2O
CuOH2  +  H2SO4  →  CuSO4  + 2H2O
MgOH2  + 2HCl →  MgCl 2 + 2H2O
Ca(OH)2 + 2HCl  CaCl2 + 2H2O
 4. Axit + Oxit bazo

Kế
t luận:
Axit + oxit bazo –> Muối + Nước
 4. Axit + Oxit bazo

Na2O + 2HCl  2NaCl + H2O

FeO + H2SO4 (loãng)  FeSO4 + H2O
CuO + 2HCl  CuCl2 + H2O
CaO + 2HCl  CaCl2 + H2O
Fe2O3 + 6HCl  2FeCl3 + 3H2O
 4. Axit + Oxit bazo

Na2O + 2HCl  2NaCl + H2O

FeO + H2SO4(loãng)  FeSO4 + H2O
CuO + HCl  CuCl2 + H2O
CaO + HCl  CaCl2 + H2O
Fe2O3 + HCl  …

Ngoài ra, Axit còn tác dụng với muối

6. Axit mạnh và Axit yếu
Bài tập
 Giải
Bài 1:
 Giải
Bài 2:
a) Khí nhẹ hơn không khí và cháy được trong không khí là khí H2.
Mg + 2HCl → MgCl2 + H2 ↑
b) Dung dịch có màu xanh lam là dung dịch CuCl2.
CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O
c) Dung dịch có màu vàng nâu là dung dịch FeCl3.
Fe(OH)3 + 3HCl → FeCl3 + 3H2O
Hoặc Fe2O3 + 6HCl → 2FeCl3 + 3H2O
d) Dung dịch không màu là các dung dịch MgCl2, AlCl3.
Al2O3 + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2O
Mg + 2HCl → MgCl2 + H2 ↑
 Giải bài 3

a) MgO + 2HNO3 → Mg(NO3)2 + H2O

b) CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O
c) Al2O3 + 3H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3H2O
d) Fe + 2HCl → FeCl2 + H2 ↑
e) Zn + H2SO4(loãng) → ZnSO4 + H2 ↑ .
II. Một số Axit quan trọng
 1. HCl (Axit Clohidric)

a) Tính chất vật lý:

- Coâng thöùc hoùa hoïc: HCl
- Phaân töû khoái: 36,5
- Teân goïi: axit clohidric
- Dung dòch axit clohidric ñaäm ñaëc laø dung dòch baõo
hoøa hidro clorua
- Coù noàng ñoä khoaûng 37%.
 1. HCl (Axit Clohidric)

b) Tính chất hóa học

 Dung dòch HCl laøm ñoåi maø quøi tím thaønh ñoû.
 Taùc duïng vôùi kim loaïi ñöùng tröôùc hidro taïo thaønh muoái
clorua vaø giaûi phoùng H2.
Zn + 2HCl  ZnCl2 + H2
=> HCl + kim loại  Muối Clorua + H2
HCl + Al, Na, Mg, Fe
6HCl + 2al -> 2alcl3 + 3H2
2HCl + 2Na -> 2NaCl + H2
2HCl + Mg -> MgCl2 + H2
2HCl + Fe -> FeCl2 + H2
 1. HCl (Axit Clohidric)

b) Tính chất hóa học

 Taùc duïng vôùi bazô taïo thaønh muoái clorua vaø nöôùc.
Ca(OH)2 + 2HCl  CaCl2 + 2H2O
=> HCl + Bazo  Muối + H2O
 Taùc duïng vôùi oxit bazô taïo thaønh muoái clorua vaø
nöôùc.
CaO + 2HCl  CaCl2 + H2O
Þ HCl + Oxit bazo  Muối + H2O
HCl + NaOH, Mg(OH)2, Cu(OH)2, Al(OH)3
HCl + K2O, MgO, CuO, Al2O3
 1. HCl (Axit Clohidric)

b) Tính chất hóa học

HCl + NaOH, Mg(OH)2, Cu(OH)2, Al(OH)3
HCl + K2O, MgO, CuO, Al2O3
HCl + NaOH -> NaCl + H2O
2HCl + Mg(OH)2 -> MgCl2 + 2H2O
2HCl + Cu(OH)2 -> CuCl2 + 2H2O
3HCl + Al(OH)3 -> AlCl3 + 3H2O
2HCl + K2O -> 2KCl + H2O
2HCl + MgO -> MgCl2 + H2O
2HCl + CuO -> CuCl2 + H2O
6HCl + Al2O3 -> 2AlCl3 + 3H2O
 1. HCl (Axit Clohidric)

c) Ứng dụng:
 2. H2SO4 ( Axit Sunfuric)

a) Tính chấ
t vật lý:

Phân tử khối: 98
 2. H2SO4 ( Axit Sunfuric)

b) Tính chấ t hóa học:

 Axit Sunfuric loãng có tính chấ t hóa học của một axit:
 Dung dòch axit sunfuric loaõng laøm ñoåi maøu quyø tím
thaønh ñoû.
 Taùc duïng vôùi kim loaïi ñöùng tröôùc hidro taïo thaønh muoái
sunfat vaø giaûi phoùng H2.
Zn + H2SO4 -> ZnSO4 + H2
 Taùc duïng vôùi bazô taïo thaønh muoái sunfat vaø nöôùc.
Ca(OH)2 + H2SO4 -> CaSO4 + 2H2O
 Taùc duïng vôùi oxit bazô taïo thaønh muoái sunfat vaø nöôùc.
CaO + H2SO4 -> CaSO4 + 2H2O
 2. H2SO4 ( Axit Sunfuric)

b) Tính chất hóa học:

 Axit Sunfuric loãng có tính chất hóa học của một axit:
Mg + H2SO4 -> MgSO4 + H2
Zn + H2SO4 -> ZnSO4 + H2
2Al + 3H2SO4 -> Al2(SO4)3 + 3H2
Fe + H2SO4 -> FeSO4 + H2
2Fe(OH)3 + 3H2SO4 -> Fe2(SO4)3 + 6H2
H2SO4 + Mg(OH)2 -> MgSO4 + H2O
CuO + H2SO4 -> CuSO4 + H2O
Al2O3 + 3H2SO4 -> Al2(SO4)3 + 3H2O
 2. H2SO4 ( Axit Sunfuric)

b) Tính chất hóa học:

- Axit sunfuric ñaëc, noùng
 Dung dòch axit sunfuric ñaäm ñaëc, noùng laøm ñoåi maøu quyø tím
thaønh ñoû.
 Taùc duïng vôùi kim loaïi: haàu heát caùc kim loaïi taïo thaønh muoái
sunfat vaø khoâng giaûi phoùng H2.
Cu + 2H2SO4 ñaëc, noùng -> CuSO4 + SO2 + 2H2O
 Taùc duïng vôùi bazô taïo thaønh muoái sunfat vaø nöôùc.
Ca(OH)2 + H2SO4 -> CaSO4 + 2H2O
 Taùc duïng vôùi oxit bazô taïo thaønh muoái sunfat vaø nöôùc.
CaO + H2SO4 -> CaSO4 + 2H2O
 Axit sunfuric ñaëc raát haùo nöôùc.
 2. H2SO4 ( Axit Sunfuric)

c) Ứng dụng
 2. H2SO4 ( Axit Sunfuric)

d) Sản xuất
 2. H2SO4 ( Axit Sunfuric)

e) Nhaän bieát axit sunfuric vaø muoái sunfat:

Duøng BaCl2 hoaëc Ba(NO3)2 taïo keát tuûa BaSO4
H2SO4 + BaCl2 -> BaSO4 + 2HCl
Na2SO4 + BaCl2 -> BaSO4 + 2NaCl
MgSO4 + BaCl2 -> BaSO4 + MgCl2
a)   CTHH: HxNyOz

x:y:z = : : = 2,1 : 2,1 : 4,2=1:1:2
Þ CTHH: HNO2
b) H2SO3
c) 3,7: 1,2 :3,7 = 3:1:3
H2SO4 + CuO -> CuSO4 + H2O
2H2SO4 + Cu -> CuSO4 + SO2 + 2H2O
 4.4

CuO + H2SO4 -> CuSO4 + H2O

-> CuSO4: dd màu xanh lam
BaCl2 + H2SO4 -> BaSO4 + 2HCl
-> BaSO4 kết tủa trắ
ng
Na2CO3 + H2SO4 -> Na2SO4 + CO2 + H2O
-> CO2 sủi bọt
a)
H2SO4
  + 2NaOH -> Na2SO4 + 2H2O
b)
nH2SO4= Cm x V = 1 x 0,02 = 0,02 mol
nNaOH = 0,04 mol
mNaOH = 0,04 x 40 = 1,6 g
mdd NaOH = = 8 g
c)V KOH?
H2SO4 + 2KOH -> K2SO4 + 2H2O
nKOH= 2 x nH2SO4 = 0,04
mKOH = 0,04 X 56 = 2,24 g
mddKOH = = = 40 g
Thể tích đ KOH cần dùng: V= = = 38,278 ml