Шернур муниципал районысо

«Ким Васин лӱмеш Шернур рӱдераҥдыме книгагудо-влак»

муниципал бюджет тӱвыра тöнеж
Шернур рӱдö книгагудо
Краеведений сектор

Зинаида Василь евна Ермакован

илыш корныжо

Шернур, 2021
Пӱртӱс – ава гай мыланна,
Ме тудын шочшо улына.
Айдеме семынак тудат
Ила, шортеш да куана.
М. Казаков

Пӱртӱс!.. Мутшак моткоч

сӧрале!..
 Кӧм огеш куандаре пӱртӱсын тӱжвал тӱсшӧ, тудын
моторлыкшо ден поянлыкше?! Шке йырысе пӱртӱсым
ончалын, тудын дене мокталтен, тыгеракын каласыме
шуэш:
- Шочмо-кушмо вер-шӧр деч шерге нимат уке!

Садлан марий поэт ден

прозаик-влак, С. Г. Чавайн гыч
тӱҥалын таче марте, чыланат
шкеныштын шӱм гыч лекше
ятыр почеламутыштым шочмо-
кушмо пӱртӱслан пӧлекленыт.

Марий писатель Александр

Степанович Ятмановым
(Мичурин- Азмекейым) пӱртӱсын
Сергей Григорьевич ачаже маныт. Чынжымак, тудын
Чавайн возымыжым лудат да книгажым А. Мичурин-Азмекей
(1888-1937) – ӧрдыжыш пыштен от керт: марий (1912-1985) –
поэт, переводчик, пӱртӱсым пеш моштен да чын писатель, прозаик,
драматург, редактор сӱретлен. журналист
Марисола кундемын
мотор пӱртӱс
лоҥгаште верланыше
Кожласола ялын
чатката чуриян
ӱдыржӧ Зинаида
Васильевна
Ермаковат пӱртӱсым
моктен мура. Тысе
кундемын чечен
пӱртӱсшӧ тудым
вӱчкен куштен, писе
уш-акылым пӧлеклен,
мастарлыкым пуэн.
 «Кожласолалан»
Кожласола, улат мылам эн шерге,
Ом керт монден, кеч-куш каем гынат.
Жап у ден тоштым лекте угыч шерын
Лай порсын кумылан ялем улат.
Авала кажным вашлият тый шокшын.
Суртетше почмо – шыже ма, кеҥеж.
Ош телым ӱжынат уремыш. Шошым
Ломбер-аршаш волгалтын тошкемеш…

Зинаида Васильевна Ермакова

(1946) – марий серызе,
поэт, туныктышо
 Зинаида Васильевна моткоч полмезе койышан
кушкын. Шукыж годым эре рвезе-влак коклаште
лийын.
 Колхоз пашаште
имне дене
кудалыштын,
футбол, баскетбол,
волейбол, хоккей
дене модаш
йӧратен, ече,
коньки дене
кумылын
мунчалтен.
 8 классыште тунеммыж годым, селасе (Миклай) Николай
клубышто марий поэт Миклай Казаков Иванович Казако́в
дене вашлиймаш лийын, тудыжо (1918-1989) –
марий поэт
самырык ӱдырын шӱм-чоныштыжо келге
кышам коден. Тиде вашлиймаш деч вара
Зина мӧҥгӧ толмеке, йӱдвошт
почеламутым возен. Почеламутшо пӧрт
воктенысе кушшо писте нерген возалтын.
 1964 ийыште Зинаида
Васильевна Н. К. Крупская лӱмеш
Марий педагогический институтын
руш-марий отделенийышкыже
тунемаш пурен. Теве тыштыже
тудын мурыжо утларак
йоҥгалтын…
 Самырык чолга да чулым ӱдырлан
организаторын пашажым вӱдаш ӱшаненыт. Вара
райкомыш комсомол пашаш ӱжыныт. Тушечын
Мустай школыш кусареныт, кум ий организаторын
сомылжым шуктен.
 1974 ий гыч Марисола школ ден
пашажым кылден да тетла паша верже
вашталтын огыл.
 Йоча-влакым марий
йылмым да
литературым туныктен
шоген. Литератур
урокышто вич минуташ
поэзийым эртарен
шоген. Йоча-шамыч,
шкалан келшыше
почеламутым ойырен
налын, йолташ-влак
ончылно наизусть
каласкаленыт. Тыге ятыр
икшыве сылнымут деке
шӱмаҥын.
Шке паша саскаж дене Зинаида Васильевна кугешнен шога. Туныктен лукмо
ӱдыр-рвезыже-влак тӱрлӧ вере пашам ыштат: артист, шанчызе, сылнымут
мастар, туныктышо-влак да молат. Ольга Терентьева, Майя Шабдарова,
Валерий Максимов - филологий наука кандидат улыт, писатель-влак -
Юрий Соловьев, Зоя Дудина, Светлана Элембаева, Светлана Григорьева,
 «Шочмо вер»
Шаба эҥер сер да кумда олык,
Олык мучко ош висвис гына.
Мый келам висвисым чарайолын,
Пылышемлан сылне сем йоҥга.
Волгалтеш куэ моткочак ошын,
Ужар ӱпшым лай мардеж шереш.
Шыргыкта эҥерыш памаш йогын,
Кече мландӱмбаке кынелеш.
Лач тыгай сӱрет мылам конча,
Шочмо вер нерген кунам ойлат.
Ом ӧркане нигунам ончаш.
Шочмо вер, тый эн мотор улат!
 «Чыкан памаш»
Чыкан памаш, мый таче угыч тольым,
Яндар вӱдетым подылаш, тамлен.
Йогыныштетше кӧргӧ йӱкым кольым,
Садлан шогальым патыр кож пелен…
 Зинаида Васильевна чолга
турист семынат кумдан
палыме. Кажне кеҥежым йоча-
шамычым походыш
коштыктен. Рюкзакым тупыш
сакен, республикым тореш-
кутынь коштын пытареныт,
пошкудо Киров областьыштат
лийыныт.
 «О, Кавказ, лапыштет
мый улам…»
…Садланак Кавказ картым почам:
О мыняр турист корно конча!
Ойырен лачак иктым налам,
Ошкылам, ошкылам, ошкылам…
«Чодыра, пасу ден олык…»
…Пелештат коклан, иралтын:
«Курык мо ли Чумбылат?»
Шоналтем: ала пӱралтын
Мылам корно – курыклаш?
 Каныме семын Зинаида Васильевна чодыраш
поҥго погаш лектеш. Пешак тале поҥгызо, шолтен
шинчалтыме поҥгыжым кӧ гына тамлен огыл?!
 Зинаида Васильевнан
поҥгым шинчалтыме
рецептше дене
палдарена:

Погымо курезым мушкын шинчалан вӱдыш

оптыман, 1 литр поҥгылан ик кугу совла шинчал
кӱлеш, 20 минут шолтымеке, 4 пӱй чеснокым, лавр
лышташым пыштен, эше 20 минут шолтыман.
Шолтымо поҥгым ару банкылаш оптен, шолтымо
лемым шӱрен, ястарыман. Петыртыш дене петырен,
йӱштӧ верыш шындыман.
Моло тӱрлӧ поҥгым 30 минут шолтыман.
 А шолтен шындыме поҥго шӱржӧ
могай тамле, йылмет нелаш лиеш!
«Ошпоҥгылан - чап!»
Эртен кужу теле.
Да шошо эртен.
Нӧреп шыжын ямже деч чылтак эрнен.
А чон лач тугайым,
эн тамлым йодеш.
Вучаш, ӱшанем, лач ошпоҥгым кодеш.
Шавен эртен йӱржӧ,
чот мландым йӱктен.
А нуж да шемшудо ошпоҥгым кӱктен.
Шыҥа, ӱвыра ден келшалын лектам.
Темен олык тӱрым ошпоҥгын у там.
Лоҥден пӱсӧ нужым,
ошпоҥгым пӱчкам.
А кумыл тыгодым каваште чӱчка.
Шемшудышто оҥгым кычалын шымлем,
Йокма деч посна адакат мый ом лек.
Комдем нелемеш,
да куан погына.
Нӧлта кумылем лач ты ошпоҥгына.
Шолтен шындем шӱрым.
Тыге пелештем:
- Тылат чап, ошпоҥго!
Тылат тауштем.
«Телымсе вӱд комак»
Шым ий жап кеҥежым веле
огыл,
Телымат эҥер ӱмбак коштам.
Таче еҥ йомакым веле огыл,
Шке гычак каласкалаш тоштам.

Телым Шабыште кол його

лийын,
Садланак Немдаш кудалыштам.
Шӱталам ик лукышто мый
ийым,
Рож гыч колым эҥырем йыштак.
 Калык просвещенийын
отличникше,
 Марий АССР-ын сулло
туныктышыжо,
 Почёт орденым да
Н.К.Крупская лӱмеш
медальым нумалше,
 Шабдар Осып лӱмеш
премийын лауреатше,
 Йыван Кырла медаль
дене палемдалтше
поэтесса.
 Зинаида Васильевна
шкеже тыге каласен:
«Мый пӱртӱсыштӧ лияш
йӧратем. Пӱртӱс мылам
илыш вийым пуа».
Кучылтмо книга радам:
•Дудина, З. «Тендан ден келшыме жапемым Шарнаш пайремла тӱҥалам…»
[Текст]: [о поэтессе З. В. Ермаковой] / З. Дудина // Марий Эл. – 2006. - №
180. – С. 5.
•Дудина-Глушкова, З. Туныктышо… Мутшак могай! [Текст]: [юбилей – 55 лет
поэтессе З. В. Ермаковой] / З. Дудина-Глушкова // Марий Эл. – 2001. - №
170. – С. 6.
•Ермакова, З. В. Пӱртӱс илыш вийым пуа [Текст]: [о поэтессе З. В.
Ермаковой]: беседа с поэтессой З. В. Ермаковой / записала Л. Григорьева //
Ямде лий. – 2011. - № 40. – С. 3.
•Ермакова, З. В. Садеран корнывожышто = На перепутье [Текст]: почеламут
ден поэме-влак = стихи и поэмы / З. В. Ермакова. – Йошкар-Ола: Марий
книга савыктыш, 2002. – 128 с.
•Ермакова, З. В. Садеран рвезылык = Юность в цвету [Текст]: почеламут-влак
= стихи / З. В. Ермакова. – Йошкар-Ола: Книгам лукшо марий издательство,
1977. – 40 с.
•Ермакова, З. В. Телын саламже = Поклон зимы [Текст]: почеламут-влак =
стихи / З. В. Ермакова. – Йошкар-Ола: Марий книга издательство, 1992. – 16
с.
•Ермакова, З. В. Туныктышо, поэтесса [Текст]: [юбилей – 55 лет поэтессе З. В.
Ермаковой]: беседа с поэтессой З. В. Ермаковой / записала З. Глушкова //
Ончыко. – 2001. - № 9. – С. 77 - 78.
•Ермакова, З. В. Чоя Марусь = Хитрая Маруська [Текст]: почеламут-влак =
стихи / З. В. Ермакова. – Йошкар-Ола: ООО «Стринг», 2006. – 20 с.
•Ермакова, З. В. «Шке лӱмна верч шкан тургыжланыман…» [Текст]: [о
поэтессе З. В. Ермаковой]: беседа с поэтессой З. В. Ермаковой / записала З.
Глушкова // Ончыко. – 2006. - № 8. – С. 100 - 102.
•Зинаида Васильевна Ермакова [Текст]: биобиблиографический указатель /
сост. Л. Л. Дроздовская. – Йошкар-Ола, 2011. – 19 с. – (Писатели-юбиляры)
•Мамаева, Л. Мут мастар, уста туныктышо [Текст]: [юбилей – 50 лет поэтессе
З. В. Ермаковой] / Л. Мамаева // Шернур вел. – 1996. - № 77 - 78. – С. 6.
•Мамаева, Л. Ямле муро гай [Текст]: [о поэтессе З. В. Ермаковой] / Л.
Мамаева // Шернур вел. – 2001. - № 39. – С. 3.
•Мичурин-Азмекей, А. Пӱртӱс муро = Поэзия природы [Текст]: ойлымаш,
очерк, фельетон = рассказы, очерки, фельетоны / А. Мичурин-Азмекей. -
Йошкар-Ола: Книгам лукшо марий издательство, 1968. – 109 с.
•Москвичев, Н. Марий чодыраэм, моторем [Текст]: викторин / Н.
Москвичев // Ончыко. – 2007. - № 2. – С. 103 - 106.
•Писатели Марий Эл [Текст]: биобиблиографический справочник / сост. А.
Васинкин, В. Абукаев и [др.]. – Йошкар-Ола: Марийское книжное
издательство, 2008. – 752 с.
•Тимофеева, В. Теве тыгай, тудо – Зинаида Васильевна [Текст]: [о поэтессе З.
В. Ермаковой] / В. Тимофеева // Марий Эл. – 2007. - № 141. – С. 6.