NEOPLATONIZAM-PLOTIN

Neoplatizam
 Neoplatizam
• Neoplatonizam naziv je za religiozno-mističnu školu Platonove filozofije koja je
delovala od 3. do 6. veka.
• Najvažniji predstavnik neoplatonizma bio je filozof Plotin (204-270), koji je radio
u Aleksandriji, a kasnije u Rimu kao poznati učitelj filozofije.
• Neoplatonizam je značajno uticao na ranohrišćansku teologiju i gnosticizam
(posebno kroz učenje Demijurga).
• Vizantijski car Justinijan I zatvorio je Platonovu akademiju 529. godine, a nakon
toga neoplatonizam je nastavio da se razvija isključivo u hrišćanskom duhu.
Anticki novo platonizam

• Neoplatonizam je nastao u Aleksandriji, tačka kontakta Istoka i

Zapada, gde su se isprepleli verski uticaji iz Persije i Vavilona,
egipatska verovanja, jevrejska vera i hrišćanske sekte.
• Neoplatonska filozofska škola je kasnije delovala u Rimu, a
zatim u Siriji i Atini. Razvio se na osnovu učenja filozofa
Platona i ranijih platonista.
• Osnivačem neoplatonizma smatra se Amonijak Sakas, ali
centralnu ideju i temelje ove filozofske škole postavio je njegov
učenik Plotin.
• Glavna postavka Plotinove metafizike je njegovo učenje o
trojstvu koje čine jedno, Um i Duša.
• Po njemu, cela stvarnost proizlazi iz vrhovnog i
nepromenljivog principa Jednog. Jedan je uzrok i izvor
svega i sve što postoji prema njemu postoji.
• Postoje različiti stepeni bitaka koji se prepoznaju kao um,
ideje, duša i konačno materija. Tako se emanacijom od
Jednog stvara Um, a novom emanacijom Duša od Uma.
• Što je dalje od Jednog, to je manje. Ne može se spoznati po
znanju, već po mističnom zanosu u trenutku kada čovek
napusti svest i sjedini se u mističnoj ljubavi u Pradnom.
• Škola je prestala da funkcioniše 529. godine kada je
vizantijski car Justinijan I zatvorio sve filozofske škole u ​
Atini.
Anticki novo platonizam
 Srednjovekovni novoplatonizam
• Uprkos širenju hrišćanstva i kasnijem zatvaranju poslednjih paganskih filozofskih škola u
6. veku, principi neoplatonizma su preživeli.
• Neoplatonizam je uticao na neke ranohrišćanske teologe, poput Origena i Pseudo-
Dionisija Areopagita. U isto vreme, neoplatonizam se spojio sa mističnim gnosticizmom
kao i sa idejama jevrejske kabale.
• Platonov uticaj se osetio kroz hrišćansko učenje sv. Avgustin, ali i drugi ranohrišćanski
mislioci.
• Školski filozofi su postepeno odbacili Platonov autoritet u hrišćanskoj filozofiji i zamenili
ga Aristotelom, kulminirajući u 13. veku kada je Toma Akvinski nastojao da katoličko
učenje zasniva na Aristotelovoj filozofiji za razliku od filozofije Platona i neoplatonizma.
Srednjovekovni novoplatonizam
Renesansni novoplatonizam

• Uoči i nakon pada Carigrada pod osmansku vlast 1453.

godine, brojne izbeglice iz Vizantije prebegle su u
Italiju, uključujući naučnike, što je podstaklo pojavu
renesanse i ponovno otkrivanje interesa za antičko
nasleđe.
• Firentinska akademija otvorena je u Firenci početkom
15. veka, proučavajući Platonovu filozofiju, koja je
postala osnovni ideološki sistem renesanse. Među
filozofima koji su delovali u okviru novoplatonističke
filozofije izdvajaju se Marsilio Ficino, Giovanni Pico
della Mirandola, kao i naš Frano Petrić.
Renesansni novoplatonizam
Plation
• Platon bio je drevni grčki filozof iz Atine koji se smatra
jednom od najuticajnijih ličnosti u istoriji zapadne
civilizacije.
• Bio je student Sokrata (o kome predstavlja najvažniji izvor
podataka) i osnovao je Akademiju - prvu instituciju te vrste -
u kojoj se Aristotel školovao.
• Njegovo najpoznatije delo je Država, u kojem predstavlja
utopijsku sliku idealnog društva kojim bi trebalo da
upravljaju filozofi.
• U 20. veku neki će ove ideje nazvati pretečama totalitarizma.
Plation
 Jovana Godic
Katarina Djordjevic
Kristina Kostic
Kristina Agatonovic