KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG

FILIPINO
Kahulugan ,Katangian
a t Te o r y a
n g Wika
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Layuning Pagkatuto:
Pagkatapos ng talakayan ang bawat mag-aaral ay:
1. Nauunawaan ang kahulugan ng wika batay sa konsepto at
tungkulin nitong panlipunan.

2. Nasusuri at natatalakay ang iba’t ibang katangian ng wika.

3.Nakakalikha ng isang konbersasyong panlipunan ayon sa konsepto

at kalikasan ng katangiang taglay ng wika.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Pagtalakay sa Aralin :
WIKA ?
- Ayon kay (1974), ang wika ay isang sistema ng
Webster
komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga
pasulat o pasalitang simbulo.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Pagtalakay sa Aralin :
WIKA ?
□ Itoay pangunahin at na anyo ng simbolikong
pinakaelaboreyt gawaing pantao .
( Archibald Hill )
□ Ito ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinipili at
isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong
kabilang sa isang kultura .
( Henry Gleason )
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Katangian
n g wika
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

ANG WIKA AY
Kahulugan, Katangian at Teorya ng
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO

Wika

M as i s t e m an g
balangkas
• Lahat ng wika sa daigdig ay sistematikong nakasaayos sa isang tiyak na balangkas.
Lahat ng wika ay nakabatay sa tunog.

• Ponema – tawag sa makahulugang tunog

• Ponolohiya – makaagham na pag-aaral ng mga tunog
• Morpema – pinakamaliit na yunit ng salita
• Morpolohiya – pag-aaral ng morpema
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

• Salitang-ugat
ganda sipag
laba
saya
unlapi
w – unahan gitlapi – gitna
• Panlapi
hulapi – hulihan kabilaan – kabilaan
laguhan – una, gitna at hulihan
• Sintaks – makaagham na pag-aaral ng mga pangungusap
• Diskors – makahulugang palitan ng mga pangungusap ng dalawa o higit
pang tao.
ANO ANG BALANGKAS NG WIKA?
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Sinasalitang t u n o g
• Bawat wika ay may kani-kanyang set ng mga makahulugang
tunog o ponema.
• Makahulugan ang isang tunog sa isang wika kapag ito ay
nagtataglay ng kahulugan o di kaya’y may kakayahang
makapagbago ng kahulugan ng isang morpema o salita.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Pinipili a t isinasaayos
• Pinipili ang wikang ating gagamitin upang tayo’y
maunawaan ng ating kausap.

• Samantala upang maging epektib ang

komunikasyon, kailangang isaayos natin ang paggamit ng wika.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Arbitraryo
• Ayon kay Archibald Hill (sa tumangan et al., 2000), just that the sounds of
speech and their connection with entitles of experience are passed on to all
members of any community by older members of the community.
• Ang isang taong walang ugnayan sa isang komunidad ay hindi matututong
magsalita kung paanong ang mga naninirahan sa komunidad na iyon ay
nagsasalita sapagkat ang esensya ng wika ay panlipunan.
• Kakaiba
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Gi n ag am i t
• Ang wika ay kasangkapan sa komunikasyon at katulad ng iba
pang kasangkapan, kailangang patuloy itong ginagamit.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Nakabatay sa k u l t u r a
• Nagkaiba-iba ang mga wika sa daigdig dahil sa pagkakaiba-iba
ng mga kultura ng mga bansa at mga pangkat.

• Ice formations (Ingles) = yelo at nyebe (Filipino)

KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Nag b a b a g o
• Dinamiko ang wika. Hindi ito maaring tumangging magbago.
• Ang isang wika ay maaring nadaragdagan ng mga bagong
bokabularyo. Bunga ng pagiging malikhain ng mga tao,
maaaring sila ay nakakalikha ng mga bagong salita.
• Halimbawa nito ay mga salitang balbal, pangkabataan,
pamprodukto.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG
FILIPINO

MGA TEORYA
NG WIKA
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

• Sa ating araw-araw na pamumuhay, Hindi ba

kayo nagtataka kung paano nabuo ang wika na
lumalabas sa inyong bibig tuwing kayo ay
nakikipag-usap?

• Saan nga ba nagmula ang ating wika?

KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

A. TEORYANG

SIYENTIPIKO
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

• Huling bahagi ng ikalabindalawang siglo nang

simulang mag-usisa ang mga iskolar sa
pagkakaroon ng iba’t ibang wika sa mundo ng
mga sagot sa katanungang, paano nagkaroon
ng Wika? Narito ang mga sumusunod na
teoryang siyentipiko.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG
DING - DONG
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

• Batay sa teoryang ito, nagmula raw ang wika

sa panggagaya ng mga sinaunang tao sa mga
tunog ng kalikasan.
• Sinasabing ang paggaya sa mga tunog ng
kalikasan ay bunga ng kawalan ng kaalaman sa
mga salita ng mga sinaunang tao.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Bakit ang
• BOOM ay palaging naikakabit sa pagsabog?
• SPLASH sa paghampas ng tubig sa
isang bagay?
• WHOOSH sa pag-ihip ng hangin?
• DING-DONG naman sa pagtunog ng
doorbell?
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG
BOW - WOW
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG BOW-WOW
• Katulad ng Teoryang Ding-Dong, ang wika raw
ay nagmula sa panggagaya ng mga sinaunang
tao sa mga tunog na nilikha ng mga hayop.
• Hindi rin nakakapagtataka kung bakit tinawag
na “tuko” ang tuko.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG BOW-WOW
Katulad ng
• Bow-wow para sa aso,
• Ngiyaw para sa pusa,
• Kwak-kwak para sa pato at
• Moo para sa baka
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG
POOH-POOH
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG POOH-POOH
• Isinasaad ng teoryang ito na nagmula raw ang
wika sa mga salitang namumutawi sa mga
bibig ng sinaunang tao nang nakaramdam sila
ng masidhing damdamin tulad ng tuwa, galit,
sakit, sarap, kalungkutan at pagkabigla.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG POOH-POOH
• Halimbawa, ang patalim ay tinawag na ai ai sa
Basque sa kadahilanang ai ai at winiwika kapag
nasasaktan. Ang ibig sabihin ng ai ai sa
Basque ay “aray.”
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYAN
G TA-TA
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG TA-TA
• Batay sa teoryang ito, may koneksiyon ang
kumpas o galaw ng kamay ng tao sa paggalaw
ng dila. Ito raw ay naging sanhi ng pagkatuto
ng taong lumikha ng tunog at matutong
magsalita.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYAN
G YO-HE-
HO
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG YO-HE-HO
• Pinaniniwalaan ng linggwistang (sa si A.S.
Diamond Berel, 2003) na ang tao
magsalita bunga ay ng
natutong pwersang diumano pisikal. ba’t
tayo’y nakalilikha rin Hindi nga kapag
ng tunog
kanyang
tayo’y nag-eeksert ng pwersa.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG YO-HE-HO
• Halimbawa, tunog ang nililikha
natin kapag tayo’y nagbubuhat ng
ano’ng
mabibigat bagay, kapag tayo’y
sumusuntok
na o nangangarate o kapag
ang mga ina ay nanganganak?
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG
TA-RA-RA-
BOOM-DE-
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG TA-RA-RA-BOOM-DE-AY
• Likas sa mga sinaunang tao
ang mga ritwal. Sila ay may mga
ritwal sa halos lahat ng gawain tulad ng sa
pakikidigma, pagtatanim, pag-aani, pangi-
ngisda, pagkakasal, pagpaparusa sa nagkasala,
panggagamot, maging sa paliligo at pagluluto.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

TEORYANG TA-RA-RA-BOOM-DE-AY
• Ayon sa teoryang ito, ang wika raw ng tao
ay nag-ugat sa mga tunog na kanilang
nililikha sa mga ritwal na ito na kalauna’y
nagpapabagu-bago at nilapatan ng iba’t
ibang kahulugan.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

B. BIBLIKAL
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

BIBLIKAL
• Ang mga teologo ay naniniwalang ang
pinagmulan ng wika ay matatagpuan sa Banal
na Aklat. Sa Genesis 2:20 naisulat na “ At
pinangalanan ng lalaki ang lahat ng mga hayop,
at ang mga ibon sa himpapawid, at ang bawat
ganid sa parang.”
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

BIBLIKAL
• Sa 11:1-9 naman ay ipinakikita
ang pinagmulan ng pagkakaiba-iba ng
Genesis
wika. Basahin ang sumusunod na mga
berso mula sa Bibliya.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

MGA TEORYA
NG WIKA
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

LARAWAN KO,
TEORYA NG WIKA MO!
• Tukuyin kung anong Teorya ng Wika ang may
kaugnayan sa mga larawan na ipapakita sa
inyo ng guro.
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Humanda sa isang
biglaang pagsusulit
Haha ☺
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Takdang Aralin:
• Sa isang buong long bond paper, gumawa ng
Graphic Organizer na nagpapakita ng iba’t
ibang Teorya ng Wika.
• Sa ibaba likod na ay pumiling
o bahagi mong ng Wika
ipaliwanag
pinakagustokung bakit.
Teorya at
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

SALAMAT SA
INYONG PAKIKINIG!
“I can do all things through
Christ who strengthens me.”
Philippians 4:13
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Kahulugan, Katangian at Teorya ng Wika

Sanggunian
Bernales R.A. et al. 2011. Akademikong Filipino Tungo sa Epektibong
Komunikasyon.Malabon City: Mutya Publishing House Inc.