 naglalahad ng madulang

pangyayari sa buhay ng
pangunahing tauhan at nag-
iiwan ng kakintalan sa isipan
at damdamin ng mambabasa
A. Ang Mga Bahagi
ng Maikling
Kuwento:
1. Simula- Lubhang mahalaga
ang dito nakasalalay ang
bahaging ito sapagkat
kawilihan ng mambabasa. Kinapapalooban
ito ng mga sumusunod:
a. pagpapakilala sa tauhan
b. pagpapahiwatig ng suliraning
kakaharapin ng mga
tauhan.
c. pagkakintal sa isipan ng mga
mambabasa ng damdaming palilitawin
sa kuwento.
d. paglalarawan ng tagpuan
2.Tunggalian- ang pinagbabatayan ng
buhay ng maikling katha dahil ito ang
nagbibigay daan sa madudulang tagpo
upang lalong maging kawili-wili at
kapana-panabik ang mga pangyayari

3.Kasukdulan- sa bahaging ito unti-

unting naaalis ang sagabal, nalulutas
ang suliranin, dito natutukoy ang
katayuan ng pangunahing tauhan
kung siya ay mabibigo o
4. Wakas- naihahatid ng may-akda
ang mensahe sa bahaging ito. sa wakas
ng kuwento.
B. Sangkap ng
Maikling Kuwento:
1. Tagpuan- tumutukoy ito sa pook o
lugar na pinangyarihan ng kuwento.
Naglalarawan ito ng ginagalawan o
kapaligiran ng mga tauhan.
2. Tauhan- ang nagbibigay buhay
sa kuwento, makikilala sila sa
kanilang panlabas na kaanyuan-
pisikal at pananamit, kilos na
magpapahiwatig ng kanilang ugali
at diyalogo.
3. Banghay- ito ang pagkakasunud-
sunod ng mga pangyayari sa
Bahagi ng
kuwento.
a. simula
Banghay b. suliranin
c. saglit na d. kasukdulan
kasiglahan f. wakas
e. kakalasan
4. Tema o Paksa- ito ang sentral
na ideya sa loob ng kuwento o ang
mahalagang pangkaisipan ng akda.
C. Uri ng Maikling
Kuwento:
1. Kuwento ng Katutubong Kulay-
binibigyang diin ang kapaligiran,
pananamit ng mga tauhan, uri ng
pamumuhay at hanapbuhay ng mga tao sa
nasabing pook.
2.Kuwento ng Pakikipagsapalaran-
nasa balangkas ng pangyayari
ang kawilihan o interes sa kuwentong ito.
3.Kuwento ng Kababalaghan- mga
di- kapani-paniwalang bukod pa
sa mga katatakutan ang
4. Kuwento ng Tauhan- ang interes
ng diin ay nasa pangunahing tauhan.
5. Kuwento ng Katatawanan-
ang diin ng kuwentong ito ay
magpatawa at bigyang aliw ang mga
mambabasa.

6.Kuwento ng Pag-ibig- tungkol sa

pag-iibigan ng pangunahing tauhan
at ang katambal niyang tauhan
7. Kuwento ng Kapaligiran- ang
paksa ay mga pangyayaring mahalaga
sa lipunan, kadalasan patungkol sa
kalikasan.
 KASAYSAYAN
KAT
ASA PAG-
Y S AYA N
UNLADAT
P A G -NG
UNLAD
NG
MAIKLING
MKUWENTO
AIKLING
KUWENTO
A. Bago Dumating
Ang Mga Kastila
Kuwentong bitbit – dito nag-ugat
ang maikling kwento, maiikling
salaysay na pumapaksa sa mga anito,
lamanlupa, malikmata, multo at iba
pang mga bunga ng guniguning di
kapanipaniwala..
B. P a n a h o n n g K a s t i l a
• Kakana – sumulpot pagdating ng
Espanyol,naglalaman ng mga alamat
at engkanto, panlibang sa mga bata

• kuwento ay tungkol sa buhay

ng mga santo at santa -layunin
nila ay mapalaganap ang
Kristiyanismo.

• Parabula- naglalaman ng
mga talinghaga at nagtuturo ng
C. P a n a h o n g P o s t K o l o n y a l
( Panahon ng Amerikano)
• Ang maikling kuwentong Tagalog
ay naisulat noong mga unang
sampung taon ng mga Amerikano.
Mga unang anyo nito ay ang dagli
at pasingaw.
dagli -maikling- maikling salaysay
na gayong nangangaral nang lantaran
ay namumuna, nagpapasaring at
nanunuligsa.
Hal:“ Sumpain Nawa Ang Mga
 Nagsisulat ng dagli sina Valeriano
Hernandez Pena, Inigo Ed Regalado,
Patricio Mariano, Pascual Poblete atbp.
na inilathala sa pahina ng
pahayagang “Muling Pagsilang”
noong 1903.
Yumabong ang uring ito ng
salaysay sa tulong pa rin ng
pahayagang Democracia, Ang Mithi,
Taliba hanggang 1921.
Halimbawa ng dagli ni Salvador
R. Barros:
"Tungkol sa mga bagay na pumapasok sa
pandinig, ang lalaki, babae, at reporter ay
may malaking ipinagkakaiba.
"Ang pumapasok sa isang tainga ng lalaki
ay lumalabas sa kabila.
"Ang pumapasok sa dalawang tainga ng
babae ay lumalabas sa bibig.
"At ang pumapasok sa dalawang tainga ng
reporter ay lumalabas sa pahayagan."
(Sampagita, 8 Nobyembre 1932)
 pasingaw- patungkol sa mga
paralumang hinahangaan, sinusuyo,
nililugawan at kung anu-ano pa.

Sa mga dahon ng pahayagang

Kaliwanagan at Ang Kapatid ng Bayan ito
kumita ng liwanag. Madalas na ang
mga may-akda nito ay gumagamit o
nagtatago sa kanilang mga sagisag
panulat.
 Napatanyag at namalasak ang
pagsulat ng dagli at naging katha at sa
bandang huli ay tinawag na maikling
katha hanggang 1921.

Noong nagtagumpay ang

1910, ni Rosaur
“Elias” Almario sa
pahayagang Ang o Mithi sa
bisa
14,478 na boto ng mga ng
mambabasa.
 Mga Samahang Pampanitikan

1.Ang “Aklatang Bayan” nagsimula

ang maikling katha nang hindi pa
ganap ang banghay at nakakahon pa
ang karakterisasyon.

2.Ang “ Ilaw at Panitikan”

(popularisasyon) Isinilang ang Liwayway
na naging tahanan ng mga akdang
Filipino.
3.Parolang Ginto ni Del Mundo-
katipunan ng mga pinakamahusay na
kuwento sa bawat gawain at sa bawat
taon. Pumagitna rin sa larangan ng
pamumunang pampanitikan si
Alejandro Abadilla sa kanyang Talaang
Bughaw.

4.Panitikan- sa panahong ito sinunog

ng mga kabataang manunulat ang mga
akdang pinalagay na hindi panitikan.
5. “Ilaw ng Bayan” Sa panahong ito ay
nangibabaw ang bisa ng mga
kabataang manunulat sa panitikan sa
Wikang Ingles.
Alejandro G. Abadilla
The father of modern Filipino
1.Ang “Kuwentong Ginto” (1925-1935) 20 “
kuwentong ginto.”nina Abadilla at Del
Mundo
2.Ang “50 Kuwentong Ginto ng 50 Batikang
Kuwentista (1939) ni Pedro Reyes.
Katipunan ng mga pinakamahusay na katha
ni Hernando R. Ocampo at ang mga
manunulat sa Ingles na sina NVM
Gonzales, Narciso Reyes, Cornelio Reyes at
Mariano C. Pascual.
 Taong 1920, ang mga kathang
Tagalog ay nagkaroon ng banghay
at ang karamihan nito ay nalathala
sa mga babasahin sa Maynila. Dito
unang namayani sina Deogracias A.
Rosario, Amado V. Hernandez, Jose
Esperanza Cruz, Rafael Olaya,
Teofilo Sayco atbp.
 Deogracias A. Rosario
Ipinanganak noong 17 Oktubre
1894 sa Tondo, Maynila,

Amang Maiikling Kwentong Tagalog

•
Kapansin-pansin ang
pagkagiliw ng mga manunulat sa
matamis, mabulaklak at maindayog
na pananalita. Karaniwang paksa‟y
pag-ibig na inaaglahi,
hinahdlangan o
pinapagdurusa,
hindi makatotohanan ang mga
sitwasyon at pangyayari at waring
nangungunyapit pa rin sa tradisyon
ng romantisismo hanggang sa
D. Panahon ng Hapon
 Pansamantalang ang mga
napinid
palimbagan sa panahon ng mga
Hapones
buwan ay ngunit
mulipagkaraan ng ilang
itong nabuksan.
Pinahintulutang ang
makapaglathala
Liwayway kaya‟t biglang nakapasok
ditto ang mga akda na dati ay hindi
tinatanggap ng naturang babasahin.
Dahil dito mga manunulat na
nagsusulat sa
dating ang ay
Ingles magsulat sa
nangagtangkang
Tagalog.
•
ng timpalak
Nagdaos
ang at pinili ang
Liwayway
mga kuwento noon
pangunahing
tinipon sa isang “Ang 25na
aklat. Maikling
Pinakamabubuting
Kathang Pilipino ng
Nanguna sa timpalak ang
sumusunod na apat na kuwento.:

Pangunahin- “Lupang Tinubuan”

Narciso Reyes
Pangalawa –“ Uhaw Ang Tigang
na
Lupa” Liwayway A. Arceo
Pangatlo- “Nayon at Dagat-
dagatan”
NVM Gonzales
• Kabilang sa mga bagong pangalan
sina Liwayway A. Arceo, Amado
Pangsanghan, Aurora Cruz, sa mga
nanguna sa kanila, nakilala sina
Teodora Agoncillo, Gemilliano
Pineda at Serafin Guinigundo atbp.
Liwayway
Arceo
E. P a n a h o n n g K a l a y a a n
•
Ang Gantimpalang Carlos
Palanca, isang timpalak pantikan ay
nagdulot ng bagong hamon sa mga
manunulat sa Ingles at Pilipino.
Nagsimula ang patimpalak sa
maikling katha noong 1950
• naitatag ang Kapisanang KADIPAN
(aklat, diwa at panitikan) na itinatag
sa pamamahala nina Ponciano B.
Pineda at Tomas Ongoco ng MLQU.

• ang Diwa at Panitik (1965) ay

nagpalabas ng magasing Sibol
na ang nilalaman ay tuntunin sa
panitikan, wika at pagtuturo
•
Noong Enero 1962, ang
magasing
Akda ang naging kaakit-akit na
babasahing naglalathala mga
ng
orihinal na akda at salin saTagalog ng
mga manunulat sa Ingles
•
Ang magasing Panitikan ay
muling pinalabas ni Alejandro G.
Abadilla noong Oktubre, 1964 at
tumagal hanggang 1968
• Nagtaguyod ang Pamantasan ng
Ateneo ng Urian Lectures na
pinamahalaan ni Bienvenido
Lumbera.

• Ang Gawad Balagtas ay

patimpalak ng pamahalaan noong 1969.
nilahukan ng katipunan ng sampung
akda. Nagwagi si Wilfredo Virtusio ng
unang gantimpala sa kanyang “ Si
Ambo at Iba Pang Kuwento”.
•
Ang huling taon sa dekada 60
ang panahon ng protesta. Ang
mga manunulat ay pumaksa sa
kaawa- awang kalagayan ng
iskuwater, sa mga suliranin ng
magbubukid at manggagawa.
F. Panahon ng Bagong
Lipunan (Batas Militar)
• S kadahilanang halos lahat
a
kuwentista
ng sa Pilipinas sa panahong
Batas Militar ay kasangkot sa kilusang
makabayan, tampok sa kanilang mga
akda ang mga suliraning tulad ng
paghihikahos ng marami sa pagpapasasa
ng iilan, kabulukan sa pagpapatakbo ng
pamahalaan, kawalan ng katarungan sa
mga limot na mamamamayan at pang-
aalipin ng negosyanteng dayuhan at ng
sabwatan ng mga burgis. Lantad ang
poot sa mga akdang ito.
• Sagisag- isang magasing inilathala
ng Kagawaran ng Pabatirang Madla
upang magkaroon ng
mapaglalathalaan ng mga akdang
hindi tinatangkilik ng mga popular
na babasahin.Nagtaguyod din ito ng
Gawad Sagisag at nakatuklas ng
mga bagong manunulat.
• Ang iba;t ibang kuwentong lumabas
at naisulat sa panahong ito ay
pawing sumasaling sa ugat ng
lipunan.
•
Nakilala sa panahong ito ang mga
kuwentistang sina Alfredo Lobo, Mario
Libuan, Augosto Lualhati
Sumilang, Reynaldo
Bautista, Duque,
Juan, Benjamin Pascual, DomingoBenign
Landicho, Edgardo Maranan, Wilfredo
o
Ma. Virtusio at Pedro S. Dandan.
•
Sa panahong ito, naging palasak ang
pagpunta ng mga Pilipino sa bang
bansa lalo na sa Estados Unidos, ito
ang naging batayan ni Domingo
Landicho upang isulat ang
kuwentong ”Huwag mong Tangisan
Ang Kamatayan ng Isang Pilipino sa
Dibdib ng na siyang
Niyebe” gantimpalang
pinagkalooban
Palanca noong ng
1975.
•
Samantala, noong 1979-1980, isang
simple subalit pinakamakahulugang
kuwento ang napili ng Palanca upang
gawaran ng gantimpalang
pinakamahusay para sa taong iyon
ang kuwentong “Kandong “ ni
Reynaldo Duque.
G. K a s a l u k u y a n g P a n a h o n
•
Nagpatuloy ang Liwayway sa
pagbubukas ng kanilang pinto para
sa mga manunulat ng kuwentong
ngayon pa lang sumisibol.Maraming
kuwentong nailathala ng mga
pagbabagong naganap sa bansa
pagkaraan ng EDSA Revolution. Ito
ang mga kuwentong nagtataglay ng
diwa, saloobin, at paniniwala ng
mga manunulat sa bagong panahon.
• Nagkaroon ng iba„t
ibang pamamaraan ng
mga paksangAng
pagkukwento. ay hindi
dati
naisusulat ay napapansin. Naging
matimpi ang pagtalakay ng paksa.
Madula ngunit maligoy. Ang mga
katangiang iyan ay namalagi
hanggang sa kasalukuyan at ito„y
tinawag na kontemporaryong
maikling kwento.