KLIZMA

Klizma je ulijevanje tečnosti analnim putem u

debelo crijevo radi:

 čiščenja i pražnjenja crijeva

 postavljanja dijagnoze – dijagnostička klizma
 davanja lijekova – ljekovita klizma
 davanja hrane – hranljiva klizma
KLIZMA ZA ČIŠČENJE I
ISPRAŽNJAVANJE CRIJEVA

Medicinsko - tehnička radnja kojom se u

organizam unosi tečnost rektalnim
putem,radi čiščenja (pražnjenja) debelog
crijeva od fekalnih masa.
Primjenjuje se kod:

 zatvora (opstipacije)
 pripreme bolesnika za operaciju
 rendgenske i endoskopske pretrage debelog

crijeva
 prije porođaja
 prije ljekovite i hranljive klizme
U tu svrhu klizmom ulijevamo,odraslom
čovjeku 500 – 1000 ml tečnosti (čaj od
kamilice,fiziološka otopina) ugrijane na
temperaturi tijela,u koju se može staviti 3 - 4
kašike parafinskog ulja ili glicerina.
 Klizmom se postižu dva osnovna elementa
pražnjenju crijeva:

 uspostavlja se peristaltika crijeva

 rastvaraju se fekalne mase
DIJAGNOSTIČKA KLIZMA

To je postupak u radiologiji pomoću kojeg se

(poslije čišćenja) u debelo crijevo ulijeva
kontrastno sredstvo u dijagnostičke svrhe.
Utvrđuje se prohodnost,pokretljivost,položaj i
oblik debelog crijeva,te promjene na njenoj
sluznici u toku punjenja i pražnjenja
kontrastnog sredstva.
Kontrastno sredstvo je fabrički pripremljeno
ili se priprema dodavanjem i miješanjem 5
kašika barijeva sulfata s jednom litrom
vode,ugrijane na temperaturu čovjekovog
tijela.
LJEKOVITA KLIZMA

To jepostupak pomoću kojeg se u debelo

crijevo unosi lijek gdje se vrši resorpcija,ali je
neophodno primjeniti klizmu za čišćenje
najmanje dva sata prije ubacivanja lijeka.
Prilikom primjene ove klizme mora se voditi
računa o količini ubačenog lijeka i brzine
ubacivanja, kako se nebi postigao suprotan
efekat.
Lijek se rastvara u destilovanoj vodi ili
fiziološkom rastvoru,i daje se u količini od
50 – 100 ml tzv. mikroklizma.
HRANLJIVA KLIZMA
Primjenjuje se rijetko,kada bolesnik ne može
uzimati hranu oralno,ili kada ne raspolažemo
sredstvima za intravensku parenteralnu
prehranu.

Najčešće se hranljiva klizma sastoji od 5%-tne

otopine glukoze,a primjenjuje se pomoću
sistema za infuziju,kap po kap.
 Prema količini tečnosti veličina pripremljene
klizme može biti:

 obična
 visoka
 mala klizma
TEHNIKA IZVOĐENJA KLIZME
Za davanje klizme potrebno je pripremiti
bolesnika,prostoriju i materijal.

Bolesnik se priprema psihički tako što mu se

objašnjava tehnika izvođenja radnje.
Priprema prostorije: ako se klizma daje u
bolesničkoj sobi krevet se ogradi
paravanom,te se dovezu kolica s
primpremljenim priborom.
Od materijala na pokretnim kolicima treba
pripremiti:
 Sistem za klizmu
 Mlaku vodu 1 – 1,5 l sa potrebnim dodacima

(sapun,parafin,glicerin)
 Tupfere od vate
 Rektalni nastavak
 Vazelin
 Drvene špatule
 Rukavice
 Mušemu sa kompresom
 Bubrežnjak
 Metalni stalak
 Noćnu posudu (lopata)
Tehnika se sastoji iz pripreme sistema i
neposredne pripreme bolesnika,davanja
klizme,zbrinjavanja bolesnika poslije
završene intervencije,i raspremanja
upotrebljenoga materijala.
Sistem za klizmu ima emajlirani,plastični ili
stakleni sud-irigator (najčešće cilindričnog
oblika),gumenog i rektalnog nastavka.

U irigator se stavlja pripremljeni rastvor,a na

gumeni nastavak se montira rektalni kateter
namazan vazelinom.
Irigator se zakači na stalak,60 cm iznad
kreveta,odvrtanjem ventila (koji se nalazi
između gumenog i rektalnog nastavka)
ispušta se voda u bubrežnjak,a zatim se
ventil zavrne.

Pacijent se postavi u odgovarajući položaj.

Pacijent može da leži na lijevom boku sa
savijenim nogama,ili na leđima sa raširenim
nogama (ginekološki položaj).

Donji dio pidžame se skine,a ako je spavaćica

povlači se na trbuh.

Ispod pacijenta treba postaviti mušemu sa

kompresom.
Sestra stavlja rukavice,u lijevu ruku uzima dva
tupfera vate i širi gluteuse bolesnika,a
desnom rukom uzima rektalni nastavak i
uvlači ga u rektum 10 – 15 cm.

Postepeno ulijevanje tečnosti se podešava

regulatorom.
Svo vrijeme se kontroliše nivo tečnosti u
irigatoru,a regulator se zatvori dok još ima
nekoliko mililitara rastvora u irigatoru,da bi
se spriječio ulazak vazduha u debelo crijevo.

Rektalni nastavak se izvlači tako što se

obuhvati tupferom neposredno do anusa i
povlačenjem kroz tufer izvlači iz
rektuma,zatim se odvaja i stavlja u
bubrežnjak.
Da bi unijeta tečnost djelovala,potrebno je
bolesnika upozoriti da je što duže zadrži.

Bolesnik se stavlja na posudu za nuždu,te

nakon defakcije sestra pere bolesnika.
Posudu za nuždu,mušemu i kompresu
izvlači,a bolesnika postavlja u odgovarajući
položaj.

Poslije zbrinjavanja bolesnika treba raspremiti

upotrebljeni materijal.