Hacettepe Üniversitesi

Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu

SAĞLIK YÖNETİMİ
SAĞLIK HİZMETLERİ YÖNETİMİ
SAĞLIK İŞLETMELERİNDE YÖNETİM

Dr.Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 ÖĞRETİM YILI

Not: Sunumlar Aşağıdaki Kaynaklardan Yararlanılarak Hazırlanılmıştır.

AK, B., (1990), Hastane Yöneticiliği, Ankara.
AK, B., (1991), Sağlık Hizmetlerinde Yönetim, İstanbul.
TENGİLİMOĞLU, D., Işık, O., Akbolat, M., (2009) Sağlık İşletmeleri Yönetimi, Nobel Yayın No:1375.
AKAR, Ç., (2009), Sağlık Hizmetlerinde Yönetim, Songür Eğitim Hizmetleri, Ankara.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 1
 SAĞLIK VE SAĞLIK HİZMETLERİ

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yapılan

tanıma göre sağlık:
"yalnızca hastalık veya sakatlık durumunun
olmayışı değil, bedensel, ruhsal ve sosyal
yönden tam bir iyilik hali”dir.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 2
 Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında
Kanun (224 R.G. Tarihi:12.01.1961 R.G.
Sayısı:10705 )
 Sağlık Hizmetlerini, “İnsan sağlığına zarar
veren çeşitli faktörlerin yok edilmesi ve toplumun
bu faktörlerin etkisinden korunması, hastaların
tedavi edilmesi, bedeni ve ruhi kabiliyet ve
melekeleri azalmış olanların işe alıştırılması
(rehabilitasyon) için yapılan tıbbi faaliyetler”
şeklinde tanımlamaktadır.
Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN
2021-2022 3
Sağlığı Etkileyen Faktörler
 Çevre
• Biyolojik çevre
• Fiziksel çevre
• Sosyal çevre
 Davranış
 Kalıtım
 Sağlık bakım hizmetleri

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 4
 Çevre

 Biyo-psiko-sosyo ve kültürel bir varlık olan insan,

biyolojik, fiziksel ve sosyal bir çevre içinde
birbirleriyle ve diğer varlıklarla etkileşim içinde
yaşarlar.
 İnsanın dışındaki her şey çevreyi oluşturur.
 İnsan yaşamında, içinde bulunduğu ve etkileşim
içinde yaşadığı çevre ve çevresel faktörler
önemli bir yere sahiptir.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 5
 Çevre, organizmanın gelişmesini ve yaşamasını
etkileyen dış koşulların ve etmenlerdir.
 Fiziksel Çevre: Hava, su, ateş, toprak,
yiyecekler, gürültü ve çöpler gibi dış çevrede var
olan faktörleri kapsar.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 6
 Biyolojik Çevre: Bedenin içi ve dışı olarak
ikiye ayrılır.
 Beden içi biyolojik çevre; cins, ırk, kalıtım, zekâ,
güdüleme gibi özellikleri kapsar.
 Beden dışı biyolojik çevre; iklim, güneş ışığı,
nem, mikroskobik canlılar, böcekler, bitkiler gibi
tüm tabiatı kapsar.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 7
 Sosyal Çevre: İnsanların yakın çevresi (aile),
geniş çevresi (grup) ve evrensel çevresi (ülke,
dünya, uzay) ile etkileşim sürecine bağlı, bireyin
toplumsallaşmasını sağlayan ortam sosyal çevre
olarak tanımlanır.
 Bebek-anne ilişkisi ile başlayan sosyal çevresi,
okul, arkadaş / grupları, iş hayatı gibi sosyal
gruba ve topluma ait olma ile giderek gelişir.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 8
 Yukarı da tanımı yapılan çevresel faktörler insan
ve toplum sağlığını olumlu veya olumsuz olarak
etkilemektedir.
 Havaların aşırı sıcak veya soğuk olması,
çevrenin temizliği veya kirliliği, mikroskobik
canlılar, böcekler, bitkiler, sosyal gruplar,
insanın davranışları (spor yapma, dengeli ve
düzenli yeme alışkanlığı vb.) sağlığı
etkilemektedir.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 9
 Kalıtımsal özelliklerde yine sağlığı olumlu veya
olumsuz yönde etkilemektedir.
 Kalıtımsal (genetik, herediter, irsî.) anne ve
babadan çocuklarına genetik yapı ile geçen
özellikler.
 Hemofili, yumurtalık kanseri, albino, renk körlüğü
vb. hastalıklar kalıtsal hastalıklara örnek olarak
verilebilir.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 10
 Sağlık bakım hizmetlerinin yeterli veya yetersiz
olması sağlığı yine olumlu veya olumsuz
etkilemektedir.
 Bir ülke veya bir bölgedeki sağlık kuruluşlarının
nicelik ve nitelik özellikleri verilen hizmetin
kalitesini etkilemektedir.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 11
 Sağlık bakım hizmetlerinin gelişmiş olması
sağlık hizmetin kalitesini, verimliliği ve hasta
tatminini artırmaktadır.
 Özetlemek gerekirse; çevresel faktörler,
kalıtımsal özellikler, davranış ve sağlık bakım
hizmetlerinin özellikleri sağlığı ve sağlık
hizmetlerini etkilemektedir.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 12
Sağlık Hizmetleri;

 Kişilerin sağlığının korunması,

 Teşhis, tedavi ve bakım
 Rehabilitasyon hizmetleri olmak üzere 3 ana
grupta toplanmaktadır.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 13
Sağlık hizmetleri kişisel ya da kurumsal
olarak sunulabilmektedir.
Sağlık hizmetleri hizmet kavramı için
geliştirilmiş tüm özelliklere sahip olmakla
beraber, bazı farklı özelliklere de sahiptir.
Sağlık hizmetleri özel veya kamu
tarafından sunulabilir
Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN
2021-2022 14
 Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri

 Sağlık hizmeti tüketimi rastlantısaldır.

 Sağlık hizmetinin ikamesi yoktur.
 Sağlık hizmeti ertelenemez.
 Sağlık hizmetinin boyutunu ve kapsamını
hizmetten yararlanan değil, hekimler belirler.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 15
 Sağlık hizmetleri tüketicilerinin davranışları
irrasyoneldir.
 Hizmetten sağlanan doyum ve kaliteyi
önceden belirlemek çok zordur.
 Sağlık hizmetlerinin bir bölümü toplumsal
nitelik ve kamu malı özelliği taşımaktadır.
 Sağlık hizmetinin çıktısı paraya çevrilemez.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 16
Sağlık Hizmetlerinin Diğer Özellikleri

 Garantisi yoktur.
 Önceden test edilemez.
 Hata kabul edilemez.
 Hizmetlerin yetersizliği toplumsal sorunlara
yol açar.
 Dışsal fayda yada zarar söz konusudur vb.

Dr. Öğr.Üyesi Aslan KAPLAN

2021-2022 17