Biyoistatistiğe Giriş

Ders Sorumluları

Doç.Dr. Jale KARAKAYA

Ar.Gör. Ebru Öztürk
 Ders Programı
29 Eylül 2021 Çarşamba
6 Ekim 2021 Çarşamba Giriş, tanımlar ve temel kavramlar
13 Ekim 2021 Çarşamba Tanımlayıcı istatistikler
20 Ekim 2021 Çarşamba Sıklık tabloların oluşturulması ve Tek değişkenli grafikler

27 Ekim 2021 Çarşamba Çok değişkenli tablo ve grafikler

3 Kasım 2021 Çarşamba Uygulama
10 Kasım 2021 Çarşamba 1. Ara Sınav
17 Kasım 2021 Çarşamba Olasılık, kuramsal dağılışlar (Binom, Poisson)
24 Kasım 2021 Çarşamba Standartlaştırma, Normal dağılım
1 Aralık 2021 Çarşamba Örneklem dağılışları, standart hata, güven aralıkları
8 Aralık 2021 Çarşamba Uygulama
15 Aralık 2021 Çarşamba 2. Ara Sınav
22 Aralık 2021 Çarşamba Örnekleme ve örnekleme yöntemleri
29 Aralık 2021 Çarşamba Genel uygulama

3-16 Ocak 2022 GENEL SINAV

 Türkçe Kaynak Kitaplar

• Biyoistatistik- Prof.Dr.Kadir Sümbüloğlu, Prof.Dr.Vildan

Sümbüloğlu
• Uygulamalı İstatistik ve Geçerlilik –Güvenirlik- Prof.Dr.
Reha Alpar
 Dersin amacı:
• Bazı faktörler ve hastalıklar arasındaki ilişkiyi
açığa çıkarmak
• Hastalığın etiyolojisini açıklamak(hastalıklara
neden olan faktörler)
• Hastalık oluş sayısını tahmin etmek
• Sağlık literatürünü okumak, anlamak ve
yorumlayabilmek
• Makale hakkında fikir sahibi olunabilmesi
ve değerlendirme yapılabilmesi için yeterli
biyoistatistik bilgisine ihtiyaç vardır.

• Sağlık araştırmalarının çoğunda planlama,

yürütme ve yorumlamada istatistiksel
yöntemler kullanılmaktadır.
 Araştırma Planlama
• Kaç hasta tedaviye alınmalıdır?
• Hastalar tedavilere nasıl dağıtılmalıdır?
• Bağımlı değişkeni etkileyebilecek diğer
değişkenler nelerdir?
 Yürütme
• Çalışma hangi şartlar altında yürütülmelidir?
• Eşleştirme gerekli midir?
• Körleme (tek körleme,çift körleme) gerekli midir?
• Kontrol grubuna gerek var mıdır?
• Plasebo etkisi dikkate alınmalı mıdır?
• Hangi deneysel tasarım yöntemi daha uygundur?
Herhangi bir konu hakkında
►Bilgi toplamak,
►Toplanan bilgileri düzenlemek,
►Çözümlemek
ve
►Yorumlamak

için gerekli yöntemler topluluğudur.

► Biyoloji, tıp ve diğer sağlık bilimle-
rinde
►Araştırma düzeninin oluşturulması,

►Verilerin elde edilmesi ve

►Değerlendirilmesi ile uğraşan bilim

dalıdır.
Tanımlayıcı
Tanımlayıcıİstatistik
İstatistik Çıkarımsal
Çıkarımsal İstatistik
İstatistik
(Descriptive
(DescriptiveStatistics)
Statistics) (Inferential
(Inferential Statistics)
Statistics)

olarak iki ana gruba ayrılır.

Verilerin özetlenmesi,

Sınıflandırılması,

Tablo ve grafiklerle
sunulmasını içerir.
Veri (Data) : İncelenen konuya açıklık getirmek
amacıyla toplanan bilgiler, belgeler,
ölçümler, ... vb.
Denek : Bireysel veri kaynağı
(Subject)
Değişken: Deneklerin herhangi bir özelliğine
(Variable) ilişkin verilere değişken denir.
Örneğin, boy uzunluğu, yaş,
öğrenim düzeyi, cinsiyet vb.
Kitle : Araştırma kapsamına giren, aynı
(Population) özellikleri taşıyan deneklerin tümüne
denir.

Örneklem: Bir kitleden, kitleyi temsil edecek

(Sample) biçimde seçilen alt gruba denir.

Parametre: Kitlenin özelliklerini tanımlamak için

(Parameter) kullanılan ölçülere denir.

İstatistik : Örneklemin özelliklerini tanımlamak

(Statistics) için kullanılan ölçülere denir.
 Evren Evrenden rasgele n Örneklem
(Kitle) birey seçilir

Büyüklük N Büyüklük n

Evren ortalaması: µ Örneklem ortalaması: x

(parametre) (istatistik)
 Niteliksel
Niceliksel Kategorik
Sayısal (Qualitative)
(Quantitative)
Bireylerin sahip olduğu
belli özelliklerin sınıflara
Nicelik belirten (ölçü-
ayrılarak belirtildiği
lerek yada sayılarak
verilerdir.
elde edilen) verilerdir.
Örneğin, cinsiyet, medeni
Örneğin, yaş, ağırlık,
durum, başarılı-başarısız
boy gibi.
gibi.
 Sıralanabilir Sınıflanabilir
(Ordered) (Nominal)

Nitelik verilerde belli bir Nitelik verilerde belli bir

sıralama söz konusu ise (kötü- sıralama yoksa bu tür verilere
orta-iyi-mükemmel gibi) bu sınıflanabilir nitelik veriler
tür verilere sıralanabilir denir. Örneğin cinsiyet,
nitelik veriler denir. medeni durum gibi.

İki Sınıflı Çok Sınıflı

 Kesikli Sayısal
Discrete numeric variable
Sürekli Sayısal
Continuous numeric variable

Belirli bir aralıktaki tam Ölçümle belirtilirler ve bir

sayıları alan veri türüdür. aralıktaki bütün değerleri
Örnek: Sınıftaki öğrenci alırlar. Örnek: Boy uzunluğu,
sayısı, yaş, günlük kalsiyum tüketim
miktarı (mg) gibi.
Hem kesikli sayısal veriler hem de sürekli sayısal veriler
bazen nitelik veri olarak ifade edilebilirler. Örneğin
sürekli sayısal bir veri olan vücut kütle indeks verisini

10,0 - 19,9 Düşük kilolu

20,0 - 27,5 Normal kilolu
27,6 - 30,0 Hafif kilolu
30,1 - 40,0 Orta kilolu
40,1 ve üzeri Aşırı kilolu

Biçiminde sınıflandırarak nitelik veriye dönüştürebiliriz

Örneklemden elde edilen bulgular yardımıyla

Kitle hakkında kestirimde bulunma,

Hipotezleri test etme,

Karara varma,

işlemlerini içerir.
Örneklem : Bir kitleden, kitleyi temsil edecek
Sample biçimde seçilen alt gruba denir.

Örnek : Örnekleme seçilmiş denek

Sample

Örnekleme :Kitleden örnek seçmek amacıyla

Sampling geliştirilen çeşitli yöntemler vardır.
Uygun yöntemlerle kitleden örneklem
seçme işlemine “örnekleme” denir.
BİYOİSTATİSTİK A.D.
TEL: 305 1467

WEB: www.biyoistatistik.hacettepe.edu.tr

Yer: Tıp. Fakültesi Biyoistatistik A. D. (Dekanlığın

Üst Katı)

jalek@hacettepe.edu.tr