MÔN HỌC

KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN

GV: ThS. Nguyễn Văn Bừng

SĐT: 0986024934 (zalo)
EMAIL: bungnguyenvan@gmail.com

10/20/2021 306103 - Chương 1 1

 CHƯƠNG 1
ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU VÀ CHỨC NĂNG CỦA
KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN

10/20/2021 306103 - Chương 1 2/232

 1.1. Khái quát sự hình thành và phát
triển của kinh tế chính trị Mác - Lênin

Trong mỗi giai đoạn phát triển của lịch sử, mỗi
nền sản xuất của xã hội sẽ hình thành nhiều tư
tưởng trường phái lý luận về kinh tế khác nhau.

Thuật ngữ khoa học kinh tế chính trị (Political

economy) được xuất hiện vào đầu thế kỷ thứ
XVII trong tác phẩm Chuyên luận về kinh tế
chính trị.

10/20/2021 306103 - Chương 1 3

 Dòng chảy tư tưởng kinh tế của loài người có
thể được mô tả qua hai giai đoạn:

Giai đoạn 1: Giai đoạn 2:

Từ thời cổ đại Từ sau thế kỷ
đến cuối thế thứ XVIII
kỷ thứ XVIII đến nay

10/20/2021 306103 - Chương 1 4

 Giai đoạn 1: Từ thời cổ đại đến cuối thế
kỷ thứ XVIII

Chủnghĩa
Chủ nghĩatrọng
trọngthương
thương
(từ thế
(từ thế kỷ
kỷ XV
XV – – cuối
cuối
Có những XVII)
XVII)
tư tưởng
kinh tế thời
kỳ cổ, trung Chủ nghĩa nghĩa trọng
trọng nông
nông
Chủ
đại (từgiữa
(từ giữathế
thếkỷkỷXVII
XVII– –
đến nửa
đến nửa đầu
đầu thếthế kỷ
kỷ
XVIII)
XVIII)
10/20/2021 306103 - Chương 1 5
 CHỦ NGHĨA TRỌNG CHỦ NGHĨA
THƯƠNG TRỌNG NÔNG
( nguồn gốc của sự giàu (cơ sở của sự phồn
có ) vinh)

đánh giá cao vai trò của nhấn mạnh vai trò của
tiền tệ coi tiền tệ (vàng, sản xuất nông nghiệp
ĐẶC TRƯNG bạc) là tiêu chuẩn cơ bản coi trọng tư hữu tư
của của cải nhân và tự do kinh tế

Starfod (Anh), Xcaphuri Francois Queney,

(Italia), Antoine Turgot, Boisguillebert
ĐẠI BIỂU Montchretien (Pháp)...
10/20/2021 306103 - Chương 1 6
Giai đoạn 2: Từ sau thế kỷ XVIII đến nay. Lịch sử tư tưởng kinh
tế của nhân loại chứng kiến các con đường phát triển đa dạng
với các dòng lý thuyết kinh tế khác nhau

Lý thuyết kinh tế chính trị của Mác: Trên cơ sở kế thừa các nhà
kinh tế chính trị cổ điển Anh, ông đã phát triển những lý luận
quan trọng về giá trị lao động và giá trị thặng dư.

Sau khi Mác qua đời, Lênin tiếp tục kế thừa bổ sung, phát triển
kinh tế chính trị theo phương pháp luận của Mác và có nhiều
đóng góp quan trọng, trong đó nổi bật là kết quả nghiên cứu,
chỉ ra những đặc điểm kinh tế của CNTB giai đoạn cuối TK
XIX10/20/2021
đầu TK XX. Dòng lý thuyết kinh
306103 - Chương 1 tế chính trị này với tên
7
 1.2 Đối tượng và phương pháp nghiên cứu của
kinh tế chính trị Mác - Lênin
1.2.1 Đối tượng nghiên cứu của kinh tế chính trị Mác – Lênin
Các quan điểm kinh tế chính trị trước Mác:
CHỦ NGHĨA TRỌNG
THƯƠNG
LƯU THÔNG

CHỦ NGHĨA TRỌNG SẢN XUẤT

NÔNG NÔNG NGHIỆP

BẢN CHẤT VÀ
NGUỒN GỐC CỦA
KINH TẾ CHÍNH TRỊ CỦA CẢI VÀ SỰ
TƯ SẢN CỔ ĐIỂN ANH GIÀU CÓ CỦA CÁC
QUỐC GIA
10/20/2021 306103 - Chương 1 8
 Đối tượng nghiên cứu của Mác và Ăngghen

Nghĩa hẹp: Ngiên cứu về

một phương thức sản
xuất cụ thể và kết quả ->
khám phá ra các quy luật
kinh tế của PTSX đó.

Nghĩa rộng: nghiên cứu những

quy luật đặc thù của từng giai
đoạn phát triển của sản xuất và
Mác - Ăngghen
trao đổi.

10/20/2021 306103 - Chương 1 9

 Đối tượng nghiên cứu của Lênin

Những quan hệ
xã hội giữa
người với người
trong sản xuất

Lênin

10/20/2021 306103 - Chương 1 10

 Đối tượng nghiên cứu của kinh tế
chính trị Mác – Lênin là các quan hệ
xã hội giữa người với người trong sản
xuất và trao đổi mà các quan hệ này
được đặt trong sự liên hệ chặt chẽ với
sự phát triển của lực lượng sản xuất
và kiến trúc thượng tầng tương ứng.

10/20/2021 306103 - Chương 1 11

1.2.2 Phương pháp nghiên cứu của kinh
tế chính trị Mác – Lênin

Phương pháp luận duy vật biện chứng

Phương pháp logic kết hợp với lịch sử

Phương pháp trừu tượng hóa khoa

học
10/20/2021 306103 - Chương 1 12
 1.3 Chức năng của kinh tế chính trị Mác - Lênin

Chức năng
NHẬN THỨC

TƯ TƯỞNG

THỰC TIỄN

PHƯƠNG PHÁP LUẬN

10/20/2021 306103 - Chương 1 13

1.3.1. Chức năng nhận thức

Chức năng này thể hiện ở chỗ kinh tế chính

trị Mác – Lênin cần phải phát hiện ra bản
chất của các hiện tượng, quá trình kinh tế
của đời sống xã hội, tìm ra các quy luật chi
phối sự vận động của chúng, giúp con người
vận dụng các quy luật kinh tế một cách có ý
thức vào hoạt động kinh tế nhằm đạt hiệu
quả kinh tế xã hội cao.
10/20/2021 306103 - Chương 1 14
1.3.2.Chức năng tư tưởng
Kinh tế chính trị Mác – Lênin là cơ sở khoa học
cho sự hình thành thế giới quan, nhân sinh quan
và tuyên truyền cho đấu tranh giai cấp của tầng
lớp công nhân và nhân dân lao động để xây
dựng chủ nghĩa cộng sản.

10/20/2021 306103 - Chương 1 15

1.3.3.Chức năng thực tiễn
Chức năng thực tiễn có quan hệ với chức năng
nhận thức, khi nhận thức được các quy luật sẽ
giúp cho con người biết vận dụng các quy luật
kinh tế ấy vào thực tiễn. Vận dụng đúng các quy
luật khách quan sẽ giúp thúc đẩy xã hội phát
triển theo hướng tiến bộ. Kinh tế chính trị Mác –
Lênin mang chức năng cải tạo thực tiễn, thúc đẩy
văn minh của xã hội.

10/20/2021 306103 - Chương 1 16

1.3.4. Chức năng phương pháp luận
Kinh tế chính trị là nền tảng lý luận cho các
khoa học kinh tế chuyên ngành. Những kết luận
của kinh tế chính trị biểu hiện ở các phạm trù và
quy luật kinh tế có tính chất chung cho các môn
khoa học khác.

10/20/2021 306103 - Chương 1 17